Þjóðviljinn - 06.10.1978, Page 8

8 SÍDA — ÞJÓPVILJINN Föstudagur 6. október 1978

Umferðarbriálæði
Um fátt hefur veriö meira
rætt manna á meöal þessar sift-
ustu vikur, en hin tiftu slys i um-
ferftinni i Reykjavik, og er þaft
aft vonum. Þaft er svo sem ekk-
ert nýtt aftslysaalda skelli yfir á
haustin um leift og birtu tekur
aft bregöa og akstursskilyrfti
versna. Og alltaf tala menn um
þessa voftalegu slysaöldu, en
síftan er ósköp litift gert i mál-
unum, sem raunhæft má telja.
Hvafter þá hægt aft gera i mál-
unum sem stuðlaft getur aft
bættri umferftarmenningu?
Vissulega mjög margt.
Umferðarstjórn i lág-
marki
Undirritaöur hefur i rúma 4'
mánufti dvaliö erlendis og þurft
aö aka þar mjög mikift. A6
Umferðarmenningin í Reykjavík
er líkari kappakstri keppnisæstra
manna en borgarumferð
myndi hugarfar manna i um-
feröinni breytast. Auk þess þarf
aö koma til margfalt meiri
áróöur umferöaryfirvalda i fjöl-
miölum sem miöar að þvi aö
breyta hugarfari bifreiðastjóra
á þann veg aö þeir liti ekki á sig
sem eina i umferðinni eins og nú
er.
Þetta tvennt er þó alls ekki
einhlitt til aö bæta umferöar-
menninguna. Viö getum gengið
útfrá þvi sem visu, aö alltaf
veröa einhverjir i umferöinni
sem ekki taka tillit til neins,
nema sjálf sins. En ef tekst aö fá
komiö til. Umferöarmenningu
þar syöra er vissulega um
margt ábótavant, en þó er
meira en helmingi auöveldara
aö aka um i borgum þar syöra
en i Reykjavik. Og kemur þar
margt til. Eitt er þó sýnu mest
áberandi í umferöinni á Spáni,
en þaö er tillitssemi bifreiöa-
stjóra hvers til annars. Ef öku-
maður þarf aö skipta um akrein
og gefur merki þar aö lútandi,
er strax tekið tillit til þess og
honum auöveldaö aö skipta um
akrein.
Hér á landi getur maöur aftur
SC/bor/an</3ÓrCH/L
A þessari teikningu má sjá hvernig hættulaus skiptiakrein litur út (boginn). Hinsvegar sést lika á
teikningunni hvernig menn verfta aft aka yfir akrein ef þeir ætla aö aka niöur i miftborg, þar sem Veg-
múli kemur niftur á Sufturlandsbraut. Punktarnir hjá skiptiakreininni eru umferöarljós.
koma heim til Reykjavikur og
fara akandi i umferöina siöustu
daga, likist á stundum martröö.
011 umferöarstjórn er í algeru
lágmarki og afleiöingin veröur
sú, aö hver og einn hagar sér aö
vild í umferöinni. Aöminumati
er þaö fyrst og fremst tvennt
sem koma þarf til, ef bæta á
umferðarmenninguna. 1 fyrsta
lagi margfalt betri umferöar-
stjórn lögreglunnar og 1 ööru
lagi breytt hugarfar bifreiöa-
stjdra. Ég hygg, aö ef um-
feröarstjórnværimeiriog betri,
meirihluta ökumanna til aö
bæta ráö sitt, þá eru til ýmis
ráö, til aö ná tökum á hinum
lika.
Þar til má nefna f jölgun götu-
vita, fjölgun einstefnuaksturs-
gatna, upphækkaöar rennur á
götum, sem knýja menn til aö
draga úr ökuhraöa o.fl.
Tillitssemi hvað er
það?
Sólarlandiö Spánn er þaö
land, er flestir islendingar hafa
á móti átt von á þvi að bifreiða-
stjórar sem maöur ætlar fram-
fyrir, til aö skipta um akrein,
hefji kappakstur viö mann, meö
hugarfarinu — sá skal ekki
komastfram fyrir mig —. Eins
er þaö, aö ef menn aka inná
aöalbraut á tæpasta vaði,
„svina” eins og þaö er kallaö á
máli ökumanna, þá gera flestir
það svo hægt aö bifreiöin sem
kemur eftir aöalbrautinni verö-
ur aö snarhemla, til aö lenda
ekki aftan á þeim sem inná ók.
Þá sjaldan maöur sá Spánverja
gera þetta, en þaö var sjaldan,
var þaö gert svo hratt, að við-
komandi aöalbrautarbifreiö
haföi engin vandræöi af og slys
af þessum orsökum þvi sjald-
gæf. Hér á landi er þetta aftur á
móti algengur slysavaldur.
Bifreiðastjórar einir eiga ekki
alla sök á slysum i umferöinni i
Reykjavik. Þar á gangandi fólk
einnig sinn stóra þátt. Þeir eru
alltof fáir, sem fara yfir götur á
göngubrautum. Menn eru aö
skjótast yfir göturnar, hvar sem
er og oft á tæpasta vaöi. Viöa er-
lendis hafa þeir sem slikt gera
engan rétt, en á tslandi er þaö
alltaf ökumanninum sem kennt
erum.Enþáveröur likaaö taka
tillit til þess, aö göngubrautir
yfir umferðargötur eru alltof fá-
ar i Reykjavik og göngubrautir
yfir miklar umferöargötur, án
götuvita, eru hreinar morö-
brautir.
Alltof fáir götuvitar
Götuvitar i Reykjavik eru of
fáir, þaö þyrfti að fjór- eöa
fimmfalda töluna ef vel ætti aö
vera. Fjölgun götuvita á helstu
umferöargötunum, myndi bæöi
draga úr ökuhraöa, halda at-
hygli manna meira vakandi og
skapa gangandi fólki aukið
öryggi viö aö komast yfir götur.
Menn segja þá eflaust sem svo
aö götuvitar séu mjög dýrir, en
þá má spyrja á móti, hvað kost-
ar eitt mannslif þjóöina og er lif
eöa heilsa fólks hjá fámennri
þjóö nokkru sinni of dýru veröi
keypt?
Ég minntist i byrjun á betri og
meiri umferöarstjórn. Þar á ég
viö f jölgun lögregluþjóna á mót-
orhjólum á þeim brautum i
Reykjavik, þar sem umferöin
er mest. Þeir eiga ekki alltaf aö
vera akandi eftir götunum eins
og nú er, heldur vera kyrrstæð-
ir, þar sem allir geta séö þá, til-
búnir aö fara á hjólin ef ökuniö-
ingar fara hjá. Þetta gætu Is-
lendingar lært af Spánverjum.
A beinum brautum, þar sem
freistandi er aö aka hratt á
Spáni, má alltaf sjá umferðar-
lögregluþjóna meö vissu milli-
bili, tilbúna viö hjól sin ef of
hratt er ekið. Sá sem vill losna
viö öculeyfissviptingu eöa háar
sektir, leyfir sér ekki aö aka
hratt á slikum stöðum.
Að skera akreinar
Ein er sú gildra i umferöinni i
Reykjavik, sem biöur uppá
mikla slysahættu, en þaö er,
þegar skera þarf akreinar á
beinum og miklum umferöar-
götum til að komast yfir á ak-
reinina hinumegin. Og af þvi að
gerður var samanburöur á um-
ferðinniá Spáni oghér þá er þaö
þannig syöra, aö slikt sem þetta
er bannað. Þess i staö verður
maöur aö aka útá svo kallaðar
skiptigreinar, sem koma I boga
út fyrir akreinina sem maður
ekur eftir, ef maöur; ætlar að
komast i gagnstæða átt. Þar
kemur maður aö götuvita og
þegar grænt ljós kemur á skipti-
akreininni, þá er komiö rautt
ljós á aöalbrautinni og umferðin
þar hefur stöövast og þá er
hættulaust aö aka yfir akreinina
og yfir á hina fjarlægari og
maður hefur snúið viö i gagn-
stæöa átt viö þaö sem áöur var
ekið.
Ef tekið er dæmi úr Reykja-
vik, þá má benda á Suöurlands-
brautina, þegar komiö er ofan
úr Múlahverfinu. Ef maöur ætl-
ar niöur i miöborgina, verður
maður aö fara þvert yfir akrein-
ina, sem liggur i austurátt,
skjótast það á milli bifreiöa og
yfir á þá akrein, sem liggur nið-
ur 1 miðborgina. Þetta kalla ég
dauðagildru. Þess i stað ætti
maður að geta ekið nokkur
hundruö metra i austurátt, fariö
þar út á skiptibraut, beöiö eftir
grænu ljósi og farið óttalaus yf-
ir, þegar umferöin á Suöur-
landsbrautinni hefur stöövast.
Svona mætti endalaust telja
upp galla á umferöarskipulag-
inu I Reykjavik. En þegar á allt
er litiö, hyggégaö fjölgun götu-
vita, aukin umferðarstjórn, en
þó umfram allt meiritillitsemi i
umferöinni, myndi stór fækka
umferðarslysum. Þvi fyrr sem
þessu verður kippt i lag, þvi
betra.
—S.dór
Happdrætti Krabbameinsfélagsins
Níu miljónir í
vinninga
Hausthappdrætti Krabba-
meinsfélagsins 1978 er nú hafift.
Hafa happdrættismiftar ásamt
giróseftlum veriö sendir öllum
skattframteljendum á aldrinum
23ja — 66 ára á höfuftborgar-
svæftinu (á vorin eru míftar
sendir skattframteljendum utan
höfuftborgarsvæftis). Krabba-
meinsfélag Reykjavikur sér um
framkvæmd happdrættisins en
ágóftinn rennur aft hálfu til
Krabbameinsfélags tslands.
Vinningar i hausthappdrætt-
inu eru alls fjórir: Volvo 264 bif-
reið af árgerö 1979 og þrjú lit-
sjónvarpstæki, öll búin full-
kominni fjarstýringu. Heildar-
verðmæti vinninga er um 9 mil-
jónir króna.
Dregiö veröur i happdrættinu
24. desember n.k. en æskilegt er
aö heimsendir miðar séu
greiddir sem fyrst. Verö hvers
miöa er 600 krónur.
Happdrættisbifreiöin er þegar
komin á venjulegan stað I
Bankastræti og miöasala um
þaö bil aö hefjast. Auk þess fást
miöar á skrifstofu Krabba-
meinsfélags Reykjavikur I
Suöurgötu 24 (simi 15033), og
þar eru veittar nánari upp-
lýslngar um happdrættiö.