Þjóðviljinn - 18.04.1978, Qupperneq 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriftjudagur 18. aprll 1978
Þriöjudagur 18. april 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 9
OuAmundur Þorsteinsson.
Ldövk Jdsepsson.
Njáll Markússon.
Jónas Arnason
Jéu Vikur Mnmi
8v«
Beinieinison.
Þegar hér varkomiö sögu og kl.
orðin 2.10,en fleiri báðu ekki um
orðið, sleit Grétar Sigurðsson
fundi og þakkaöi frábæra fundar-
sókn,en fundinn sátu 160 manns.
ás/mhg
bændafundi Alþyðubandalagsins
! að Brún í
Bœjarsveit
Grétar Sigurftsson.

Þórunn Eirlksdóttir.
Kikharð Brynjóifsson.
Helgi K. Seljan.
Hinn 31. mars s.l. hélt
Alþýðubandalagíð i Borg-
arnesi og nærsveitum
bændafund að Brún í
Bæjarsveit.
Fundurinn hófst kl. 9.15
með stuttu ávarpi for-
manns félagsins, Grétars
Sigurðssonar. Fól hann
Þórunni Eiriksdóttur á
Kaðalsstöðum fundar-
stjórn^en Árna Snæbjörns-
syni að rita fundargerð.
Fjögur meginatriöi
Fyrsti framsögumaður,
Rikharð Brynjólfsson. greindi i
stuttu máli frá valkostum þeim,
sem Rannsóknarráð rikisins setti
fram sem leiðir i landbúnaði.
Hann kom inn á nauðsyn þess, að
móta langtima stefnu i málefnum
landbúnaöarins og hversu erfitt
slikt væri þegar slika stefnu-
mótup vantaði á öllum sviðum og
vilji annarra stjórnmálaflokka til
slikrar mótunar væri enginn.
Gat um nýflutt útvarpserindi
dr. Gylfa um hagvaxtarstefnuna
og hvað fólk virtist auðtrúa á
slikar vitleysur.
Ræðumaður nefndi fjögur
atriði, sem framtiðarlandbún-
aðarstefna verður að taka tillit
til:
1. Sjálfsbjörg þjóðarinnar, þar
sem landbúnaðurinn sæi að
mestu fyrir innanlandsneyslu
og ákveðin stefna væri tekin
um framleiðsiuna.
2 Byggðasjónarmið, þar sem
tryggja verði búsetu i ölium
landshlulum með iðnaði og
landbúnaði.
3. Náttúruauðlinda, að búskapur
sé stundaður eftir landgæðum.
4. Tryggja búandafólki eðlileg og
jöfn laun þótt sum svæði bjóði
upp á meiri tekjumöguleika en
önnur.
Helgi F. Seljan talaði næstur og
minnti á frumkvæði Sósialista-
flokksins á sinum tima um land-
nám og aðstoð við frumbýlinga.
Þá gerði Helgi grein fyrir
málum, sem þingmenn Alþýðu-
bandalagsins hafa flutt á Alþingi i
vetur um landbúnaðarmál,en þau
eru m.a. þessi:
1. Aukin rekstrar-og afurðalán til
bænda og afurðasölufélaga
þeirra.
2. Eignarrcttur á bújörðuin.
3. Kaup og kjör bænda og að
samið verði beint við rikis-
valdið.
4. Efling á úrvinnslu úr
landbúnaðarafurðum og
iðnaður þvi fylgjandi.
Þá ræddi Helgi F. Seljan mál-
efni Stofnlánadeildar land-
búnaðarins. Benti á, að hún væri
algjörlega sjálfstæð deild innan
Búnaðarbankans, án nokkurrar
aðstoðar bankans, nema þá rétt
yfir áramót. Hann taldi deildina
nánast gjaldþrota nú og aö
skortur á eigin fé heföi orðið til
þess að verðtrygging lána var
tekin upp. Fyrir meira en ári var
skipuð nefnd til þess að gera til-
lögur um leiðir til að auka eigið fé
deildarinnar. Þar var eftirfar-
andi lagt til:
1. Lagt yrði 1% verðjöfnunar-
gjald á allar búvörur á móti
sama framlagi frá rikissjóði.
2. Að lán til ibúðahúsabygginga i
sveitum yrðu færð til húsnæðis-
málastjórnar.
3. Aö jarðakaupalán yrðu færð
frá Veðdeild til Stofnlána-
deildar.
Siðan þetta var lagl fyrir land-
búnaðarráðherra hefur ekkert
um málið heyrst.
Þá kom fram, að ráðstöfunarfé
deildarinnar 1976-1977 jókst
aðeins um 6,8% meðan visitalan
hækkaði um ca 30% og aðrir
sjóðir fengu sitt. Að á þessu ári
verður um 70% af fé til deild-
arinnar verðtryggt og reikna má
með að deildin verði að verð-
tryggja um 60% af útlánafé. Þetta
þýðir um 37% vexti af lánum til
bænda, miðað við fyrirsjáanlega
verðbólgu. Þá hafa Seðlabanki og
rikisstjórn jafnframt lagt til að
eldri lán yrðu verðtryggð og vext-
ir af þeim hækkaðir.
Vantar framleiðslu-
markmið
Guðmundur Þorsteinsson,
Skálpastöðum, talaði næstur.
Sagði hann að allir nema Halldór
búnaðarráðherra gerðu sér grein
fyrir slæmum kjörum bænda og
að fyrirsjáanlegt væri 10% inn-
vigtunargjald á mjólk nú i sumar.
Taldi slæmt að þurfa að fram-
leiða til útflutnings og alla
stýringu á framleiöslunni
vantaði. Úr þessu mætti bæta
með þvi að setja framleiðslu-
markmið fyrir bændur. Hætta
væri á, að enn frekari fyrirsjáan-
leg tekjuskerðing stórfækki
einmitt þeim bændum, sem verst
eru settir og við lökust skilyrði
búa.
Alla áherslu verður að leggja á
langtima markmið og leiðir, og
slikt verður best tryggt gegnum
samtök bænda og með þeirra
aðstoð, öðruvisi er þviumlikt
tómt tal. Taldi ræðumaður of
mikið bil vera milli einstakra
bænda og forystumanna þeirra,
sem e.t.v. stafaði af þvi, að
bændur væru ekki nógu virkir i
sinum samtökum.
Að lokum lagöi Guðmundur
áherslu á aö bændur semdu um
Séö yfir hluta af fundarsalnum
verðlagninguna beint við ríkis-
valdið.
Að beita stofnlánakerfinu
Siðastur frummælenda var
Lúðvik Jósepsson. Hann varaði
menn við að gera of litið úr vanda
þeim, sem við landbúnaöinum
blasti. Tekjur bænda væru
augljóslega of lágar og færu enn
lækkandi. Sagði greiðslur til
bænda fara fram á allt annan og
seinvirkari hátt en til annarra
stétta. Þá væru lánamál land-
búnaðarins ■ algjörlega óvið-
unandi.
Lúðvik taldi allt tal um offram-
leiðslu vafasamt, þar sem fram-
leiðsla t.d. á kindakjöti og mjólk
hefði staðið að mestu i stað
siðustu ár, en neyslan hinsvegar
minnkað. Þar kæmi m.a. til
minokandi kaupgeta almennings,
sifelldar breytingar á niður-
greiöslum og áróður um
óhollustu. Þá tók hann skýrt
fram, aö vandamál landbúnaðar-
ins væru aðeins hluti af stærri
vanda, sem rekja mætti til núver-
andi rikisstjórnar.
Ræðumaður taldi æskilegast að
miða landbúnaðarframleiðsluna
eingöngu við innanlandsþarfir og
ef draga þyrfti úr framleiðslu
bæri að gera það gegnum stofn-
lánakerfið en ekki með fóöur-
bætisskatti eða kvótakerfi. Fella
þarf niður söluskatt af kjöti, létta
tollum og sköttum af ýmsum inn-
fluttum vörum til landbúnaðar-
ins, veita bændum sömu lánakjör
og gerist með öðrum atvinnu-
greinum og auka rekstrarlán til
sauðfjárbænda. Tók til saman-
burðar lánafyrirkomulag það,
sem tiðkast i sjávarútvegi.
Þá vék Lúðvik að þætti fulltrúa
bænda og framsóknar varðandi
niðurfellingu söluskatts af kjöti,
hvernig þeir greiddu atkvæði með
á Stéttarsambandsfundi en á móti
á Alþingi. Benti á að allar tillögur
Alþýðubandalagsmanna varöandi
málefni landbúnaðarins hefðu
verið felldar á Alþingi.
Að lokum sagði Lúðvik að
bændur yrðu að efla stéttarvitund
sina og átta sig á, hvar þeim bæri
að standa Að þeirra vandi. væri
tiltölulega smár miðað við þann
allsherjar vanda sem núverandi
stjórn hefði skapað þjóðfélaginu
öllu.
Umræöur
Fundarstjóri las upp bréf, sem
fundinum hafðiborist frá Valgarð
Jónssyni, Eystra-Miðfelli. Var
það góð hugvekja og innlegg i
málefni fundarins. (Bréfið hefur
birtst hér i blaðinu).
Hófust siðan umræður.
Njáll Markússon, E-Leirár-
görðum, benti á að þetta væri i
fyrsta skipti, sem pólitiskur
flokkur boðaði sérstaklega til
fundar um málefni bænda og það
væri timanna tákn, að það skyldi
þá vera verkalýðsflokkur
landsins. Hann spurði hvernig
Alþýðubandalagið gæti tekið upp
hanskann fyrir bændur þar sem
svo væri sagt, að ófriður rikti
milli bænda og verkafólks.
Jónas Arnason, alþm. taldi
'aðför að bændum jafngilda aðför
að sjálfstæði þjóðarinnar. Þá gat
hann um þá frétt Visis varðandi
þennan fund, að J.A. ætti ein-
göngu að standa í dyrum og bjóða
menn velkomna.
Lúðvik Jóscpsson minnti á
sameiginlega hagsmuni bænda og
verkalýðs þótt ýmsir, Ur báðum
stéttum, reyndu að rugla menn I
riminu. Sósiölskum flokki ber
skylda til að styðja bændur þar
sem slikur flokkur er málsvari
láglaunafólks.
Gisli Brynjólfsson, Lundi/sagði
að slæmt væri hvað bændurværu
tregir til að taka til máls. Væri
þvi likast sem allir teldu að fram-
sögumenn hefðu rétt fyrir sér og
sagt allt, sem segja þyrfti. Fannst
of fáar tillögur til úrbóta hefðu
komið fram.
Helgi F. Seljanbenti áeftirtalin
atriði: Að í Landbúnaðarblaði AB
kæmi stefna flokksins i land-
búnaðarmálum vel fram. Taldi
úrbætur á efnahagslifi þjóðarinn-
ar jafnframt úrbætur fyrir
bændur. Vexti verður að lækka.
Gegnum Stofnlánadeild má ýmis-
legt laga ef vilji er fyrir hendi.
Helgi kvaðst vera sá eini i stjórn
deildarinnar, sem væri andvigur
verðtryggingu lána. Staðgreiðsla
á búvörum væri nokkur umbót
fyrir bændur. Skýrði að lokum frá
svæfingu landbúnaðarráðherra á
þvi' að breyta lausaskuldum
bænda I föst lán.
Jón Viðar Jónmundsson,
Ilvanneyri, gat um að vandi land-
búnaöarins yrði ekki skilinn frá
efnahagsvanda þjóðarbúsins i
heildogað bændur yrðu sjálfir að
vera virkir við lausn vandamála
landbúnaðarins.Sagði það algjört
stefnuleysi að skipta sifellt um
markmið og leiðir (Framsókn).
og ekki væri lengra siðan en i
fyrra að Halldór E. og Gunnar
Guðbjartsson hvöttu bændur til
aukinnar framleiðslu. Úrræðin,
sem beitt væri, sköpuðu oft meiri
vanda eftiráen þau leystu. Rikis-
valdið hlýtur að leysa úr vanda-
málunum en á jafnframt að gera
meiri kröfur um skipulag.
Jön Viðar taldi heppilegt að
taka upp kjarnfóðurskatt, sem
kæmi þá innlendri fóðurfram-
leiðslu til styrktar og sem niður-
greiðsla á áburði. Kvótakerfi get-
ur verið svo margskonar að raun-
verulega er þar um marga ólika
hluti að ræða, en með skynsam-
legu kerfl getur það reynst já-
kvætt,en þvi verður ekki komið á
nema á löngum tima. Þá yrði
ákveðið framleiðslumagn fyrir
hvert bú, sem tryggði viðunandi
tekjur, en bóndinn látinn ráða
hvernig hann framleiddi að þvi
marki.
Sveinbjörn Beinteinsson, Drag-
hálsltaldi lítið samræmi milli lof-
söngs um tækniframfarir siðustu
áratuga og þess, að allt sé komið
i kaldakol og sveitirnar séu (og
eigi) að fara i eyði. Þá taldi hann
á skorta að f ram kæmu nægar til-
lögur til úrbóta.
Guðmundur Þorsteinsson á
Skálpastöðum sagði að vanda-
málin hefðuof lengi verið látin af-
skiptalaus til þess að búast mætti
við að allsherjarlausn væri i aug-
sýn og þar væri rikisvaldið aug-
ljóslega sökudólgurinn. Það hefði
sýnt sig að sama væri hvaða og
hversugóðar lausnir væri bent á,
allt væri forsmáð og stefnumótun
vantaði. Þá væri okkar heimatil-
búna verðbólga öllum til ills.
Lúðvik Jósepsson endurtók, að
vandamál landbúnaðarins væri
eingöngu hluti af stærri vanda.
Verðbólgan væri ekki innflutt nú
heldur afleiðing rangrar stefnu.
Auknar niðurgreiðslur nú myndu
verka jákvætt. Afla mætti meiri
fjármuna með skattlagningu á
fyrirtæki, sem nú væru skattlaus
en gætu auðveldlega greitt skatt.
Þá kom hann með gott dæmi
hvernig vaxtahækkun á eftir
verðbólgu væri eins og að elta
skuggann sinn.
Að lokum sagðist Lúðvik telja
að mögulegt væri að finna mark-
aði erlendis fyrir islenskt lamba-
kjöt og það markaði, sem borg-
uðu vel.
Njáll Markússon, E-Leirár-
görðum,benti á, að bændur yrðu
að treysta á hliðholla rikisstjórn
og samvinnu við verkafólk. Nú-
verandi rikisstjórn væri bændum
og verkafólki fjandsamleg og
óskandi væri, að Alþýðubanda-
lagiö gæti i enn rikara mæli tekið
upp hanskann fyrir bændur.
Söngsveitin
Fílharmonía:
Fimmtudaginn 27. april n.k.
syngur Söngsveitin Filharmonla
ásamt Sinfóniuhljómsveit íslands
á reglulcgum tónleikum I Há-
skólabiói og aftur laugardaginn
29. april. Flutt verða 3 kórverk,
öll i fyrsta skipti á tslandi. Þau
cru eftir Brahms, Kodály og Sig-
ursvein D. Kristinsson. Það er
Grcniskógurinn eftir þann siðast-
nefnda og hefur það ekki veriö
fluU áður. Marteinn Hunger er
stjórnandi. Það er nú 19. árið
sem Söngsveitin F’Ilharmonia
starfar og hefur hún á hverju ári
flutt verk með Sinfóniuhljóm-
sveitinni og er það grundvöllurinn
að starfi kórsins. Heutn var upp-
haflega stofnaður af Róbert
Abraham Ottóssyni meðþaðfyrir
augum að flytja stærri kórverk
tónbókmenntanna. Róbert stjórn-
aði kórnum til dauðadags árið
1974. Þess skal getið að nú hefur
verið ákveðið að gefa út hljóm-
plötu með upptökum á flutningi
Fflharmoniukórsins á verkum
Frumfluttur verður Grenískógur-
inn eftir Sigursvein D. Kristins-
son viö texta samnefnds kvæöis
Stcphans G. Stephanssonar.
Myndin er af Sigursveini.
Sópranraddirnar láta aö sér kveöa. — Kristján Ingi tók myndirnar.
Ungur tenór og fulloröinn alt.
Flytur þrjú kórverk
27. og 29. apríl n.k.
undir stjórn Róberts Abrahams
Ottóssonar til minningar um
hann.
Marteinn Hunger er nú stjórn-
andi söngsveitar Filharmoniu
annað árið i röð. Æft er tvisvar i
viku frá vori til hausts hálfan
þriðja tima hvert sinn og oftar
fyrir tónleika. Allt þetta starf er
unnið launalaust nema stjórnandi
og undirleikari fá umbun fyrir sitt
starf. Kórfélagar vilja koma sér-
stöku þakklæti til skólayfirvalda
Melaskóla sem frá upphafi hafa
lánað skólann endurgjaldslaust
til æfinga.
Einu skilyrðin til að komast i
Söngsveit Filharmoniu er áhugi á
söng og lag. Ekki er nauðsynlegt
aö kunna á nótur en kórfélögum
gefst kostur á kennslu I nótna-
lestri og söng. Alltaf er sóst eftir
nýju fólki i kórinn, sérstaklega
ungu fólki. Nú eru um 120 manns I
honum. Talsvert félagslif er með-
al kórfélaga. A hverju ári er árs-
hátíð og uppskeruhátið að loknum
tónleikum.
Núverandi stjórn kórsins skipa
Ragnar Arnason formaður, Guð-
mundur Orn Ragnarsson
varaform., Jóhanna ögmunds-
dóttir ritari, Pétur Haraldsson
gjaldkeri og Margrét Finnboga-
dóttir meöstjórnandi.
1 nóvember fvetur var flutt Kór-
fantasia eftir Beethoven en eins
og áður sagði veröa á sumardag-
inn fyrsta flutt þrjú kórverk eftir
SigursveinD. Kristinsson, Zoltán
Kodály og Johannes Brahms.
Greniskóginn samdi Sigur-
sveinn D. Kristinsson árið 1974.
Verkið er samiö fyrir hljómsveit,
baryton og kór við texta sam-
nefnds kvæðis Stephans G. Step-
hanssonar. Þetta veröur frum-
flutningur verksins og er gert ráð
fyrir sérstakri upptöku til notkun-
ar fyrir Rikisútvarpið.
Te Deum er samið 1936 um hinn
hefðbundna kirkjulega lofsöng,
sem mörgum félögum er kunnur
frá flutningi samnefndra verka
eftir Bruckner og Dvorák. Verkið
er samið i þvi lilefni er 250 ár voru
liðin frá freisun Buda úr höndum
Tyrkja, og tekur-u.þ.b. 20 min. i
flutningi. Hlutverk kórsins er
mikið, tilbreytilegt og mjög
dramatiskt. Auk kórsins er stór
hljómsveit, 4 einsöngvar^r og er
sópranhlutverkið mest. Te Deum
er sungið á latinu.
Sigurljóð (Triumphlied) var
samiö 1870-71 viö texta úr Opin-
berunarbókinni. Verkið er fyrir 8
raddaðan kór, baryton og hljóm-
sveit, og aflaði Br^hms þegar
mikilla vinsælda. Feröaöist hann
viðsvegar um Þýskaland til að
stjórna flutningi þess. Triump-
hlied var samið 5-10 árum eftir
„Ein deutsches Requim” og er
með stærstu og glæsilegustu
rómantisku kórverkum. Þaö er
mjög stórt i sniðum, skiptist i 3
kafla og tekur flutningurinn um
30 min. Verkið gerir ráð fyrir
mjög fjölmennum kór.
—GFr

l W&JP V
X* , .V ***■■ & r 1
s3i m L
8 er fyiér 8«
ikér. KarylM «g
iMH 11