Þjóðviljinn - 16.06.1976, Síða 13

Miðvikudagur 16. júni 1976 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 13
Kristján Pétursson, Skriðnafelli:
Yegir í Y-Barðastrandarsýslu
og snjómokstur á Kleifaheiði
t Þjóðviljanum 2. mars sl. birt-
ist grein eftir Björn ólafsson
vegaverkfræðing á tsafirði ásamt
töflu er sýnir vegaástand i
V-Barðastrandarsýslu auk ann-
arra landshluta. I töflu þeirri er
haldið fram að V-Barðastrandar-
sýsla hafi upp á bestu vegi lands-
ins að bjóða og einnig er sagt i
grein Björns að það sé fyrir dugn-
að og vakandi auga Braga Thor-
oddsens vegavinnuverkstjóra á
Patreksfirði.
Það eru vegfarendur sjálfir
sem geta borið best um vega-
ástand i V-Barðastrandarsýslu og
þá þjónustu sem ibtíarnir hafa
þurft að búa við um áratugi.
Vegaástand i V-Barðastrandar-
sýslu i stuttu máli er þetta:
t Ketildalahreppi er vegurinn
svona: Niðurgrafinn, stórgrýti
viða uppúrstandandi og vatns-
streymi viða mikið á vegi og lok-
ast i fyrstu snjóum.
Skrifað í
tilefni af grein
Björns
Olafssonar
vegave rkfrœðings
t Suðurfjarðarhreppi eru að
visu smáspottar uppruddir en
skortir mikinn ofaniburð. Vegur-
inn er viða niðurgrafinn, vatns-
skorningar og blindhæðir og
hlykkir iknöppum beygjum. Veg-
inn yfir Hálfdán skortir alls stað-
ar mikinn ofaniburð og vatns-
rennsli viðast hvar óhindrað á
veginum.
t Tálknafirði eru mjóir hlykkj-
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Morgunstund barnanna kl.
8.45: Kristján Jónsson les
„Fýlupokana”, sögu eftir
Valdisi óskarsdóttur (2).
Tilkynningar kl. 9.30. Létt
lög milli atriða. Kirkjutón-
listkl. 10.25: Hándel-kórinn
i Berlin syngur andleg lög.
Morguntónleikar kl. 11.00:
Arthur Grumiaux og Robert
Veyron-Lacroix leika Sónötu
i A-dúr fyrir. fiðlu og pianó
op. 162 eftir Franz Schu-
bert/Claudio Arrau leikur á
pianó „Davidsbundler-
tanze” op. 6 eftir Robert
Schumann.
13.00 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Miðdegissagan: „Mynd-
in af Dorian Gray” eftir
Oscar Wilde Valdimar
Lárusson les þýðingu Sig-
urðar Einarssonar (15).
15.00 Miðdegistónleikar Björn
Boysen leikur á orgel
„Pastroal” op. 34 eftir
Fartein Valen: Konunglega
hljómsveitin i Stokkhólmi
leikur „Miðsumarvöku”,
sænska rapsódiu op. 19 nr. 1
eftir Hugo Alfvén: höfundur
stjórnar. Filharmóniusveit
Berlinar leikur „Vorblót”,
ballettmúsik eftir Igor
Stravinský: Herbert von
Karajan stjórnar.
17.00 Lagið mitt Berglind
Bjarnadóttir kynnir óskalög
barna innan tólf ára aldurs.
17.30 „Eitthvað tii að lifa fyr-
ir” eftir Victor E. Frankl.
Hólmfriður Gunnarsdóttir
les þýðingu sina á bók eftir
austurriskan geölækni (5)
19.35 tslenskar eiturjurtir og
eitruð varnarlyf Ingólfur
Daviðsson grasafræðingur
flytur erindi.
19.55 Einsöngur I útvarpssal:
Ingimar Sigurðsson syngur
islensk og erlend lög. Guð-
rún Kristinsdóttir leikur á
pianó.
20.20 Sumarvaka a. Tveir á
ferð um Tungu og HliðHall-
dór Pétursson flytur siðari
hluta frásöguþáttar sins. b.
Ljóð eftir Jakob Jóh. Smára
Bryndis Sigurðardóttir les
úr fyrstu ljóðabók skáldsins,
Kaldavermslum. c. For-
vitni-Jón Rósa Gisladóttir
les úr þjóðsagnasafni Sig-
fúsar Sigfússonar.
21.00 Frá listahátið: Útvarp
frá Iláskólabíói Pascal
Rogé pianóleikari frá
Frakklandi leikur: a. Tvær
ballötur eftir Chopin, — nr. 1
i g-moll op. 23 og nr. 4 i f-
moll op. 52. b. Tilbrigði og
fúga op. 24 eftir Brahms.
21.45 Útvarpssagan: „Siðasta
freistingin” eftir Nikos
Kazantzakis Sigurður A.
Magnússon les þýðingu
Kristins Björnssonar (40).
22.25 Kvöldsagan: „Hækk-
andi stjarna” eftir Jón
Trausta Sigriður Schiöth les.
22.50 Nútimatónlist Þorkell
Sigurbjörnsson kynnir.
sjónvarp
20.00 Fréttir og veður
20.40 Bilaleigan. Þýðandi
Brlet Héðinsdóttir.
21.05 Nýjasta tækni og visindi
Eldvarnir I háhýsum.
Myndun tungls og jarðar og
landrekskenningin
Umsjónarmaður Sigurður
H. Richter.
21.30 Töfraflautan Ópera eftir
Wolfgang Amadeus Mozart.
Sviðsetning sænska sjón-
varpsins. Leikstjóri Ingmar
Bergman. Aöalhlutverk Jo-
sef Köstlinger, Irma Urrila,
Hakan Hagegard, Ulrik
Cold, Birgit Nordin og
Ragnar Ulfung. Eric Eric-
son stjórnar kór og hljóm-
sveit sænska útvarpsins.
Þýðandi Óskar Ingimars-
son. Töfraflautan var fyrst
sett á svið haustið 1791 i
Vínarborg. Mozart hafði
samið óperuna um sumarið
fyrir áeggjan vinar sihs,
Schikaneders leikhússtjóra.
sem einnig samdi textann,
og byggði hann að hluta á
ævintýri eftir Christoph
Wieland, sem um þessar
mundir var i fremstu röð
þýskra skálda. Aðalsögu-
hetja óperunnar er sveinn-
inn Tamtaó. Hann er á veiö-
um, þegar dreki mikill og
illvígur ræöst að honum.
Það verður honum til bjarg-
ar,að þrjár þjónustumeyjar
drottningar ber þar að. Þær
vinna á drekanum og segja
drottningu sinni, hvað fyrir
þær hefurborið. Drottningin
segir nú Taminó frá dóttur
sinni, Paminu, sem numin
var á brott af töframannin-
um Sarastró. Það verður úr,
að Taminó heldur af staö til
að heimta meyna úr hönd-
um töframannsins. Hann er
vopnaður töfraflautu, sem
næturdrottningin hefur gef-
ið honum, og með honum i
för er fyglingurinn
Papagenó, ógætinn I tali og
dálitiö sérsinna.
óttir vegir, snauðir af ofaniburði.
Vatnið streymir viða á veginum.
Vegurinn frá Tálknafirði og til
Patreksfjarðar er að visu sæmi-
legur sunnanverður, en norðan-
verður eru sömu troðningarnir og
búnir eru að vera i áratugi.
1 Patreksfirði eru vegir snauðir
af ofaniburði, hlykkjóttir, niður-
grafnir, vatnsrennsli víöa á vegi
og einnig stórgrýti uppúrstánd-
andi. A það einkum við að
sunnanveröu i Patreksf irði.
Vegurinn úr örlygshöfn og út á
Látra var þannig aö þeir bilar
sem fóru hann á liðnu sumri
komu margir stórskemmdir til
baka af stórgrýti sem stendur upp
úr þeim vegi. Vegurinn yfir
Skersfjall hefur oft reynst rauð-
sendingum og öðrum veg-
farendum erfiður. Viða er það
beljandi vatnsstreymi og oft
koma á hann slæmir svellbunkar.
1 Bjarngötudal, einkum, þræða
knappar og vondar beygjur
brúnir hengiflugsins og hefur þar
oft ekki mátt miklu muna að yrðu
stórslys.
Þá er sú margumtalaða Kleifa-
heiöi. Mikið má þar gera til þess
að hún teljist i flokki góðra vega.
Óbrúaðir lækir, illa gengið frá
vatnsrásum og vatnsstreymi viða
á veginum.
Þá er Barðstrandarvegur.
Hann skortir viðast hvar mikinn
ofaniburð og mjög illa er gengið
frá vatnsrásum. Einnig er stór-
hættuleg brú á ánni Móru. A svo-
kölluðum Siglunesvegi heftir ekki
verið kastað malarhlassi, komin
rúmþrjúár.ogá löngum spottum
hefur aldrei verið borið ofan i.
Fyrir nokkrum árum var
vegurinn færður upp I túriiö á
jörðinni Skriðnafelli, farið með
jarðýtu upp I túnið og ýtt öllu
lifvænu efni i veginn á stóru
stykki og svart flag skilið eftir.
Ekki vantaði að Bragi
Thoroddsen lofaði að koma bæði
með áburð og grasfræ og sá i
áðurnefnd túnspjöll,en það er ekki
komið ennþá. Einnig lét vega-
gerðin grafa skurð meðfram
veginum á liklega 80—100 metra
löngum spotta. Þannig háttar til
að vegurinn liggur i gegnum túnið
á Skriðnafelli. Uppgreft-ri úr
skurði þeim, sem vegagerðin lét
grafa, var kastað fast að
giröingunni og upp i virinn. Vatn
safnast við ruðning þennan sem
veldur talsverðu kali i túninu.
Vegurinn á Hjarðarnesi hefur
vanalega lokast i fyrstu snjóum
svo ibúar hafa veriö einangraðir
frá öllu vegasambandi á veturna.
Þessir góðu vegir i V-Barða-
strandarsýslu sem Björn Ólafsson
talar um i grein sinni, hljóta að
vera einhverjar loftbrýr sem eru
ósýnilegar fyrir almenning, og
væri vel gert hjá Birni að visa
hinum almenna borgara á þessa
ósýnilegu vegi.
Vik ég þá að snjómokstrinum á
Kleifaheiði og þeirri þjónustu
sem barðstrendingar hafa oröið
að búa við. Það er alltaf sama
sagan með það að ákveða vissa
daga til að moka Kleifaheiði sem
er mjög hláleg stjórnsýsla. A sl.
hausti tilkynnti Bragi Thoroddsen
oddvita Baröastrandarhrepps að
Kleifaheiði yrði mokuð tvisvar i
viku i vetur, á þriðjudögum og
fimmtudögum. Kleifaheiði var
snjólétt framan af vetri og þurfti
ekki mikinn mokstur allt fram i
febrúar. En eftir það kyngdi niður
snjð.enda var ekki mokuð heiðin
nema einu sinnii viku og stundum
ekki það og þá alltaf valdir verstu
byldagarnir en góðum sleppt. Er
ekki hægt að segja annað en að
það séu hláleg vinnubrögð og
bendir á að það sé ekki mikil
verkhyggni þar bak við og ekki
mikil umhyggja fyrir að veita
sem hagkvæmasta þjónustu,
enda hélst vegur aldrei opinn
daginn út á Kleifaheiði i vetur
eftir að snjó fór að festa þar.
Barðstrendingar verða að hafa
öll sin viðskipti við Patreksfjörð.
Þar eru fyrir nærliggjandi héröð
læknar, sjúkrahús, verslanir,
bankar, Póstur og simi og
mjólkurstöð.
Þvi aðeins geta baröstrend-
ingar notfært sér þessar
þjónustugreinar að haldið sé
opnum samgönguleiðum viö
Patreksfjörð. En þar hefur
orðið mikill misbrestur
á. Bragi Thoroddsen vega-
vinnuverkstjóri verður aö skilja
aö hann er aðeins þjónn en ekki
herra. Það kom fyrir að menn hér
af Barðaströnd freistuðu þess að
fara á Patreksfjörð þessa daga
sem mokað var. Ef þeir báðu
vegagerðina um aðstoð til aö
komast heim var vanasvarið hjá
Braga að þeir skyldu bara gista.
Þetta var q11 aðstoðin frá vega-
gerðinni. Það var ekki verið að
hugsa mikið út i að fólkið þurfti að
komast heim til sin og hefði
skyldustörfum að gegna. Æði
margt var að gera hjá þessu fólki
þegar heim kom, þvi bændur á
Barðaströnd eru alUr einyrkjar
og fáar hendur heima fyrir að
vinna þau störf sem gera þarf.
17. april sl. var komið að þvi að
barðstrendingar fóru aö hella
niöur mjólk. Oll ilát voru oröin
undirlögð sem bændur höfðu til og
mjólkin orðin það gömul að hún lá
undir skemmdum. Bliðskapar-
veöur var strax með birtingu. og
17. april hringdi oddviti Barðá-
strandarhrepps i Braga
Thoroddsen vegavinnuverkstjóra
á Patreksfirði og vildi að Kleifa-
heiöi yrði opnuö svo mjólkin yrði
sótt. En ýmsar vifillengjur voru
hjá Braga meö mokstur. Það
voru ekki til menn, ekki til tæki.
Þaö væri svo mikill mokstur að
dagurinn mundi ekki endast til
þess, og svo framvegis. En
jarðýta stóð að vestanverðu við
heiðina aðgerðarlaus og nógir
menntil.Oddvita líkaðiekki þessi
málalok hjá Braga og var að
skýra málstað barðstrendinga
fyrir honum. En Bragi sagði viö
Kristján Pétursson
oddvita að hann mundi hvorki
nenna að tala við hann né hlusta
á.
Það var hægt að moka á Rauða-
sand og út á Látra og i fleiri staði
en útilokað var að moka á Barða-
strönd þennan dag. Akveðið var
að jarðýta færi með sleða yfir
heiðina og næði i þá mjólk sem
kæmist i hann, en ekki voru það
ráð Braga Thoroddsen.
Ýtumaður sá er fór i þennan
mjólkurflutning vildi moka
heiðina og taldi aö það væri 6—7
tima verk og hann væri ekki
lengur að koma heldur en að
druslast með þennan sleða. En
gervikóngur vegamála harð-
neitaði að hreyft yrði við snjó á
Kleifaheiði i það skipti, þó að
hvorki tækja- né mannaskortur
stæði i vegi.
Á Barðaströnd eru rúmlega 200
ibúar. Þetta fólk býr við algjört
öryggisleysi og mjög ófullkomna
þjónustu á flestum sviðum og
stafar það fyrst og fremst af sam-
gönguleysiá vetuma viö Patreks-
fjörð. Það verður ekki alltaf
komið sjúkling á Patreksfjörö
þegar heiðin er ekki mokuð
nema einu sinni i viku og ekki
það. Mjólkursamlag V-Barða-
strandarsýslu nær yfir 5
hrepp^og Barðastrandarhreppur
er með langmest mjólkurmagn af
þessum 5 hreppum og þó eru þeir
útundan með mjólkurflutninga.
Bændur verða að kaupa áburð og
fóðurbæti fyrir sem skiptir
hundruðum þúsunda auk annars
reksturs er varðar kúastofninn.
Hver er svo afraksturinn?
Bændur mega búast við þvi á
hverjum einasta vetri aö þurfa að
hella niður mjólk meira og minna
fyrir það öryggisieysi er barð-
Framhald á bls. 14.
Kristinn Pétursson:
Athugasemd
r
við „Islenska grafík, yfirlitssýningu
á Kjarvalsstöðum 1976'
1 meðfylgjandi pésa með sýn-
ingunni er kafli, sem heitir:
„Grafiskir punktar i stórum
dráttum”. I pésanum stendur
eftirfarandi:
„1934, Alþýðublaðið (sunnu-
dagsblað) byrjar birtingar á for-
siðumyndum, sem skornar voru i
dúk og þrykktar beint i blaðið.
Þetta framtak stóð yfir til ársins
1936. Höfundar voru Asgeir
Bjarnþórsson, Eggert Laxdal,
Snorri Arinbjarnarson, Jóhann
Briem o.fl.”
Að geta um þetta með Alþýðu-
blaðið var ágætt en hvi var þagað
yfir þvi.að á sama ári, 1934, hafði
ég liklega þá fyrstu og i öllu falli
stærstu grafisku einkasýningu,
sem hér hefur verið haldin til
þessa dags. Yfir 60 raderingar og
fjöldi teikninga. Eru þrjár af
þessum raderingum nú á,,tslensk
grafik” á Kjarvalsstöðum.
Aratuginn 1930 - 1940 vorum við
Guðmundur Einarsson frá Miðdal
þeir einu hér, sem höfðum rader-
ingar til sölu.
1 pésanum stendur eftirfar-
andi:
„1938. Barbara Arnason sýnir
tréstungur o.fl. I Markaðsskálan-
um við Ingólfsstræti.”
Að vekja athygli á sýningu Bar-
böru Árnason er gott og blessað,

en þagað er yfir þvi.að árið 1937
sýnum við þrir islendingar i
Reykjavik grafik með
UÐSTILLINGEN INTER-
SKANDINAVISK GRAFISK
KUNST. Var sú sýning i Kaup-
mannahöfn.
Siðar sýndum við þremenning-
arnir með sama sýningarfélagi i
Helsinki i Finnlandi. Við sem
sýndum vorum: Gunnlaugur
Scheving, Jón Engilberts og
Kristinn Pétursson.
Voru þær sex myndir, er ég
sýndi þar, frá sýningunni i Odd-
fellowhúsinu uppi 1934.
Staðreyndirnar eru það eina
sem lifir, en ekki augnabliks-
duttlungar einhverra.
Sýningin á Kjarvalsstöðum er
merkilegt sambland af:
1. Sögulegri sýningu
2. Samsýningu félagsmanna
3. Einkasýningum
Samsýningar gera kröfu til
'félagslegs og siðferðislegs rétt-
lætis, ekki að allt að helmingur
sýnenda hafi til sýnis aðeins eina
eða tvær myndir, en svo séu aðrir
menn með 16, 17 og 35 myndir.
Einkasýningar eiga ekki heima
á samsýningum; með þvi er leik-
urinn gerður of þjösnalega óiafn.
Kristinn Pétursson.