Þjóðviljinn - 22.04.1978, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 22 apríl 1978
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóöfrelsis
(Jtgefandi: Ctgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann. . ... •
Auglýsingastjóri: Gunnar Stéinn,
Pálsson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Slöumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaöaprent hf.
Borgarstjórn-
arkosningar
í liðlega hálí'a öld hetur Sjáifstæöis-
flokkurinn farið með meirihlutavald i
Reykjavik. Um það bil helmingur
Reykvikinga hefur kosið flokkinn kosn-
ingar eftir kosningar. Skýringar á þessum
kosningasigrum Sjálfstæðisflokksins eru
margar og flóknar. Fáein atriði skera sig
þó alveg úr á undanförnum árum:
í fyrsta lagi hefur Sjálfstæðisflokkurinn
yfirburðaáróðursaðstöðu i borginni með
2—3 dagblöð i tugum þúsunda eintaka auk
allskonar kosningabæklinga sem dreift er
i stórum stil inn á hvert heimili fyrir kosn-
ingar.
í öðru lagi hefur Sjálfstæðisflokkurinn
notað allt stjórnkerfi Reykjavikurborgar i
sina þágu. Þúsundir manna eru beinlinis
háðir þvi, að Sjálfstæðisflokkurinn haldi
meirihlutavöldum i borginni, og yfirmenn
borgarstofnana eru allir flokksbundnir i
Sjálfstæðisflokknum og störf i þágu
FLOKKSINS er fyrsta og siðasta boðorð
þessara manna.
í þriðja lagi hefur Sjálfstæðisflokknum
tekist að breiða yfir misfellur borgar-
stjórnarmeirihlutans með valdi sinu yfir
áróðursmiðlunum og með valdi sinu yfir
bor garstóf nunum.
1 fjórða lagi hefur Sjálfstæðisflokknum
tekist af sömu ástæðum að fá mikinn
fjölda manna sem ekki syðja flokkinn ella
til þess að kjósa með honum i borgar-
stjórnarkosningum.
I þeim borgarstjórnarkosningum sem
nú eru framundan i Reykjavik er greini-
legt að Sjálfstæðisflokkurinn ætlar að
beita nákvæmlega sömu áróðursbrögðun-
um og áður. Svo vel hafa þessi ráð gefist
að mati forráðamanna flokksins að þeim
dettur ekki einu sinni i hug að breyta til.
Kannski duga gömlu lummurnar enn einu
sinni til þess að tryggja Sjálfstæðisflokkn-
um meirihluta i borgarstjórn Reykavikur.
Þó hefur margt gerst sem hefur
gjörbreytt stöðu Sjálfstæðisflokksins frá
þvi sem var fyrir fáeinum árum.
í fyrsta lagi ber að nefna þá breytingu
sem hefur orðið á Sjálfstæðisflokknum
sjálfum. Hann er ekki lengur sú sterka
samstæða heild sem hann var undir
forystu Bjarna Benediktssonar. Undir
slappri og aðgerðarlausri stjórn Geirs
Hallgrimssonar er flokkurinn að liðast i
sundur, hann hangir saman á hagsmuna-
streðinu einu og er vissulega engin ástæða
til þess að gera litið úr þvi. En i prófkjör-
um flokksins i vetur kom fram hversu
sundraður flokkurinn er. Þannig er ekki
lengur unnt að tala um Sjálfstæðisflokkinn
sem einn flokk — hann er margir flokkar
undir sama nafninu. Borgarstjórnarliði
Sjálfstæðisflokksins tekst því ekki að
skapa þá festu sem ihaldinu tókst þrátt
fyrir allt áður i Reykjavik.
í öðru lagi hafa þau tiðindi gerst að
hvert hneykslis- og fjársvikamálið af öðru
hefur komist upp á yfirstandandi kjör-
timabilL Þessi mál bera það öll með sér að
hin langa valdaseta hafi þau áhrif á
forystumenn borgarstjórnarmeirihlutans
að þeir gæti sin ekki lengur, athugi ekki að
fela það sem þeir stela. Eitt þessara mála
var Ármannsfellsmálið þegar húsabrask-
arar greiddu miljón i kosningasjóð Sjálf-
stæðisflokksins gegn þvi að fá eina eftir-
sóttustu lóð borgarinnar. Fleiri mál hafa
komið á daginn, sem ekki verða rakin hér,
og enn fleiri mál eru hulin sjónum
almennings vegna þess valds sem borgar-
stjórnarmeirihlutinn hefur til þess að
þagga niður i flokksþrælunum á borgar-
skrifstofunum.
í þriðja lagi sýnir borgarstjórnarlisti
Sjálfstæðisflokksins að þar á sér stað
mjög takmörkuð endurnýjun; þar er sami
grautur i sömu skál, en Sjálfstæðisflokk-
urinn lagði einmitt jafnan áherslu á það
fyrir hverjar borgarstjórnarkosningar
áður fyrr að tryggja nokkra endurnýjun
manna i borgarstjórnarliði sinu. Flokkur-
inn er nú staðnaður. Það er augljóst.
Þetta þrennt hefur það i för með sér að
staða Sjálfstæðisflokksins er önnur en
fyrr: Hann er sjálfur talandi tákn glund-
roðakenningarinnar, forsvarsmenn hans
hafa orðið uppvisir að grófustu pólitiskum
hneykslum og hann getur ekki tryggt
nauðsynlega endurnýjun, sumpart vegna
þess hve staðnaður hann er og sumpart
vegna þess að samstaða fæst ekki um
endurnýjun. Viðhorfin eru þvi breytt. Það
kæmi samt ekki á óvart(I) þó að Sjálf-
stæðisflokkurinn skrönglaðist inn með
meirihluta i næstu kosningum til borgar-
stjórnar Reykjavikur. Kjósendur þurfa
hins vegar aðhuga að þviað efla til áhrifa i
borgarstjórn Reykjavikur einn aðalflokk
sem veitir Sjálfstæðisflokknum andstöðu
og mótspyrnu á félagslegum forsendum.
Framsóknarflokkurinn hefur á þvi kjör-
timabili sem nú er að liða verið aukahjól
undir vagni borgarstjórnarihaldsins og
Alþýðuflokkurinn er tæpast til i
borgarmálum. Þess vegna þarf nú fremur
en nokkru sinni fyrr að efla Alþýðubanda-
lagið þannig að það eitt geti að minnsta
kosti stöðvað árásir borgarstjórnarihalds-
ins á félagslega ávinninga Reykvikinga.
Þrir minnihlutaflokkar ná þar ekki
árangri eins og einn sterkur andstöðu-
flokkur — fari svo að ihaldið haldi
meirihluta sinum i stjórn Reykjavikur. —s
Falskur tónn
Tildurferð Landsvirkjunar
með „fulltrúa eigenda” á sum-
ardaginn fyrsta hefur oröið
aðhláturs- og hneykslunarefni.
Enda þótt hér sé i rauninni um
smámálað ræða — skattborgar-
ar landsins væru vel settir ef
veisluhöld Landsvirkjunar væru
eina sóunin á skattfé þeirra —
þá er svona fjöldafóðrun á þing-
mönnum, borgarfulltrúum og
embættismönnum og mökum
varla viðeigandi ásama tima og
verið er að sannfæra þorra
landsmanna með öllum áróð-
urskrafti borgarpressunnar að
kauplækkun sé nauðsynleg og
lögþvingunin hafi verið
óhjákvæmileg.
Ritstjórar Morgunblaðsins
sem manna mest hafa stundað
þessa réttlætingariðju fyrir
veslings auðstéttina voru fljótir
að átta sig á að hér var á ferð-
inni falskur tónn i söngnum um
herðingu sultarólarinnar.
I forystugrein blaðsins sum-
ardaginn fyrsta gera þeir
stólpagrin að stjórn Lands-
virkjunar og „fulltrúum
eigenda”, sem svo ginnkeyptir
voru fyrir fjallaloftinu og frium
veitingum, enda ekki of haldnir
ikaupi og frlðindum að sögn. .
Bokassa og dr,
Jóhannes
Samlikingin við Bokassa keis-
Bokassa keisari
ara er velheppnuð sneið til
Jóhannesar Nordal, sem ku
vera nefndur „King of the
Island” i fjármálaheiminum
erlendis.
..Efnahagsvandi tslendinga
hefur verið með þeim hætti að
brýna nauðsyn liefur borið til
þess að skerða visitölubætur
fólks og það er ekki ástæða til að
skerða laun þess frekar með
vei/.luhöldum i kóngastil. Ef
Bokassa keisari væri allsráö-
andi i Landsvirkjun, væri þetta
kannski ekki til umræðu, en
fyrst svo er ekki, er ástæða til að
bendaá þessiatriöi, „fuiltrúum
cigenda”, mökum þeirra og
stjórn Landsvirkjunar góðfús-
lega til athugunar”.
Og full ástæða er til að taka
undir með Morgunblaðinu þeg-
ar það segir:
Og eitt sináatriði i lokin:
Hvernig væri nú að halda upp á
sumarkomuna með þvi að
afnema öll friðindi „fulltrúa
eigenda” og láta t.a.m. ráð-
herra, bankastjóra og forstjóra
opinberra framkvæmdastofn-
ana greiða sina bila fullu verði
og reka þá sjálfa — en borga
þeim að vísu laun, sem eru i
samræini við mikla ábyrgð.
En öll samfögnum við þvi
þegar Halldór Jónatansson,
framkvæmdastjóri Landsvirkj-
unar, segir i blaðaviðtölum að
feröintil Sigöldu fyrir „fulltrúa
eigenda” og maka þeirra, 120 til
130 manns hafi verið vel heppn-
uð.
Þjóðviljahöll
fyrir Kröflu-
gróðal
Vilmundur Gylfason lætur
ekki deigan siga. Fjármálasnilli
komma er honum ofarlega i
huga og alltaf sýnist honum sem
öðrum kratabroddum jafn-
óskiljanlegt hvernig hægt er að
standa undir rekstri dagblaðs.
Skýringa á þessu hefur hann
m.a. leitað i þvi' að Þjóðviljinn
og Alþýðubandalagið hljóti að
njóta stuðnings frá SQvétrikjun-
um og öðrum kommarikjum.
Þegar það var orðið bitlaust var
næst reynt að koma þvi inn að
kratar á Norðurlöndum hefðu
lika styrkt Þjóðviljann eins og
Alþýðublaðið. Skoðun á skjölum
Blaðaprents hefur leitt i ljós að
ekki var feitt á þvi stykkinu.
Nú siðast setur hann fram
kenningu um gjörhugsað sam-
særi Alþýðubandalagsmanna
um aðkoma upp nýju Þjóðvilja-
húsi. 1 Dagb laðsgrein reifar
hann það með sinum venjulegu
rökleiðslukollhnisum og hálf-
sannleik að stungið hafi verið
upp i Ragnar Arnalds i Kröflu-
nefnd með þvi að láta Rafafl
græða miljónatugi á Kröflu-
framkvæmdum til þess að það
gæti keyptgamla Þjóðviljahús-
ið i þvi skyni að hægt væri að
koma upp nýju Þjóðviljahúsi.
Rafafl hafi keypt kofa af Þjóð-
viljanum en blaðið byggt sér
höll við Siðumúla fyrir óbeinan
Kröflugróða.
Þetta er firna góð kenning.
Þvih'kt sukk og svinari, sóða-
skapur og æpandi fjármálaspill-
ing!
Ritsóðaskapur
— þvi miður!
Að sjálfsögðu flokkast það
undir ritsóðaskap þegar
Vilmundur lýgur þvi að forystu-
menn Alþýðubandalagsins eigi
Rafafl. Það er sameign félags-
manna i Framleiðslusamvinnu-
félagi iðnaðarmanna.
Varla er það i anda siðvæð-
ingarstefnu Vilmundar þegar
hannreynir að læða þvi inn hjá
lesendum að gamla Þjóðvilja-
húsið hafi verið og sé húskofi.
Menn með meira f jármálavit en
hann hefðu nefnt það góða fast-
eign á réttum stað i miðbænum.
Það flokkast varla undir
nákvæmni og vönduð vinnu-'
brögð þegar Vilmundur fullyrð-
ir að Rafafl hafi keypt allt húsið
að Skólavörðustig 19. Hið rétta
er að Iðnnemasamband íslands
keypti eina hæð hússins, Rafafl
tvær og hluta af kjallara þess,
og Þjóðviljinn eða Miðgarður
h.f., hefur ekki enn selt þann
hluta hússins sem Handprjóna-
sambandið le'igir nú.
Sjálfsagt hefur Iðnnemasam-
bandið keypt hæðina fyrir ein-
hvern sóðaskap.en Vilmundur á
eftir að sýna fram á það.
Rafafl getur svóirað fyrir sig
um „sóðadæmið” við Kröflu.
En enda þótt Vilmundur
Gylfason komi með skemmti-
legar samsæriskenningar er
óhjákvæmilegt að benda á þá
staðreynd að i ritsóðaskap er
hann með hælana þar sem aðrir
eru með tærnar. — ekh.