Þjóðviljinn - 23.11.1973, Blaðsíða 7

Köstudagur 23. nóvember 1973. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
LEIKFÉLAG AKUREYRAR:
Arnar Jónsson og Saga Jónsdóttir i hlutverkum sinum.
Þa5 er markvisst og að sinu
leyti nýstárlegt form, sem hið
nýja atvinnuleikhús á Akureyri
dregur um kvennabósann og
skepnuna Don Juan: Mynd hans
er byggð upp að miklu leyti á
þjóðfélagslegum grunni og dýpk-
uð með samskiptum hans og
þjónsins Sganarelle, meö stöðug-
um og óhjákvæmilegum saman-
burði þeirra. Annar er undirförull
og eigingjarn, hinn einfaldur,
hrekklaus og hjartagóður. A með-
an húsbóndinn svifst einskis i
sinni þokkalegu flagaraiðju, er
þjónninn fullur af samúð með
fórnarlömbúnum og reynir af
veikum mætti að vara þau við.
Húsbóndinn er huglaus innst inni
og reynir að ota þjóninum fram,
þegar hann kemst i vandræði eða
ef hætta er á ferðum. í leikstjórn-
inni er áhersla lögð á ofriki og
ruddaskap Don Juans gagnvart
Sganarelle, sem er reyndar i stil
við framkomu hans gagnvart öðr-
um persónum leikritsins. Eigi að
siður ber Sganarelle mikla um-
hyggju fyrir sáluhjálp húsbónda
sins og reynir á sinn klaufalega
hátt að snúa honum frá villu sins
vegar. Don Juan skeytir ekki um
þessar né aðrar aðvaranir, hann
iðrast ekki á dauðastund og brun-
ar þvi beint niður til helvitis.
Heiðri allra þeirra tignu ætta,
sem hann hefur misboðið, er
borgið, hann hefur fengið makleg
málagjöld. Hinni heiðvirðu, upp-
byggilegu og æsandi dæmisögu er
lokið. En einn hefur gleymst. Yfir
likinu stendur fátækur þjónn og
hrópar: Kaupið mitt, kaupið
mitt!
Þessi túlkun leikstjórans geng-
ur skemmtilega upp i textanum.
Andstæðurnar milli húsbónda og
þjóns dregur leikstjóri með þvi að
ýkja persónu Don Juans og
reyndar aðra aðalsmenn, sem
fram koma. Sganarelle er aftur á
móti túlkaður raunsæilega, enda
jafnheilsteypt persóna út allt
leikritið. t frábærri túlkun Þráins
Karlssonar er hann einlægur og
jafnframt svolitið skoplegur og
brjóstumkennanlegur. Don Juan
(Arnar Jónsson) er, gagnstætt
Sganarelle, aldrei heill, ekkert er
honum heilagt, og hann sýnir nýtt
andlit eftir aðstæðum hverju
sinni. Skopfærsla hans og stéttar-
bræðra hans gegnir þvi hlutverki
i sýningunni að sýna fram á hinar
innantómu siöareglur þeirra. Don
Juan traðkar tillitslaust á öllum
sem hann umgengst, en þegar
hann sér einn aðalsmann berjast
við ofurefli fyllist hann heilagri
reiði og skundar þegar til hjálpar.
Hið mikla djúp, sem er staðfest á
milli húsbónda og þjóns, er strax
dregið fram i fyrstu innkomu Don
Juans, sem er sérlega vel útfært
atriði, enda fer Arnar þar á kost-
um. Búningar Don Juans undir-
strika einnig þessa andstæöu. En
enda þótt hún komi skýrt fram,
virðist einhvern herslumun vanta
á fullnægjandi sviðsetningu. t sið-
ustu tveimur þáttunum er tónninn
ekki eins léttur, enda kreppir si-
fellt meir aö Don Juan. Hann
verður fyrir einhvers konar á-
reitni hverrar persónu, sem kem-
ur á fund hans. Þetta á viö kaup-
manninn, föður hans, Elviru, Don
Carlos, vofuna, styttuna. Leikur
Arnars virðist nokkuö stefnulaus i
þessum atriðum, enda er leikur
flestra annarra persóna of veik-
ur, ógnunin veröur ekki fullljós,
fyrr en vofan og styttan láta til sin
taka i leikslok.
Dimanche kaupmaður er búinn
góðu gervi og kemur skemmti-
lega fyrir i meðförum Kjartans
Ölafssonar, en hann var of góðlát-
legur strax i upphafi, þannig að
orðaflóðið, sem Don Juan hellir
yfir hann, virðist alger óþarfi.
Bölbænir föðurins (Þórir Gisla-
son) eru svo sem nógu skýrar og
afdráttarlausar: „Óverðugi
sonur, gjörðir þinar hafa slökkt
að fullu föðurást mina, og ég mun
vinda að þvi bráöari bug en þig
grunar að stöðva frekari mis-
gerðir þinar, kalla yfir þig reiði
himnanna og hreinsa af mér með
refsingu þinni þá smán að hafa
gefið þér lif”. En faðir hans hefur
nóg að gera við að skjálfa af elli,
og i orðum hans býr þvi enginn
kraftur. öðrum þræði er skap-
gerð Don Juans tjáð með skiptum
hans við Elviru, sem hann hefur
rænt úr klaustri og gengið að
eiga, en yfirgefið siðan eftir
stutta sambúð. Andstæðan milli
þeirra næst ekki til fulls, enda
þótt Elvira sé túlkuð raunsæilega.
Þórhildur Þorleifsdóttir sýnir
einlægnina, en hleypir sér ekki út
i að túlka svikna ofurást Elviru,
og fyrir vikið er breytingin á
henni og varnaðarorðin, sem hún
flytur i lokaþættinum, ekki eins
• sterk og ella hefði verið. Guð-
mundur Ólafsson er hæfilega ýkt-
ur i fyrsta atriði sinu og gerir
margt ljómandi vel sem Don
Carlos, en hótun hans i siðasta
atriðinu er einnig of veik. Þetta
jafnvægisleysi hlýtur að skrifast
á kostnað leikstjórans. Annars er
ég vel sáttur til túlkunina sjálfa,
eins og hún kemur mér fyrir sjón-
ir, og ýmis atriði eru mjög
skemmtilega útfærð. Heildar-
mynd Don Juans er eftir sem áð-
ur samkvæm sjálfri sér.
Eins frábærs atriðis er ógetið,
þegar Don Juan veröur skipreika
og fer auðvitað þegar i stað að
stiga i vænginn við festarmey lif-
gjafa sins — og aðra sveitastúlku
samtimis. Þar verða miklar
sviptingar og t ilþrifam ikið
kvennafar. Allt atriðið er leiftr-
andi skemmtilega sviðsett og
leikur þeirra Arnars, Sögu Jóns-
dóttur, Sigurveigar Jónsdóttur og
Aðalsteins Bergdals bráð-
skemmtilegur. Leikmynd
Magnúsar Pálssonar er stilhrein,
en veitir ekki sviðsetningunni
verulegan stuöning. öðru máli
gegnir um búninga, sem er litrik-
ir og i góðu samræmi við persón-
ur, sem bera þá.
Þorlcifur llauksson
DON
JUAN
Eftir Moliére
Þýðing: Jökull Jakobsson.
Leikmynd: Magnús Pálsson.
Leikstjóri: Magnús Jónsson.
Leikfélag Hornafjaröar sýnir:
Skugga-Svein
Laugardaginn 3. nóvember
frumsýndi Leikfél. Hornafjarðar
sitt 18. verkefni. Var það Skugga-
Sveinn eftir Matthias Jochums-
son, undir leikstjórn Kristjáns
Jónssonar leikara úr Reykjavik.
Húáfyllir var á báðum sýningun-
um og undirtektir mjög góðar.
Það má telja til nýmæla við upp-
færslu þessa, að tjöldin eru mjög
mikið einfölduð, án þess að rjúfa
þann nauðsynlega, þjóðlega blæ,
sem yfir sýningunni þarf að hvila.
Þá er leikritið nokkuð stytt og
ýmsar tilfærslur gerðar á at-
burðarásinni, til hagræðingar
vegna sviðsskiptinga. Vegna fjar-
veru eins leikarans hafa aðeins
verið tvær sýningar á leikritinu,
en um helgina 25. nóvember, er
þriðja sýningin fyrirhuguð á
Skugga-Sveini, og siðan verður
leikurinn tekinn upp að nýju milli
jóla og nýárs. Vegna einangrunar
hefur Leikfélag Hornafjarðar átt
I miklum erfiðleikum með leik-
ferðir til nágrannabyggðanna, en
þegar hringvegurinn verður að
raunveruleika, opnast möguleik-
ar fyrir Leikfélag Hornafjarðar
að sýna verk sin um Suðurland,
og kann það i framtiðinni að gjör-
breyta fjárhagsafkomu þess.
>
Myndin er úr fimmta þætti. Þing-
stofa Lárensiusar sýslumanns.
Frá vinstri skrifarinn, sýslu-
maður, Jón sterki, Skugga-Sveinn
og tveir varðmenn.
Hagsmunasamtök
íslensku þjóðfélagi
Landsþing LIM, Landssam-
bands isl. menntaskólanema, var
haldið daganna 16., 17. og 18.
nóvember i Menntaskólanum við
Hamrahlið.
Þingið sóttu fulltrúar allra
menntaskólanna og einnar
menntadeildar og voru þingfull-
trúar alls 40. Helstu mál þingsins
voru undirbúningur að stofnun
einnar allsherjar námsmanna-
hreyfingar allra framhaldsskóla-
riema og margvislegar ályktanir
um mennta- og þjóðfélagsmál.
Viðræður hafa undanfarið verið
á vegum LIM við aðra fram-
og pólitiskt afl í
haldsskóla um stofnun þessarar
hreyfingar. Hafa þær viðræður
leitt i ljós að mikill áhugi er á
stofnun slikrar hreyfingar.
Meginmarkmið hennar verða lik-
lega að vinna að hagsmunum
framhaldsskólanema og að vera
virkt pólitiskt afl i islensku þjóð-
félagi.
í umræðum um þjóðfélagsmál
kom i ljós, að vinstri menn höfðu
þar meirihluta, og bera ályktanir
þingsins þess greinileg merki. Til
dæmis var samþykkt að lýsa full-
um stuðningi við þá ákvörðun stú-
denta H.l. að helga fullveldisdag-
inn 1. des. baráttunni gegn heims-
valdastefnunni
Frá landsþingi LIM, Landssambands islenskra menntaskólanema, um siðustu helgi. (Ljósm. Sdór)