Þjóðviljinn - 08.04.1971, Blaðsíða 8

g SÍÐA — ÞJÓÐVTLJIKTN — Ftoimtuctagur 8. aprfl 197L
landhelgismálið
;i ij It i
Herm foseti. Góðir álheyr-
endMr.
Háttvirtur 5. þingmaður Vest-
firðinga, Birgir Finnsson, sagði
hér áðan, að með flutningi
þeirrar þingsályktunartillögu
okikiar stjómarandstæðinga, sem
hór er til umræðu, höfiim við
gerzt sekir um að rjúfa þjóð-
areiningu í landlhelgismólinu.
Já, þeir kliífa á þessu heldur
en eikíki, talsmenn haestvirtrar
ríkisstjómar. Hvemig hefðum
við þá, samkvæmt þessu, átt
að tryggja þessa þjóðareiningu?
Að sjólfsögðu með því að
standa með ríkisstjórninni að
flutningi þeirrar tillögu henn-
ar sem hér er einnig til um-
ræðu.
Túlkar þá þessi ríkisstjómar-
tillaga vilja þjóðarinar? Hvar
er að leita svarsins við þeirri
spumingu? Á skrifstofum
stjómarráðsins? Eða hefur
kannská sjálf þjóðarsálin búið
um sig í fundarlherbergjum
stjórnarflokíkanna hér í þessu
hiús, þannig að nóg se að
kveðja þar dyra til að hitta
fyrir hinn eina sanna þjóðar-
villja? Eða ganga kannski hæst-
virtir ráðherrar með hann upp
á vasann?
Ætli það? Ætli væri ekki
vissara að leita víðar til að fá
óyggjandi vitneskju um vilja
þjóðarinnar í þessu málli-
arlagi sem risið Ihefiur við Ihdna
nýju höfn á tiltötulega fláum
árum, á aŒlt sitt, bókstaflega
allt sitt, undir þeim verð-
mætum, sem úr sjónum flást.
Sú staðreynd ræður að sjáJf-
sögðu mestu um þessa einarð-
legu afstöðu þess í landheHgis-
málinu. Og dómur þess ætti
þá líka að verða þeim mun
þyngri á metunum. En þegar
minnzt er á Rif hygg ég, að
mörgum verði hugsað til þess
atburðar árið 1467, sem fróð-
legt vœri kannski að hugleiða
nánar í þessu sambandi, til-
drög hans og alíleiðingar, þess
atburðar, þegar enskir ofríkis-
menn, landhelgisbrjótar þeirra
tíma hjuggu Bjöm Þorlleifssoin.
En slfkum hugleiðingum verður
sleppt að sinni — ég hef hér
aðeins 10 miínútur til umréða.
En svona var sem sé það
svar, sem í tovöld barst um
þjóðarviljann vestan af Snæ-
fellsnesi. Og þó að þeir séu
kannski að einhverju leyti flrá-
brugðnir öðrum Islendinum,
Snæfellingar, þá er hitt alveg
víst, að í lantíheagismállnu
eru skoðanir þeirra náfcvæm-
lega þær sömu og annarra
þeima Islendinga sem kosið
hafa að heyja lífsbaráttu sína
við strendur þessa lands og
byggja tilveru sína fyrst og
fremst á sjávarafla. Allur þorri
Jónas Árnason:
Jónas Arnason.
ríki þeirra, af því að þær séu
svo mifclir og einlægir vinir
þeirra! VesáMótmiurinn heitir
allt í einu ekfci lengur vesal-
dómur, heldur sjálfeögð fcuort-
eisi.
Engin fluröa Þó má.lflutning-
ur, sem grundvallast á slikum
viðhorfium fari æði oft á skafck
og sfcjön. Hér er eitt dæsmi:
1 ritstjórnargrein Vísis í
fynradag, sem ber háðsyfir-
skriifitina „Hetjur ríða húsum“,
stendur meðal amnars þetta um
oktour stjómarandstæðinga:
„Þeir hirða efcki um þá stað-
reynd, að við höfium engan
skipakost tál að verja 50 mílna
landhelgi“. Þetta segir edtt
helzta mélgagn ríkássitjóm-
innar, þeirrar sörnu ríkisstjóm-
ar sem þyfcist þó í orðitoveðnu
vilja vinna að því að landhelg-
in verði nú alveg á nasstu
árum færð út í 50 sjómílur —
eða jafnved meira! Vísir lætur
ósagt hvaða skipakost hann
tóhir okfcur þurfla til að slákt
megi taifcast. En á það má
benda, að við útfærslu úr 12
mílum í 50 mundi landhelgin
því sem næst þrefaldast að
flatarmáli. Það eru. 5 skip sem
hafa það hlutverk að verja
núverandi landhelgi. Yrðum
við þá ekki samkvæmt kenn-
ingu Vísis, að þrefalda þann
flota áður en óhætt væri að
færa landhelgina út í 50 mílur?
Og hvað mætti gera ráð fyrir
— tíi dæmis með þeim vinnu-
þjóðina, og tíl þegsa tólur hún
sig neydda vegná þjóðarvilj-
ans, þess þjóðarvilja, sem
fram kemiur í kröfium okkar
stjómarandstæðinga um taf-
arlausar aðgerðir. ÖH þessi
fyrirheit, svo fágurlega sem
þau hljóma í málflutningi
stjómarsinna, em ekki fyrir-
heit um neitt annað en það,
að ef sfljómin flær að halda
velli í kosningunum, mun hún
svíkja þau, — svíkja þau öll
ef þarf tíl að þóknast „void-
uigum vinaþjóðum.“
Vissulega munum við þurfa
að fcosta meiru til gæzlu
landhélginnar þegar hún verð-
ur komin út í 50 milur. En
ef þeir aðilar, sem lffclegast-
ir eru til að hóta okkur of-
beldi í því sambandi gerðu
alvöm úr þeim hótunum, þá
mundi það engu breyta, hvort
héldur við gastum teflt fram 15
varðskipum eða bara 5. Rök-
semdir fállbyssukjalfta geta
aldrei orðið okkar röksemdir
í þessu máli né öðrum. Enn
síður geta fallbyssur orðið
okkar styrfcur. 1 því efni er
vonlaust fyrir ofcfcur að etja
kappi við andstæðinga ofckar
og álla þeirra stóru og milfclu
fallþyssukjafta. Röfcsemdir
ofcfcar hljótum við að byggja
á þeirri óumdeilanlegu t«g ó-
mótmælanlegu lífenauðsyn sem
stæfckun landhelginnar er fyrir
þessa litlu þjóð. Og styrbur
okkar mestur, hann verður sá
að ganga flram í máli þessu
af manndómi,
Göngum fram í máli þessn
djörfung og fullri reisn
Og nú væri kannsfci rétt að
segja svolitlar fréttir. Það eru
fréttir af þjóðarviljanum,
komnar vestan af Snæfells-
nesi Þar stendur nú yfir söfn-
un undirskrifta undir svohljóð-
andi áskorun:
„Undirritaðir kjósendur sfcora
á Alþingi að samþyfckja á því
þingi, sem nú situr, stæktoun
fisfcveiðilandhelgi íslendinga,
svo að hún verði 50 sjómálur
flrá grunnlinum, og komi sú
‘ stækkun tiH framlkvæmda eigi
síðar en 1. septemiber 1972“.
Samkivæmt upplýsingum sem
ég flékk í símanum í kvöld
hafa nú rúmlega 300 storifað
undir þessa áskorun í Stykfcis-
hólmi, en það eru rúmlega 60%
skráðra kjósenda á staðnum, 1
Grundaríixði um 140 af 240
sfcráðum fcjósendujm. 1 Ólafsvík
lágu ékki fyrir náltovæmar
upplýsingar, enda undirskrífta-
söflunin enn í gangi á þeim
stöðum sem ég nefndi. Henni
er hins vegar lokið á Heilis-
sandi, Gufuskálum og í Rifi,
því byggðalagi sem eánu naifni
nefnist Neshreppur utan Enn-
is. Undinskriftagögnin voru
lögð fram á sfarifetofu AUþingis
núna rétt áðain Þar gefiur sð
líta 199 nöfn undir þessa á-
skorun, eða 65% þeirra sem
þama eru slrráðir á kjörskrá.
Nú eru kjóeendiur að sjálf-
sögðu ekki allir heimavið, og
aldrei er hægt að ná til allra
í sl'ífcri skyndisöfnun undir-
skrifta og eí miðað er við þá,
siem tíl náðist, nemiur hlut-
fallstalan að minnstabosti75%,
þrír af hverjum fjórum hafa
skriffað undir áskorun þessa.
En sé Rif tefkið út af íyrir sig,
þá er útkoman 100%. Hver
einn og einastí kjósandi í
Rifi hefur skrifað undir þessa
áskorun.
FóIIkið í R3fi, þessu byggð-
þessa tfólfcs tekur án efa undir
þessa ásfcorun Snæfellinga, og
þvtf má Itfta á. hana sem ó-
yggjandi visbendingu með það,
hvaða leið var líklegust, og
hvaða leið er enn ISfclegustu
til að skapa þjóðareiningu í
landlhelgismálinu. Þetta fólk
sættir sig eklfci við þá afstöðu
sem flraim kernur í þingsályktun-
artillögu stjórnanfilakkainna.
Það biður ekki um óljósar
fyríræöanir um að gera eitt-
hivað einlhivam tíma etftir dlúk
og disk. Það krefst áfcvaxðana,
það kre&t aðgerða eins og
gert er ráð fyrir í tillögu okkar
stjómarandsitæðiniga, —> „og
komi sú stæfckun til fram-
kvæmda eigi síðar en 1. sept-
cmsber 1972“ segir í ásfcorun
Snæfelliniga.
Þjóðareining í anda þeirrar
stefnu, sem stjómarílokkam ir
boða er óhugsandi. vegna þess,
að hiún er andstæð ekfci aðeins
hagsmunum þjóðarinnar, held-
ur einnig og dtókd síður
metnaði hennar. Stjómarflofck-
amir virðast raunar gera sér
þetta ljóst, því að í áróðrí
þeirra er lögð sérstöfc áherzla
á að reyna að slasva metnað
þjóðarinnar, diraga úr henni
kjarfc, vekja hjá henni efa-
9emdir um styrk sinn og rétt.
Þar kveður raunar við sama
tón og hér um árið í sam-
bandi við útfiærsloi landheflig-
innar í 12 mflur.
Þá var þjóðareining í land-
helgismálinu, þjóðareining. sem
byggðist á heflbrigðum metnaði
alls þorra íslendinga. Og þessi
þjóðareining tryggði afcfcur sig-
ur undir fiorystu þess manns
sem talaði hér næstur á und-
an mér, Bretár voru alveg að
gefast upp á hemaðarbrölti
sínu í landhelginni, flundu að
með því urðu þeir sér meir
og meir tíl ákammar í augum
heimsins höffðu ednniig séð sem
var að hver eána sá þorsfcur,
sem þeir veiddu unddr vemd
herskiþa, var alltof dýr þorsfc-
ur, Dg þær sórabastur, sá
pléstur, sem brezka ljóniö félfck
með samninigunum 1961, var
einfcatframlag nofckurra for-
ustumianna stjómarflokk-
anna, en þjóðin sjáltt áttí þar
enga aðild að. En allan tím-
ann mcðan stóð á undirtoún-
ingi útfærslunnar í 12 rnílur
og efitir að hún var toomin
tíl framtovæmda og þarstoa-
stríðið hiafið, tovað við úr her-
toúðum stjómarflidktoainna sami
söngur eins og í dag: Fara
varlega, gæta þess að við erum
lítílmieigandi smáþjóð og verð-
trnn sem slíkir að taka tillit
til „volduigra vinaþjóða" —
eintoum og sér í lag að sjálf-
sögðu þeirra nágrannaþjóðeotok
ar í Vestur-Evrópu sem hœst-
virfcur utanríkisráðherra nefndi
hér áðan „ágætar" um ledð
Dg hann spáði því að þær
mundu verða bæði sárar og
reiðar, ef farið yrði að tillögu
okkar stjórnarandstæðinga, og
þar með vilja ails þorra Is-
lendinga, og þessar „ágætu“
þjóðir mætti umfram allt ektoi
styggja, auöheyrilega fyrst og
fremst vegna þcss að þær
mimdu þá kannski hætta að
vera svona „égætar“. Mérliggur
við að spyrja; Hefiur hæst-
virtur utanríkísr'áðheiTa Is-
lendinga fengið umtooð tíl þess
að hafa í hótunum við ís-
lendinga fyrir hönd Breta og
Vesfcur-Þjóðvierja?
Mér dettur ekifci í hug að
halda þvtf fram að florustu-
mönnum stjómairfldfckanna hafi
ekki verið það flnlflljóst fyrir 12
árum, og sé það eltóki flullljóst
í daig, að öll rök, öll íslenzk
rök að minnsta kostí, mæla
sldlyrðislaust með þvtí að við
færum út lanidhelgma. En þeir
eru bundnir é klafla, þessir
menn, í landhelgismálinu eins
og öðrum hinum mökilvæg-
ustu málum sem snerta sam-
skiptí Dtokar við aðrar þjóðir.
Þetta er klafi þess ósjólfræðis
sem ytfiríetour þá í hvert sinn
sem íslenzkir hagsmunir rek-
ast á hagsmuni „voidugria
vinalþjóða'' svonefndra. Hér er
raunar um að ræða fllóknara
mól og stærra en svo að þvi
verði gerð nein tóljanidi sldl
í stuttri ræðu. En svo langt
getur þetta gengið, að lagt sé
að íslendingum að láta rétt
sinn fyrir tílteknum þjóðum,
jafnvel beygja sig fyrir of-
brögðum sem núverandi ríkis-
stjóm heflur tamið sér — að
það tæki langan tíma að
tryggja oktour þessi 10 skip til
viðtoótar? Mundi diuga minna
en svo sem 2-3 ár fyrir hvert
skip? Og táknar þá eiteki þessi
kenning V&is í raiun og veru
það, að ef núverandi rítois-
stjóm fengi að ráða ferðinni,
yrði ekki talið óhætt fyrir otok-
ur að færa landhelgina út í 50
mfliur fyrr en, í fyrsta lagi,
eftir 20-30 ár?
Eitt er víst, þessi kenning
Vísis, edns hdlzta málgagns
rikisstjórnarinnar, sýnir það,
eins og aðrar þær kenninglar,
sem stjómarsinnar hatfa helzt
uppi í þessu máli, að ríkis-
stjóminm er varla flull al-
vara með tali sínu um að hún
vilji vinna að útflærsflu land-
hélginnar í 50 mfljur. Vegna
yfirvofandi kosninga veifar
hún fyriiheitum framan í
af manedómi, djörfiung og
fullri reisn.
Þannig hötfum við áður siigr-
að þrátt fyrir tilraiuiniir andstæð-
ingamna til að buga otokur með
rötoum falltoyssulkjaflta. Og etf
slíltet ástaind stoapast aftur, ef
svo óiíkilega vill til að andstæd-
ingar dklkar fcjósa að endurtatoa
misfcölk sin frá 1958 og 1959, þá
munium við einnig alfltur þannig
sigra.
Um þetta viðhortf. og aðeáns
þetta viðhorf getur orðið þjóð-
aredning í landhelgismóllinu.
Um þetta viðhorf skal verða
þjóiðaxeining. Það skulum við
láta sannast, Islendingar, í
kosningunum í vor, um leið og
við höflnum endanflega stetfnu
ríltísstjómarínnar og veitum
henni verðuga ráðninigu flyrir
þá ósivinnu hennar að láta eér
til hugar koma að umþaðgeetd
orðið þjlóðareining að leggjast
á hnén í laindheflgiisimálliite.