Þjóðviljinn - 22.07.1978, Qupperneq 16

DJOÐVHHNN
Laugardagur 22. júli 1978
AOalsImi ÞjóBviljans er 81333 ki. 9-21 mánudaga til föstu-
daga, kl. 9-12 á laugardögum og sunnudögum.
Utan þessa tlma er hægt aö ná f blaöamenn og aöra starfs-
menn blaösins I þessum slmum: Ritstjórn 81382, 81527,
81257 og 81285, útbreiósla 81482 og Biaöaprent 81348.
Skipholti 19, R. 1 BUÐIN
slmi 29800, (5 linurN-^^ ,
Verslið í sérverslun
með litasjónvörp
og hljómtæki
Umgengni á ferðamannastöðum með versta móti í ár:
Aldrei eins margir erlendir
bílar á landinu og í sumar
Koma með Smyrli og fara eftirlitslaust um landið
Fátt spillir eins landi og gróðri og akstur utan vega og getur tekiB
mörg ár aö græða upp iand, sem þannig hefur veriö spillt.
Umgengni ferða-
manna um hálendið og
óbyggðir fer stöðugt
vaxandi og á hverju
sumri berast fleiri
fregnir af slæmri um-
gengni á ferðamanna-
stöðum i óbyggðum.
Blaðinu hafa borist
margar kvartanir í
sumar vegna umgengni
innlendra og erlendra
ferðamanna. Er ekki nóg
með að útlendingar fari
upp á hálendið á bfla-
leigubflum eða eigin bfl-
um án þess að hafa is-
lenska leiðsögumenn,
heldur hafa nú erlendar
ferðaskrifstofur tekið að
flytja sina eigin bíla með
sér til landsins með skipi
og fara siðan ferða sinna
án nokkurra afskipta
íslendinga og án þess að
greiða gjöld af ferðum
sinum. Umgengni ís-
lendinga s jálfra um land
sitt er raunar lítið eða
ekkert betri en útlend-
inganna, en hópur lif-
fræðinga sem var stadd-
ur i Þórsmörk fyrir
nokkru tindi þar á annað
hundrað tómar brenni-
I fréttatilkynningu frá
utanríkisráðuneytinu seg-
ir, að fyrir nokkru hafi
verið ákveðið, í samráði
við viðskiptaráðuneyti, að
verja hluta þess fjár, sem
veitt er á fjárlögum til
markaðsmála, til að koma
á fót starfi viðskiptafull-
trúa í Evrópu. Þegar hefur
vinsflöskur á einum og
sama staðnum.
Þessisamihópur var á ferö inni
I Heröubreiöarlindum og var þar
mikiö um hjólför utan vega, en
hægt er aö sekta fólk fyrir aö
verið ráðinn maður til
starfans, og er það Sveinn
Björnsson, deildarstjóri i
viðskiptaráðuneytinu. —
Hann mun hafa aðsetur
hjá sendiráði Islands i
París.
Sveinn er fæddur I ágúst 1942,
lauk stúdentsprófi frá Verslunar-
skóla Islands 1963 og diplomprófi
I spönsku frá háskólanum i
spilla landi og gróöri meö akstri
eöa á annan hátt. Höföu þar m.a.
veriö á ferö Þjóöverjar I svoköll-
uöum „Viking Safari” feröum, en
þessar feröir eru skipulagöar aö
utan og yfirleitt ekki meö is-
lenskum leiösögumönnum.
Barcelona árið 1964. Hann hefur
kandidatspróf I viöskiptafræöi frá
Háskóla íslands, en jafnframt
námi sinu þar starfaði hann hjá
Efnahagsstofnuninni. Sama ár og
hann lauk námi, 1970, var Sveinn
skipaður fulltrúi i viðskiptaráðu-
neytinu og deildarstjóri þar
þremur árum siöar. Hann hefur
ennfremur kynnt sér fiskiðnað og
fiskverslun I Frakklandi I 4 mán-
uði I boði þarlendra stjórnvalda.
—jsj.
Farið er á stórum Land Rover
jeppum frá Bllaleigu Akureyrar
og spurðum við Birgi Agústsson
hjá bilaleigunni, um þetta mál.
„Þetta kemur mér mjög á
óvart, þvi þessar ferðir eru mjög
vel skipulagðar og Þjóöverjarnir
vita að þeir bera alla ábyrgð á
bilunum, ef þeir aka utan vega.
Þýsku fararstjórarnir eru llka vel
kunnugir landinu og hafa farið
þetta oft áður. Við getum auðvit-
aö ekki tryggt það, aö útlendingar
gangi vel um landið, en við reyn-
um að gera þeim grein fyrir þvl
að tryggingarnar gilda aöeins á
vegum, og yfirleitt skilja þeir
best það sem snýr að fjár-
hagnum. Við leigjum aldrei blla
til útlendinga án þess að fá að sjá
nákvæmlega hvert þeir ætla að
fara, þvi' þeir koma stundum með
kort til okkar með merktum
fyrirhuguðum leiðum, sem úti-
lokaö er aö keyra.”
Þá sagði Birgir ennfremur að
geysilega mikið væri um blla á
erlendum númerum úti á landi I
sumar, og kvaðst hann álita að
aldrei hefðu jafn margir bílar
komið til landsins með Smyrli og
nú.
Einnig hafa menn miklar
áhyggjur af þvi, að frönsk ferða-
skrifstofa er nú farin að flytja
hingað eigin jeppa, sem aka hér
um á frönskum númerum og
engin hefur afskipti af. Ferðir á
vegum þessarar frönsku ferða-
skrifstofu eru greiddar erlendis
og engin opinber gjöld greidd hér
af ferðunum (sölusk. ofl.). Virðist
ekkert eftirlit vera með þeim bll-
um sem aka á land úr Smyrli, en
þannig hafa t.d. komið hingað er-
lendir kvikmyndagerðarmenn
sem taka hér auglýsingámyndir
og fleira án nokkurs leyfis og er
umgengni þeirra oft mjög slæm.
Haukur Hafstað hjá Landvernd
sagði í viðtali við blaðið að þaö
værirétt að glfurlegur fjöldi væri
hér af erlendum bilum I súmar og
kvaðst hann sjálfur hafa verið
staddur á Austfjörðum fyrir
skömmu og séð f jöldann sem kom
meðSmyrli. Sagðisthann telja aö
umgengni og akstur utan vega I
óbyggðum og á ferðamannastöð-
um værimeðverstamóti I sumar.
„Maöur hélt að þetta f æri batn-
andi, en sú virðist þvl miður ekki
vera raunin. Umgengnin á tjald
stæðum erviða mjög slæm og bll-
um óhikað ekiö að tjöldunum yfir
gróið land. Þetta var t.d, greini-
legt á Klaustriog viðar fyrir aust-
an þar sem ég var fyrir nokkrum
dögum” sagöi Haukur.
Félag Islenskra leiðsögumanna
hefur lengi barist án árangurs
fyrir þvl að islenskir léiðsögu-
menn verði hafðir með I öllum
hópferðum útlendinga um landiö.
Hefm- þó fengist viðurkenning á
þvl að erlendir fararstjórar yrðu
aö fá atvinnuleyfi, ef þeir ætla að
starfa hér.Þeim sem hafa leyfitil
hópferða hér á landi, semerualls
um 100 aðilar, hefur verið sent
bréf og bent á þetta, en t.d. I sum-
ar hafa aðeins tveir erlendir
fararstjórar sóttum atvinnuleyfi,
og var þeim báðum veitt það. Er
liklegt að fjöldi erlendra farar-
stjóra sé hér að störfum án leyfis,
og varðar það við landslög.
Birna G. Bjarnleifsdóttir, for-
maður Félags leiðsögumanna,
sagði I viðtali viö blaðiö að það
væri orðið mjög brýnt að taka
þessi mál alvarlegum tökum.
Erfitt væri að fylgjast með ýms-
um minni hópum sem fara hér
um landið á jeppum og komast
nær hvert sem er. Segjast þeir
gjarnan ferðast sem einstak-
lingar og þurfi þvl ekki farar-
stjóra. Er hér oft um að ræöa fólk
sem kemur hér fyrst með hóp-
ferðum, en slðan á eigin vegum
og leigir þá jeppa eða er á eigin
bfl. Fær þetta fólk ýmsar upp-
lýsingar erlendis t.d. um hreiður,
steinanámur og sjaldgæfar jurtir
hér, og er nú svo komið að ýmsar
sérstæðustu steinanámur á Aust-
fjörðum eru að verða tæmdar.
Lætur þetta fólk jafnvel ekki
nægja að taka einn og einn stein,
heldur beinllnis fyllir bllana af
steinum, sem það siðan selur á
meginlandinu. Þá hefur einnig
fariö mjög I vöxt aö Bandarikja-
menn af Vellinum séu hér á ferö á
jeppum I óbyggöum. Sagði Birna
að þaö væri ekki endilega aö þess-
ir útlendingar gengju illa um af
kæruleysi eða stráksskap, heldur
fyrst og fremst vegna þekkingar-
leysis á Islenskri náttúru og að-
stæðum. Hefur Náttúruverndar-
ráð nú látið prenta bæklinga á
ensku um náttúruvernd og um-
gengni og verður þeim dreift til
bflaleiganna.
„Hins vegar virðist erfitt að
framfylgja þeim lögum, að út-
lendingar þurfi hér atvinnuleyfi
til að stunda leiðsögumannastörf,
á sama hátt og Islendingar verða
að gera, ef þeir vinna sem leið-
sögumenn erlendis,” sagöi Birna
ennfremur.
þs
/
Oformlegt
spjall
segir Guðmundur
J. um „leynifund”
sinn og Geirs
„Já, ég hitti Geir Hall-
grlmsson ab máli”, sagði Guð-
mundur J. Guömundsson er
við spurðum hann um fréttir
siðdegisblaðanna um „ieyni-
fund” hans og forsætisráö-
herra, „en þetta var enginn
fundur, heldur óformlegt
spjall tveggja manna.
Um þetta spjall vildi ég ekki
gefa neinar blaðayfirlýsingar.
Taldi eðlilegast að ef eitthvað
yrði tilkynnt til blaða, að þá
væri það ráöherra sem slikt
gerði.
Þótt menn séu á öndverðum
meiði eiga þeir að geta ræðst
við og þaö höfum viö Geir
Hallgrimsson oft gert.
Og ég tel að ég hefði verið að
bregðast trúnaði ef ég hefði
farið að gaspra i blööin um
þetta spjall okkar”. eng.
Frystihúsin á Akranesi loka um mánaðamótin
4-500 manns missa vinnu
Frystihúsaeigendur á
Akranesi hafa ákveöið aö
stöðva rekstur frystihús-
anna um mánaöamótin ef
ekki veröa gerðar ein-
hverjar ráöstafanir til aö
tryggja rekstrargrund-
völl þeirra/ til bráða-
birgða eöa frambúðar.
Hér er um sama vanda og hjá
öörum frystihúsum, að eftir að
skilaverð og afuröalán uröu 11%
lægri en áður safna frystihúsin
nú miklum skuldahala.
Frystihúsin á Akranesi eru 4
talsins og starfa við þau milli 3
og 4 hundruð manns. Stöðvun
frystihúsanna myndi einnig
þýða stöövun togaranna
þriggja, Krossvikur, Óskars
Magnússonar og Haraldar
Böðvarssonar, en á þeim eru
um 50 sjómenn alls. Á bátum
sem leggja upp hjá frystihúsun-
um er að minnsta kosti annar
eins hópur sjómanna.
Stöðvun frystihúsanna þýðir
þvi tafarlaustatvinnuleysi 4 til 5
hundruð manna.
En jafn ljóst er að um leið og
þessi starfsemi stöövast er stutt
i atvinnuleysi I fleiri greinum.
eng.
Enn skipað í embætti