Þjóðviljinn - 07.09.1974, Blaðsíða 8

|8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 7. september 1974.
r
Hannes A. Hjartarson, Akranesi:
Telur þú þingmenn Framsóknar hafa
vegabréf til eyðimerkurgöngunnar?
Heill og sæll.
Ég vil taka það fram i upphafi,
til að fyrirbyggja allan misskiln-
ing, að ég var einlægur stuðnings-
maöur stjórnar ólafs Jóhannes-
sonar sem komst til valda sællar
minningar að afloknum kosning-
um 1971.
Þrátt fyrir vonbrigði min, og þá
helst i sambandi við efnahags-
málin, sem hún náði enganveginn
nógu góðum tökum á að minu viti,
tel ég að hún hafi gert marga
góða hluti, og finnst mér þrátt
fyrir allt að henni eftirsjá. Hér
veröur ekki farið út i neinar bolla-
leggingar um störf og örlög þess-
arar stjórnar. Ekki þarf að fjöl-
yrða um þá stöðu sem kom upp i
alþingiskosningunum á þessu
sumri, hún er öllum i fersku
minni. Þá gildir sama um tilraun
Geirs Hallgrimssonar sem hann
gerði fyrstur manna til stjórnar-
myndunr. Þá væri það að bera i
bakkafullan lækinn að ræða um
tilraun Ólafs Jóhannessonar i þá
veru að koma saman nýrri vinstri
stjórn og hvernig henni reiddi af.
En nú erum við, ágæti fyrrver-
andi samherji, komnir að tilraun
Ólafs Jóhannessonar til að mynda
vinstri stjórn með svonefndum
Sjálfstæðisflokki.
í leiðara dagbl. „Visis” 20. ág.
s.l., sem ber yfirskriftina: „Enn
er langt i land”, segir svo i upp-
hafi:
„Ekki er um annað meira talað
þessa dagana en tilraunir sjálf-
stæðismanna og framsóknar-
manna til að ná samkomulagi um
myndun nýrrar rikisstjórnar.
(Þetta fer ekki milli mála. — Inn-
skot mitt). Og svo virðist sem
kjósendur flokkanna tveggja,
sem standa að þessum viðræðum,
séu almennt ánægðir með, að rik-
isstjórn þeirra sé á næsta leiti”.
Ég vil áður en lengra er haldið
spyrja þig i fullri einlægni: Er
þetta, þ.e.a.s. um ánægju kjós-
enda flokkanna, rétt álytkaö hvaö
þig snertir?
Frómt frá sagt vona ég, að svo
sé ekki. 1 fyrrnefndum leiðara
„Visis” segir svo áfram : „Hitt er
svo jafn rétt, að vandfundinn er
sá kjósandi Sjálfstæðisflokksins,
sem getur sannfærst um, að það
teljisttil þjóðarhags að Ólafur Jó-
hannesson verði áfram forsætis-
ráðherra.”
Svo mörg voru þau orð. Þetta
upphaf leiðarans ber m.a. að sinu
ieyti vott um það, að hjá forustu-
mönnum viðkomandi flokka sé
ekki um málefnaágreining að
ræða, heldur skipan ráðherra-
embætta, samanber ummæli
blaðsins um hugsanlegan forsæt-
isráðherradóm Ólafs Jóhannes-
sonar, og i annan stað fullyrðing
um aimenna ánægju kjósenda
flokkanna um samstarf og úrræði
til lausnar þeim vanda sem óum-
deilanlega lá fyrir i sambandi við
efnahagsmálin. Niðurlag leiðar-
ans sem hér er áður vitnað i
hljóðar svo:
„Það væri jafnvel betra, að við-
ræðurnar færu út um þúfur en að
nýja stjórnin bæri keim af gömlu
stjórninni með sama forsætisráð-
herranum og sömu bráðabirgða-
aðgerðum”. Þetta var sagt 20.
ágúst.
Bréf fil
frarhsóknar-
manns
o
Leiðari „Visis” 22. ágúst bar
fyrirsögn sem er hrollvekjandi,
svo ekki sé meira sagt: „Þjóðin
er gjaldþrota”.
Þessi siðarnefndi leiðari er með
þeim hætti, að ég tel að þú getir
tæplega að honum ólesnum gert
þér fulla grein fyrir sjónarmiðum
þeirra manna, sem flokkur þinn
er að ganga til samstarfs við um
stjórn landsins, og yfirleitt þvi
föruneyti sem forusta flokks þins
virðist geta fellt sig við með nokk-
urri velþóknun. Ég leiði hjá mér
að fjalla um skrif Morgunblaðsins
um þjóðmál frá valdatöku stjórn-
ar 01. Jóhannessonar ’71 og til
þessa dags. Þau eru að minu viti
kjörið verkefni fyrir sálfræðinga.
Samtsem áður hljótum við einnig
að taka mið af þeim i sambandi
við áðurnefnt föruneyti.
En ég var að minnast á leiðara
„Visis” þ. 22. s.l. Mér finnst að
glefsur úr honum séu hégómi og
þrátt fyrir rúm það sem hann
hlýtur að taka get ég ekki átt það
á hættu að hann fari fram hjá þér,
og hann hljóðar svo i heilu lagi
orðrétt:
„Þjóðin er gjaldþrota.
Stöövunin á öllum þorra gjald-
eyriskaupa i bönkum er loka-
punkturinn á þriggja ára efna-
hagslegri helreið þjóðarinnar.
Þetta er siðasta aðgerðin á undan
formlegri yfirlýsingu um, að
þjóðin sé gjaldþrota. Allir hugs-
anlegir yfirdrættir þjóðarinnar
erlendis bæði i austri og vestri,
eru komnir i hámark og yfir það.
Allir lánamöguleikar hafa verið
gernýttir og frekara lánstraust er
ekki neins staðar að hafa. Gjald-
eyrisvarasjóðurinn er svo að
segja tómur. Siðasta hálmstráið
var að stöðva allan innflutning
með þvi að loka fyrir afgreiðslu
gjaldeyris. Þetta hálmstrá endist
i allmarga daga, áður en þjóðin
verður ekki aðeins raunverulega
heldur formlega gjaldþrota.
Sama auðnin er i efnahagslifinu
innanlands. Allir meginaðilar
þjóðfélagsins eru um það bil
gjaldþrota. Rikissjóður er gjald-
þrota. Sveitarfélögin eru gjald-
þrota. Opinberir sjóðir eru gjald-
þrota, og siðast og ekki sist er at-
vinnuíifið gjaldþrota. Seðlabank-
inn hamast við að prenta verð-
lausa peninga handa bönkunum,
svo þeir geti enn um skeið haldið
þjóöfélaginu gangandi. Tölurnar
sem sýna þetta eru hrikalegar.
Árlegt tap frystihúsanna er kom-
ið i 1.500 miljónir. Staða sveitar-
félaganna er neikvæð um 1.000
miljónir. Staða rikissjóðs er nei-
kvæð um svipaða upphæð, sam-
kvæmt áætlunum um árið i heild.
Og opinbera sjóði skortir um 4.000
miljónir til að standa við útlána-
áform sin. Að óbreyttu ástandi
verður afleiðingin sú, að atvinnu-
vegirnir og opinberar fram-
kvæmdir stöðvast að meira eða
minna leyti á næstu vikum og
mikill hluti þjóðarinnar verður
atvinnulaus. Að óbreyttu ástandi
hefst þá hrikaleg kreppa, liklega
sú hrikalegasta i sögu þjóðarinn-
ar. Engar töfralaekningar duga
gegn þessu endanlega hruni. Ekki
dugar neitt annað en sársauka-
fullur uppskurður, sem veldur ó-
hjákvæmilega verulegri skerð-
ingu á lifskjörum þjóðarinnar.
Lifskjörin fara að minnsta kosti
niöur i það, sem þau voro fyrir
þremur árum, hvaða stjórnmála-
flokkar sem nú taka við stjórn.
Þetta vissu leiðtogar vinstri
flokkanna, sem nýlega voru að
reyna að mynda rikisstjórn. Þeir
voru búnir að fallast á 15% geng-
islækkun og frystingu launa og
fleiri aðgerðir til björgunar, þeg-
ar viðræður þeirra strönduðu af
öðrum ástæðum. Og þetta sama
sjá þeir aðilar sem nú eru að
reyna að mynda rikisstjórn.
Næstu árin verða þjóðinni eng-
inn dans á rósum. Það er hægt að
lifa hátt á leiðinni til gjaldþrots,
en eftir gjaldþrotið er það ekki
lengur hægt. Leiðin til nýrrar við-
reisnar verður brött og löng. A
henni munu margir púkar sitja og
hvisla að mönnum, að ósann-
gjarnt sé að ráðast á lifskjör
þeirra. I vændum er mikilvægt
uppgjör púkanna og ábyrgra leið-
toga I stjórnmálunum. Á þeirri
viðureign veltur, hvort endur-
reisn úr þjóðargjaldþrotinu tekst
eöa ekki”.
Leiðari dagblaðsins „Timinn”
29. mai s.l. að nýafstöðnum sveit-
arstjórnarkosningum endar á
þessa leið: „Ekki er ósenni-
legt að i ýmsum byggð-
arlögum átti menn sig betur
á þvi hinn 30. júni að vert
sé að hafa i huga valdatima
viöreisnarflokkanna og hin miklu
umskipti sem orðið hafa siðan
þeir hrökkluðust frá völdum. í-
haldsandstæðingar hafa einnig
lært þá lexiu i þessum kosning-
um, að varast þá lukkuriddara,
sem efna til sundrungar og óein-
ingar undir vigorðum samein-
ingar og einingar. Timi slikra
manna er liðinn. Hannibal og
Björn gjalda þess, að þeir slitu
tryggð við vinstri stjórn. Bjarni
Guönason sem reið á vaðið, á sér
ekki viðreisnar von. Hann var
þurrkaður út.
Höfuðatriðið er, að kjósendur
glöggvi sig nægjanlega vel á þeim
málefnum sem raunverulega er
verið að kjósa um 30. júni. Þeir
þurfa að gaumgæfa aödraganda
þingrofsins og ástæðurnar fyrir
þvi að Ólafur Jóhannesson visaði
málunum undir þeirra dóm fyrr
en ætlað var. Framsóknarflokk-
urinn er stoltur af verkum sinum i
rikisstjórn. Hann leggur málin i
dóm kjósenda i þeirri von að þeir
kynni sér þau og meti hlut-
drægni.”
Ég tek fram til skýringar, að
kafli þessi úr leiðara „Timans”
hefur greinilega brenglast i
prentun, og vænti ég að hér sé
farið nærri hinu rétta. En hvað
um það, hér ber mikið á milli. Ég
lit svo á að ef fram fer sem horfpr
eru á, að Framsóknarflokkurinn
myndi stjórn með ihaldinu, felist i
þvi viss viðurkenning á þeim við-
horfum og fullyrðingum, sem
fram koma i leiðara „Visis” þ. 22.
ágúst.
Ert þú mér ekki sammála um
þetta? Og ef svo er, og reyndar
hvort sem er: Hvernig má það
ske að Framsóknarmenn sem eru
samkv. leiðara T.K. stoltir af
verkum sinum i fráfarandi rikis-
stjórn, geta átt samleið með
Sjálfstæðisflokknum sem hefur
það viðhorf til málanna sem
„Visir” gefur svo greinargóða
lýsingu á?
Ég er þess fullviss að megin-
þorri Framsóknarmanna eru ein-
lægir vinstri menn. A þeirri
forsendu byggi ég þá skoðun mina
að kjósendur Framsóknarflokks-
ins hafi ekki ætlast til þess að
hann gengi þá leið sem nú er far-
in. Enda gengur það i berhögg við
málflutning frambjóðenda og
blaða flokksins fyrir kosningar —
og raunar lengur.
Þú hefur ef til vill upp þá skýr-
ingu, að myndun vinstri stjórnar
hafi verið reynd til þrautar og
mistekist. Þetta er rétt, svo langt
sem það nær, þó að eflaust mætti
deila um það hvort sá möguleiki
hafi verið alveg vonlaus, en það
verður ekki gert hér. Við skulum
til samkomulags slá þvi föstu að
vinstri stjórn hafi ekki verið
möguleiki, eins og málin stóðu.
Þú muntef til vill segja þegar hér
er komið, að það sem nú virðist
vera yfirvofandi, sé eini mögu-
leikinn til að koma saman starf-
hæfri rikisstjórn. Ég leyfi mér
þrátt fyrir allt að halda fram hinu
gagnstæða, og á þar við nýjar
kosningar. Og er þá kominn að
slöustu spurningunni: Telur þú að
framámenn Framsóknarflokks-
ins hafi upp á vasann vegabréf
frá kjósendum sinum til þeirrar
eyðimerkurgöngu sem nú stendur
yfir, og i annan stað hvort ekki
hefði verið rétt að verða sér úti
um það áður en lagt var af stað?
Akranesi 25. ágúst 1974.
Með bestu kveðju.
Þinn einlægur
Tilboð óskast Stjórn Verkamannabústaða i Reykjavik óskar eftir tilboðum i raflögn i 308 ibúðir I Seljahverfi i Reykjavik. Útboðsgögn verða afhent i Lágmúla 9, 5. hæð, gegn 10 þúsund króna skilatrygg- ingu. Tilboð verða opnuð föstudaginn 27. september 1974.

ÚTBOÐ i gatna og holræsagerð i Bjargatanga, Mosfellssveit. Út- boðsgögn verða afhent á verkfræðiþjónustu Guðmundar Óskarssonar, Skipholti 15, eöa I skrifstofu Mosfellshrepps, Hlégarði. Fundur fyrir bjóðendur verður haldinn á skrif- stofu byggingarfulltrúa Mosfellshrepps í Hlégarði, mánu- daginn 9. september kl. 16, og ennfremur verður farið um væntanlegt vinnusvæði. SVEITARSTJÓRINN I MOSFELLSHREPPI.

ÓSKA EFTIR 2ja til 3ja herbergja ibúð sem fyrst. Upplýsingar i sima 16972. Hjördis Bergsdóttir.

Æb yoga ’ //tjHLfíx yogaæfingar yogaöndun yogaslökun ^CrXHT HEILSURÆKTIN vxvv/ SfM 85655
HEIMILISIÐNAÐARFÉLAG ISLANDS EMBROIDERERS' GUILD
VEFUM — SAUMUM — HNÝTUM
Útsaums-sýning frá Embroiderers' Guild í London
opnar í dag kl. 3
ISLENSKUR HEIMILISIÐNAÐUR
Hafnarstræti 3
Sýningin verður opin daglega frá kl. 14.00—22.00.
Hannes Á Hjartarson.