Þjóðviljinn - 21.06.1975, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJ6ÐVILJ1NN Laugardagur 21. júni 1975.
UOÐVIUINN
MÁLGAGN SÖSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Kari Haraidsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Prentun: Biaöaprent h.f.
HALLÆRISSTJÓRNIN
Um þessar mundir sveitast embættis-
menn við að reyna að skera niður rikis-
framkvæmdir um 3.500 milj. kr. eins og
samþykkt var af stjórnarflokkunum á al-
þingi til þess að jafna þann halla sem þá
var ella fyrirsjáanlegur á f járlögum rikis-
ins á yfirstandandi ári. Ljóst mun þegar
að útilokað er að skera framkvæmdir
niður um alla þá upphæð sem um var talað
i upphafi m.a. vegna þess ógnvekjandi
verðbólguástands sem hér hefur rikt frá
þvi að núverandi rikisstjórn tók við. Sem
dæmi um erfiðleika niðurskurðar-
mannanna hefur verið nefnt, að fé til hafn-
arframkvæmda þyrfti að auka um nærri
400 miljónir króna til þess eins að ná sama
framkvæmdamagni og gert var ráð fyrir
við afgreiðslu fjárlaganna i vetur. Er þvi
ljóst, að þar er fjarri öllu lagi að ræða um
niðurskurð i krónutölu frá þvi sem áætlað
var. Telja kunnugir að af þessum ástæð-
um muni ekki takast að lækka áðurnefnd-
an halla á rikiskassanum nema um 500
milj. kr. i mesta lagi.
En i viðbót við þetta hefur fleira aukið á
vanda gæslumanna rikissjóðs. Með kjara-
samningunum gekk rikisstjórnin undir
það ok að hækka niðurgreiðslur á land-
búnaðarvörum og er talið að þar muni
mörg hundruð miljónum króna. Þá höfðu
almennu kjarasamningarnir það i för með
sér að laun rikisstarfsmanna hækkuðu
með sama hætti og laun annarra i þjóðfé-
laginu og koma þar enn til nokkur hundruð
miljóna.
Það er þvi alveg augljóst mál að það
stefnir á 4000—5000 miljóna króna halla á
rikisbúskapnum á þessu ári, þegar allt
kemur saman.
Fyrir siðustu alþingiskosningar básún-
uðu ihaldsblöðin það út, að ihaldsmenn
kynnu sérstaklega vel með f jármálastjórn
að fara, þeir væru hyggnir og vel til þess
treystandi að ávaxta það pund sem þeim
væri trúað fyrir. En reynslan hefur kveðið
upp þyngsta áfellisdóminn; núverandi
rikisstjórn er sannkölluð hallærisstjórn
sem er að sigla öllu i strand og striðir við
stórfelldan halla á rikisbúskapnum á yfir-
standandi ári samfara siaukinni skuld við
Seðlabankann og svo framvegis.
Þegar svona er komið afkomu rikisbú-
skaparins er von að guðföður hægristjórn-
arinnar, Þórarni Þórarinssyni, ritstjóra
Timans, komi til hugar að reyna nú að
innheimta skattana eitthvað betur en gert
hefur verið. Hann heimtar öflugara
skattaeftirlit og traustari framtalsrann-
sóknir. ,,Fátt myndi auka veg núverandi
rikisstjórnar meira en að hún gerði nýtt
átak i þessum efnum,” segir Þórarinn, og
undir þessi orð vill Þjóðviljinn taka. En
afstaða Þórarins i þessum efnum byggist
ekki á þvi að hann hafi sérstakan áhuga á
þvi að menn telji rétt fram til skatts, held-
ur þvi fyrst og fremst að sú stefna, sem
hann hefur varið manna ákafast, niður-
skurðarstefna rikisframkvæmda, hefur
mætt svo harðri andspyrnu i Framsóknar-
flokknum að Þórarinn þorir ekki annað en
að láta undan siga og flýr nú i það skjólið
að heimta traustara skattaeftirlit. Þar
með hefur Þjóðviljanum bæst liðsmaður i
baráttu blaðsins fyrir betra skattaeftirliti.
En á sviði skattarannsóknanna er allt á
sömu lund og annarsstaðar á vegum nú-
verandi rikisstjórnar. Þeir menn sem
hafa átt að sinna skattarannsóknum eru
allir að gefast upp á þeim störfum vegna
þess að þá skortir starfsaðstöðu til þess að
sinna verkefnum sinum. Þannig bendir
allt til þess að áhugi sá sem kemur fram á
eflingu skattarannsóknar i Timanum i
gær, sé til þess eins ætlaður að breiða yfir
ormétinn spillingarbúkinn. En með þvi
verður fylgst vandlega hvort svo er, og
hvort ihaldinu tekst ekki, eins og fyrri
daginn, að fá framsókn til þess að láta af
skattrannsóknarkröfum — einnig þó þær
birtist aðeins i orði. — s.
KLIPPT...
LOKAD A
LAUGARDQGUM
Kaupmannasamtök Verzlunarmannafélag
islands Reykjavikur
Samkvæmt síðustu kjarasamningum undirritaðra
aðila verða verslanir lokaðar
á laugardögum frá og með 21. júní
Kaupmannasamtök íslands
og Verslunarmainafélag Reykjavikur
Lokað á....
Auglýsinguna hér að ofan hafa
Kaupmannasamtökin og VR
ekki séð sér fært að birta i Þjóð-
viljanum. Hún hefur þó birst i
öllum öðrum blöðum. Sjálfsagt
stafar þetta af bágborinni af-
komu verslunarinnar. Til þess
að hjálpa upp á vanmáttug og
fjárvana samtök birtum við hér
auglýsinguna ókeypis og vonum
að úr rætist fyrir þeim. Við
þykjumstþess enda fullvissir að
ákvörðunin uro að birta þessa
þjónustuauglýsingu ekki i Þjóð-
viljanum byggist ekki á þvi aö
forystumenn samtakanna beri
kala til blaðsins.
Gagnrýnin á
Matthias
Staksteinar Morgunblaðsins
bera sig upp undan þvi i gær að
Matthias Bjarnason, sjávarút-
vegsráðherra, hafi að ósekju
verið sakaður um undanláts-
semi i landhelgismálinu, og
þykir staksteinahöfundi þetta
mikil býsn, enda hafi Lúðvik
Jósepsson staðið að gerð samn-
ingsins viö breta á sinum tima.
Ljóslega hefur komið fram i
viðtölum við Matthias að hann
telur að semja eigi á ný við stór-
þjóðir um heimildir til veiða i
fiskveiðilögsögunni. Það er að
visu rétt að fyrirfram er ekki
vitað, hver niðurstaða þeirra
samninga verður. Miðað við
reynsluna i fyrri landhelgis-
samningum undir stjórn Sjálf-
stæðisflokksins og þeirri samn-
ingabjartsýni, sem lýsir sér i
yfirlýsingum breta að undan-
förnu, getur það varla talist
goðgá að búast ekki við miklum
árangri.
Alþýðubandalagið ber fulla
ábyrgð á samningunum við
breta. Undan þvi verður ekki
vikist, en skylt er að hafa það i
huga að það var Ólafur Jóhann-
esson, forsætis- og dómsmála-
ráðherra, sem með Lundúnaför
sinni á fund Heaths, samdi upp
á eigin spýtur um frið, og snið-
gekk meðstjórnarflokkana. Al-
þýðubandalagið mótmælti þess-
ari aðferð, en taldi að athuguðu
máli ekki efni til þess að rjúfa
vinstri stjórnina vegna ágrein-
ings i þessu máli, enda margt ó-
unnið á öðrum sviðum sam-
kvæmt málefnasamningi vinstri
stjórnarinnar. Það var einnig
mikils virði að i samningnum
fólst viðurkenning breta á rétti
okkar til yfirráða yfir 50 milun-
um. (Hvernig skyldu stak-
steinar vitna i þessa máls-
grein?).
Framkvæmd samninganna
hefur einnig verið i höndum
Ólafs Jóhannessonar, dóms-
málaráðherra, bæði I tið vinstri
stjórnarinnar og nú. Hendur
skipherranna á gæsluskipunum
hafa verið rækilega bundnar og
sú aðferð ,,að stugga” einungis
við landhelgisbrjótunum hefur
reynst vita gagnslaus. Bretar
hafa fiskað um allan sjó og um
60% afla þeirra hér við land
ertalinn ókynþroska smáfiskur.
Það var ein af ástæðum þess
að Alþýðubandalagið féllst á
bráðabirgðasamkomulagið við
breta að sá skilningur var rikj-
andi, að ekki kæmi til greina að
framlengja samninginn er hann
rynni út 13. nóvember i ár.
Núverandi rikisstjórn virðist
hinsvegar staðráðin I að gera
það. Og varla væru bretar svona
glaðbeittir, ef þeir þættust ekki
fullvissir að veiðar þeirra yrðu
aðeins takmarkaðar að litlu
leyti.
Reynslan hefur sýnt okkur að
það er allsendis ómögulegt að
halda uppi landhelgisgæslu, ef
hólfakerfið, með einstökum
'hólfum allt upp i landssteina á
að ráða áfram. Þessvegna væri
skynsamlegast að nota tækifær-
ið með útfærslunni i 200 milur til
þess að banna allar veiðar út-
lendinga innan 50 milna og
ganga einungis tilsamninga um
veiðar erlendra þjóða milli 50 og
200 milna.
Þetta er lika eina leiðin til
þess að takmarka heildarafla-
magnið á islandsmiðum á þann
veg sem fiskifræðingar telja
nauðsynlegt til þess að við get-
um veitt samkvæmt þörfum
okkar i náinni framtið. Til þess
þurfa fiskistofnarnir frið til að
þróast og vaxa.
Og að endingu. Matthlas
Bjarnason er ekki hafinn yfir
alla gagnrýni. Hann er allavega
aðgerðarlausasti ráðherra
þessarar dæmalausu rikis-
stjórnar okkar.
Kvenhylli
Vilhjálms
í hœttu
Eins og fram kemur I viðtali
við Elisabetu Gunnarsdóttur i
blaðinu i gær hafa stjórnvöld
sýnt kvennaárinu dæmalaust á-
hugaleysi og girt fyrir allt
undirbúningsstarf með seinlæti
og tómlæti. Þá hefur fé til ráð-
stefnuhalds og funda verið skor-
ið niður um helming, og ljóst að
stórhalli verður á þvi fyrirtæki.
Nefndin sem stjórnin skipaði
ekki fyrr en á miðju kvennaári
og starfa á til áramóta getur
vegna fjárskorts ekki ráðið sér
starfsmann. Og sendinefndin
sem fór á Sameinuðu þjóða ráð-
stefnuna i Mexikó fékk ná-
kvæmlega engan undirbúnings-
tima. Það er þvi ekki að ósekju
að talað er um það á kvennaráð-
stefnunni á Hótel Loftleiðum að
skömm Vilhjálms Hjálmars-
sonar, menntamálaráðherra,
muni vera uppi, meðan kvenna-
árið er i minnum haft.
KGB-húsmóðirin
og kvennaárið
Framlag húsmóðurinnar við-
frægu I Velvakanda (sem við
eldhúsvaskinn hefur aflað sér
sérþekkingar i málefnum so-
vésku leyniþjónustunnar KGB)
til kvennaársins, felst i þessum
orðum i pistli um CIA og KGB i
Velvakanda i gær:
I
„Það þýðir litið að vera að
tala um frið, ef fyrirtæki eins og
KGB á að starfa áfram i öllum
löndum.
Fyrst er að útrýma kommún-
ismanum, sem engin mann -
réttindi leyfir — og siðan er
hægt að heimta jafnrétfi kynj-
anna.
Húsmóðir”
Væri ekki ráð að fá CIA til
þess að gera i eitt skipti fyrir öll
út af við kommúnismann svo að
við fáum jafnrétti. Þeir hjá CIA
ku i öllu falli vera lagnir við að
slátra þjóðhöfðingjum.
Engin filing
Astkæra, ylhýra málið er ekki
nógu þjált fyrir islensku popp-
arana. Það er ekki rfögu mikil
filing i þvi, og það kemst ekki
nógu klós. Þessvegna yrkja þeir
á heimstungunni — ensku. „Það
er eins gott”, sagði málvöndun-
armaðurinn, vinur minn, um
daginn. Siðan dró hann fram
Heimilis-Timann og las textann
við lagið, sem sumir kalla þjóð-
söng búðdælinga og heitir
„Heim i Búðardal”. Þar stend-
ur þetta meðal annars:
Er ég kem heim i Búðardal,
biður min brúðaval
og ég veit þar verður svaka
partí.
Býð ég öllum úr sveitinni.
Langömmu heitinni
hefði vist þótt veislunni margt i.
Þegar vann ég i Sigöldu,
meyjarnar mig vöidu
til þess að stjórna sinum
draumum
En nú fer ég til Búðardals
beint heim til kerlu og karls,
sem af gleði tárast í taumum.
Og nú er manni sagt að ekki
liði á löngu þar til pop-siður
dagblaðanna verði skrifaðar á
ensku. Blessaðir strákarnir eru
alveg að gefast upp við að tjá sig
á móðurmálinu.
—EKH
. OG SKORIÐ