Þjóðviljinn - 20.11.1975, Qupperneq 7

. Fimmtudagur 20. nóvember 1975. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Greinargerö samstarfsnefndar fjöidasamtaka um vernd landhelginnar
Slíkir samningar þýða 15-20
miljarða tap lyrir
Þaö er hægt aö verja landhelgina
Á blaðamannafundi f
gær afhenti Samstarfs-
nefnd um vernd land-
helginnar þá greinargerð,
sem hér fer á eftir um
landhelgismálið:
Eftirtalin félagasamtök hafa
komið sér saman um að stofna
Samstarfsnefnd um vernd land-
helginnar.
Alþýðusamband tslands, .
Sjómannasamband tslands,
Verkamannasamband tslands,
Farmanna og fiskimannasam-
band tslands,
Félag áhugamanna um sjávar-
útvegsmál.
Tvær meginástæður eru til
stofnunar samstarfsnefndar-
innar. önnur er hin alvarlega
aðvörun, sem fram kemur i
skýrslu Hafrannsóknarstofn-
unar tslands um ástand fiski-
stofnanna á fiskimiðunum við
landið. Hin er sú staðreynd, að
þrátt fyrir aðvaranir þær, sem
fram koma i skýrslunni, halda
islensk stjórnvöld áfram við-
ræðum við erlenda aðila, um
hugsanlega undanþágusamn-
inga útlendinga til áframhald-
andi fiskveiða i islenskri fisk-
veiðilandhelgi. Samstarfs-
nefndin telur, að eins og nú er
komið, sé brýn nauðsyn á, að
koma i veg fyrir alla samninga-
gerð við útlendinga um fisk-
veiðar hér við land.
Samstarfsnefndin hefur þegar
átt viðræður við forsætisráð-
herra, og utanrikisráðherra, og
við fulltrúa allra stjórnmála-
flokka á Alþingi. Nefndin hefur
boðið öllum stjórnmálaflokkun-
um þátttöku i störfum sinum.
Stjórnarandstöðuflokkarnir
hafa þegar tilnefnt fulltrúa til
samstarfa við nefndina, en svar
erenn ókomið frá stjórnarflokk-
unum.
Skýrsla Hafrannsókna-
stof nunarinnar.
Samkvæmt skýrslu Hafrann-
sóknastofnunarinnar er lagt til,
að á næsta ári verði leyfilegur
hámarksafli helstu botnfiskteg-
unda á íslandsmiðum sem hér
segir:
Þorskur 230.000 tonn,
Ýsa 38.000 tonn,
Ufsi 75.000 tonn,
Karfi 50.000 tonn
til 00.000 tonn.
eða samtals um 390.000 til
400.000 tonn.
t skýrsiunni kemur fram, að
verði ekki dregið úr sókn i þessa
fiskstofna til samræmis við til-
lögur stofnunarinnar, megi bú-
ast við ört minnkandi heildar-
afla eftir 2. ár.
Við athugun á tillögum
islenskra fiskifræðinga um
leyfilegan hámarksafla, og
heildaraflamagn íslendinga
undanfarin ár, kemur i ljós, að
aflamagn íslendinga hefur
verið, i nokkur undanfarin ár,
næstum það sama og nú er lagt
til að ákveðið verði sem heildar-
aflamagn. Það er þvi ljóst, að
eins og nú er komið, er ekki
hægt að semja um aflamagn til
útlendinga án þess að slikir
samningar komi niður á islend-
ingum, þ.e.a.s., að draga verði
frá leyfilegu aflamagni lands-
manna sjálfra, þann afla, sem
útlendingum yrði heimilað að
veiða.
Samningaviöræöur
við útlendinga.
Slitnað hefur upp úr samn-
ingaviðræðum rikisstjórnarinn-
ar við breta, að minnsta kosti i
bili.
Upplýst hefur verið, að rikis-
stjórnin hafði boðið bretum
samning um 65.000 tonna árs-
afla. Kunnugt er einnig, að
rikisstjornin hefur boðið þjóð-
verjum samning um 45.000
tonna ársafla. Bretar hafa hins
vegar sett fram kröfur um
110.000 tonna ársafla og þjóð-
verjar 65.000 tonna afla.
Það liggur þvi ljóst fyrir, að
islensk stjórnvöld hafa þegar
boðið bretum og þjóðverjum
samtals 110.000 tonna afla á ári.
Verði samið við breta og þjóð-
verja um það aflamagn, sem
þegarhefur verið boðið má telja
vist að á eftir komi samningar
við færeyinga, norðmenn, og
belgiumenn, og sennilega einnig
Austur-Evrópuþjóðir. Ef tillit
er tekið til fyrri undanþágu-
samninga við þessar þjóðir og
veiðar þeirra hér við Íand, er
liklegt að samningar við þær
leiði til veiðiheimilda sem nema
30.000 til 40.000 tonnum á ári.
bau tilboð sem rikisstjórnin
hefur þegar gert bretum og
þjóðverjum stefna þvi til þess,
að útlendingum verði gefinn
kostur á 140.000—150.000 tonna
aflamagni á ári, en það jafn-
gildir 33%—40% af þeim
hámarksafla, sem islenskir
fiskifræðingar telja mögulegt að
levfa á næsta ári.
Afleiðingar samninga.
Ef samið yrði um veiði-
heimildir útlendinga á þessum
grundvelli, myndi það hafa þær
afleiðingar, að minnka heildar-
okkur
aflamagn íslendinga, frá þvi
sem verið hefur, um
140.000—150.000 tonn, eða um
33%—40%, ef fara ætti eftir til-
lögum Hafrannsóknastofnunar-
innar um hámarksafla.
Verði aflamagn islendinga
hins vegar ekki skorið niður, en
samið við útlendingana, biasir
við sú geigvænlega hætta um af-
drif fiskistofnanna, sem Haf-
rannsóknastofnunin hefur varað
við. Niðurskurður á heildarafla
islendinga, mundi hafa hinar al-
varlegustu afleiðingará afkomu
allra landsmanna. Útflutnings-
verðmæti 140.000 til 150.000
tonna fiskafla gæti numið 15.000
til 20.000 miljónum króna.
Niðurskurður heildaraflans um
33%—40% hlyti að leiða til at-
vinnuleysis sjómanna og fisk-
verkunarfólks og reynda einnig
margra annarra, sem á óbeinan
hátt vinna við framleiðslu,
flutninga og sölu á sjávarafla.
Það verður að undirstrika
sérstaklega að engin ástæða er
til samninga við útlendinga um
fiskveiðiréttindi við Island, þvi
erlendar þjóðir eiga engan laga-
legan rétt i þeim efnum.
Aljjjóðaiög ákvarða ekkert um
viðáttu fiskveiðilandhelgi, en
hins vegar er forgangsréttur
strandrikis til veiða á hafssvæð-
um sinum viðurkenndur af öll-
um og staðfestur af Haagdóm-
stólnum.
Gæsla landhelginnar:
Þvi er stundum haldið fram af
þeim sem helst gerast talsmenn
þess að semja um veiðiheimild-
ir útlendinga, að með samning-
um geti verið hægt að ná meiri
árangri um verndun fiskistofna
við landið, en án samninga, og
er þá á það bent að hæpið sé, að
islendingar geti komið i veg
fyrir ólöglegar veiðar erlendra
skipa.
Samstarfsnefndin hefur kynnt
sér sérstaklega álit ýmissa
sjálfa
skipsstjórnarmann, þará meðal
skipsherra landhelgisgæslunn-
ar, um möguleika á vörslu 200
milna landhelginnar. Álit þess-
ara skipsstjórnarmanna er það,
að fullkomlega sé hægt að verja
200 milna landhelgina fyrir
veiðum útlendinga með þeim
skipa og tækjakosti sem Land-
helgisgæslan hefur nú og með
viðbót nokkurra stærri togara,
sem islendingar eiga, og ættu að
geta sett i gæsluna hvenær sem
er.
Engir undanþágusamn-
ingar verði geröir:
Það er álit Samstarfsnefndar-
innar að koma þurfi i veg fyrir
alla undanþágusamn. við út-
lendinga eins og nú er ástatt.
Nefndin leggur þvi höfuð-
áherslu á, að allir landsmenn
leggist á eitt með að stöðva þá
samningagerð, sem nú er i
gangi. Enginn vafi leikur á, að
mikill meirihluti landsmanna er
algjörlega andvigur samning-
um um veiðiheimildir útlend-
inga. Átelja verður þá miklu
leynd, sem átt hefur sér stað i
sambandi við þær samningavið-
ræður. sem fram hafa farið.
Þjóðin hefur verið dulin eðlileg-
um upplýsingum um málefni,
sem varða framtiðarafkomu
hennar. Fréttir af þvi sem verið
hefur að gerast i samningavið-
ræðunum hafa helst borist til
hennar erlendis frá. Samstarfs-
nefndin telur að aðeins eindreg-
ið almenningsálit geti stöðvað
fyrirhugaða samningagerð um
veiðar útlendinga hér við land.
Það almenningsálit verður nú
að láta sterklega i sér heyra. ef
koma á i veg fyrir þá ógæfu.
sem mundi leiða af undariþágu-
samningum.
Samstarfsnefndin til verndar
landbelginni.
Reykjavik. 19. nóv. 1975.
Öryrkjar taka að sér
framleiðslu á raf-
eindatækjum Iðntækni
Iðnlækni bf hefur nú ákveðið að
hcfja f jöldaframleiðslu á
nokkrum af þeim vörum, sem
þeir hafa smiðað samkvæmt
pöntunum siðustu árin, en fyrir-
lækið var stofnað árið 1971.
Oerður hefur verið samningur við
Öryrkjabandalag tslands um
framlciðsluna og i húsi siðar-
nefnda aðilans hefur visir að
verksmiðju vcrið settur upp.
Munu öryrkjar leysa þar af hendi
færibandavinnu við samsetningu
flókinna tækja.
Það var Öryrkjabandalagið
sem átti hugmyndina að þessari
ágætu samvinnu, sem þarna er að
takast. Félaga þess vantaði létta
vinnu og ekki er lakara að hafa
vinnustaðinn i sama húsi og svo
margir öryrkjar búa i. Fyrst um
sinn verður unnið i kjallara
hússins en siðar mun vinnusalur-
inn flytjast upp á 4. hæð i nýrri
byggingu i Hátúninu.
Iðntækni hefur lagt áherslu á að
hasla sér völl á sviði sjálfvirkra
stjórnunartækja. Margs konar
tæki hafa verið smiðuð og má
nefna t.d. að fimmtán smátölvur
frá fyrirtækinu eru i notkun
sem nú hefur
ákveðiö að
fjöldaframleiða
nokkrar af
vinsælustu
söluvörum
sínum
hérlendis. 18 manns starfa nú hjá
Iðntækni, sem er i eigu 24ra
einstaklinga, sem margir hverjir
eru meðal þeirra, sem þar vinna.
Fjöldaframleiðslan mun i
byrjun beinast að þremur
tækjum, sem öll hafa reynst
vinsæl. Er þar fyrst að telja
gjaldmæia i leigubifreiðar, sem
vonast er til að hægt sé að gera að
útflutningsvöru. Þá er um að
ræða vélgæslubúnað fyrir skip og
verksmiðjur, sem gefur frá sér
hljóð-eða ljósmerki ef eitthvað fer
úrskeiðis. í þriðja lagi ýerða
fjöldaframleidd tæki sem mæla
hitaútblástur á vélum- en slikt
getur verið mjög nauðsynlegt og
fyrirbyggjandi tæki.
Gjaldmælirinn frá Iðntækni
hefur verið i smiðum i tvö ár og
hafa ”einn og hálfur” maður
einbeitt sér að verkinu.
Kostnaður er kominn upp i 6
miljónir en fjárhagsaðstoð frá þvi
opinbera mun vera i lágmarki.
Hafa að sögn Iðntæknismanna
fengist samtals 1.8 miljón i styrk
til fyrirtækisins frá Iðnþróunar-
sjóði.
20-25% kostnaðar við þessi
islensku rafeindatæki er
erlendur, en að öðru leyti er um
islenska framleiðslu að ræða.
Samkeppnin i verðlagi er að sögn
erfið, 7% tollvernd er það sem
boðið er upp á en 4-7% tollur er
lagður á innflutt hráefni til fyrir-
tækisins. bá veldur hin geysiöra
þróun á þessu sviði miklum
kostnaði við menntun starfs-
kraftsins og nú er t.d. verið að
senda mann til útlanda tii þess að
Samsetningarvinnan fer fram I sjálfstýrðum færibandavélum sem
auðvelt er að sitja við.
kynna sér dvergrásir og notkun
þeirra.
lslendingar hafa ávallt verið
mikið fyrir tækninýjungar á sviði
hvers kyns öryggisútbúnaöar.
Þannig er t.d. viðurkennt að á
meðan norska fyrirtækið Simrad
var að byggja upp sina fram-
leiðslu lifði það að verulegu levti
á islendingum. sem keyptu allt að
80% framleiðslunnar. Þvkir for-
ráðamönnum Iðntækni þvi tima-
bært að reyna að færa framleiðslu
slikra rafeindatækja inn á
islenskan markað.
-i-gsp