Þjóðviljinn - 22.08.1971, Qupperneq 15

Sumnjudaglur 22. ágúst 1971 — ÞJÖÐVIUINN — SlÐA Jg
E7
\
Lagarfljóts-
ormurinn var
frjósemistákn
Tveir slcozkir vísimdaimenn,
sem hafa ferðazt um Austur-
liand undanfarnar tvær vikur,
hafa sett fram há mýstárleigu
kenmingu að Lagaxíljlóitsorm-
urinn hafi aldrei verið til
heldur sé í raun og veru frjó-
semdstákn.
Vísindamennimir fengu
þessa hugmynd, sem mun
senmilega gerbreyta hugmynd-
um sagnfraeðinga um elztu
söglu Pljótsdalshéraðs, þegar
þeir sáu kú haldið á vinstri
bdkka Lagarfljóts. í>á sáu þeir
að það voru náin tengsl miilli
hinnar íslemzku aðferðar við
að halda kúm og elztu sagn-
arinnar um Lagarfljótsorm-
imn eins og hún kemur fram
í svckallaðni b-gerð Böðmóð.s-
sögu Gerpis í AM 243b Fol.
Þessi ísipnzka aðferð þekidst
nú hvergi nema á Austurlandi
og á Katanesi í Skotlamdii, en
gamlir menn í Guðlbrandsdal í
Noregi kunnu emm að segja
frá henni á olflamverðri nítj-
ándu öld.
Skozku vísindamemnimir
urðu svo hrifmir af þessari
uppgötvum að þeir hafa á-
kveðið að ferðast víðar um
landið næsta sumar til að
ljósmynda aðferðir við að
halda kúm og bera þær sam-
an við sagnir um orma,
nytora, hrökiíála o.þ.h. En til
. þess að auðvelda starf sitt
hafa þeir beðið blaðið að fara
þess á leit við bændur að þeir
sendi ljósmyndir af keMingu
kúa. Þessar Ijósmyndir má
semda þættimum „á sta,n.@li“
og mum hann koma þeim tii
skila. — Völ.
Þægindalíf
fyrir styrjur
í Sovét
MOSKVU — Hinn fræigi fisk-
ur styirjan, sam framleiðir
rússneskan kavíar, mun nú
ekki lengur þurfa að hafa
fyrir því að synda frá æsku-
stöðvuim símum við Volgu og
niður í Kaspíahaf, a.m.k. ekki
á yrigtri árum sínum, heldur
muíi ;hún fá flar með sérstök-
um bátum, þar sem. henni
verða veitt öll hu.gsanleg þseg-
indi.
Séífrae&ingar hafa nefnilega
komizt að þeirri niðurstöðu,
að allt of rrtargir fiskar tor-
tímiist á leiðiiibi. Sumir verða
geddum, aboorum og öðrum
ránfiskum að bráð, en adrir
faraist af m,dtigun eða sitöðv-
ast í stífluigörðum. Þess veigna
er ákveðið að byggja sérstak-
an farkost til að flytja um
hálfa miljórt '■ smáfiska frá
Wim fjórtáfö stöðvum, þar
sem styrjan kleikst út, og nið-
ur að ármynninu.
Styrjunni hefur fækkað mjög
á undanförm|m árum vegna
mein.guinar óg virkjama, og þess
vegna hefurjj. framleiðsla á
kavíar minnkað, en kavíarút-
flutoingur ojtj: m.iög milcii
tekjulind fyrir So'Vétrí1'-in_
aí ~ VS1-

— SæH, sagði Leonie. — Er
búið að reka þig?
— Ned, heyrðu mdg nú, Linnie
frænka! Hamm otaði stafnum að
hemhi.
— Hættu þessu. <
— Ég fékk nokkurra daga frí.
Mér datt í hug að boma hingað
og siknæla maís.
— Já, það er einmátt árstíminn
til þess, saigði hún.
— Jæja, en ég ætti að geta
hjálpað til við eitthvað og unnið
fyrir mat mínum. Hamm féikk sér
vatnssopa aö drekka. — Eruð
Leonie slengdi steákarpönnunni
ndður í skolvatnið. — Ég skil
ekki hvers vegna Ed hefur ekki
áhuga á slíku.
— Ég hélt nú að hann hefði
það, sagði Oaillie. — Ég hélt að
Bd væri ailtaf að lesa.
— Það gerir hann líka — eða
segist gera það. Ég hef aldrei
heyrt hann segja neitt sérstakt
um bækur.
— Ef til vili kærir hann sig
ekiki um að tala um þær.
— Það er ékki víst. Pabbi hef-
ur alltaf sagt að Ed horfði að-
inni truifluðu hana. Ed var að
tala um St. Louis Post-Dispatch
og hve miMu betra blað það
væri en Kansas City Star. Matt-
hew var tryggur við sinn ríkis-
hluta og reyndi að halda uppi
vömum fyrir Star. Þá fór Ed
enn að tala um Pendiergast og
hvermig hann stjómaði öllum
hlutum í Kansas City, einnig
blöðunum. Leomie átti eríitt með
að einbeita athyglinni að Leer
konumgi. Henni gramddst að Ed
skyldi vera með þessar eilífu
rökræður við föður hennar.
Jetta Carleton:
í MÁNASILFRI
69
þið ekki enn búin að biorða
kvöldmat?
— Við vorum að setjast niður,
sagði Callie.
— Mér þykir leitt að hafa
truflað ykkur. í öllum bænum
haldið áfram að borða.
— Þú ert ekki búinn að borða
heldur, eða hvað?
— Ég fékk mér hamiborgara í
bænum.
— Það er ekkert í þig. Fáöu
þér nú sæti — Leonie er búinn
eð má í disfc hamda þér.
— Ég þartf engin ósköp, sagði
hann.
— Það eru beldur engin ó-
sköp tii, sagði Leonie.
Callie hló. — Þú heföir nú líka
getað hringt og látið oklcur vita
að von væri á þér! Þá hefðum
við ekki verið svona uppi-
skroppa. Pabbi skreppur út í
geymslu og sœktu svínslærið og
við getum ristað nokkrar smeið-
ar. \
— Æ, ekki ristað svínslæri,
sagði Leonie.
— Þvi ekki það?
— Ekiki með svona máltíð.
Hann getiur fengið saiatið miitt.
— Nei, það kemur ekiki tii
mála, sagði Ed.
— Eigiinlega er ég alls ekki
svöng.
— Víst ertu það, sagði Callie.
— Við fáum oikkur bara ögm af
svinskjöti í cifanála.g. Ég veit að
Ed er sólginn í svínslæri.
— Verið þið nú ekkii að hafa
r.eitt fyrir, sagði hann.
— Þetta er elcki neitt. Þið karl-
mermimir getið skroppið út á
veröndina sem snöggivast — við
gerum þetta á nokikrum mímúl-
um.
Hálftíma seinna kallaði Leonie
á þá. Heit og rjóð settist hún
að. því sem hafði átt að vera
fyrirmyndar miáltíð. Steiktar
ksrtöflur stóðu rjúkandi í skál
og stórt fat með svínaikjötsneið-
um stóð á miðju borði þar sem
blómin höfðu áður verið. Kert-
in voru brunnim u.pp. Hún var
búin að kveikja á oliulampanum.
Eftir kvöldmatinn fóru karl-
mennimir aftur út á veröndiina.
Ed reykti og þeir röbbuðu sam-
am. Hún heyrði til þeirra m;eð-
am hún og Callie vom að þvo
upp.
— Við getum víst ekki lesið
S'hakespeare í kvöld, fyrst hann
er hérna, sagði hún.
— Það held ég varla, sagði
Oallie.
— Það er gremjuilegt. Pablb.a
þykir svo giarnan að þvf.
— Já, pabbi hefur alltaf verið
mikið fyrir lestur.
— Mér datt í hiuig að við gæt-
, u.m ef til vill lesið heilmikið’
í sumar. En það lítur út fyrir
að erfiðast af öllu sé að fá tíma
til þess. Það er alltaf eitthvað
sem kemur í veg fyrir það.
— Það lítur út fyrir það, siaigði
Callie.
— Eitt lcifcrit á vitou ætti etoki
að vera ofætlum.
— Þau eru nú dálítið löngj
Sérstslkleea begar við þurfum
alltaf að vera að stanza til að
ræða u.m þau.
— Já, en það er óihiákv.æmi-
legt að ræða bau, sagði Leomie.*
— Það er ekki bara hægt að
lesa. S.batoespeare.
— Lifcast til ekki.
eins á blaðsíðumar — læsi ektoi
í alvöru.
— Æ, ég veit sived mér ekki
— Callie andvarpaði. — Ég er
hrædd um að honum vegni ekki
sérlega vel. Hann lifir bara frá
degi til dags. Ég hélt einu sinni
að. eittihvað yrði úr hcmum. En
nú veit ég varla. Ef til vill ef
Mafhy hefði fengið að lifa.
— Svona nú, mamma, ekki
huigsa um það, sagði Leonie blíð-
lega. — Við vorum búin að á-
kveða að gera það etotoi .
— Já, ég veit það. Ég reyni að
gera það efctoi.
— Og það gengur vel. Af
hverju ferðu ektoi inn í næsta
herbergi, þar er svalara, og þú
getur lokið við söguna í viku-
blaðinu,
— Ég vil ekki skilja þig eftir
með uippþvottinn.
— Við erum búnar með allt
nema pottana. Farðu nú inn og
lestu blaðið þitt. Þú hefur engan
tirna haift til þess í allam dag.
Callie hengdd upp diskaþurrk-
una. — Ég held ég vilji heldur
rabba svolítið við Ed. Ég á svo
erfitt með að lesa við lam.paljés.
Mig verfcjar í augun.
— Gerðu eins og þú vilt. Ég
skal gamiga frá þessu.
Callie fór. Leonié bar vaska-
fstið út á veröndina og tæm.di
það í stoólpfötuna og hét því í
hljóði að hefna sín á þessum
andstyggðar hlut. Hvað hefði
hún ektoi viljað gefa fyrir vask
og rennandi vatn. Hún þurrtoaði
sér um hendumar og neri þær
með hunanigs- og möndluáburði.
Svo tók hún lampa og færði sig
inn í setustofuna. Hún reyndi
að lesia en raiddimar frá verömd-
Hún stoellti olnbogumum á
borðið með délitlum dynk, rétt
eins og þeir væm fundarhamar,
og hún studdi höndum undir
hötou og réðst til atlögiu við
prentaða síðuna. Einhvers stað-
ar á heiðinni hlaut hún að hafa
sofnað, því að hún hrökk upp
við rödd föður síms.
— .... legsteininn, heyrði hún
hann segja. — Þeir koma með
hann í næstu vitou.
— Jæja, sagði Ed. — Ég vissi
ekki að þú hefðir pantað hann.
— Jú, fyrir nokkrum vitoum.
— Ég hefði átt að sjá um það.
Ég ætlaði lítoa að geira það, en ég
dró það alltaf á langinn .
— O .... saigði Matthew, hann
virtist hálfvandræðalegur.
— Það er senmilega vegna
þess að mér finnst tilhuigsunin
óþægileg.
— Já, stundum óskum við þess
að geta forðast slíkt. Það er ekki
þægilegt.
Leonie lokaði hókinni. Það
sem faðir hennar hafði ekki sagt
Ed frá, var að hann hafði pantaö
legsteim síðast iiðið sumar,
skömmu eftir að Mathy lézt. Þaö
var eklki ifyrr en steininn vai
kominn á gröfina að hamn gerðd
sér Ijlóls mástök sím. Hann hafði
látið höggva „Soames" í stein-
inn. Hvort sem honum líkaði
það betur _ eða verr, þá hafð:
Mathy heitið Inwood þegar hún
dó. Það var ömurlegt fyrir hann
að þuirfa að kalla aftur á menn-
ina. Þeir komu til batoa og vom
geðstirðir og önugir, tróðu niðui
blómin á gröfimni og tóku bur
steininm. Það sem eftir var árs-
ins hvíldi Maifihy í legsteinslausr:
giröf. En nú var Matthew búinr
að sætta síg 'við hina réttu áletr
glettan
.....-i* | "sví;;- . 'j
Við höfum komið hingað þrisvar í frí. Af hverju spyrjið
þér, með leyfi?
útvarpið
Sunnudagur 22. ágúst.
8.30 Létt morgunlög. Norska
útvarpshljómsveitin leikur
létta tónlist frá Noregi;
öivind Bergh stjómar.
9.15 Morguntónleikar (10.10
Veðurfregnir). a. Sinfónía nr.
1 í C-dúr eftir Carl Maria
von Webetr. Sinfóníuhljóm-
sveit Kölnarútvarpsins leitour;
Erieh Kleiber stjórnar. b.
Konsert fyrir fiðlu og hljóm-
sveit nr 2 í d-moll op. 22
eftir Henry Wieniawski.
Jascha Heifetz leikur með
R. C. A. sinfóníuhljómsveit-
inni; Izler Solomon stjórnar.
c. „Fingalshellir“ forleikur
op. 26 eftir Felix Mendels-
sohn. Sinfóníuhljómsveitin í
Cleveland leikur; Georg Szell
stj. d. Tríó nr. 1 í B-dúr op.
99 fyrir píanó, fiðlu og selló
eftir Franz Schubert. Victor
Sohdöler, Henry Holst, og Er-
ling Blöndal Bengtsson leika.
11.00 Kirkjuvígsla í Stóra-
Vatnshornskirkju (Hljóðrituð
sl. sunnudag). Bistoup Islam.ds,
herra Sigurbjöm Einarsson
vígir kirkjuna. Prestur: Séra
Jón Kr. ísfeld. Organleikari
Guðmunöur' Baldvinsson.
Vígsluvottar; Séra Þorgrímur
Sigurðsson prófastur á Stað-
arstað, Kristmundur Jó-
hannesson formaður sóknar-
nefndar, séra Ingiberg
Hannesson og séra Hjalti
Guðmundsson. Kór saffnaðar-
ins og Keflavíkurkvartetinn
syngja. Einsöngvari: Haukur
Þórðarson.
12.15 Dagskráin Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir
Tilkynningar Tónleikar.
13.30 Gatan mín. Birgir Kjaran
hagfræðingur gengur um
Hólatorg og grennd með Jökli
Jakobssyni.
13.50 Miðdqgistónleikar: Frá
þýzka útvarpinu. Sinfónía nr.
3 í d-moll fyrir altrödd,
drengjakór, tovennatoór og
hljómisveit eftir Gustav Mahl-
er. Helen Watts, Eberhard
Ludwig, drengjakórinn,
Kvennakór og Sinfóníuhljóm-
sveit útvarpsins í Stuttgart
flytja; Erich Leinsdorf stj.
15.30 Sunnudagshálftíminn. Frið-
rik Theódórsson telour fram
hljómplötur og rabbar með
þeim
16.00 Fréttir. Sunnudagslö'gin.
(16.55 Veðurfregnir)
17.40 „Söguleg sumardvöl“,
framihaldssaga fyrir börn eftir
Guðjón Sveinsson. Höfundur
les áttunda lestur.
18.00 Fréttir á ensku.
18.10 Stundarkorn með Bruno
Prevedi sem syngur ítalskar
aríur.
18.25 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar
19.30 Beint útvarp úr Matthildi.
Þáttur með fréttum, tilkynn-
ingum og fleiru.
19.50 Píanósnillingurinn Wiil-
helrn Kempff í Háskólabíói
á tónleitoum Tónlistarfélagsins
í júní sl. Sónata í c-moll op.
111 eftir Ludwig van Beet-
hoven.
20.15 Sumarið 1927 Helztu at-
burðir innanlands og utan
rifjaðir upp. Umsjón: Þórar-
inn Eldjárn.
20.50 Frá jónleikum Polyfón-
kórsins í Kristskirkju 4. maí
sl. „Jesu, meine Freude“,
mótetta fyrir fimm radda kór
öftir Johann Sebastian Bach.
Söngstjóri: Ingólfur Guð-
brandsson.
21.10 Söguleg dagskrá frá Sauð-
árkrólvi. Flytjendur: Leikarar
úr Lei'kfélagi Sauðárkróks.
(Hljóðrituð nyrðra í júlí-
byrjun þegar minnzt var 100
ára búsetu á staðnum)
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir Danslög
23.25 Fréttir í stuttu máli.
Dagskrárlok.

Mánudagur 23. ágúst.
7,00 Morgiunútvarp Veðurfretgn-
ir kl. 7,00, 8,30 og 10,10.
Fréttir kl. 7,30, 8,30, 9,00 og
10,00. Morgunbæn kl. 7,50:
Séra Ingólfur Ástmarsson
(alla daga vikunnar). Morgun-
leikfimi kl. 7.45: ValdiHir
örnó'lfsson iþróttakennari «og
Magnús Pétursson píanól
ari (aha daga vikunj • ).
Morgunstund bamanna kl.
8:45: Sigirún Björnsdóttir, les
söguna af Marselínó eftir
Sanchez-Silva (2). Útdráttur
úr forustugreinum landsmála-
blaða kl. 9,05. Tilkynningar
lcl. 9,30. Milli ofangreindra
talmálsliða leikin létt lög, en
kl. 10,25 sígild tónlist: Sin-
fóníuihJjómsveitin í Bam-
berg leitour Sinfóníu nr. 2 í
D-dúr op. 2 eftir Ludwig van
Beethoven; Joseph Keilberth
stj. 11,00 Fréttir. Á nótum
æsfcumnar (endurt. þáttur).
12,00 Dagskráin. Tónleitoar. Til-
kynningar.
12.50 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Saðdegissagan: „Þotoan
rauða“ eftir Kristmann Guð-
mundsson. Höfundur les (20).
15,00 Fréttir og tilkynningar.
15.15 Tónlist eftir Claude De-
bussy og Maurice Ravel.
Chanles Rosen leikur píanó-
etýður og Concertgebouw-
hljómsveitin í Amsterdam
leikur Noktúrnur fyrir hljóm-
sveit eftir Debussy. Victoria
de los Angeles syngur með
hljiómsveit Tónlistarhásikólans
í París „Asíu“ úr Shérazade;
Georgas Prétre stj. og Arturo
Benedetti Michelangeli leitour
með hljómsveitinni Phil-
harmoníu í Lundúnum Pí-
anótoonsert í G-dúr eftir
Maurice Ravel; Ettore Grac-
is stj.
16.15 VeðurtfTegnir. Létt lög.
17,00 Fréttir og tónileikar.
17,40 Sagan: „Pía“ eftir Marie
Louise Fischer. Nína Björk
Árnadóttir les (9).
18,00 Fréttir á ensku.
18.10 Tónleifcar og tilkynnimgar.
18,45 Veðurfregnir og dagskrá
tovöldsins.
19,00 Fréttir og tiltoynningar.
19.30 Daglegt miál. Jón Böðv-
arssom menntaskólakennari
sér um þáttinn.
19.35 Um daiginn og veginn.
Þorgeir Ibsen skólastjóri tal-
ar.
19,55 Mánudaigslögin.
20.30 Luindúnapistill. Páll Heið-
ar Jónsson segir frá.
20.50 Píanófavintett í A-dúr op.
81 eftir Antonin Dvorák.
Clififord Curzon leötour með
kvartett Fílh armon íusveitar-
innar í Vínarborg.
21.30 Útvarpssagan; „Dálalíf“
eftir Guðrúnu frá Lundi.
' Valdimar Lárusison les (28).
22,00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Búnaðar-
þáttur: Minningar frá Hólum.
Guðmundur Jósafatsson firá
Brandsistöðum flytur fyrri
þátt sinn.
22.35 Hljómplötusaífnið í um-
sjá Gunmars Guðmundssonar.
23.30 Fi-éttir í stuittu máli. Dag-
storárlók.