Þjóðviljinn - 12.02.1972, Page 2

2 SlÐA — PJÓÐVHéJIíNIN — Langamðagttr 12. febrúar 1872.
AF ERLENDUM VETTVANGI
Slyngir kaup-
menn dauðans
Meðan kurteisu tali heldur
áfram um heim allan um
nauðsyn á aðstoð við fátœfcar
þjóðir halda stórveldin áfram
að raka saman fé á vopnasölu
til þessara sötnu þjóða. Frakik-
ar hafa haift sdg mjöa í
firammi á þessum markaöi að
undiainförnu og reyndax þre-
faldað vopnasölu sJna á ein-
um þrem árum. Þessi vel-
gengni gerir aðna gula og
græna af öfund. Frakkar, sem
núna síðast voru að selja
gn'silcu herforingjastjéiminni 49
Mimge-orustuþotur, eru nú
þriðju í röðlnni í vopnaút*
flutniingi, naest á eftir Banda-
rikjunum og Sovétríkjunum.
Þessd vopnasala hefur ver-
ið Gaullistum mjög í hag —
þegar um það er að ræða að
hafa áhrif á erlendum vett-
vangi er fátt talið vaenlegra
en að fá viðkomandi til að
nota vppn þín. Vopnasalan
hefur í reynd fært mikið af
Noröur-Afrfkiu, Austurlöndum
nær, sem og Svörtu-Afrfku,
viðskiptavini. Og franskir
vopnasalar vita vel hvaða
reikninga á aö borga án þess
að saera stolt kúmnanna: Full-
trúar fátækra þjóða, sem hafa
takmarkaða rlsnu, komast
jafnan að því, að það er búið
að borga lúxussvítuna fyrir
þá, en olíuk«5(ngar alls konar
greiða alltaf reikninga sfna
sjálfir á því glæsihóteli Ge-
crges V.
essi hrimgrás er möguleg
vegna þess að franskur
vopnaiðnaöur og frönsk stjóm-
völd eru sem hanzki á sömu
hendi. ÖIS viðskipti eru gerð
undir eftirliti l’Estoile, sem er
yifirmaður vopmaútflutnings-
skirifstofu franska vamar-
málaráðuineytisins. Undir
skrifstofu hans eru fjögur
hálfþjóðnýtt fyrirtæfci, sem að
verulegu leyti er stjómað af
fyrrverandi háttsettum herfor-
ingjum (samsiteypa hervalds
og stórauðvalds einu sinni
emn). I>au lelta uppi væmtan-
Vopnavörusýning hjá París: Allt gefið upp aema verðið.
Asiu og Rómömsfcu Ameríku
umdir frönsk hemaðaráhrif.
Þessi útþemsla er að nokkru
tenigld þeirri áfcvöröun de
Gaiulles á sínum töna um að
FnaMcar sfcyldu emgum öörum
háöir í vopnaframieiðslu.
Hann skipaði svo fyrir, að
effla sfcyldi mjög framsfcan
vopnaáðfnað, sem reyndist síð-
an alltof afkasitamifcill fyrir
framsika herinn einan. Af þessu
stafar viss efnahagsleg þörf á
vopnasölu erlendis. Þetta var
eiinfalt með suim vopn —
margir höfðu fyrirfram áhuga
á Mirage-þotuim og AMX
storiðdrefcuim, sem öflugum
vopnuim. Bn þegar „gæðin'*
ein dugðu ekki komu Frakk-
ar sér upp sölukerfi sem
keppinautar þeirra sáröfumda
þá af.
lega kauipendur, semja og ann-
ast alla þjómustu í samtoandi
við afhendimgu. Þessir „fjórir
stóru“, sem hver um sig er
sérhæfður í vissri tegund
vopna, geta komið fram sem
mjög sjáifstæðir aðilar, einnig
samdð fyrir hönd franska rík-
isins og staktoið yfir flesta
skriffinnskumrvúra filjótt og vel.
Fnamska stjómin er hlé-
drægux en ailvirfcur aöidl að
öllu samiam. Framstoa leyni-
þjónustan, SDECE, saflnar
verðmæitum upplýsingum um
væmtamlega kaupemdur og
keppendur. Og í mörguim
löndiuim er ófomiileg sendi-
neflnd Frakka án diplómat-
ískra réttinda, en hafamdi
veruleg fjárráð til að ýta
undir vopmasölu og lcoma
kaupendiuim á sporið.
Faikkar etfna t. d- til mák.
illar söiusýningar á vapn-
um ammað hvert ár skammt
frá París. 1 eina viku er þús.
undium valdra gesta boðið að
stooða allar tegundir vopna og
herbúmaðar, og hver gestuc
fær í hendur ítarlega vöruslkrá
sem nú síðasit var 1200 tols.
í þrem bindum. „Þar er að
finrna allt mema verðið", segir
einn þisnessmaður, „og um
það má alltaf semja.“
Svo mjög, að Fratokar hafa
reyndar rofið fyrri hefðir um
þófcnamir „undir borðið" til
milligöngumamma um vopna-
sölu. Áður tíðkuðust um fimm
prósent þófcnun tll sllfcra að-
illa, en Frakkar eru kornnir
upp f fimmtán prósent. „Þeir
spilla öllu þessir Fransmerun",
sagði einn aiþdóðlegur vopna-
sali stórhmeyfcslaður, „Allir
srnyrja, en betta gengrar nú
of lanigt.“
Fnakkar eru og sagðir halda
uppi leymilegu en virfcu kerfi
vændiskvenna í París fyrir
að einkennilegasta við allt
saman er, að hvergi heyr-
ast nein mótmiæli gegn hinum
miklu vopnasöluáformum
Frakka. Framsídr kommúnist-
ar sögðu varla arð um sölu
Mirage-vélanna til Grikk-
lands — og er það rakið til
þess, að 270 þúsund framskir
verkamenm vinna 1 hergagma-
iðnaði. Ekki hafa vopnasölur
Fraktoa til Portúgals, Ródesíu
og Suður-Afríku vakið nein
mótmæli fró frömskumælandi
Atflríkulöndum, sem reyndar
eru mjög háð franskri efna-
hagsiaðstoð, Og meðan á stóð
borgarastríðinu í Nígeriu fóru
vopn fyrir majrgar miljómir
dollama til nágramnalamdanna,
Gabon og Fflabeinsstrandar-
innar, Að vísu með því for-
orði, að eíkki mætt, senda þau
neitt anmað. En flest þessi
vopn lentu í Biafra og allir
gera ráð fyrir bví, að franskir
embættismenn hafi vltað
mætavel hvað tfl stóð.
(Heimild: Newsweek)
Nixon pakkar
niður tii Kína
WASHINGTON 11/2 — I gær
hélt Nixon forseti blaðamamna-
fund, þar sem hann fjallaði
eintoum um væmtanega ferð
sína til Kína sem. hefst í næstu
vfku. Hann sagði m.a. að harnn
mundi efcki leggja fram nýjar
tillögur um friðargerð í Víet-
nam að sinni. Hann kvaðst hafa
teki'ð tii endunskoðunar afsitöðu
sina til Indlands og Pakistams
og vildi nú vera öllum þjóðum
vinsamlegur á Indlandsslcaga.
Motmælagonga
enn á N-frlandi
BELFAST 11/2 Um 10 þúsund
baráttumenn fyrir mannréttind-
um munu að líkindum tafca þátt
í mótmælagöngu á sunnudag í
gegnum smáborgina Enniskdllen,
serr stefnt er gegn þeirri sfiefnu
stjómvalda að handfiafca menn
og hafa í haldi án dóms og laga.
Talsmaður göngumanma saigði á
blaöamannafundi í Belfast í dag,
að enda þótt gangan vœri bönn-
uð, byggist bamn ekfcá við því
að til átafca kæmi við þrezka
hermenn.
Byggingamenn undirrítuðu í gærdag
Um hádegi i gær undirrit-
uðu félög í Sambandi bygginga-
mannia, Múrarafélag Reykja-
vífcur og Sveinafélag pápulagn-
imgamanna rammasamning um
sérkröfur þessara félaga. Höfðu
samningafundir þessara félaga
með atvinnurefcendium þá stað-
ið nær sarnifellt frá þvi í$>
fyrradiag. Þessir samningar eru
undirritaðir með fyrirvara um
samþykki félagsfunda í þessum
félöguim, en þeir verða boðaðir
eftir belgi að eögn Benedikts
DavíQssonar, formanns Sam-
bands byggingamanma.
Myndin er frá fiumdi eem
byggingamenn viðsyegar að af
landinu béldu í fyrradag, þar
sjást m.a. (frá vinstri): Sigur-
jón Pétursson, Jón Snorri l>or-
leifsson og Benedikt Davíðsson,
frá Trésmiðafélagi Reykjiavík-
ur, Rafn Hjartarson, form. Tré-
smiðafélags Akraness Sigurður
Ingimundiarson og Erlendur
Guðmundsson, frá Féiagi bygg-
ingamanna í Ámessýslu, Magn-
ús Stephensen og Hautour Sig-
urjónsson frá Málaraféliagi
Reytkjavíkur og Sigþór Karis-
son frá Iðnsveinafélagi Suður-
nesja
VERKFALL LAMAR
BRETLANDSEYJAR
LONDON 11/2 — Nú er að því
komið að verkfall námuverka-
manna í Bretlandi lami mikinn
hluta iðnaðar Iandsins. Þegar hef-
ur verið tokin upp rafmagns-
skömmtun til heimila, en raf-
stöðvar í landinu ganga flestar
fyrir kolum.
Davies iðnaðaxráðherra boðaði
í dag nýjar stoömmtunaraðgerð-
ir. Bannað verður að hita upp
verzianir, teikhús og kvifcmynda-
hús með rafmagni, og stærstu
íðnfyrjirtæfcd fá aðeins hálfan
straum frá og með mánudegi.
Þd mæltí hann með því að raf-
magn tm ljósa yrði mjög sparað.
Davies saigði ástamdið mjög al-
varlegt.
Heath fomsætisráðherra bar
verkiflallsmenn öllum vömmum
og skömmum í dag — sagði þá
mundu gera miljónir manna at-
vinntflausa og valda hvem hús.
móður í landinu mifcluim erfdð-
leikum.
Friðarsinnar á þingi:
Bandaríkin hóta nú að s/ita
friðarviðræðunum í París
VERSALLIES 11/2 — I dag hófst
í Versölum gríðarmikil ráðstefna
andstæðinga stefnu Nixons í
Víetnam, en hennar vegna hafa
bandarisk stjórnvöld hótað því
að rjúfa samningaviðræður um
Víetnam um óákveðinn tíma.
Meira en 1.000 fufltrúar frá
80 löndum taka þátt í ráðstefn-
urani, sem standa mun í þrjá
daga. Tll hennar er stofnað af
StokklhólmsráðsteÆnunni um
Víetnam og 48 firönskum sam-
tötoum vinstrisinraa.
Svíinn Bertil Svahnström setti
ráðstefrauna og gagnrýndi harð-
lega hótun Bandarikjamanraa um
að stöðva friðarviðræðurraar og
lofaði uro leið frörask yfirvöld
fyrdr það að þau ekki létu undan
þeim þrýstingi.
Loðnu landað í Eyjum og Reykjavík í gær
Bandaríkin hafa kvartað yflr
þessu ráðstefnuihaldi, og segja
að það brjóti í bága við það
ákvæði að Parísarfuradimir stouli
baldnir í hlutlausu umhiverfi.
Versalir eru 12 fcm. frá París.
V-þýzkir bænd-
ur vilja hækka
afurðaverð
BONN 11/2 — Tugþúsundir
bænda fóru £ dag £ kröflugöneur
£ borgum Vestur-Þýzkalarads á
dráttarvélum til stuðnings. yið
torötflur sínar wn 12% hæktoun á
laradibúnaðarvörum.
Imndbúnaðarnefnd Efnalhags-
bandalagsins hafi boðið 5% én
bændiur hafa vísað því á bug.
Loðnubátarnir fengu afla í
fyrrinótt þrátt fyrir storm
Bræla var á loðnumiðum f
fyrrinótt og fengu bátar þó dá-
góðan afla, — einkum vestur af
Eyjum, um þriggja kortera
keyrslu þaðan. Dæmi voru um
að loðnubátar lönduðu tvisvar i
Eyjum í gær.
Um 35 þúsurad toran af loðnu
eru komin á land í Eyjum og
höfðu toáðar loðnubræðslurnar
þróarxými í gær. Var stöðug
löndun þar frá því á miðnætti.
Hjá Fiskimjölsverfcsmiðjunni
var um 3 þúsund tonraa þróar-
rými í gær og lönduöu þar Hiug-
inn II 216 toranum, Gjaflar 201
tonni, Bergur 193 tonnuim,
Reyfcjaborg 237 tonnurn, Þórður
Jónosson 236 tonnum, Halkion
206 tonnum, Isleifiur IV 204 tomn-
um, Gjafar 162 tonnum, Huiginn
II 184 toranum. KI. 18 síðdegis í
gær stóð yfir löndun úr fsleilfi VF.
og ÁlftaféJli, og Eldlborg beið
með fullfermi.
í gær var til þróarrýmd fyrir
3500 toran hjá Fiskimjölsverk-
emiöju Einars ríka. Þar lönduðu
í ©ær Óskaj- Halldórsson 350
tonnum, Helga Guðmuradsdóttir
400 tonnum, Birtingur 300 tonn-
um og Biörkur 300 tonnum og
von var á Náttfara með 250 toran
f gærkvöld.
t gær lönduðu hór í Reykjavik
Ljósfari 230 tonraum, Ásberg 300
tonnum, Fífill 300 tonr.um, Helga
II 270 tonnum, Ásgeir 300 tór.n-
um Magnús NK 220 tonnium og
ver þá þróairrými í tanki útl í
öríirisey uppurið. Stoall á lönd-
unarstöðvun hér f Reykjavík aft-
ur síðdegis í gær.
Tamtour losnar ekki fyrr en a
mcrgun í Fisldmjölsverksmiðj -
unni á Kletti og bíða þess vegna
eftirtalin skdp lönd/unar: Þor-
Á föstudaginn í næstu viku
hefst þing Norðurlandaráðs í
Helsingfors. A dagskrá þingsins
að þessu sinni verða fjölmörg
þýðingarmikil mál, og er gert
ráö fyrir að meginhluti um-
ræðnanna fari f umræður um
þá aðstöðu sem skapazt hefur
að undanförnu með hugsanlegri
aðild tveggja Norðurlandanna
að Efnahagsbandalaginu. — Á
dagskrá fundarins verða að
sjálfsögöu ýmis mál, scm snerta
aðra þætti norrænnar samvinnu.
Þetta þing Norðurlandiaráðs
stendur fram á fimmtudag, 24.
febrúar. Þrír ráðherrar sækja
þinigið, ednn frá hverjum stjórn-
málafilokfc'i en þeir eru ólafur
Jóharanesson, Maignús Kjartans-
son og Magraús Torfi Ólafsison.
Þá sækja eflfcirtaldir allþdragfs-
steinn RE 240 tomn, Heimir 430
tonn, Sveinn Sveirabjömsson NK
200 toran og Sæberig með 170
tonn.
Hér í Reykjavfk hefur verið
tiekið á móti um 20 þúsund tonn-
um. — g.m.
menn fundi:mn: Gils Guðmunds-
son Bjaxrai Guðraasora., Matthias
A. Matlhisen, Jóharan Haflstedn
og Jón Skaftason, en hann er
formaður íslenzlcu þingmanna-
raefradarinraar.
Þá &ækja fundinn fulljtrúar
æsfculýðsdeilda og agsfcuiýðns-
nefnda st jómmálaifilokkanina. Þeár
verða Svavar Gestsison, Hólmgeir
Björrasson, Markús örn Áratons-
son, örlygur Gedrsson og Þor-
steiran Pálssran.
Þara miál sem snerta ísland
sérstakilega á furadiraum eru til
dæmis etdfjallaranrasókraastöð,
norræn þýðingarmiðstöð bættar
samgöngur milli Islands, Græn-
larads, Færeyja og annarra
Norðurlanda. Þá verður fjailað
um menningarsamvinnu Norð-
uirfamda og fleira.
Einvígið
Framhald af 1. siðu/
sem samiþykktar voru í
Vancouer í sumar um værat-
anleiga heimsmeistarakeppni,
t.d. því, að ef keppendur yrðu
ekki sammála um keppralsstað
áttu þeir fcost á að beita
neitunarvaldt einu sinnd hvor.
en eftir það yrðu þedr að
hlíta úriskurði dr. Euwe. Eg
sé varla aðra leið fyrir dr,
Euwe, úr því sem komið er,
en að nefraa Islarad, en þó er
ekki útilokað að haran stiragi
upp á að skipta eáravíginiu
milll Reykjavífcur og Belgrad,
en ég held að keppendur sam-
þykki það ekki. Fisdher sagðl
við mlg hér í Reykjavík, að
enda þótt Edmondsson skrif-
aöi uradir einhvern samning f
Mostovu yrði það samt harap
sem tæki lofcaákvörðunina,
Mér kemur þessi afstaða hans
efckd á óvart, haran vjll ber-
sýnilega láta FIDE eða dr.
Euwe nefna laradið. Ég verð
einnig að lýsa yfir að það
getur orðið ofckur þuragbært
að taka við heimsmeistra-
eiravíginu, ef kepperadur ery
ekld báðir sáttir við að tefla
hér. — SJ.
Dr. Eu’we, forseti alþjóða
skáksambandsins, sagðd í giær,
að viðbrögð Sovétmarana virt-
ust sér ástæðulaus, og um
misskilning hlyti að vera að
ræða hjá þeim þegar þeir talq
um, að frestur til að sifcila
uppástumgum um einvígisstað
hafi runnið út 26. jaraúar, þvj
haran hefði runnið út 31. jan.
úar, og þá hefði bandairíska
skékisamb'andiið verið búlð að
sddla tíllögtum sírauim.
Efnahagsmál aðalumræðu-
efni Norðuriandaráðsins
S-