Þjóðviljinn - 22.11.1973, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓDVILJINN Fimmtudagur 22. nóvember 1973.
Tekjutrygging aldraðra til umræðu á alþingi:
Tekjur hækkuðu inii 188%
Framfærslukostnaður 35,5%
i fyrradag svaraði Magnús
Kjartansson ráöherra fyrirspurn
frá Ragnhildi Helgadóttur um
hvaö liði endurskoðun iaga um al-
mannatryggingar. i svari ráð-
hcrrans kom fram, aö innan
skamms eru væntanlcgar frá
Ferða-
manna-
straumur
vex
nú hægar
Björn Jónsson samgöngu-
ráðherra mælti fyrir frumvarpi
um skipulag ferðamála i efri
deild alþingis i gær. Hér er á
ferðinni sama frumvarp og lagt
var fyrir þingið i fyrra en var ekki
afgreitt.
1 ræðu Björns kom m.a. fram
að aukning erlendra ferðamanna,
sem til tslands koma, verður
hægari i ár en að undanförnu.
Gert er ráö fyrir að hingaö
komi i ár 72.000 feröamenn — sem
er 6 — 7% aukning frá fyrra ári.
1972 komu hingað 68.000
ferðamenn og var þáö þá 12%
aukning frá árinu á undan. A
siðustu árum hefur ferðamanna-
straumurinn vaxið um 15%> á ári
að jafnaði.
Ráðherrann sagði, að bætt
þjónusta við feröamenn og aukin
umhverfisvernd þyrftu aö haldast
i hendur.
Arið 1972 voru tekjur af
erlendum ferðamönnum 7,9% af
heildarútflutningsverðmæti
þjóðarinnar, en 9,3% árið 1971.
Ilelgi Scljun alþingismaður tók
til máls við umræðuna og segjum
við frá ræðu hans siðar.
nefnd, sem vinnur að endurskoö-
un tryggingakerfisins, tillögur
um breytingar á ákvæöinu um
tekjutryggingu á þann veg, að
láta aörar tekjur bótaþega ekki
dragast að fullu frá þeirri uppbót,
sem tekjutryggingarákvæðið ger-
ir ráð fyrir. Sagðist ráðherrann
tclja, að sllk breyting væri rétt-
lætanleg.
Káðherrann minnti á, að fyrir
stjórnarskiptin 1971 áttu gamal-
menni og öryrkjar ekki rétt á
hærri upphæð en kr. 4900, — á
mánuöi, en nú er sú tala kr.
14.120, — sé ekki um aðrar tekjur
1971 og afgreitt sem lög fyrir lok
þess árs. Meginatriði þess frum-
varps var veruleg hækkun tekju-
tryggingarmarks úr kr. 84 þúsund
á ári i kr. 120 þús. á ári. Felld
voru niður persónugjöld til trygg-
inganna og framlög sveitarfélaga
aö mestu. Auk þess var um að
ræöa ýmis ákvæði, sem lutu að
þvi að gera karla og konur jöfn
fyrir lögunum.
Siðara frumvarpið var lagt fyr-
ir Alþingi haustið 1972, en i þvi
frumvarpi var skipulag sjúkra-
samlaga og tryggingaumboða að-
alatriðiö.
hnigið i þá átt, að láta aðrar tekj-
ur bótaþega ekki dragast að fullu
frá þeirri uppbót, sem tekju-
tryggingarákvæöið gerir ráö fyrir
og tillögur þar að lútandi eru
væntanlegar innan skamms.
Ég get fallist á að þessi breyt-
ing sé réttlætanleg, þar sem
tekjutryggingarmarkiö er enn
ekki nægjanlega hátt til þess að
tryggja viðunanleg lifskjör, en ég
tel að samhliða þessari breytingu
væri eðlilegt að skeröa ellilif-
eyrisgreiðslur til þeirra, sem
hafa miklar tekjur auk lifeyris al-
mannatrygginga.
þingsjá þjóðviljans
að ræða. Þannig hcfur fram-
færslueyrir þeirra, sem verst eru
settir hækkað um 188%, en á
sama tímabili hefur visitala
framfærslukostnaðar hækkað um
35,5%.
Magnús sagöi:
Nýjar tillögur
á næsta leiti
Tryggingalöggjöf okkar er á
þvi stigi, að eðlilegt er að umbæt-
ur á henni séu viðfangsefni, sem
að staðaldri þarf að sinna um all-
langan tima, og i samræmi við
það hefur verið starfað að undan-
förnu.
Nefnd sú, sem skipuð var til
þess að endurskoða trygginga-
kerfið sumarið 1971, hefur lagt á-
herslu á að koma vissum umbót-
um fljótt fram, jafnhliða þvi sem
unnið er að verkefnum, sem
lengri tima tekur að leysa.
Nefndin hefur þegar samið tvö
frumvörp um breytingar á
tryggingalögum, sem lögð hafa
verið fyrir Alþingi.
Hið fyrra var lagt fram haustið
RAFLAGNIR
SAMVIRKI
annast allar almennar raflagnir. Ný-
lagnir, viðgerðir, dyrasima og kall-
kerfauppsetningar.
Teikniþjónusta.
Skiptið við samtök sveinanna.
Verkstæði Barmahlið 4
SÍMI 15460 milli 5 og 7.
Framhalds-
aðalfundur
Verslunarbanka Islands h/f verður haldinn í Kristalssal
Hótels Loftleiöa, laugardaginn 1. desember 1973, og hefst
kl. 14.30.
Dagskrá:
1. Kosning bankaráðs.
2. Kosning endurskoðenda.
3. Tekin ákvörðun um þóknun til banka-
ráðs og endurskoðenda fyrir næsta kiör-
timabil.
Aögöngumiðar og atkvæðaseölar til fundarins verða af-
hentir I afgreiöslu bankans, Bankastræti 5, miövikudaginn
28. nóvember, fimmtudaginn 29. nóvember og föstudaginn
30. nóvember kl. 9,30-12,30 og kl. 13,30-16.
1 bankaráöi Verslunarbanka tslands hf.
Þ. Guðmundsson, Vilhjálmur H. Vilhjálmsson,
Sveinn Björnsson.
Nefndin hefur nú i haust m.a.
fjallað um skipulag og greiöslu
tannlæknaþjónustu, einkum fyrir
börn og unglinga, breytingar á
fjölskyldubótum og tekjutrygg-
ingargreiðslum. Ennfremur er
nefndin að láta gera athugun á
leiöum til þess að gera alla lands
menn að þátttakendum i lifeyris-
sjóðum.
Nefndin mun bráðlega skila til-
lögum um þær lagabreytingar,
sem hún telur eðlilegt að lagðar
verði fyrir þing, nú i haust.
Lægstu tekjur komi
ekki til frádráttar
Umræður nefndarinnar um
tekjutryggingarákvæði hafa
Þessi breyting tekjutrygg-
ingarákvæða mundi hafa i för
með sér rýmkuð kjör fyrir þá,
sem eiga lifeyrisréttindi er nema
lágri upphæð i sérsjóðum og þá
sem geta haft tiltölulega lágar
tekjur af eigin vinnu. Ég tel þó
enn sem fyrr brýnast að koma til
hjálpar þeim, sem ekki eiga neinn
annan rétt en rétt almannatrygg-
inga og ekki geta aflað tekna með
vinnu.
Kjör þessa fólks, sem ekki hafði
annað en tryggingabætur sér til
lifsviðurværis voru til mikillar
vansæmdar fyrir þjóðfélagið þeg
ar stjórnarskiptin urðu i landinu
1971. Þá áttu gamalmenni og ör-
yrkjar ekki rétt á hærri upphæð
Magnús Kjartansson
en kr. 4900,- á mánuði. A þessu
hefur nú orðið veruleg breyting til
batnaðar, þannig að þeir sem
ekki hafa aðrar tekjur eiga nú
rétt á kr. 14.120.00 á mánuði.
Framfærslueyrir þessa fólks hef-
ur þannig hækkað um 188%, en á
sama timabili hefur visitala
framfærslukostnaðar hækkað um
35 1/2%
Engu að siður eru kjör þessa
fólks ekki viðunanleg fremur en
kjör annarra láglaunahópa þjóð-
félagsins. Verkefnið framundan
er þvi að bæta hag þessara hópa
og tryggja þannig meiri jöfnuð i
þjóðfélaginu en nú rikir.
Magnús Kjartansson um samskipti
Hitaveitu Reykjavíkur við Hafnarfjörð og Kópavog:
Fæstir geta gert slík-
ar kröfur fyrirfram
Magnús Kjartansson, iðnaðar-
ráðhcrra, svaraði á alþingi i
fyrradag fyrirspurn frá Stefáni
Gunnlaugssyni um hver væri af-
staða rikisstjórnarinnar til óska
Hitaveitu Reykjavíkur um gjald-
skrárhækkanir, en það kom
fram i máli Stefáns, að Hitaveita
Revkjavikur hefur áskilið sér á-
kveðinn fyrirvara um 7% árlegan
rekstrararð hjá fyrirtækinu, ef
ekki á að draga úr framkvæmda-
hraða við lagningar hitaveitu á
vegum llitaveitu Reykjavikur i
Hafnarfjörö, Kópavog og senni-
lega einnig i Garöahrepp.
Vilja hækkun
og meiri hækkun
Magnús Kjartansson sagði, að
samkvæmt þeim samningum,
sem Hitaveita Reykjavikur hefði
gert ráð fyrir, aö lögn dreifikerfis
i Kópavogi færi fram áárunum
1973-1976 og lögn aðfærsluæðar og
dreifkerfis i Hafnarfirði á árun-
um 1974-1978. Þetta væri þó af
hálfu Hitaveitu Reykjavikur háð
þvi skilyrði um arðsemi i rekstri
Hitaveitu Reykjavikur, sem áður
var nefnt.
Magnús rakti siðan tilmæli
Hitaveitu Reykjavikur um gjald-
skrárhækkanir og afgreiðslu á
þeim. 6. des. 1972 var farið fram á
13% hækkun, en 28. sama mánað-
ar var sú beiðni hækkuð i 17,9%,
og 28.2. 1973 er hækkunarbeiðnin
komin i 29,6%
Þann 12. mars 1973 var Hita-
veitu Reykjavikur veitt heimild
til 20% gjaldskrárhækkunar. Var
þá að sjálfsögðu reiknað með að
sú afgreiðsla entist árið út, en
22.8. 1973 var enn farið fram á
12% hækkun, sem ekki hefur ver-
ið samþykkt.
Siöan ræddi Magnús um fyrir-
varann varðandi framkvæmda-
hraða, sem Hitaveita Reykjavik-
ur hefur sett i samningana við
Hafnarfjörð og Kópavog og
sagði:
Hér er þó að sjálfsögðu um að
ræða einhliða fyrirvara frá Hita-
veitu Reykjavikur, og skuldbind-
ur sá fyrirvari hvorki Alþingi né
rikisstjórn né nokkra aðra aðila.
Þótt Hitaveita Reykjavikur hafi á
sinum tima fengið lán hjá Al-
þjóðabankanum til tiltekinna
verkefna meö skuldbindingum
um 7% arðgjöf, merkir það auð-
vitað engan veginn að ekki sé
unnt að ráðast i aðrar fram-
kvæmdir á öðrum forsendum, þar
á meðal lagningu hitaveitu til
Kópavogs og Hafnarf jarðar.
Fæstir þeir sem ráðast i fjárfest-
ingu á Islandi eiga þess nokkurn
kost að gera slikar kröfur fyrir-
fram, og hafa Hitaveita Reykja-
vikur og Landsvirkjun notið mik-
illa forréttinda með þvi að geta i
sifellu vitnað i skilyrði frá erlend-
um banka. Með þessu er ég engan
veginn að segja að þessar for-
sendur séu rangar, ég er þvert á
móti þeirrar skoðunar aö við Is-
lendingar eigum enn eftir að læra
þau sannindi að mikilvæg fyrir-
tæki i félagseign verða að skila
lágmarksarði og geta þannig lagt
fram af eigin aflafé til aukinna
framkvæmda. Mér er engin laun-
ung á þvi að ég var fyrir mitt leyti
hlynntur þvi að fallist yrði á um-
sókn Hitaveitu Reykjavikur frá
þvi i haust, en sú skoðun min átti
ekki byr innan rikisstjórnarinnar
og var umsókninni að lokum
hafnað með bréfi 8. þ.m. A þeirri
afgreiðslu ber ég auðvitað ábyrgð
ásamt samráðherrum minum.
Vísitöluf jölskyldan
til Hafnarfjaröar
Astæðan fyrir þessari neitun er .
sú ein, að rikisstjórnin er i sifellu
að reyna að hamla gegn hinni öru
verðbólguþróun á tslandi. Við
höfum ekki áhuga á þvi að hækka
hitunarkostnað allra Reykvik-
inga tvisvar á ári? við höfum ekki
heldur áhuga á þvi að slik hækkun
spenni upp visitöluna og þar með
tilkostnað atvinnuveganna. Og
þar komum við að staðreynd sem
vert er að menn muni eftir. Visi-
tölufjölskyldan á heima i Reykja-
vik. Hækkun á raforku og heitu
vatni i Reykjavik hefur áhrif á
visitöluna; hitt kemur visitölunni
ekkert við þótt almenningur i
Hafnarfirði og raunar hvarvetna
um land, þar sem olia er notuð,
verði að greiða tvöfalt meira fyrir
húshitun en þeirsem i höfuðborg-
inni búa. Hér er um að ræða eina
afleiðinguna af þvi furðulega visi-
tölukerfi sem við búum við. Nú er
rætt um það i fullri alvöru að
breyta þvi kerfi eitthvað i skyn-
samlegra horf, og vil ég i þvi
sambandi bera fram þá tillögu að
visitölufjölskyldán fái sér nýja i-
búð og setjist t.d. að i Hafnarfirði.
Þá mundu ýms gjaldskrármál
snúa öðruvisi við en þau gera nú.
Ráðherrann lauk máli sinu með
þvi að taka fram, að hann teldi að
breytingar á oliuverði nú gæfu til-
efni til að taka gjaldskrármál
hitaveitunnar til endurskoðunar á
ný-