Þjóðviljinn - 04.12.1973, Page 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 4. desember 1973.
Frá Máli og mentiingu:
Með storminn í
ið og Aldateikn
Ennfremur bækur um Allende
Chileforseta og ljóð eftir Ödegárd
fang-
Brynjólfur Hjarnason
Kjörn Th. Hjörnsson
Næstu dagana eru vænt-
anlegar á bókamarkaðinn
frá Máli og menningu f jög-
ur rit: ritgerðasafn eftir
Brynjólf Bjarnason, fyrr-
um menntamálaráðherra,
i tveimur bindum, þættir
úr myndlistarsögu eftir
Björn Th. Björnsson, bók
um Allende Chileforseta og
Ijóð eftir norska skáldið
Knut Ödegárd, þýdd af
Einari Braga.
Kitgerðasaf'n Brynjólfs Bjarna-
sonar ber heitið Með storminn i
langið og er safn af greinum og
ritgerðum frá timabilinu 1937-
1972. Eru ritgerðirnar flestar
stjórnmálalegs efnis og má lesa
út úr þeim að miklu leyti sögu
þessa timabils, þó einkum þeirra
stjórnmálasamtaka, sem Brynj-
ólfur átti hlut að á þessu tima-
skeiði, Kommúnistaflokks Is-
lands, Sósialistaflokksins og Al-
þýðubandalagsins. Má ekki sist
geta þess að þarna er að finna
gotl yfirlit yfir sögu Sósiaiista-
flokksins frá slofnun hans til
endaloka. t>á eru i bókunum ræð-
ur um menningarmál og listir,
auk þess sem þar koma fram at-
hyglisverðar svipmyndir af
mörgum samtimamönnum höf-
undar. Bækurnar, sem báðar eru
pappirskiljur, eru um 300 bls. að
sta:rð hvor. Ræðunum og ritgerð-
unum i þeim er raðað i timaröð,
sem gerir þær enn aðgengilegri
aflestrar fyrir þá, sem lesa þær
með það lyrir augum að fá út úr
þeim siigulegt yfirlit yfir þann ör-
lagarika þátt tslandssögunnar,
sem Ijallað er um.
Aldateikn nefnisl bókin eftir
Björn Th. Björnsson, listfræðing.
Sonur minn Sinfjötli fær
góða dóma i Noregi
Þjóöviljanum hafa borist
nokkrir ritdómar norskra blaða
um skáldsögu Guðmundar Dan-
ielssonar Sonur minn Sinfjötli,
sem nýlega kom út i Noregi. Sag-
an hlýtur mjög lofsamlega dóma.
Þetta er fyrsta verk Guömundar
á norsku og heitir á þvi máli Son-
en min Sinfjötle.
t fjórum norskum blööum,
þ.á m. Nationen i Osló, hefur
birst langur ritdómur eftir hinn
þekkta skáldsagnahöfund Knut
Hauge undir fyrirsögninni
„Fascinerande islandsk roman”
eöa „Hrífandi islensk skáld-
saga”. Þar segir m.a.:
Þetta er róman, sem i frumleg-
um tiðar- og umhverfislýsingum
verkar raunsær og sannsöguleg-
ur. Meö frjósömu imyndunarafli
og sterkri innlifun hefur Daniels-
son gengið inn i þessa forsögulegu
tima og fundið þar lifandi mann-
eskjur. Það er hrifandi mynd,
sem hann dregur upp af germ-
önsku og norrænu menningarlifi
áöur en kristindómurinn hefur
náð svo langt til noröurs. Efniö er
sótt til Völsungasögu, og margar
af persónunum eru nefndar i öðr-
um heimildum. Þetta er skáld,
sem hefur gefið þeim lif. Þetta er
sannarlega skáldsaga, sem held-
ur áfram aö lifa i huga manns
lengi eftir aö bókin hefur verið
lögö til hliöar. Vist er þetta ættar-
saga meö rætur aftur til gullald-
arinnar i islenskum skáidskap, en
þetta er samt án minnsta vafa
persónulegt og sjálfstætt verk, og
á margan hátt nútimalegur sál-
fræöilegur róman. Mannlýsing-
arnar eru með miklum ágætum,
ekki sist kvenlýsingarnar.
Knut Hauge rekur efni bókar-
innar og hrósar lika efnistökum
höfundar, telur þetta lika aktúela
skáidsögu meö margar hliöstæö-
ur við okkar eigin tima.
Hauge segir aö þaö sé næstum
óskiljanlegt aö verk Guömundar
skuli ekki fyrr hafa veriö þýdd á
norsku. „Heföi hann lifaö og
skrifaö meöal fjölmennari þjóö-
ar, mundi hann aö mfnu áliti vera
einn af hinum stóru i bókmennta-
heiminum”, segir Hauge.
f Oslóarblaöinu „Dag og Tid”
birtist 9. nóv. alllangur ritdómur
um „Sonen min Sinfjötle” eftir
dr. Ivar Orgland lektor, undir
fyrirsögninni: Ruvande islandsk
roman-forfatter.
Um „Sonen min Sinfjötle” segir
þar meðal annars:
.....„Sonen min Sinfjötle” er
bók, sem er ekki aöeins spegil-
mynd af samskiptum fólks i forn-
öld, heldur einnig af samskiptum
þjóöa i okkar eigin samtiö. Einn
af meginþáttum bókarinnar er
sjálfstæöisbarátta minnihluta
þjóöarbrots, sem verður aö flýja
átthaga sina til aö komast hjá tor-
timingu, en brýst siöan gegnum
blóö og eld og óheyrilegar þreng-
ingar fram til sigurs og sjálfstæö-
is. Rithöfundurinn hefur alltaf
okkar eigin tima i huganum, svo
að skáldsaga hans heföi i mörg-
um atriðum eins getað gerst á
okkar dögum. Þarna eru aö verki
sömu öflin, sem viö heyrum dag-
lega um i blööum og öörum fjöl-
miölum. Annars hefur rithöfund-
urinn lagt mesta áherslu á að
gefa sálfræöilega skýringu á fólk-
inu og þeim viðbrögðum þess,
sem við erum vitni að i bókinni”.
Fjöldamörg fleiri blöö viösveg-
ar um Noreg hafa birt greinar um
„Sonen min Sinfjötle” og höfund
hans, og ljúka öll miklu lofsorði á
þetta skáldverk.
IIún er um 240 bls. að stærð og að
elni til þættir úr myndlistarsögu
ýmissa tima. Er þar fjallað um
hin ýmsu timaskeið og stefnur i
myndlisl, allt frá hellnamálverk-
um sleinaldar til dadaismans og
súrrealismans. Þar er leitast við
að skoða hin ýmsu fyrirbæri, ný-
klassisku stefnuna og Bauhaus-
hreyfinguna til dæmis, i ljósi
þeirra þjóðfélagslegu skilyrða,
sem á bakvið lágu. Höfundur tek-
ur fram, að bókin sé fyrst og
frerhst skrifuð með það fyrir aug-
um að vera aðgengileg og
skemmtileg aflestrar, fremur en
eingöngu sem fræðirit. Hún er
prýdd mörgum myndum.
Félagi forseti heitir pappirs-
kilja um Salvador Allende, lor-
seta Chile, sem valdaránsböölar
innlendrar borgarastéttar og al-
þjóðlegs auðvalds myrtu, svo sem
alheimur veit. Aöalefni bókarinn-
ar er viðtal sem hinn kunni
Málþing
um
handritin
Nefnd sú sem skipuð var af
kennslumálaráðherra Danmerk-
ur til að skipta islensku handrit-
unum i Árnasafni og Konunglega
bókasafninu i Kaupmannahöfn
hélt sjöunda fund sinn dagana 9,
— 14. nóvember 1973. Fundurinn
var haldinn i Kaupmannahöfn, og
var fundarstjóri dr. Ole Widding
orðabókarritstjóri, en með hon-
um sat fundina af hálfu Dan-
merkur dr. phil. Chr. Wester-
gard-Nielsen prófessor frá Árós-
um. Fulltrúar Islands voru dr.
phil. Jónas Kristjánsson prófess-
or og dr. jur. & theol. MagnúsMár
Lárusson prófessor, og sem vara-
maöur sat fundina Ólafur Hall-
dórsson cand.mag.
Yfirgripsmiklu starfi nefndar-
innar við tillögur um skiptingu
handritanna var haldið áfram
með sama hætti sem á fyrri fund-
um. Að þessu sinni var fjallað um
rimnahandrit og handrit eddu-
kvæða og Snorra-Eddu. Auk þess
var rætt ýtarlega um þau sjónar-
mið sem ráða skyldu við skipt-
ingu ýmissa annarra handrita-
flokka.
Fyrirhugað er að halda næsta
fund i Reykjavik i febrúar 1974.
Nú er basar-
vertíðin
Þessir skemmtilegu handunnu
munir eru á meðal þess, sem selt
verður á basar skátanna i Kópa-
vogi í dag sunnudag. Basarinn
verður i Félagsheimili Kópavogs
og hefst kl. 3.
Að vanda munu jólasveinarnir
verða á basarnum og selja lukku-
poka.
Skátarnir halda basar fyrir hver
jól til ágóða fyrir starfsemi
sina.
jAuglýsinga
síminn
er 1750Ó
vOÐvium
Iranski rithöfundur og marxisti,
Regis Debray, átti við Allende.
Viðtalið hefur islenskað Haraldur
Jóhannsson, hagfræðingur, og
hefur hann einnig skrifað við bók-
ina langan formála, þar sem gerð
er á skilmerkilegan hátt grein
fyrir stjórnmálasögu Chile. Þá
lylgir bókinni sem eftirmáli frá-
sögn af hinstu vörn Allendes i for-
sctahöllinni i Santiago og falli
hans, skráð af Degi Þorleifssyni.
Þá er ennfremur von á frá Máli
og menningu ljóöabók eftir
norska skáldið Knut ödegárd,
sem þegar er vel kunnur hér á
landi. Ljóðin hefur þýtt Einar
Bragi.
Félag bóka-
safnsfræð-
mga
Þann 10. nóv. sl. var stofnað
Félag bókasafnsfræðinga.
i lögum félagsins segir, að fé-
lagar geti .þeir einir orðið. sem
tekið hafi viðurkennt lokapróf i
bókasafnsfræðum.
Markmið félagsins er að vinna
að hagsmunamálum bókasafns-
Iræðinga, m.a. með þvi að kynna
menntun og störf bókasafnsfræð-
inga og halda uppi fræðslu um
hlutverk bókasafna.
Stjórn félagsins skipa Kristin
H. Pétursdóttir, form., Sigrún K.
Hannesdóttir, Indriði Hallgrims-
son, Guðrún Karlsdóttir, Guðrún
Gisladóttir og Kristin Indriða-
dóttir.
Út er komin hjá Ægisútgáfunni
bókin Afburöamenn og örlaga-
valdar.sem hefur að geyma ævi-
þætti 20 mikilmenna mannkyns-
sögunnar, allt frá Konfúsiusi til
Kamal Ataturks.
FÉLAG ÍSLEMZKRA HLJÖMLISTARMA^A
v
#útvegár yður hljóðfœraleikara
og hljómsveitir vib hverskonar tœkifœri
Vinsamlegast hringið í 202SS milli kl. 14-17
RAFLAGNIR
SAMVIRKI
annast allar almennar raflagnir.
lagnir, viðgerðir, dyrasima og
kerfauppsetningar.
Teikniþjónusta.
Skiptið við samtök sveinanna.
Verkstæði Barmahlíð 4
SÍMI 15460 milli 5 og 7.
Ný-
kall-
MWM diesel MAHHEIM
Við gctum ekki alltaf gert yður ódýrasta tilboðið. Það er okkur
heldur ekki kappsmál. En viö reynum alltaf að bjóða yður það
besta. Þannig er varahlutalagerinn okkar lika. Hann er bestur
og það skiptir yður mestu þegar frá liður. Allar stærðir 15—3000
lia.
Tipa A-hestöfl Sn. á
I)—232—V—6 141 2300
D—232—V—8 188 2300
I)—232—V—12 282 2300
TD—232—V—12 376 2300
TBB—232—V—12 455 2300
D—601—6 245 1800
TD—601—6 327 1800
TBD—601—6 382 1500
I)—602—V—12 430 1500
TD—602—V—12 610 1500
TBI)—602—V—12 764 1500
TD—602—V—16 810 1500
TBD—602—V—16 1020 1500
TD—440—6 610 900
TBD—440—8 900 900
TBD—440—6 1200 900
TBD—441—V—12 1800 900
TBD—441—V—16 2400 900
Ennfremur mjög þungbyggðar og hæggengar vélar frá 1300 til
3000 A-hestöfl eftir vali.
Við höfum vinsamlega samvinnu við flest öll Dieselvclaverk-
stæði á islandi. Eigendur og vélstjórar MANNHEIM-véla þurfa
þvi ekki að leita langt yfir skammt eftir þjónustu frá Reykjavik
— eða láta draga sig til Reykjavíkur til að fá smáviðgeröir. Það
er lika heppilegra fyrir vélaeigendur að styðja viö bakið á verk-
stæði i heimaplássi og fá þannig hjálp strax á staðnum.
BETRI VÉL KOSTAR SVOLÍTIÐ MEIRA
— OG MA ÞAÐ
.LlL
SöyirÐæygjiujir
Vesturgötu 16, pósthólf 605, simar 13280 —. 14680
Telex : „2057” STURLA IS” — Símnefni:
„STURLAUGUR".