Þjóðviljinn - 26.07.1975, Page 7

Laugardagur 26. júll 1975. ÞJÓÐVIL.ÍINN — SIÐA 7
Staupasteinn
Það er ekki sjaldan að hér uppá Kjalarnesið og
Hvalfirðinum er bölvað. sér Innri Akraneshrepp
Það er vegna hins nær 100 blasa við sér aðeins fáa
km langa aukakróks sem kílómetra handan Hval-
menn verða að taka á sig f jarðarins, vitandi það að
ef þeir ætla landleiðina þurfa að aka um 100 km
uppi Borgarfjörð eða krók f yrir f jörðinn, segja
norður í land. Þegar fólk margir Ijótt. Og ég er viss
er komið i bifreið sinni um að margir líta ekki
Harðarhólmi
Tlðaskarð
Hvalfjörður
Hvalfjörð og umhverfi
hans réttu auga fyrir
bragðið og sjá ekki feg-
urð hans, en sannleikur-
inn er sá að Hvalf jörður
er sennilega einn fegursti
f jörður á landinu ef menn
vildu taka eftir því.
Fyrir utan landslagsfegurð
eru margir sögufrægir staðir I
Hvalfirði. Auðvitað dettur
manni þá i hug Saurbær, þar
sem sálmaskáldið bjó og gerði
að sögufrægum stað.
Þar fyrir utan má svo nefna
Harðarhólma þar sem kappinn
Hörður Grimkelsson dvaldist i
Utlegð sinni forðum tið með
sinni fögru konu Helgu Jarls-
dóttur og tveim sonum þeirra.
Þá er þarría að sjá hinn sér-
kennilega Staupastein, sem
margir hafa dábst að en nú hef-
ur veginum verið breytt þannig
að hann er ekki lengur i alfara-
leið en hann er vel þess virði að
taka á sig krók til að skoða
hann. Þarna var forðum kunn-
asti áningarstaður i Hvalfirði.
Kom þar fleira en eitt til, góðir
hagar fyrir þarfasta þjóninn að
kroppa i meðan áð var og ekki
siður veðursæld og skjól og ekki
hefur hinn sérkennilegi steinn
hrakið menn frá.
Séu menn á suðurleið blasir
Tiðaskarð viö og er mjög fagurt
á að lita. Ekki hef ég heyrt að
það sé að nokkru leyti sögufrægt
en það er hinsvegar frægt sem
eitthvert mesta veðravíti sem
til er sunnan fjalla. Þarna verð-
ur stundum ótrúlega hvasst.
Dæmi er um að stór rútubifreið
með 40 manns innanborðs tókst
á loft og fauk útaf veginum i
skarðinu. Og margur fólksbill-
inn hefur þar fokið útaf.
Nú, talandi um Harðarhólma
og sögu hans má ekki gleyma
hinu fagra fjalli Þyrli, sem
kemur ekki svo litið við sögu
þeirra hólmverja. Þar er skarð
I fjallinu sem nefnt er Helgu-
skarð. Segir sagan að Helga
hafi, þegar maður hennar var
narraður i land og svikinn af ó-
vinum sinum, tekiö það til
bragðs að synda i skjóli myrk-
urs til lands og tekið land undir
Þyrli. Siðan kleif hún fajllið með
sonum sinum litlu, sem hún
barg á sundinu eða eins og segir
i ljóði Daviðs Stefánssonar um
þennan atburð:
Við mig hafði ég Björninn
bundinn
Bróður hans var nóg að eggja..
Þar sem Helga kleif fjallið
heitir Helguskarð. Þar upp fór
hún og yfir i Skorradal, þar sem
hún átti sk jóls að vænta og bjarg-
aðist hún og synir hennar undan
óvinum Harðar eftir að þeir
höfðu drepið hann.
Sögufróðir menn kunna ef-
laust margar fleiri sögur tengd-
ar Hvalfirðinum en undirritaður
er það ekki og þvi skulum við
láta staðar numið. En þér er ó-
hætt lesandi góður að skreppa
einhvern góðviðrisdaginn uppi
Halfjörð, það verður enginn
svikinn af þvi, fari menn með
þvi hugarfari að skoða fagurt
landslag en ekki bara að þurfa
að aka 100 km krókinn til þess
að komast eitthvert annað að
skoða landslag.
—S.dór
Helguskarð I Þyrli