Þjóðviljinn - 18.11.1977, Blaðsíða 7

Föstudagur 18. nóvember 1977 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 7
Hvarvetna annars staðar á Norðurlöndum myndu
kratar hæðast að þeim flokksmönnum úr eigin
röðum, sem færu að biðla til borgara og um leið
borgaraflokka
Borgaraflokkur í
stað Alþýðuflokks
Prófkjör Alþýðuflokks
Alþýöuflokkurinn berst nú
fyrir lifi sinu sem stjórnmála-
flokkur. Þess vegna m.a. hefur
verið opnað upp á gátt i flokkn-
um og þess freistað að láta opin
prófkjör gefa flokknum það lifs-
mark, sem hann þarfnaðist. Það
verður heldur ekki annað sagt
en þetta hafi tekist að þvi marki
að vekja umtal um flokkinn.
Hins vegar ætti öllum að vera
ljóst, að kjósendur annarra
flokka hafa haft veruleg áhrif á
úrslit prófkjöra i Alþýðúflokkn-
um og þar hefur sjálfsagt ekki
sist munað um gamla vini i
Sjálfstæðisfloknum og kjós-
endur, sem ýmist hafa kosið
þann flokk eða Alþýðuflokkinn á
liðnum árum.
Hér verða kostir og gallar
prófkjöra ekki gerðir að umtals-
efni. Hins vegar er það verulegt
umhugsunarefni fyrir þá, sem
telja sig félagshyggjumenn og
vinstri menn, hverjar eru niður-
stöður prófkjöra i Alþýðu-
flokknum og hvers konar áróðri
er beitt til að komast þar I
fremstu röð.
Siðasti verkalýðsfor-
inginn fallinn
I nýafstöðnu prófkjöri
Alþýðuflokksins i Reykjavik
gerðust þau tiðindi, að Eggert
G. Þorsteinsson, fyrrum múrari
og þingmaður Alþýðuflokksins
um langt skeið.var felldur, og að
þvi hjálpuðust formaðurinn
Benedikt, sem hörfaði úr sinu
gamla kjördæmi, og svo „borg-
arinn” Vilmundur Gylfason.
Hvarf Eggerts G. Þorsteins-
sonar úr þingliði og forystu
Alþýðuflokksins er e.t.v. punkt-
urinn aftan við þá ömurlegu
þróun Alþýðuflokksins á liðnum
áratugum, sem hefur rúið hann
fylgi og trausti meðal verka-
lýðsstéttarinnar.
Innganga Björns Jónssonar i
Alþýðuflokkinn hefur þvi engu
breytt.og tilraunir hans og fleiri
i flokknum til að hefja merki
hanstil fyrri vegs meðal verka-
fólks hafa þvi mistekist að fullu.
Hvergi þar sem Alþýðuflokk-
urinn býður nú fram og hefur
möguleika á mönnum á þing eru
frambjóðendur á oddinum, sem
vaxið hafa upp i verkalýðs-
hreyfingunni til þjóðmála-
starfa. Með brotthvarfi Eggerts
G. Þorsteinssonar er horfinn úr
hópnum siðasti verkalýðsfor-
ingi Alþýðuflokksins, sem setið
hefur i þingsölum.
Borgarinn Vilmundur
Með fullri virðingu fyrir Vil-
mundi Gylfasyni og baráttu
hans gegn spillingu og kerfisöfl-
um, þá verður að segjast eins
og er, að flokkur sem hefur
kennt sig við alþýðu og jafn-
aðarstefnu mun ekki njóta skoð-
ana Vilmundar i þjóðmálum.
Það myndi tækifærissinnaður
borgaraflokkur i stjórnarand-
stöðu hins vegar gera. Það er
enginn tilviljun i sjálfu sér að
Vilmundur höfðar til borgar-
anna, heldur borgarafundi og
þakkar borgurunum að loknum
sigri.
Það er ekki verið að biðja
venjulegt alþýðufólk um at-
kvæði. Hvarvetna annars staðar
á Norðurlöndum myndu kratar
hæðast að þeim flokksmönnum
úr eigin röðum, sem færu að
biðla til borgara og um leið
borgaraflokka. Slikt yrðu talin
dæmi um óstéttvisi af verstu
tegund og um leið væri óhugs-
andi að sá, sem tileinkaði sér
slikan talsmáta, yrði kosinn á
þing fyrir jafnaðarmannaflokk.
Hér eru það hinir reikulu smá-
borgarar, sem kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn eitt árið og
Alþýðuflokkinn annað, sem best
hlýða kallinu, þegar hrópað er
til borgaranna um stuðning.
Kannski er „Borgara-
flokkur” réttnefni?
Þetta leiðir hugann að þvi,
hvort ekki fari að styttast i það,
að .Alþýðuflokkurinn láti sitt
gamla nafn, en taki i þess staö
upp nafnið: „Borgaraflokkur”.
Reyndar er það rökréttara eins
og málum er komið i dag.
Tengsl Alþýðuflokksins við
verkalýðshreyfinguna eru óðum
að rofna að fullu, eins og rakið
hefur verið. Annars staðar á
Norðurlöndum hafa jafnaöar-
mannaflokkarnir mikil áhrif i
samvinnufélögunum. Hér eru
þessi áhrif hverfandi og um leið
tengsl við atvinnurekstur i eigu
fjöldasamtaka. Bæjarútgerð-
irnar sem Alþýðuflokkurinn
stóð að i eina tið eru nú flestar
aðeins svipur hjá sjón eða falln-
ar upp fyrir og þar með áhrif
Alþýðuflokksins með þessum
rekstri. Tengsl við fjöldahreyf-
ingar og atvinnulif eru þvi að
mestu úr sögunni. Meira að
segja málgagnið, Alþýðublaðið,
er rekið af öðrum.
Ekki sækir Alþýðuflokkurinn
heldur lengur styrk i skáld og
listamenn, sem taka sér stöðu
með alþýðu manna. Hagalin er
hljóður og flestir úr þeirri stétt.
Nokkrir framgjarnir mennta-
menn, sem tengst hafa Alþýðu-
flokknum i gegnum ættir, eru þó
eftir, en ekki margir. Þeir leit-
ast nú við að skipta á milli sin
vonarsætum Alþýðuflokksins á
þingi.
Baráttumál „Borgara-
flokksins”
Eins og er virðast mestar lik-
ur á þvi að hugsanlegt þinglið
Alþýðuflokksins halli sér að
Sjálfstæðisflokknum eftir næstu
kosningar, ef húsbændunum á
höfuðbólinu er farin að leiðast
búsetan með Framsókn og
þingstyrkur verður sambæri-
legur við viðreisnarárin
„góðu”.
Og eins og svo oft áður getur
ihaldið væntanlega valið sér
samstarfsflokka að vild eftir
næstu kosningar að óbreyttri
stefnu. Þær vonir sem sumir
hafa e.t.v. bundið við aukinn
styrk verkalýðsafla i Alþýðu-
flokknum hafa svo orðið að engu
við niðurstöður prófkjöranna i
þeim flokki.
Flokkursem ekki á sér lengur
virkan stuðning i helstu fjölda-
hreyfingum þjóðfélagsins, en
byggir stefnu sina á dægurmál-
um,verður ávallt tækifærissinn-
aður. Þannig hefur farið fyrir
stærri flokkum en Alþýðu-
flokknum i islenskri pólitik og
þannig mun þróunin verða
áfram, ef stefnumálin eru mið-
uð viðstundarhag. Barátta gegn
kerfinu dlræmda mun duga
skammt ef botninn finnst
hvergi.
Þvi getur farið likt fyrir Vil-
mundi og Bjarna Guðnasyni
forðum, og þeir myndu upp-
skera sem sist skyldu. Það ættu
menn að hafa i huga, þegar Vil-
mundur boðar næst til „borgar-
afundar”.
Tilboð Rafafls langlægst, 20% undir kostnaðaráætlun
F ramleiðslusamvinna
í stad einkabrasksins
Svarvið óhróðri hræddra atvinnurekenda EnMerekklb,iraM»s-
Þess hefur stundum orðið vart
að undanförnu að rafverktakar,
sem stunda einkarekstur, eru nú
mjög uggandi um sina gróða-
hagsmuni. Það er starfsemi
framleiðslusamvinnuféiaga raf-
iðnaðarmanna, sem veldur þess-
um ugg, og er hann sannarlega
ekki ástæðulaus. Atvinnurekend-
ur i rafiðnaði hafa leitað allra
bragða til að stöðva sókn fram-
leiðslusamvinnufélaganna. en án
árangurs. Er nú svo komið að við
örvæntingu liggur i hópi einka-
braskaranna i þessari grein. Til
marks um þá örvæntingu er sam-
þykkt, sem gerð var á aðalfundi
Landssambands islenskra raf-
verktaka fyrir stuttu, en þar var
þvi m.a. haldið fram, að pólitisk
fyrirgreiðsla hafi ráðið þvi, að
samið var við framleiðslusam-
vinnufélagið Rafafl um að taka að
sér verk við Kröfluvirkjun.
Staðreyndir málsins eru
á þarín veg, að f jögur tilboð
bárust i þær framkvæmd-
ir, sem hér um ræðir, og
var tilboð Rafafls lang-
lægst, kr. 28.485.000,-. önn-
ur tilboð voru sem hér seg-
ir: Rafverktakar Norður-
lands kr. 39.700.000.,. Orku-
virki kr. 44.955.000,-. Sam-
virki kr. 45.171.000,-. Þess
má einnig geta að viðmið-
unarboð verkfræðinga hjá
Rafteikningu h.f. var kr.
37.258.000,-.
t biaðinu Norðurlandi á Akur-
eyri birtist fyrir stuttu viðtal við
Sigurð Magnússon, formann Raf-
afls, þar sem rætt er um árásir
atvinnurekenda á starfsemi
framleiðslusam vinnufélagsins.
Þjóðviljinn telur ástæðu til að
koma á framfæri þvi sem for-
maður Rafafls segir i blaðinu
Norðurlandi og fer viðtalið hér á
eftir.
— Eiginlega er þetta ekki
svaravert, sagði Sigurður. Raf-
verktakar hafa haldið uppi þess-
um óhróðri gegn okkur lengi, allt
frá þvi áður en við sömdum um
raflagnirnar i Kröflu. Staðreynd-
in er sú að okkar tilboð i þessar
lagnir var langlægst, 20% undir
kostnaðaráætlun, og að það
slóðst i einu og öllu aö mati þeirra
hlutlausu tæknimanna sem yfir-
fóru það. Það var þvi fullkomlega
eðlilegt að okkar tilboði væri tek-
ið. Það hefði hins vegar verið at-
hugunarvert ef einhverju öðru til-
boði hefði verið tekið, kannski
30% hærra.
Samvinnufélögin hafa
hækkaö öll laun
Þegar við sömdum um verkið
var öllum ljóst að virkjunin var
alls ekki fullhönnuð og við gerð-
um þvi siðar samning um þær
viðbætursem á verkinu urðu. Um
þær má taka sem dæmi að upp-
haflega var gert ráð fyrir að raf-
kaplar fyrir báðar vélarnar yrðu
10-15 þús. metrar að lengd. Þegar
upp var staðið frá þvi að tengja
fyrri vélina eina voru kaplarnir
hins vegar orðnir 30-40 þús. metr-
ar. Vissulega jókst okkar gróði
við þetta,en verkið varð hlutfalls-
lega ódýrara fyrir þvi, miðað við
að öðru ti'lboði hefði veriö tekið.
rafverktakar sjá ofsjónum yfir,
þeir hamast gegn okkur á öllum
vigstöðvum. Ilöfuðástæðan er sú
að við erum með samvinnufélag
framleiðenda sem neitar aö
ganga inn i samtök atvinnurek-
cnda.Nú eru rekin tvö samvinnu-
félög á þessu sviði, Rafafl og
Samvirki, og þessi tvö samvinnu-
félög eru nú með stærstu verkefn-
in sem unnið er að hér á landi á
sviði raflagna, Kröflu og Sigöldu.
Ég get lika nefnt það hér að á
nýafstöönum aðalfundi Félags is
lenskra rafvirkja sagði formaður
þess, Magnús Geirsson, að til-
koma sam vinnufélaganna hefði
ekki einungis orðið til að hækka
laun þeirra eigin félagsmanna
heldur allra rafvirkja hvar sem
er á landinu.Það er skiljanlegt að
einkafyrirtækin séu litið hrifin af
þessari þróun,og i þvi ljósi ber að
skoða þennan öhróður, sagði Sig-
urður að lokum.
Eins og aörir samningar
Þessi aðdróttun snertir ekki
siður þá tæknimenn sem lögðu
Framhald á 14. siðu
Gigtardagurinn 1977
Eins og kunnugt er af fyrri
fréttum er yfirstandandi ár al-
þjóðlegt gigtarár að frumkvæði
Heilbrigðismálastofnunar Sam-
einuðu þjóðanna.
Gigtsjúkdómar erú einhvcrjir
þeir viðtækustu sem hrjá fólk um
viða veröld, en gigtsjúkum hefur
ekki verið sinnt að sama skapi.
Gigtarfélag tslands, sem stofn-
að var fyrir u.þ.b. 11/2 ári, hefur i
samstarfi við samtök gigtar-
lækna haft i frammi margvisleg-
ar aðgerðir. á þessu ári til að
vekja alla hlutaðeigandi aðila til
umhugsunar og aðgerða gegn
þessum válega sjúkdómi. M.a.
stóð félagið fyrir fjársöfnun fyrr á
þessu ári til kaupa á rannsókna-
tækjum i ónæmisfræðum og munu
tækin koma til landsins fyrri
hluta næsta árs.
Málefnum félagsins hefur verið
mjög vel tekið af hinum fjöl-
mörgu gigtsjúklingum viða um
land og fjölmargir aðrir hafa lagt
félaginu lið, sem það metur mik-
ils og þakkar að verðleikum. Sem
dæmi um undirtektir einstaklinga
má geta þess, að kona sem er
gigtsjúklingur, fr. Valgerður
Kristvinsdóttir, Hverfisgötu 66,
Rvk., færði félaginu nýlega að
gjöf kr. 100 þúsund.
Gigtarfélagið hefur ákveðið að
efna til sérstakrar kynningar-
samkomu n.k. laugardag i Há-
skólabiói til að leggja áherslu á
starfsemi sina og markmið og
ijúka með þvi yfirstandandi gigt-
arári.
Þessi kynningarsamkoma
verður mjög fjölbreytt: t upphafi
leikur skólahljómsveit Kópavogs
undir stjórn Björns Guðjónsson-
ar, Guðjón Hólm Sigvaldason,
stórkaupm. og form. Gigtarfé-
lagsins flytur ávarp.Vilhjálmur
Hjálmarsson menntamálaráð-
herra heldur ræðu, Sigriður Ella
Magnúsdóttir óperusöngkona
syngur vinsæl lög við undirleik
Jónasar Ingimundarsonar, Jón
Þorsteinsson læknir flytur erindi
er hann nefnir: Gigtsjuklingar og
samfélagið, Hjálmar Gislason fer
með gamanþátt, Sigrún Björns-
dóttir leikkona flytur frumsam-
inn þátt, „simtalið”, eftir Loft
Guðmundsson og einsöngvararn-
ir Sigurður Björnsson, Sieglinde
Kaham, Rut Magnússon og Hall-
dór Vilhelmsson syngja Astar-
ljóö, Valsa Brahms Op. 52 viö
undirleik Guðrúnar Kristinsdótt-
ur og Olafs Vignis Albertssonar
sem leika fjórhent á pianó, en
lokaorð flytur Halldor Steinsen
læknir, varaform. Gigtarfélags-
ins. Kynnir verður Pétur Péturs-
son útvarpsþulur.
1 anddyri Háskólabiós verður
efnt til sérstakrar sýningar á
myndum og teikningum, sem lúta
að gigtsjúkdómum og læknismeð-
höndlun.
Aðgangur að þessari fjöl-
breyttu skemmtun er ókeypis og
allir velkomnir.en i anddyri biós-
ins gefst fólki kostur á að gerast
félagar (styrktarfélagar) i Gigt-
arfélagi tslands. Háskólabió opn-
ar kl. I3.30,en samkoman hefst kl.
14.00. Gigtarfélagið væntir þess
að félagsmenn og aðrir áhuga-
menn fjölmenni og veiti þannig
stuðning mjög nauðsynlegum og
aðkallandi þætti heilbrigðismál-