Þjóðviljinn - 14.01.1973, Page 11

Sunnudagur 14. janúar 1973 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
Érfiölega gengur þeim i
Utvarpinu aö gera svo öllum liki
þráttfyrir viröingaveröa viöleitni
og góöan ásetning.
Þetta kom átakanlega fram i
laugardagsþætti Páls
Heiöars.einhverntima á jólaföst-
unni.
Hann haföi þá kvatt til viöur-
mælis tvær konur úr hópi hlust-
enda. Það kom fram, að konur
þessar voru svo andlega þrosk-
aðar, að þær höfðu mikla ást á
sigildri tónlist.
Þær hlökkuðu mjög til þess aö
hlusta á tónverk, mig minnir eftir
Bach, sem flytja átti sunnudags-
morguninn næsta og hefjast
klukkan niu. En tilhlökkunin var
ekki óblandin. Þaö var alveg
voðalegt að þurfa aö vakna
klukkan niu á sunnudagsmorgni,
jafnvel þótt þeim væri boöiö upp á
klassiska tónlist,og þeim fannst
það alveg sérstök ónærgætni af
forráöamönnum útvarpsins að
hafa ekki slika tónlist á öðrum og
heppilegri tima sólarhrings.
Við vottum hér með hinum
morgunsvæfu konum samúö okk-
ar og vonum aö útvarpiö taki
meira tillit til óska þeirra og
Virðist fagnaöur sá hafa hlaupiö fyrir brjóst sumra. — Frá samkomu stúdenta l Háskólabiói 1. desember.
Skúli á Ljólunnarstöðum -kriiar um útvarpsda
óvenjulega
,Þetta hafa verið
þreytandi jól’
þarfa hér eftir en hingað til.Hins-
vegar skal þaö játað, að við, sem
reynum að hafa okkur á lappir á
sjöunda tímanum morgun hvern,
allan ársins hring, verðum
undrandi og gáttuð, þegar við
heyrum að til er fólk sem finnst
það andleg og likamleg mis-
þyrming, að vakna klukkan niu,
jafnvel þótt það eigi von á
klassiskri tónlist
1. desember
Áður en við hverfum að sjálfri
jólahátiðinni, er bezt að bregða
sér enn lengra aftur i timann, alla
leið til 1. des. 1972.
Þá var það að háskólastúdentar
efndu til mannfagnaðar, sem
útvarpað var frá, samkvæmt
venju. Virðist fagnaður sá hafa
hlaupið fyrir brjóst sumra... Ég
minnist þess til dæmis, að i
Morgunblaðsleiðara var látið
dólgslega i garð stúdenta og jafn-
vel haft i hótunum . Nokkru siðar
var svo einhver lögfræðingur að
nöldra út af þessum sama fagnaði
i degi og vegi. Þáttur þessi mun
vera algert einsdæmi. og hefir
útvarpsráð titt gert samþykktir
af minna tilefni. Höfundur þáttar-
ins nefndi ýmis nöfn er við sögu
komu i fyrrnefndum mann-
fagnaði -og lét I ljós ákveðnar
skoðanir ekki einungis á mál-
efnum, heldur einnig á þvi fólki,
er að flutningi fyrrnefndrar dag-
skrár laut.
Maöur þessi flutti þátt um dag
og veg fyrr á liðnu ári og gekk
einnig þá lengra i áreitni við
pólitiska andstæðinga en nokkur
hefir áður leyft sér i degi og vegi.
Maður þessi hélt þvi fram I
fyrrnefndum þætti, að öll pólitisk
sjónarmið ættu aö koma fram,
þau er fyrirfyndust meðal
háskólastúdenta.
En hversvegna hefir mann-
inum ekki dottið þetta i hug fyrr?
Hefir hann, eða nokkur Ihalds-
maður, nokkurntima stungið upp
á sliku, meðan Vaka hafði meiri-
hluta i stúdentaráði?
Hefir ekki 1. des verið notaður
af þeim aðilum er meirihlutann
hafði hér á árum áður, til
purkunarlauss áróðurs fyrir
Atlanzhafsbandalagið, hersetu
Bandarikjamanna og til hvers-
konar þjónkunar fyrir ihaldið?
Það orkar þvi á mann eins og
skrytla, þegar þeir menn, sem
hafa talið það eins og sjálfsagðan
hlut, að Ihaldsöflin i Háskólanum
fengju að vaða uppi óáreitt ár
eftir ár, fara nú að krefjast
pólitisks jafnréttis innan
Háskólans. Þeir hefðu sannarlega
þurft að vakna fyrr.
Ég Heyrði ekki nema siðari
hluta hinnar umræddu og um-
deildu dagskrár. En sumt af þvi
sem ég heyrði fannst mér ekki
nógu gott. Það er eins og sumir
hinna ungu manna séu okkur
hinum eldri dálitið framandi,
enda þótt við séum þeim efnislega
sammála. En kannski hafa þeir
náð hjörtum jafnaldra sinna, og
þá er vel. Hvað sem öllum
baráttuaðferðum liður og
tjáningafromum, erum við þó
sammála um það, að herinn verð-
ur úr landinu að fara og að
baráttan gegn áhrifavaldi auð-
valdsins verður ævarandi og á
henni má aldrei slaka.
Svo held ég að það hefði mátt
vera ógert að leika Internation-
alinn. Það á ekki að egna upp illt
skap, segir máltækið, og sumir
menn eru þannig af guði gerðir,
að það er eins og nauti sé sýnd
rauð dula að láta þá heyra þetta
lag.
í álögum
Þau meinlegu álög hafa löngum
hvilt á okkar ágætu útvarpsráð-
um, að þegar þau hafa gert sam-
þykktir og látið lesa þær upp i
útvarpinu, hafa slikar sam-
þykktir oftast verið með þeim
hætti, aö hlustendur hafa rekið
upp hlátur þegar þeir heyrðu. Nú-
verandi útvarpsráö hefur ekki
getaö losað sig undan þessum
álögum og ber samþykktin um
pólitiskt afskiftaleysi útvarps-
manna þvi átakanlegt vitni.
Raunar virtist svo, að formaður
útvarpsráðs hefði fullan hug á að
éta meiginefni tillögunnar ofan i
sig. Tillagan átti aðeins að
tryggja það, að starfsmenn
stofnunarinnar vanræktu ekki
störf sin I hennar þágu, með þvi
að standa i pólitisku stússi. En þá
verður manni á að spyrja: Hvers-
vegna á útvarpið, eitt opinberra
stofnana, að meina starfsmönn-
um sinum opinbera afskiþti af
stjórnmálum? Raunar er alger-
lega ósannað mál, að Stefán Jóns-
son, sem hin furðulega samþykkt
útvarpsráðs virðist hafa beinzt
að, sé óhlutdrægni stofnunarinnar
nokkuð háskalegri en Arni
Gunnarsson, sem hefir að eigin
sögn stigið niður I endurfæðingar-
laug hlutleysisins og afn'eitað öllu
pólitisku stússi.
Hnífurinn f kúnni
Keflavikursjónvarpið komst á
dagskrá útvarpsins, einhvern-
tima á jólaföstunni, og vakti sú
málsmeðferð furðu mina, svo
ekki sé meira sagt.
Fyrst sögðu tveir lögfræði-^
prófessorar frá skoð-
unum sinum um lögmæti
•sjónvarpsins og komust að gagn-
stæðri niðurstöðu. Annar hélt þvi
fram og færði rök að, að nefnt
sjónvarp væri ólögmætt. Hinn
hélt þvi jafn ákveðið fram, að
sjónvarpið væri fyllilega lög-
mætt. Hvað á svo óbreyttur leik-
maður að halda, þegar tveir
lögvitringar komast að svo gagn-
stæðri niðurstöðu?
En það var meira blóð i kúnni.
Útvarpsstjóri var að þvi spurður
hversvegna Keflavikursjón-
varpinu væri ekki lokað. Hann
visaði á menntamálaráðherra.
Menntamálaráðherra var spurð-
ur. Hann visaði á utanrikisráð-
herra. Utanríkisráðherra var
spurður. Hann visaði til væntan-
legrar könnunar á stöðu varnar-
liðsins. Og þar stóð hnifurinn i
kúnni.
Þetta heföi þvi i raun og veru
átt heima i áramótagrini og
minnir mjög á Fúsintesarþuluna
gömlu, þar sem hver visaði á
annan.
Óvenju þreytandi
Nú eru jólin loksins liðin hjá,
með öllu sinu kaupmangs æöi og
skinhelgihaldi, að óglevmdu
sprengiregninu mikla i Vietnam.
Við getum aftur andað léttara og
horft I tilhlökkun fram til hinna
venjulegu virku daga. Meðan
útvarpiö tekur af sér helgi-
grimuna og birtist okkur á ný,
með sitt hversdagandliti sem við
erum yfirleitt sáttir við og finnst
einkar notalegt og viðfelldið.
Þetta hafa verið óvenjulega
þreytandi jól. Fyrst auglýsinga-
æðið, sem hófst með jólaföstu og
jafnvel fyrr. Auglýsendurnir
sóttu að hlustendum, eins og óvig-
ur her, og mér er nær að halda, að
meiri hluti þess varnings, sem
fólki var boðinn hafi verið
þarflaust skran, sem vel hefði
mátt komast af án. Einkum voru
skartgripirnir mikið áberandi.
Demantshringur er góð fjár-
festing núna, sagði einn
auglýsandinn. Hvað skyldi þetta
„núna” hafa átt að þýða? Skyldi
auglýsandinn hafa haft einhvern
pata af þvi, að gengisfelling var
alveg á næsta leiti?
Svo var eins og dytti bylur af
húsi á aðfangadagskvöld.
Auglýsingunum slotaöi og
andlegheitin tóku við. Og hélzt
svo með nokkrum hvildum fram
yfir nýár.
En þetta voru óvenjulega
innantóm andlegheit. Og það var
raunar ekki að ófyrirsynju, að
andlegheitin voru venju fremur
innantóm.eða þá að hlustandinn
tók þau ekki mjög hátiðlega, að
þessu sinni. Það hefir hlotið að
vera óþægilegt, fyrir túlkendur
friðarboðskaparins að þessu
sinni, að tala um frið á jörð,
meðan verið var að drepa fólk,
með sprengjuregni austur i
Vietnam Og prestarnir annað-
hvort þögðu um hina válegu at-
burði i ræðum sinum, eða þeir
fóru I kringum þá, eins og köttur i
kringum heitan graut. Og ekki
varð biskupinn blessaður við
þeim tilmælum Jakobinu
Sigurðardóttur að biðja fyrir
honum Nixon. Hefði hann þó
mátt vita, að enginn maður, á
þessari okkar syndum spilltu
jörð, hefði haft jafnrika þörf
fyrirbæna sem þessi blóðþyrsti
forseti. Slik fyrirbæn hefði ekki
verið ókristilegt athæfi, þvi að i
heilagri ritningu stendur: Guð
vill ekki dauða syndugs manns,
heldur að hann snúi sér og lifi.
Og þegar þjónar kirkjunnar,
margir hverjir, að þvi er ætla má
treysta þessum syndum spillta
forseta betur en guði almátt-
ugum, til þess að vernda þjóðina
fyrir áreitni Rússa, ber það vott
um alveg grátlega litið guðs-
traust.
Ekki tók betra við, hjá hinum
veraldlegu forsjármönnum,
þegar þeir létu ljós sin skina um
áramótin. Forsætisráðherrann
lýsti að visu hryggö sinni, en lét
þess þó jafnframt getið að engin
þjóð hefði reynzt okkur betri en
Bandarikjamenn
öllu hvassyrtari var starfs-
bróðir hins islenzka forsætisráö-
herra I Sviþjóð. Ölafur Pálmi
brúkaði beinlínis kjaft við Nixon,
og hefði okkar ágæti forsætisráð-
herra nokkuö mátt læra af nafna
sinum og starfsbróður.
Svo er það jólahangiketið, það
er að segja gamanmál útvarpsins
um jól og nýár. Um það má segja,
að það var óvenjumikið að vöxt-
um, en ærið misjafnt að gæðum,
svo sem oft vill verða. I
jólagrininu voru nokkrir þættir,
sem vel var á hlustandi, annað
herfilega vitlaust, eins og t.d.
jólakötturinn og orðræður kúnna.
Sama má segja um brótajárn-
hauginn hans Jónasar. Þáttur
Jökuls var betri og sumt i honum
verulega sniðugt eins og t.d. um
sparibaukinn hans Jóhanns, sem
Gengisfellir stal.
Nýársglettur, sem fluttar voru
á nýársdag, heyrði ég ekki.
A, m.k. einn heilagur
Ég er ekki alveg sammála þvi,
sem hann Einar Bragi sagði við
morgunkaffiborðið á laugar-
daginn var varðandi þá Jónas
Jónasson og Andrés Björnsson,
Hann skrúfar að visu allt af fyrir
Jónas og veit þar af leiðandi ekki
hvort honum hefir farið fram eða
aftur, eftir að fyrirskrúíunin
hófst. Min reynsla af Jónasi er
hinsvegar sú, að hinum hefir farið
fram, þó honum séu eins og okkur
öllum mislagðar hendur. Honum
hefir tekizt að venja sig af ýmsum
kækjum, er voru ærið áberandi á
fyrstu árum hans við útvarpið, og
ég skrúfa aldrei fyrir hann vilj-
andi. Hinsvegar myndi hann
vafalaust hafa gott af nokkurri
hvild.
Andrés Björnsson er að visu
heilagur eða leikur að minnsta
kosti heilagan mann. En það er
ekki nema gott um slikt að segja.
Stór stofnun eins og útvarpið
getur ekki komizt af meö minna
en einn mann heilagan,og það fer
vel á þvi, að sé sé einmitt sjálfur
útvarpsstjórinn.
Ræða hans að þessu sinni hefir
vafalaust verið góð þvi ég man
mjög litið úr henni, enda dottaði
ég alltaf annað veifið. Það er
sönnun þess að prédikunin veiti
manni hinn sanna sálarfrið, sofni
maður undir henni.
6. og 8. jan. 1973
Skúli Guðjónsson