Þjóðviljinn - 20.11.1973, Side 2

2 SIÐA — ÞJ6ÐV1LJINN ÞriOjudagur 20. nóvember 1973.
FJXRMÖ6NUN nJ\mskostnaðar ©
Lánamál námsmanna
Hækkun frest
að 2 ár í röð
Ráðamenn liafna lýðrœðislegum
aðferðum við umfjöllun málsins,
segja námsmenn
Klaðamcnn voru nýlega
boðaðir á fund ineft fulltrúuni
SÍNK, StúdenlaráAs III og nem-
enda Tækniskólans. Þar gerftu
þeir grcin fyrir þróuninni I lána-
málum námsfólks, en þau eru nú
mikift rædd vcgna afnreiftslu fjár-
laRa sem fyrir dyrum cr.
Röklu þeir fólagar gang lána-
mála nokkur ár aftur i timann.
Ariö 1967 voru samþykkt á aiþingi
VQ m o r
KgjJi
hœfileikar
Kins og kunnugt er búa meft
þjóöinni fjölmargar konur sem
búnar eru dulrænum hæfileikum
og draumspeki. Draumkona ein
sendi okkur eftirfarandi frásögn
af draumi sinum nýverið:
Mór þótti ég vera stöcíd i af-
skaplega stóru eldhúsi þar sem
mjög var hátt til lofts. Þetta var i
verbúð sjómanna. önnur kona
var meö mér, Þórný aö nafni, og
vorum viö aðhefja ráðskonustörf.
Á miöju gólfi var stór og mikill
pottur likur þeim kötlum sem
þvottur var soðinn i hér áður fyrr.
Sauð ákaflega i pottinum. A lofti
og veggjum var um 5 sm þykkt
lag af einhverju efni sem liktist
fiskimjöli. Þetta vardökkt á lit og
hugðum við ráöskonur að þetta
væru óhreinindi. Reynum við að
þvo þau af, en án árángurs. Allt i
einu segir Þórný: Það skrallar
svo mikið i pottinum að hér er vist
draugagangur. Þá svara ég: Vit-
leysa er þetta i þér, það sýður
bara svona mikið i pottinum. Þar
með Iauk draumnum, og ég vakn-
aði. Var mér samstundis ijóst
hvernig ráða skyldi drauminn.
Þessi draumur varðar afkomu
allrar þjóðarinnar.
Og hver er ráðning draumsins?
Þetta er fyrir griðarmikilli
loðnuveiöi.
Þess má geta, að þessa sömu
draumkonu dreymdi fyrir
Heimaeyjargosinu. Kvað hún sér
margt hafa borið i drauma und-
anfarið. Aðspurð kvað hún ekki
fráleitt að sig hefði dreymt fyrir
Kötlugosi eigi alls fyrir löngu.
lög um námslán og -styrki. 1 2.
grein þeirra segir svo: „Stefnt
skal að þvi, að opinber aðstoð við
námsmenn skv. lögum þessum
nægi hverjum námsmanni til að
standa straum af árlegum náms-
kostnaði, þegar eðlilegt tillit
hefur verið tekið til aðstöðu hans
til fjáröflunar.”
t nóvember 1970 lýsti Gylfi Þ.
Gislason, þáverandi mennta-
málaráðherra, þvi yfir á þingi að
rikisstjórnin væri þvi fylgjandi að
100% umframfjárþarfar væri náð
á námsárinu 1974/75 en sú var
einmitt tillaga Lánasjóðs is-
lenskra námsmanna i þessum
efnum.
Stjórnin stöðvaði
hækkanir
Framkvæmd laganna var svo
aö mestu i samræmi við anda lag-
anna og tillögur lánasjóðsins allt
fram til ársins 1972/73 þegar nú-
verandi stjórn samdi sin önnur
fjárlög. Þá gerist það að hækkun
prósentunnar er stöðvuð en hún
hafði hækkað úr 43% námsárið
1967/68 upp i 77.4%, árið 1971/72.
Nú liggur fyrir alþingi fjárlaga-
frumvarp fyrir námsárið 1973/74
og samkvæmt þvi er enn frestað
hækkun prósentunnar og hefur
hún undanfarin tvö ár verið
77.8%.
Skiljanlega er þetta mikið hita-
mál meðai námsmanna. Hafa
þeir leitað til viðkomandi ráð-
herra sem eru fjármálaráðherra
og menntamálaráðherra, en iítil
svör fengið hjá þeim. Eru þeirra
rök þau helst að væntanlega séu
ný lög um þessi mál en náms-
menn fá ekki skilið að það sé
nægjanleg ástæða til að fresta
hækkun í tvö ár.
Hlutur ráðherranna tveggja i
þessu máli er ekki lofsverður.
Námsmenn segjast hafa farið
þess á leit við þá að þeir mæti á
fund með þeim þar sem lána-
málin séu rædd en þeir hafa ekki
gefið neinn kost á þvi. Vilja
námsmenn meina að þeir hafi
reynt allar lýðræðislegar aðferðir
til að koma sinum málum áfram,
en ráðherrarnir hafa ekki léð
máls á þeim. Létu
þremenningarnir á sér skilja að
Hklega þurfi þeir að gripa til rót-
tækra aðgerða svipaðra og við-
hafðar voru vorið 1970 þegar
námsmenn i Sviþjóð hertóku
sendiráðið i Stokkhólmi og kröfu-
göngur voru farnar i mörgum
borgum erlendis. Ekkert hefur þó
verið ákveðið til hvaða ráða verð-
ur gripið.
Málamiðlun hafnað
Stefna námsmanna var sú að að
prósentan skyldi hækka i fyrra
upp i 88.5% og i 100% i ár. Þegar
hækkunin náði ekki fram að
ganga i fyrra settu þeir fram
málamiðlunartillögu um að i ár
verði lánin hækkuð i 88.5%. Hafa
Framhald á 14. siðu
HÚRRA fyrir
Hafnfirðingum
1 janúar s.l. tóku Hafnfirðingar
sig til og stofnuðu taflfélag. Þeir
gáfu þvi nafnið Skákféiag
llafnarfjarðar. Formaður félags-
ins var kjörinn Bjarni Linnet.
Starlsemin hófst með þvi að hald-
ið var stofnmót Skákfélags Hafn-
arfjarðar. Þátttaka var góð og
sigurvegari varð Sigurður Her-
lufsen sem hlaut 8,5 v. i 9 skákum.
Ekki sprakk félagið á þessu og
nú var að ljúka haustmóti Skákfé-
lags Hafnarfjarðar. Þátttakendur
voru 18 og tefldu 9 umferðir eftir
Herlufsen sigraði einnig núna.
Iiann hlaut 8 vinninga. I öðru sæti
varð Ásgeir Asbjörnsson með 7 v.
Þriðji varð Pétur Kristbergs-
son með 6 v. og fjóröi Bjarni Linn-
et með 5,5 v. Mótið var haldið i
Sjálfstæðishúsinu i Hafnarfirði,
en þar fá þeir inni gegn gjaldi.
Þeir skákfélagsmenn biða nú
eftir að fá skákáhöld og er ósk-
andi að biðin verði ekki mjög
löng.
Ýmislegt hafa þeir á prjónun-
um t.d. að halda hraðmót,og eftir
áramótin verður meistaramót fé-
lagsins. Skáklifið i firðinum erþvi
með miklum blóma og framtak
stofnenda félagsins til sóma. Það
væri lika undarlegt ef i jafnfjöl
mennum bæ og Hafnarfirði væru
ekki það margir skákáhugamenn
að þeir gætu haldið taflfélagi
gangandi. Hér á eftir birti ég
skák, seni tefld var i siðustu um-
ferð haustmótsins á sunnudaginn
var og henni fylgja hamingjuósk-
ir til Hafnfirðinga með þetta at-
hafnasama félag.
Ilvitt: Sigurftur Herlufsen
Svart: Sigurberg 11. Klentinus-
son
Frönsk vörn.
1. e4 e6
2. d4 d5
3. Rd2
Þessi leikur virðist vera orðinn
fullt eins algengur og 3. Rc3.
3. ... . Rf6
4. e5 Rd7
5. f4 C5
6. Rc3
Einn af kostum 3. Rd2 kemur
nú i ljós, Riddarinh stendur ekki i
vegi fyrir c peðinu.
6. ... b6
Nú hrindir svartur i fram-
kvæmd þekktri áætlun um að
losna við biskupinn á c8, enda
virðist hann ekki eiga glæsta
framtið fyrir höndum. Þessi að-
ferð er nokkuð seinvirk og hvitur
notfærir sér það ágætlega.
Annar galli á þessum uppskipt-
um er að svartur missir nokkuð
tökin á f5 reitnum. Þau væru betri
ef svarti riddarinn stæði á e7 i
stað d7.
7. Rdf:i Ba6
8. BxB RxB
9. Re2 Hc8
10. I)d3 Rab8
Ef 10. .. c4 þá 11. Dc2 b5 12. o-o
b4 13. f5 og aðgerðir hvits eru
mjög hættulegar. Svartur léki lik-
lega betur 12. ... g6.
11. o-o Rc6
12. a3 cxd4
13. cxd4 f6?
Þessi leikur leiðir til taps.
Svartur má ekki leyfa hvitum að
leika f5. Rétt hefði verið að leika
13. ... g6 t.d. 14. g4 h5 15. h3 hxg4
16. hxg4 Ra5 og svartur þarf ekki
að vera óánægður.
14. f5 fxe5
15. fxe6 Rf6
16. Rxe5 RxR
17. dxR Bc5
18. Bc3 Re4
19. IIf7
Nú er svarta staðan ekki glæsi-
leg. Hvitur hótar 20 . Db5.Svartur
getur leikið 19. ... BxB 20. DxB
Hc7 21. HafÝ Dc8 22. Df4 og hvitur
vinnur.
19. ... Hc7
20 Db5 Hd7
21. Rd4 Be7
22. Hafl gefift
Er þetta allt í lagi?
Það var ekki fyrr en i gærkvöldi
að nafnlaus greinarstúfur i Þjóð-
viljanum frá 7. þ.m. bar fyrir
augu min.
Ritsmið þessi með ofangreindri
fyrirsögn sem fjallar um störf og
launatekjur Guðmundar
Skaptasonar, hæstaréttar-
lögmanns og endurskoðanda er
svo óvenjulega rætin og óhæf til
birtingar i viðlesnu blaði, að
undirritaður getur ekki orða
bundist.
Þótt ekki verði ætlað að aðal-
ritstjórar Þjóöviljans hafi fjallað
um greinina, hlýtur blaðið og
starfslið þess að gjalda slikra
skrifa.
Efnisatriði eru þau að
Guðmundur Skaptason, sem að
maklegleikum hefur verið valinn
til margra trúnaöarstarfa i
þjónustu rikisins á siöustu árum,
sætir aðkasti fyrir að sinna
þessum störfum og þiggja laun
fyrir.
Nú er þess fyrst að geta að
Guðmundur Skaptason er hvergi
fastráðinn opinber starfsmaður
svo að allur samanburður við
slika starfsmenn, sem hafa auka-
störf á hendi auk aðalstarfs, er út
i hött.
Samkvæmt venju og lögum eru
málfærslumenn jafnvel skyldir til
að taka að sér þau störf sem til
þeirra er beint og þeir bera sjálfir
kostnað af slikum störfum.
Um menntun og starfshæfni
G.S. er þess að geta að hann hefir
aflað sér staðbetri menntunar til
starfa sinna en flestir aðrir.
Viðskiptafræði, lögfræði og
endurskoðun eru sérgreinar sem
hann hefir lokið námi i.
Þessarar menntunar var aflað
með þeirri atorku og sam-
viskusemi. sem einkennt hefur öll
störf Guðmundar og aflað honum
þess trausts, sem fágætt er en
hæfilegt.
Að slepptri ónákvæmni greinar-
höfundar við útreikning á
launum, er það að segja, að þótt
mánaðarlaun Guðmundar
Skaptasonar séu að krónutölu litt
sambærileg við dagvinnukaup
Dagsbrúnarmanna (kaup sem
engin fjölskylda mun raunar lifa
af) þá eru þau sambærileg að þvi
leyti, að Guðmundur hefur ekkert
fast starf og þarf auk öryggis-
leysis að kosta eigin skrifstofu.
Enn er þess að geta, þótt
greinarhöfundi kunni að þykja
léttvægt, að flestir menn með
sömu menntun og möguleika
mundu i sporum Guðmundar
Skaptasonar fremur kjósa að
vinna fyrir aðila sem betur borga
en rikið fyrir hin vandasömustu
störf unnin að verulegu leyti utan
venjulegs vinnutima.
Eins og kunnugt er veröur 1
einatt ekki auðveldlega beitt
rökum og sanngirni gagnvart
dylgjum og illkvittni. Þess vegna
er þess mikil þörf, að ábyrgir
blaðamenn meti að réttu sina
ábyrgð og ljái ekki tilefnislausum
óhróðri rúm i blöðum.
Sú tilraun til mannskemmda
sem hér hefir verið gjörð aö
umtalsefni er markleysa i vitund
allra þeirra er þekkja Guðmund
Skaptason og rétt vilja vita. Hinir
eru þvi miður allmargir sem
gjarnan vilja trúa hinu verra, og
hælbitarnir eru þó nokkrir sem
læðast vilja nafnlausir og narta,
jafnvel án mihnsta tilefnis.
Slika manngerð ber fyrst og
fremst aö varast, og umfram allt
verða ábyrgir starfsmenn
fjölmiðla að vera á varðbergi
gagnvart þessum mönnum, þvi
aft þeir eru ekki i lagi.
Pétur Þorsteinsson
UNDRALAND
ný leikfangaverslun i Glæsibæ.
Allt sem rúllar, snýst, skoppar, tistir og
brunar.
Fjölbreytt úrval.
Komið, sjáið, undrist i
UNDRALANDI