Þjóðviljinn - 28.01.1978, Blaðsíða 11

Þjóðviljinn - 28.01.1978, Blaðsíða 11
,10 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 28. janúar 1978. Togarasjómaöur á íslandi „Já, ég kom hingað fyrst 1961, um sumarið. Ég var þá i mennta- skóla i Frakklandi en ferðaðist um i skólafriinu, fór á puttanum, sem kallað er. Svo datt það i mig að fara til Islands og ég tók mér far með Gullfossi frá Edinborg i Skotlandi. Aldrei gleymi ég þvi þegar ég steig á landi i Reykja- vikurhöfn, kl. 9 á sunnudags- morgni. Ég ákvað strax að fara á næsta icaffihús og fá mér kaffi- bolla og aðgæta hvort ég hitti ekki einhvern sem gæti leiðbeint mér eitthvað. Égvarhálfpeningalitill og þurfti þvi strax að fá mér vinnu. En maður lifandi, bærinn var alveg dauður, ekki nokkur maður á ferli og aílt lokað i mið- bænum. Sjáðu til ég er frá Frakklandi, þar sem menn finna kaffihús og mannlif i næstum hverju húsi, jafnvelkl. 9 á sunnudagsmorgni. Mér varð þvi fyrst fyrir að spyrja sjálfan mig i huganum hvert ég væri kominn; er þetta þá það Island, sem mig hafði svo mikið langað til að sjá? Auk þess var svo rigning og grámóska yfir öllu þennan s'unnudagsmorgun og svo sannarlega leist mér ekki á blik- una." — En hvers vegna komstu til íslands? ,,Ég veit ekki hvað skal segja, jú, ætli það hafi ekki verið vegna þess að ég er frá Rúðuborg i Nor- mandi, og eins og þú veist, þá kemur Normandi mikið við sögu vikinganna, og maður hugsaði oft hingað norður á slóðir þeirra. Sennilega er það ástæðan til þess að ég ákvað að fara til Islands.” — Nú, en við vorum staddir þar sem þú stendur frammi fyrir öllu lokuðu á sunnudagsmorgni á islandi, peningaiítill sumarið 1961. ,,Já, ekki var byrjunin giæsileg, en þetta lagaðist allt saman fljótt. Eins og ég sagði áðan, lá mér á að fá atvinnu af þvl að ég var nær peningalaus. Og það fyrsta sem ég gerði var að fara á togara. Það var Hallveig Fróða- dóttir RE.” — Varstu vanur sjómennsku? „Nei, blessaður vertu, ég hafði aldrei á sjó komið nema sem far- þegi á farþegaskipi, aldrei komið um borð í fiskiskip. Enda varð á- rangurinn eftir þvi. Ég var ekki góður togarasjómaður, bæði sjó- veikur og klaufskur við störfin um borð, allavega til að byrja með. En skipsfélagar minir voru góðir strákar.sem allt viidu fyrir mig gera. Þeir leiðbeindu mér við störfin og hughreystu, þvi þaö get ég sagt þér að mér þótti þetta vond vinna. Og ekki bara vond vinna, heldur var vinnutiminn óhóflega langur, að þvi er mér fannst, 12 timar á sólarhring. Það fórlika svo að togarasjómennska min varð ekki löng. Ég fór f land siðar um sumarið og fékk þá vinnu á sildarplani á Siglufirði. Dvöl min hér á landi i þetta skipti varð^ekki nema rúmir 2 mánuö- ir .En siðan hef ég ailtaf verið hér öðru hvoru og ég hef unnið á Til dæmis heföi þetta viötal ekki komið til greina í Frakklandi Sennilega dreymir flesta menn um að geta lifað f jöl- breyttu lífi, gera það sem þá langar til í það og það skiptið. Vera ekki allt sitt líf bundinn yf ir einu og sama lifsstarfinu. En þeir eru ekki margir, sem hafa haft kjark til að láta þennan draum sinn rætast, þvi sennilega þarf ekki mikið annað en kjark til þess að gera það sem mann langar til, þ.e.a.s. séu menn fullfrískir. Þó hittir maður alltaf öðru hvoru menn, sem láta ekki binda sig á bás vanans, heldur gera það sem þá langar til hverju sinni. Einn þeirra manna, sem allt frá unglingsárum sildarplani síðar, m.a. á Seyðis- firði.” Veit ekki hvers vegna ég kom aftur — Þú segir að þessir tveir mán- uðir, sem þú dvaldir hér 1961 hafi ekki verið neitt sérstaklega skemmtilegur timi, en hvers vegna komstu þá aftur? „Það er nokkuð sem ég get ekki skýrt. Hér var samt eitthvað sem heillaði mig, kannski þetta litla þjóðfélag, sem hér er.og þá fannst mér fólk miklu vingjarnlegra en nú er. Mér finnst andrúmsloftið hafa breyst mikið siðan ég kom hingað fyrir 16árum. Fólkið sem ég kynntist fyrst hér á landi var verkafólk og sjómenn og það var sannarlega gottfólk, alltaf tilbúið að hjálpa manni og leiðbeina. Ég veit ekki hvernig aðrar stéttir þjóðfélagsins voru þá á íslandi, en mér finnst þessi góði eigin- leiki, sem ég fann þá hjá þvi fólki sem égkynntist,að mestuhorfinn nú. Annars var margt sem mér fannst dálitið einkennilegt hjá fólki þegar ég kom hingaö fyrst. Mér fannst til aö mynda menn vera dálitlir villimenn á Islandi, einkum meðvini. Ég varð aldeilis steinhissa á að sjá menn fara á fylliri hér i fyrsta skipti. Þetta var nokkuð sem ég ekki þekkti. Þá drukku menn sig biindfulla og voru kátir. Það var mikið um ærsl og læti og þetta hafði ég ekki séð, heima i Frakklandi. Jafnvel vindrykkja tsiendinga hefur breyst, eða öllu heldur hegðun þeirra með vini. Nú er meiri drungj yfir öllu þegar menn drekka sig fulla. Það er eins og menn drekki vin til íslendingar og Frakkar hefur gert það sem hann hefur langað til er Frakkinn Gerard Chinotti, magister í frönsku sem nú býr hér á (slandi og kennir frönsku og spönsku við Fjölbrauta- skólann í Keflavík og Menntaskólann við Sund. Gerard komfyrsttil Islands árið 1961 og síðan hef ur hann marg- oft komið til islands og dvalist hér tíma og tíma, en undanfarin ár hef ur hann haft fasta búsetu á Islandi og stundað kennslu yfir veturinn,en ferðast um heiminn á sumrin. að flýja raunveruleikann og verða þungir. Aður fannst mér menndrekka til að verða kátir og hafa gaman af lif inu og tilverunni eitt kvöld eða svo. — Er mikill munur á fslending- um og Frökkum? „Nei, munminni en maður gæti haldið, þar sem svo langt er á milli þessara þjóða. Ég er sann- færður um að það er minni munur á Islendingum og Frökkum en til að mynda Suður-Spánverjum og Frökkum-, samt er þar stutt á milli landa; svo maður tali nú ekki um muninn á Frökkum og Marokkobúum. Þó er einn mikill munur á tslendingum og Frökk- um, en það er hvað Islendingar gera litið af þvi að hugsa sjálf- stætt. Hér láta menn segja sér allt, en hugsa ekki nógu sjálf- stætt. Börnum og unglingum er ekki kennt það i skólum, eins og heima i Frakklandi. Þar gera menn miklu meira af þvi að hugsa sjálfstætt og draga sinar eigin ályktanir. A Islandi eru börn mjög frjáls og minna öguð en i Frakklandi, en svo þegar þessi börn eru orðin svona 16 eða 17 ára, þá gerist það að frönsku ungl- ingarnir hugsa sjálfstætt og draga af þvi ályktanir. Þeir mót- mæla óréttlæti sem þeim finnst, en þá þegja þau islensku og segja ekki orð á hverju sem gengur. Og það sama gera fullorðnir hér á landi. Menn láta ganga á rétt sinn án þess að segja orð. Stjórnvöld geta hækkað allt verðlag að vild, dregið úr kaupmætti fólks að vild og enginn segir neitt. Frakkar myndu aldrei láta ganga svona yfir sig, þeir myndu risa upp og mótmæla óréttlætinu. Þessi mun- ur hygg ég að sé af þvi, að börn- um og unglingum á Islandi er ekki kennt að hugsa sjálfstætt, þau eru mötuð á öllum hlutum. Þá er þess einnig að geta að Frakkar eru miklir heimspek- ingar og hafa átt marga fræga heimspekinga og þar er allt i fastariskorðumenhér, allterþar kerfisbundnara. Islendingar eru aftur á móti skáldaþjóð. Hér á landi eru mörg góð skáld, og Islendingareruákaflegavel gefin þjóð, en allt er mun lausara i reipunum hjá þeim ern Frökk- um.” — Er ekki erfitt að kynnast tslendingum, sumir hafa sagt að þeir væru svo lokaðir? „Þvi er ég ekki sammála. Islendingar eru að visu dálitið feimnir og horfa oft niður á tær sér þegar maður talar við þá. Yngra fólkið á Islandi er mun upplitsdjarfara en það eldra og frjálsara; það er afar mikill kyn- slóðamunur á Islandi. Sjálfsagt er það lika i Frakklandi, en senni- legaekki eins mikill og hér. Menn segja lika að það sé frekar erfitt að kynnast Frökkum. En þess verður að gæta að Frakkar eru ó- likir eftir þvi hvar i landinu er. Suður-Frakkar eru I raun önnur þjóð en þeir sem nyrst búa. Það er auðvelt að kynnast Frökkum i S-Frakklandi, enaftur á móti eru þeir sem norður frá búa mun lokaðri. Mér er sagt að Normandi-búar séu lokaðir og erfitt að kynnast þeim og sama er að segja um Parisarbúa. En það sem mér finnst kannski mest áberandi með Islendinga þegar maðurtalarviðþá i fyrsta sinn er hvað þeir hugsa litið sjálfstætt og virðast alltaf vera með þessa hugsun — ég má ekki verða mér til skammar, hvað ælti maðurinn hugsi um mig? — Þarna vantar bara að menn hugsi sjálfstætt og láti skoðanir sinar i ljósi. Þjóösaga á Islandi — Þú ert búinn aö kenna islendingum frönsku f mörg ár, eigá islendingar ekki erfitt með að læra frönskuna, svo ólik sem málin eru? „Það er þjóðsaga á Islandi að ‘ það sé svo óskaplega erfitt að læra frönsku. Þetta er ekki rétt. Framburðurinn er ef til vill dá- litið erfiður, ef hann á að vera hárréttur, en að það sé erfitt að kenna Islendingum frönsku, það er ekki rétt. I það minnsta hefur minum nemendum gengið vel, ég er ánægður, en nú segja kannski einhverjir að ég sé að grobba, en það er heldur ekki rétt. Stað- reyndin er sú að Islendingum gengur ekki illa að læra frönsku”. . — En hvaö segir þú þá um að læra islensku, hvernig gckk þér það? „Þú heyrir það nú, þetta er svo sem ekki fallegtmál sem ég tala, enda varla von, þvi að islenskan er erfiðasta mál sem ég þekki. Þessi hryllilega harði framburð- ur og allar þessar beygingar. Þegar maður byrjar setn- ingu á Islensku veit maður aldrei i hvaða átt hún fer hjá manni. Þetta er alveg voðalegt. Sagan um Egil i dag en Agli á morgun er ekki svo galin og segir meira en mörg orð um hve erfið islenskan er. En af þvi að við vorum að tala um hvern- ig Islendingum gangi að læra frönsku, þá verðum við lika að gæta að þvi, að áhrif enskunn- Laugardagur 28. janúar 1978. ÞJÓÐVILJINN — SIDA 11 ar eru afar sterk hér á landi. Lang-flestar biómyndir eru með ensku tali, og mikill meiri hluti erlends efnis i sjónvarpinu. Þannig á enskan greiðan aðgang að Islendingum, en til að mynda franska heyrist hér varla. Það heyrir til undantekningar ef franskar kvikmyndir eru sýndar hér á landi hvort heldur er i kvik- myndahúsi eða sjónvarpi. Kenndi Aröbum franskar bókmenntir — Þú varst eitt sinn kennari í Marokko, hvernig starf var það? „Það var gott að vera i Marokko. Ég kenndi þar franskar bókmenntir i eitt skólaár, i Casa- blanca, nemendum I menntaskóla sem ætluðu að taka franskt stúd- entspróf. Astæðan fyrir þvi að ég fór i þetta starf var sú, að þegar ég lauk magisterprófi i frönsku vantaði mig vinnu og ég skrifaði til franska menntamálaráðuneyt- isins og bað um atvinnu við kennslu. Þá bauðst mér að fara til Casablanca og ég sló til. Já, það var alveg frábært að vera i Marokko. Nemendur minir voru svo áhugasamir og hungraðir i að læra, að ég hef aldrei kynnst öðru eins. Auk þess voru þeir svo opnir og skemmtilegir. Hitt er annað mál að Marokko er stjórnmálalega séð hryllilegt land. Þar er einræðisstjórn kon- ungs, sem heldur öllum almenn- ingi eins langt niðri og mögulegt er, en fámenn yfirstétt blómstrar. Frelsifólks er sama og ekkert og þvi er fólk afar forvitið um allt sem gerist utan landsins, og nem- endur þrá að heyra sem mest og eru þvi svona áhugasamir. Til að mynda hér á landi, og sennilega allstaðar þar sem ómælt frelsi rikir, er þessi áhugi skólanem- enda ekki fyrir hendi. Ég held að i ófrjálsu landi, eins og td. Marokko. hugsi menn meira og reyni að skapa eitthvað, en i frjálsum rikjum virðast menn oft svo sinnulausir, sama um allt og alla. Ekki er hægt að tala um Marokko-búa sem eina þjóð, þeir eru i raun mörg þjóðarbrot, Berb- ar og Arabar, og innan Berba er um þjóðabrot að ræða, þótt ekki riki neitt þjóðflokkastrið i land- inu, þá sameinast þessi brot aldrei i raun. Menn benda og segja, — þessier Berbi, eða þessi er Arabi. Svo er heldur ekki sama. hvaöan úr landinu menn eru, svo mikill er munurinn eft- ir landshlutum. Það er til að mynda sagt allsstaðar i Marokko um að fólk frá borginni Rif, að betra sé að hafa það fyr- ir framan sig en aftan. Þeim er hvergi treyst og sagt að hnifurinn sé þeirra tryggasti förunautur. I Rif og Atlas er mesta hass. og „gras”- rækt i Marokko. Eitt sinn ætlaði stjórnin að eyða þessari ræktun og sendi herlið til starfans, en Rif-búar snérust til varnar og úr varð hörku bardagi. Menn i Rif kunnu ekki aðra jarðrækt og höfðu stundaö hana öldum saman, þannig að þetta frumhlaup stjórnarinnar var likast þvi, ef franski herinn ætti að eyða vin- berjarækt i Frakklandi til að stemma stigu við vinframleiðslu. Ég er ansi hræddur um að heima- menn myndu snúast til varnar. Nema hvaö, Marokko4ier hafði ekki erindi sem erfiði og varð að gefa eftir. og málið var leyst á bak við tjöldin. Menn rækta þvi „gras” enn þanndag i dag suður I Rif.” — Hvernig Iikaöi þér loikjð? „Þaö er erfitt að kynnast Marokkobúum, eins og aröbum yfirleitt. Þaö vantar ekki að þeir eruopnir og vilja ræða viö menn, en þeir vilja alltaf hafa eitthvað útúr mönnum; hjá þeim snýst allt um peninga og aftur peninga. Þeir reyna að ná peningum útúr fólki með öllum ráðum. Fyrst i stað verður maður hissa á þvi hve fólk er opið og viðræðugott.en svo kemur strax i ljós hvers vegna það vill hafa gott af þér. Þvi er á- kaflega erfitt að vinsa úr hverjir vilja verakunningjar þinir I raun og veru, eða hvort þeir eru bara aðreynaaðhafaigottaf þér. Eins og ég sagði áðan er alltof einfalt að kalia Marokkofólk aðeins Araba. Þarna er um fieiri þjóöar- brot að ræða. Besta fólkið sem ég kynntist I Marokko er fólkið frá Sahara-eyðimörkinni „bláa fólk ið” svo nefnda. Það gengur ævin- lega I lituðum bláum fötum,og lit- urinn úr fötunum litar húðina, þannig að fólkið virðist blátt á lit- inn, en annars er það mjög dökkt á hörund. Þetta er eitthvert besta fólk sem ég hef kynnst. Trygglynt fram úr máta og svoheiðarlegt að ég þyrði að skilja eftir miljón krónur á borðinu hjá þvi, það myndi enginn hreyfa við henni. Það hugsar sem svo: — Ger- ard á þessa peninga og hann einn — og það myndi passa að enginn tæki eyri af þvi. Svo stál- heiðarlegt er þetta fólk. Og eign- ist maður vin úr hópiþess, þá er hann vinur þinn meðan hann lifir. Þetta fólk er frægt fyrir hand- iðn sina. Ég hef hvergi séð aðra eins handiðn, enda er hún eftir- sóttimeiralagi.Og þetta fólkbýr til betra te en ég hef smakkað annarsstaðar i veröldinni. Yfir- leitt get ég ekki smakkað te, en ég var sólginn i það te sem Sahara-fólkiö býr til. Misskilin kurteisi — Er ekki almennt töluö franska I Marokko? „ Jú, mikil ósköp, þar tala allir frönsku, enda var Marokko frönsk nýlenda I langan tima. Mér finnst það eðlileg kurteisi ef ég hitti erlendan mann og vil ávarpa hann á frönsku að spyrja — Talarðu frönsku — en ekki byrja á þvi að tala frönsku án þess að vita hvort maðurinn skilur mig eða ekki. Þetta gerði ég lika i Marokko og þá urðu menn alveg undrandi, jafnvel móðgaðir, auðvitað töluðu þeir frönsku. En mér fannst ómögu- legt annað en spyrja fyrst, ef ég hitti ókunnuga. Þetta var sem sagt misskilin kurteisi. Ég segi fyrir mitt leyti, þótt ég tali ensku, að ef ég hitti Amerikana i Frakklandi, sem kemur til min og byrjar að tala við migensku, án þess að spyrja fyrst, þá skil ég ekki orð. En spyrji hann mig hvort ég tali ensku, þá ræði ég við hann og að- stoða eins og ég get. Amerikanar eru frægirfyrir að ætlast til þess að allir skilji ensku. Mér fannst meðan ég var i Marokko að ef ég óðbeintaðókunnum manniogfór að tala við hann frönsku, að þá væri ég með einhvern herra- þjóðarrembing. Frakkar höfðu verið þarna herraþjóð og aðeins þess vegna ættu allir að kunna frönsku. Þetta fannst mér ekki rétt. ” — Myndir þú viljaeiga heima I Marokko? „Nei, ég gæti ekki hugsað mér að eiga þar heima, búa þar og vinna, en mér þykir alltaf gaman að koma þangað. Þar er svo mik- ið ófrelsi. Fólk þorir ekkert að segja. Allsstaðar eru njósnarar, sem eru að hlera hvað fólkið seg- ir, þar sem tveir eða fleiri koma saman. Maður verður að ger- þekkja fólk tilþessaðþað þori að tala við mann um stjórnmál, til að mynda. Allir sem maður talar við eru á móti konungi og rikis- stjórn hans, en fólk þorir ekkert að segja opinberlega." Slapp viö að fara til Alsír — Þú hefur auðvitað þurft aö gegna herþjónustu? „Jú, það er nú liklegt. Ég var kallaður til herþjónustu þegar mest gekk á i Alsir, en var hepp- inn og slapp við að fara þangað. Þess i stað var ég sendur til V- Þýskalands, en þar hefur franski herinn herlið sem kunnugt er. Ég var fyrst sendur til heræfinga i Svartaskógi. Þar átti að kenna okkur nýliðunum vitleysuna. Þar var okkur kennt að berja menn og drepa og að verja sjálfa okkur, einhver hryllilegasta vitleysa sem ég hef orðið að taka þátt i um ævina. Ég lenti i flughernum og var sendur til V-Berlinar að lok- inni þjálfun. Það var svo sem ósköp ómerkilegt starf, ég vann þar skrifstofustörf hjá flugvallar- stjórninni. Við vorum þarna um 70 strákar og okkur leiddist heil ósköp. Og þegar svo er, reynir maður að gera eitthvaö til til- breytingar. Maður lærir fljótt alls konarklæki i hernum. Maður lær- ir að svindla, koma sér hjá liðs- könnun og annað þvi um likt. Menn læra lika að smygla ýmsu útaf herstöðinni til að ná sér I smá peninga, þvi að kaupið i hernum er svo lágt að ekki er hægt að gera neitt fyrir það. Það var til að mynda bannað að við leigðum ibúðir utan herstöðvarinnar, en við gerðum það samt, og maður verður alltaf að vera i hermanna- búningi, en við fórum alltaf „sivil’rklæddir út að skemmta okkur. Það vissu allir um þetta, hver einasti maður i herstöðinni, en af þvi að maður þekkti réttan mann, sagði enginn neitt. Hann er ekki uppá marga fiska aginn i franska hernum. Það má segja að það hafi verið hættulegt fyrir okk-. ur að leigja okkur ibúð I borginni og fara út á kvöldin i borgaraleg- um fötum, ef eitthvað hefði komið fyrir, en svo ömurlegt var að vera i herstööinni aö mönnum þótti þessi áhætta borga sig. Þótt kaupiö hjá okkur sem vorum i ’ Berlin værinærritvöfalt hærra en hjá þeim, sem voru annarsstaðar i franska hernum, voru þetta sultarlaun. Við reyndum að drýgja launin með þvi að smygla sigarettum og vini útúr herstöð- irtni og selja I Berlin. Og þetta gekk vel, og við höfðum þó nokkur auraráð. Já, mér likaði illa vægast sagt i hernum.’* — Þú segir að agi hafi ekki veriö mjög strangur i franska hernum, enhvernig var þá tekið á brotum sem ekki varð hjá komist að hegna fyrir? „Sjáðu til, þetta var allt jafn fjarstæðukennt. Stundum var hegnt fyrir smávægilegbrotog þá mjög strangt. Eins og ég sagði áðan vissu allir að viö leigðum ibúðir út I borginni og menn vissu lika að allir smygluðu vini og tó- baki,en enginn sagði neitt. En svo var ég dæmdur i 15 daga herfang- elsi fyrir að drekka kaffibolla inni eldhúsi. Þannig vai; að ég átti að vera mættur á skrifstofuna kl. 8.00. Morgunmat mátti ekki borða eftir kl. 7.45, en til þess var ætlast að við vöknuðum kl. 7. Ég nennti þessu bara ekki og fór aldrei á fætur fyrr en rétt fyrir kl. 8.00, gleypti i mig morgunmat og slapp svo inn kl. 8.00. En eitt sinn er ég var eitthvað seinn fyrir, fóc ég inni eldhús og fékk mér þar kaffi- bolla og brauö. Þetta mátti alls ekki og i þvi að ég var að drekka úr bollanum kom einhver offiséri inn oghann trylltist. Hvað ég væri að gera þarna, hvortég vissi ekki að þetta væri bannað o.sv. frv. Siðan skrifaði hann kæru á mig, en þar sem ákærðum hermanni er leyfilegt að bera fram máls- bætur, skrifaði ég bréf á móti og svaraðieitthvaðfyrirmig. Þá var ég dæmdur i 15 daga fangelsi. Þar var ég með Pólverjum, Spánverj- um, Rússum og Alsirbúum. Ég hafði ekki hugmynd um það fyrr en þarna, að i franska hernum værumenn af mörgu þjóðerni, en þannig er það. Já, svona var þetta maður.” „Svört tónlist” — Þú ert búinn að vera með djassþátt i útvarpinu um nokkurt skeið sem þú kallar „Svarta tón- list” hvernig stóð á þvi að þú byrjaðir með þennan þátt? ,,Ja, mér fannst of litiö af djasstónlist i hljóðvarpinu og ósk- aði eftir þvi að fá að vera með þennan þátt. Ég hef alla tið verið mikill djass-unnandi og þá eink- um unnandi nútima djasstónlist- ar og það er einmitt sú tegund djassins sem ég er með i þessum þáttum. Eldri djasstónlistinni er vel borgið i höndum Jóns Múla, sem hefur unnið frábært starf á sviði djasskynningar i hljóðvarp- inu. Rætt við franska kennar- ann Gerard Chinotti Af hverju ég kalla þáttinn „Svarta tónlist”. Þaö er vegna þess að ég álit að djassinn sé tón- list bandariskra svertingja, með örfáum undantekningum, eins og Benny Goodman, svo dæmi sé nefnt. Annars á ég ekki hug- myndina að þessu nafni, heldur nefndi ég þáttinn eftir bók banda- riska rithöfundarins Le Roi Johns, sem er blökkumaður, hann nefndi eina bókina sina „Svört tóniist”. Gerard á geysilega stórt og vandað djassplötusafn og við spurðum hann hvort hann hefði lengi safnað djassplötum. „Já, alvegsiðanég var strákur. Mig minnir að fyrsta djassplatan min hafi verið 78 snúningaplata með Luis Armstrong. En ég hef ekki bara ánægju af djasstónlist. Ég hef mikla unun af klassiskri tónlist, einkum 18. aldar tónlist og þaðan af eldri. Eins hef ég ánægju af arabfskri tónlist. Þvi miður er hún litt þekkt hér á landi, en flestir sem fara að hlusta á hana hrifast af henni. Mér þótti popptónlistin, sem svo er nefnd,vera sæmileg um 1970,en það sem leikið er i dag er hrylli- legt og þó alveg sérstaklega diskótónlistin. Éggetekki hlustað á hana. Það er kannski ekki mjög stór hópur af fólki hér á landi sem hefur ánægju af djasstónlist, en þaðer þó nokkuð stór hópur samt. Hinsvegar er almenn þekking á þessari tegund tónlistar ekki mik- il hér, sem sést kannskibest á þvi að það var rættum þáttinn „Svört tónlist” i „Dagblaðinu” um dag- inn, mjög vinsamlega, en hvaö heldurðu, þeir birtu mynd af Bonný M með. Hvilikt hneyksli og hvilik vanþekking. Mér finnst það einhvern veginn að eftir að popptónlistin varð svona léleg eins og hún er i dag, hafi áhugi fólks á djasstónlist aukist,og ég vona bara að þetta sé rétt hjá mér.” Sýndarmennska — Að lokum,Gerard, ætlarðu aö setjast að hér á landi? „Ég veitþaðekki,satt að segja. Við hjónin eigum svo sem engar eignir hér eða neitt sem endilega bindur okkur. En mér finnst margt hafabreyst hér á landisið- an ég kom hingað fyrst, breyst á verri veg. Og það er margt hér, sem ég kann ekki við. Til aö 1 mynda það>þegar Islendingar eru að reyna að koma einhverjum stórborgarbrag á Reykjavik. Og úr Jivi verður eitthvert bland á milli stórborgar og litillar kyrr- látrar borgar sem Reykjavik var. Menn eru að tala um umferðar- vandamál; þau eru ekki til hér á móti þvi sem gerist i stórborgum. Héreru aðminum dómialis engin umferöarvandamál. Ég vil endi- lega biðja islendinga að vera áfram íslendingar eins og áður, en ekki að reyna að apa allt eftir stórþjóðunum og skapa sér þannig vandamál sem er alger óþarfi. Og vera ekki sifellt að reyna að vera eitthvað annað en þeir eru. Islendingar eru gott fólk og vel gefið og eiga ekki að vera að reyna að breyta þvi neitt. Vissuiega eiga Islendingar við sin vandamál að striða og munu alltaf eiga viðþauað striða. Til að mynda hlýtur að vera mjög dýrt að halda uppi svo litlu þjóðfélagi i tiltölulega stóru landi. Það er alveg nóg að glima við þessi vandamál þótt ekki sé verið að búa önnur til. Það jákvæðasta við að búa á Islandi finnst mér vera hve mað- ur þekkir marga, og eins og ég sagði áðan, hér eru engin um- ferðarvandamál, sem eru aö gera menn vitlausa I stórborgum. Það sem mér finnst neikvætt við að búa i svona litlu samfélagi þar sem allir þekkja mann er, að þaö er ekki hægt að láta sig hverfa i fjöldann, þar sem enginn þekkir mann og maður getur verið einn með sjálfum sér eins og I stór- borgum. Ég held að það sé nauð- synlegt hverjum manni að geta látið sig hverfa þannig i fjöldann stöku sinnum. Menn hvilast á þvi og finna sjálfansig. Auk þesssem það getur verið gaman að vera þar sem enginn þekkir mann.” — Þannig að það er mikill munur á þvi að búa hér og I Frakklandi? „Já, það er mikill munur á að búa i þessum löndum, að sjálf- sögðu. Og svona i lokin get ég nefnt þér sem dæmi, aíf viðtal eins og þetta væri óhugsandi i Frakklandi, af þvi að ég er ekkert merkilegur maður að nokkru leyti. Þaðer svo með ölltviðtöl,að ein- hversstaðar verður að enda, en samt er enn af nógu að taka þegar rætter við Gerard Chinotti. Auk alls þess sem hér hefur komið fram, hefur hann verið farar- stjóri islendinga i sólarlandaferð- um, fararstjóri útlendinga i ferð- um um hálendi Islands, hann hef- ur ferðast um Spán með spönsk- um vini sinum, sem er nautabani, og veit meira um allt sem tilheyr- ir nautaati en flestir aðrir. Þann- ig að hægt væri að halda mun lengra áfram með þetta viðtal, en hér sláum við botninn i að sinni. —S.dór

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.