Þjóðviljinn - 15.05.1971, Blaðsíða 1

Laugardagur 15. maí 197lj — 36. árgangur — 108. tölublað
Moggi pantar
hjá brezkum ráðherra
□ Þau furðulegu tíðindi hafa gerzt að Morgun-
blaðið hefur pantað hjá brezkum ráðherra hótan-
ir í garð íslendinga ef landhelgin verði stækkuð
einhliða í 50 mílur. Blaðið spurði Michael Noble,
viðskiptamálaráðherra Bretlands, um það hver
yrðu viðbrögð brezku stjórnarinnar ef íslending-
ar stækkuðu landhelgi sína í 50 mílur, og ráð-
herrann svarar í upphafi:
.,E£ það garðisit foirmálala'Ust,
jrrðum við lítið hriffuir a£ því.
TóTf míllna landlhelgin ykikar hef-
ur gefið góða ra u n, en ,að fasra
hena út í fimmtíu milur, er að
gaipa yfir of miklu. Equador
fserði sína fiistoveiðilögsögu út í
100 mílur án þess að tala við
nokkurn mann, og það hefur
ékkii mealzt vel íyrir. >að er erf-
itt að taka það alvarlega. Ég
held þó að við höfum fullan
skilning á þvi hversu mikilvæg-
ar fiskveiðar eru afkcrnu íslenzku
þjóðarinnar, og við yrðumreiðu-
búndr til vúðraeðna um þáhags-
muni.“
En þetta almenna og varkára
svar nægir Marguríbiaðinu ekki;
það þarf á öðru að halda. Og
blaðið spyr enn:
„En ef fsland myndi færa. út
fiskveiðilögsögu einhliða, mætti
þá búast vi'ð nýju þorskastríði?“
Og ráðherrann svarar eins og
til er ætilazt:
,,Ef það gerðist, eins og ég
nefndi, einhliða og formálalaust,
er svarið já“.
Auðvitað gat ráðhearann ekki
svarað spumingu Morgunbilaðsins
neitandi. ef hann vildi ekkd lýsa
yfir sfeil yrðislausri uppgjöf fyr-
irfram. Hann hlaut að svaraját-
andi, og þannig fékkst sú höt-
nn sem MorgunblaðtS var að
sækjast eftir. Á hlíðstæðum hót-
unum Breta klifaði MorgunMað-
ið allt sumarið 1956 til þess að
reyna að koma í veg fyrir að
Iandhelgin yrði stækkoð í 12
mílur.
Hitt er sivo annað mál að fiá-
um mun þykja „þoirslk)asteiíði“ ó-
fýsiíegra en Bretum eftir fiyrri
reynslu. Tílraumir þeirra tíl að
veiða undir herskipa/veimd báru
lítinn árangur og vom ákaffiega
kostnaðansamar, auk þess sem
þær þökuðu Breitum miklar 6-
vinsældír víðsvegar um heimog
gerðu þá raranar að athHægi í
þokkabót. Þótt Bretar reyni
vafaTaust að kúga fslendinga til
uppgjaifar í landhelgismélinu nú
ekki sáður en 1958, verða að-
ferðir þeirra áreiðanlega ekki
nýtt „þorskastríð".
KR0N gaf 50
þús. kr. til
náttúruverndar
A aðalfundi KRON, sem
haldinn var laugardaginn
8. maí var samþykkt að
gefa Náttúruvemdarfélagi
Reykjavíkur 50 þúsund kr.
Fór afhending gjafarinnar
fram í gær á skrifstofu
KRON og var myndin hér
að ofan tekirí við það
tækifæri. Ragnar Ólafsson
formaður stjómar KRON
aifhendir formanni Náttúru-
verndarfélaginu gjöfina
en hjá þeim standa Ingólf-
ur ólafeson kaupfélags-
stjóri og Guðmundur H jairt-
arsson, stjórnarmaður í
KRON. — Ljósm. Þjóðv.
Ari Kárason.
¥
Frétt um aðalfund KRON
verður birt í Þjóðviljanuim
á morgun.
Á MORGUN '
□ Meðal efnis í sunnudagsblaði
Þjóðviljans má nefna viðtöl við
Gunnar Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóra Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands og Þorstein Jóns-
son, sem stundar nám í kvik-
myndagerð í Prag. Þá skrifar
Skuli á Ljótunnarstöðum Guð-
jónsson um útvarpið, og sitthvað
fleira verður að finna í blað-
inu.
Afleiðing af endalokum EFTA:
Aðild íslands að Efnahags-
bandalaginu aftur á dagskrá
□ Nú þegar er ljóst að aðild íslands að Efnahags-
bandalagi Evrópu kemsit á dagskrá um leið og
EFTA sundrast. Þegar það mál var síðast á dag-
skrá fyrir tæpum áratug,1 beittu íslenzkir valda-
menn sér mjög fyrir því að íslendingar gengju í
EBE. Þá flutti Gylfi Þ. Gíslason hina alræmdu
ræðu á aldarafmæli Þjóðminjasafnsins, þar sem
hann sagði hin frægu orð: Bezta ráðið til að
tryggja sjálfstæði þjóðar er að fóma sjálfstæði
hennar!
Nú eru hliðstæ'S viðhorf þeg-
ar komin á diagskrá aftur. Eftir
að reynslan hefiur sannað að
EFTA er aðeins biðsalur Efna-
hagsbandalagisins segir Gylfi Þ.
Gíslason í gær í viðtali við
Morgunblaðið:
„Enginn vafi er á því með
hiiðsjón af þvi seim nú er að
gerast að við íslendingar gerð-
um rétt í því að gerast aðilar
að EFTA í fyrra. Ef við hefðum
Verkfallinu á Bí/du-
dal lauk í tyrradag
ekki gert það væri öll aðstaða
okkar til samninga við stækkað
Efnahagsbandalag mun óhag-
stæðari en nú er“
Bjöm Bjiamason, sem orðinn
er einn hélzti sérfræðingur
Sj á'J'fstæðisflokksins í aiþjóða-
samskiptuim, birtir einnig grein
í Mörgunbiaðiniu i gær undir
fyrirsögninni: „Reykjavík —
áfangastaður á leið til aukinnar
evrópskrar samvinrru". Hann
segir þar hia:
„Hefur það ávallt verið stefna
EFTA-landanna að ná eintovers
konar tengsTmm við Efnahiags-
bandaiagið. og mörg þeirra toafa
oftar en einu sinni sótt um a<5-
ild að EBE. Og í byrjun síðasta
áratugs var jafnvel til umræðu
hér á landi. að ísland gerðist
aðili að EBE. Það kemur í ljós
á lokiafundi ráðherranna frá
EFTA-löndunum hér í Reykja-
vik á morgun, föstudag, hvort
þeir vilja balda áfram nánara
Evrópuaa/mistarfi eða dnagia í
land. Líklegt má teilja að þeir
kjósi áframtoald aukinnar sam-
vinnu Evrópuþjóða og þess
vegna verði Reykjiavík áfangi á
leiðinni til aukinnar evrópskrar
samvinnu. J þeirri samvinnu
verðum við íslendingar að vera
virkir þátttakend«r“.
Ummæli þau sem toér toafa
verið tflfaerð bera þag mjög
greinflega með sér tovert hugur
stjómarflokkanna stefnir. Þeir
verða vafialáust mjög varbárir
fyrir kosningar, en haldi þeir
vel'li í kosningunum mun aðild
íslands að Ffmátoagsbandatogi
Evrópu óhjiákvæmilega komiast á
dagskrá. Einnig það þurfla lands-
menn að hafia í huga í koening-
unum í næsta mánuði
V«srkfaHi starfsfólks hrað'
frystihúss Amfirðings lauk
fyrradag og mætti verkafólk til'
vinnu í gærmorgun. Lágu þá 30
tonn af fiski undir skcmmdum
i frystihúsinu á Bíldudal.
Virðist hafa verið samið uim
vangoldnar kaupsltouldiir við veirka-
fólkið. Hims vegar virðist ekki
vera búið að gera uipp við sjó-
mennina á Pétri Thorsteinssiynii,
sem sitja allslaiusiiir á hóbelher-
bergjuimi hér í Reyfc.iavík oghafa
ekitoi fiengið ptoss á Ibtáit enniþá.
Atvinnuleysi strygRingairsjióðij r
hafði veitt Arnfiirðingi 600 þús-
und toóna lián aið þvlí tillskyJdu,
að verkafiólki og sjómönnum
væru greiddar viirLniflaunasikiuldii'.
Etafðá mymdiazt yfirdiúttai-skuild. á
bankareikningi fiyri/rtæfcisins f
Landsbankainum. Ætlaði banilc-
inn að eyða þassum yfirdrætti
með því að taifca af 600 þúsund
torónunum.
Bamfciinm mun halfia fállið frá
þessari ætflum simni og í gær var
Mairteús Krístimssion, fors.tjó'ri
sagðuir - kominn vestuir á Bíldu-
dal til þess að sinna forstjóra-
störfum, enda eini maðuirinnmeð
prókúTuumboð tfyrirtækiisins.
Hedfldairskuldiir Amfiirðings h.f.
nema tugum miljlóha króna og
er búið að ikijósa nefnd valin-
tounnira manna á Bfldudal til
þess að fara suður og semrja um
skuldir fyrirtæfcisins í bönkum.
Er þeirra von næstu daga
hintgað tái ReyfciaivíkiUfli.
Svört panþerdýr
sýkn saka
NEW YORK 14.5. Þrettán fé-
lagar í hinni herskáu hreyfiingu
bandarískra blökkumanna, Svörtu
panþerdýrin, sem ákærðir voru
íyrir samsæri um að myrða lög-
regfluþjóna og sprengja í loft
upp verztonir og opinberar bygg-
ingar i New Yorík, — voru í
dag sýknaöir af öTTum ákœruin-
um. Réttarhöldin hafa staðiðyf-
ir í átta mánuði, en filestirhinna
átoærðu hafia setið í tvö árífiang-
elsi, þar eð þeir gótu ekfci sett
peningatryggingu. sem í sumum
tilvflcum var af fijár.
Miklar hækkanir
BRUSSEL 14 J5. — Það kemur
fram I mánaðarlegri yfirlits-
skýrslu Evrópunefndarinnar svo-
nefndu, að vöruverð hækkar nú
geypilega í öllum löndum Efna-
hagsbandalagsins. Frá því f
febrúar í fyrra til febrúar í ár
hækkaði verð á lífsnauðsynjum
í Hollandi um 6,6%, í Vestur-
Þýzkalandi 4,5%, Lúxemiborg 4.S
prósent og Belgíu 3,5 af hundr-
aði, svo að dæmi séu nefnd. Bú-
izt er við nýrri verðhækkim á
næstu mánuðum.
Togað í togarann
Tilraun var gerð á íflöði um
hádegi í gær að ná toganamun
Cæsair út af strandstað við Am-
arnes. Tókst þessi tilraun ekteí,
þar sem togvír silitnadi við á-
tökán.
Ætlunin var aö gera aðra tfl-
naun seint í gærkvöld en þá var
vteður orðið ótoagstætt bræto og
nofckur hreyfing á skipinu.
Saxaðist vírinn undir skips-
kjölnum í sundur. Er ætlunin
að reyna aftur að draga. skipið
á flot á flóðinu í kvöld, laug-
ardag.
Bresnéf talaði
vel um Stalín
TBILISI 14/S — Leoníd Bresnéf
leiötogi sovéakra kommúnista,
hélit í dag ræðu í TtoiMsi í tilefni
hálifirar afldsar aifimæli byltirtgar-
inna.r í Georgíu. KTöppuðu á-
heyrendur ákaft, er Bresnéf
minntisrt á Jósief Stalín, nelfindi
hann í sömu andrá og Lenín og
lýsbi toönusm sem einum af hin-
um mákflu hetjum þýltingarinnar.
StaMn fæddist í Georgau og er
enn þjóðtoetjia þar í tondi. Þrátt
fiyrir þetta vefcja ummæli Bre-
snéfis aithygii, þar eð sovézkir
leiðtogar hafia tæpast tekið sér
nafn Stalíns í murni undanfarin
ár. Á það er þó bent, að Bres-
néf hafi í þessari sörnu ræðu
óbedniínis varað við persónu-
dý'rkuninni og afleiðingum henn-
ar.

Markaður úti á Lækjargötu
Stúlkan á myndinni seld! vegfarendum í Lækjar götu happdrættismifta nemenda MyndHsta- og
Handíðaskólans í gær. Hún er klædd kjól eins og þeim sem voru seldir á markafti þeirra nenir
enda skóLuis sein útskrifast i vor. Sjá frétt á blaftsíftu X