Þjóðviljinn - 20.02.1977, Side 6

6 — SÍÐA — ÞJÓÐViLJINN Sunnudagur 20. febrúar 1977
LÚÐVIK JÓSEPSSON:
Stefnan í atvinnumálum
Þaö er mikiö rætt um atvinnu-
mál um þessar mundir Mest er
rætt um stóriöju og stór-virkjan-
ir, enda hefir rikisstjórnin þegar
samið um járnblendiverksmiöju i
Hvalfiröi og tekiö ákvöröun um
Hrauneyjafossvirkjun.
Þá hefir verið rætt um álverk-
smiöju viö Eyjafjörö, eina eöa
tvær álverksmiöjur á Austurlandi
og eina á Suöurlandi.
Þegar áhugamenn um stóriöju
tala um fslensk atvinnumál
byrja þeir allir mál sitt á svipuö-
um frasa. Hann er i aöalatriðum
á þessa leiö:
„Eins og allir vita þá getur is-
lenskur sjávarútvegur ekki tekiö
viö fleiri mönnum til starfa á
komandi árum, en nú er. Fisk-
stofnarnir eru ofveiddir og þar
þarf jafnvel aö draga saman.
Landbúnaöur getur ekki tekið
viö fleira fólki, þar veröur senni-
lega um fækkun að ræöa. Islend-
ingar veröa þvi aö snúa sér aö
iönaöi og kemur þá fyrst til aö
nýta orku-auölindir landsins”.
Þannig eru forsendur þeirra
stóriðju-trúar-manna.
Auövitað eru þessar forsendur
alrangar og skal nú nokkuö vikiö
að þvi hvaöa möguleika viö eig-
um i atvinnumálum.
Hvada
atvinnumöguleikar
eru fyrir hendi?
Viö skulum fyrst athuga stöö-
Nýja frystihúsið á Höfn i Hornafirfti
Atvinnurekstur landsmanna - eða stóriðja útlendinga
una í sjávarútvegsmálum.
Útflutningsverömæti sjávarafla
varö um 53 miljaröar króna á
árinu 1976. Heildar botnf iskaflinn
varö á þvi ári 437 þúsund tonn.
Samkvæmt áætlun sem unnin
Hvort sem heldur er
- hversdagsmatur veíslumatur-
G.:ÐA-Dalapylsa
G-ÐA-Reykt medister

óð matarkaup í næstu kjötbúð.
Biðjið um uppskriftir frá GOÐÁ.
fyrir ffóóan mat
Ðl
S KJÖTIDNADARSTÖD SAMBANDSINS
hefir veriö á vegum Hafrann-
sóknarstofnunarinnar er talið aö
„varanlegur meftalhámarksaf-
rakstur viö skynsamlega stjórn’’
sé 900 þúsund tonn á ári af
botnfiskstegundum, spærlingur
þá meötalinn.
Ýmsir aörir hafa viljað reikna
með aö þessir fiskstofnar gætu
gefiö örugglega 1000.000 tonn á
ári.
Af þessu er ljóst aö eftir 3-5 ár,
eöa jafn fljótt og nokkur stóriðja
getur komiö til aö hafa teljandi
áhrif hér á landi, getur botnfisk-
aflinn af islandsmiðum gefift okk-
ur helmingi meira en hann gerir
nú.
Sé verömæti sjávaraflans áriö
1976 fært til verðlagsins eins og
þaö er i dag, má hækka þaö um
13-15% boriö saman viö meöal-
verölagiö áriö 1976.
Útflutningsverömæti yröi þa
um 60 miljarðar og tvöfaldist þaö
allt, næmi verömætiö 120 miljörð-
um króna.
1 þessum útflutningiáriö 1976 er
aðeins um litiö magn af síldaraf-
uröum að ræöa. Allar likur benda
til að sildaraflinn eigi eftir aö
aukast mikiö, þó alveg sérstak-
lega, þegar aö þvi kemur, aö
norsk-islenski sfldarstofninn fer
aftur aö veiöast, en nýjustu fréttir
frá Noregi benda til þéss, aö hann
sé nú á uppleiö..
Möguleikar okkar til aukins
afla eru á miklu fleiri sviöum en
varöandi botnfiskategundir.
Ljóst er, aö loönu-aflann má
tvöfalda. Úthafsrækjan biöur enn
ónýttog hiö sama er aö segja um
nær allan skelfisk viö landiö.
Þaö er þvi hægt aö tvöfalda
afla-magnið, og verðmæti aflans
er eflaust hægt að þrefalda frá þvi
sem nú er.
Fiskiðnaður —
matvælagerð
Heimskunnur sérfræöingur á
sviöi matvælaframleiöslu sagöi
fyrir nokkru, aö Island væri eitt
af stórveldum heimsins á sviöi
prótein-framleiöslu (eggjahvitu-
efni). Þá aöstööu okkar höfum viö
ekki notaö nema aö litlu leyti.
Enn flytjum við fiskafuröir út
litiö unnar og sem hráefni handa
öörum.
Aö þvi kemur, aö viö framleiö-
um ekki aöeins fiski-sildar- og
loönumjöl i fóöurblöndur, heldur
einnig til manneldis. Sli'k fram-
leiösla er þegar hafin i Noregi.
Aö þvi kemur lika, að viö fram-
leiðum kaviar úr öllum okkar
grásleppuhrognum og hættum aö
flytja hrognin út sem hráefni
handa öörum.
Aö þvi kemur lika aö viö reisum
hér nokkrar verksmiöjur til
framleiöslu á tiibúnum fisk-
réttum I aögengilegum og girni-
legum umbúöum, þar sem mat-
urinn er tilbúinn á pönnuna.
Viö hljótum lika.innan tiöar, aö
leggja niður, reykja eöa sjóöa
niður, alla sild sem viö flytjum út,
Istaö þess aö selja hana hálfverk-
aöa I tunnum.
Og úr rækjunum og humrinum
eigum viö aö gera matarrétti, en
mata ekki einvöröungu enska og
sænska matargeröarmenn meö
þessum eftirsóttu afuröum okkar.
Og úr skelfiskinum eigum viö aö
framleiöa allskonar fiskisúpur
eins og þær sem nú eru fram-
leiddar i öörum löndum.
1 stuttu máli sagt Við þurfum að
byggja upp nýtisku fiskiðnað. Viö
slikan iönaö starfa rannsóknar-
og tilraunastofur og fiöldi fólks,
veröur aö vinna aö gerö umbúöa
og aö sölustörfum viö fjölbreytta
framleiöslu, sem selja á I mörg-
um löndum.
Meö skynsamlegri nýtingu
fiskimiðanna og fullkominni fisk-
vinnslu gæti sjívarvörufram-
leiöslan gefift okkur 200 miljarfta
króna i árlegum útflutningi mið-
aö viö núgiidandi verðlag.
, Þaö eru miklir aulabáröar I at-
vinnumálum, sem halda aö öllum
þessum störfum sé hægt ab sinna
með þeim mannafla, sem nú er
bundinn I sjávarútvegi okkar.
Hér er um slik stórverkefni aft
ræða, að viö þau getum við ekki
ráðift, nema stig af stigi á löngum
tima og með stórauknum mann-
afla.
Iðnþróun
A sviöi iönaöar eigum viö is-
lendingar mikiö óunniö. Þó er
iönaöurinn sú atvinnugrein sem
flestir landsmenn vinna viö i dag.
Iðnaöur okkar er þó alltof veik-
< ur. Fyrirtækin eru flest mjög litil
og atvinnugreinin sem heild
skipulagslitil.
Af opinberri hálfu þarf aö gjör-
breyta um stefnu gagnvart iönaö-
inum.
Rafmagnsverö þarf aö lækka,
lánskjör aö gjörbreytast og
tollum ogsköttum, sem á iönaðar-
framleiöslunni hvila, umfram
þaö sem erlendur samkeppnis-