Þjóðviljinn - 17.11.1978, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 17. nóvember 1978
Styrklr til háskólanáms eða
rannsóknastarfa í Flnnlandi
Finnsk stjórnvöld bjóöa fram styrk handa tslendingi til
háskólanáms eöa rannsóknarstarfa i Finnlandi námsáriö
1979-80. Styrkurinn er veittur til nfu mánaöa dvalar frá 10.
september 1979 aö teija og er styrkf járhæöin 1200.- finnsk
mörk á mánuöi. Skipting styrksins kemur þó til greina.
Þá bjóöa finnsk stjórnvöld einnig fram eftirgreinda styrki
er mönnum af öllum þjóöernum er heimilt aö sækja um:
1. TIu fjögurra og hálfs til niu mánaöa styrki til náms f
finnskri tungu eöa öörum fræöum er varöa finnska
menningu. Styrkfjárhæö er 1.200 finnsk mörk á mánuöi.
2. Nokkra eins til tveggja mánaöa styrki handa visinda-
mönnum, listamönnum eöa gagnrýnendum tii sérfræöi-
starfa eöa námsdvalar i Finnlandi. Styrkfjárhæöin er
1.500 finnsk mörk á mánuöi.
Úmsóknum um framangreinda styrki skai komiö tii
menntamálaráöuneytisins, Hverfisgötu 6, Reykjavlk,
fyrir 15. janúar n.k. Umsókn skal fylgja staöfest afrit
prófskirteina, meömæli og vottorö um kunnáttu I finnsku,
sænsku, ensku eöa þýsku. — Sérstök umsóknareyðublöð
fást I ráöuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
14. nóvember 1978.
Styrkur til háskólanáms
í Hollandi
Hoilensk stjórnvöld bjóöa fram styrk handa Islendingi til
háskólanáms I Hollandi skóiaáriö 1979-80. Styrkurinn er
einkum ætlaöur stúdent sem kominn er nokkuö áieiöis I
háskólanámi eöa kandldat til framhaldsnáms. Nám viö
listaháskóla eöa tóniistarháskóla er styrkhæft til jafns viö
almennt háskólanám. Styrkfjárhæöin er 950 flórinur á
mánuöi i 9 mánuöi og styrkþegi er undanþeginn greiöslu
skólagjalda. t>á eru og veittar allt aö 300 flórinur til kaupa
i bókum eöa öörum námsgögnum og 300 flórínur til
greiöslu nauösynlegra útgjalda I upphafi styrktimabils. —
Nauösynlegt er aö umsækjendur hafi gott vald á
hollensku, ensku, frönsku eöa þýsku.
Umsóknir um styrki þessa ásamt nauösynlegum fylgi-
gögnum skuluhafa borist menntamálaráöuneytinu,
Hverfisgötu 6, Reykjavik, fyrir 5. janúar n.k. Umsókn um
styrk til myndlistarnáms fylgi ljósmyndir af verkum um-
sækjanda, en seguibandsupptaka ef sótt er um styrk til
tóniistarnáms. — Sérstök umsóknareyöublöö fást i ráöu-
neytinu.
Menntamálaráðuneytið,
14. nóvember 1979.
Smíðum hring- og pallastiga
Ymsar gerðir af
inni- og útihandriðum
STÁLPRÝÐI H/F
Skipasundi 14 - sími 83050 (Aður Vagnhöfða 6)y
Loksins! — er bókaskriöan aö
mjakast fram, mikiö höfum viö
beöiö lengi. Þaö er lika oröiö áliö-
iö og veröur erfitt aö hafa undan I
ár. Þó dugir ekki aö kvarta, enda
verkefniö framundan æsandi.
Fyrst kemur kippa af bókum
fyrir yngstu lesendurna:
Gamlir vinir
Gunilla Wolde
Tumi smföar hús,
Tumi tekur til,
Emma fer I ieikskóia
og Emmu finnst gaman
i leikskóla.
Þýöing: Þuriöur Baxter,
Iöunn 1978
(Verö: 660.—).
Þetta eru nýjar sögur af göml-
um félögum litlu barnanna á
lslandi, Tuma og Emmu. Titlarn-
ir segja nákvæmlega til um efni
bókanna og þarf ekki aö fara
nánár út I þaö,- þó segja bækurnar
töluvert meira, þvi þar tala ekki
bara orö, heldur myndir lika.
Gunilla er mjög snjall teiknari,
hún nær ekki eingöngu aö sýna
börn sitjandi og standandi, heldur
Hér má sjá frábæra mynd af kjarnafjölskyldunni f búrl sfnu. Hún er úr
Tumi smfðar hús eftir Gunillu Wolde.
BARNABÆKUR
fyrsti skammtur
nær hún svipbrigöum mjög vel og
getur látiö geöbrigöi lýsa sér I
allri stööu likamans. Aö þessu
leyti finnast mér myndirnar i
Emmubókunum ennþá betri en
myndirnar af Tuma. Myndirnar i
Emmubókunum eru lfka mun
vandasamari, þvfþarerekki eitt
barn á ferö heldur heill skari, öll
börnin á barnaheimilinu. Sem
dæmi um frábærar myndir má
nefna myndarööina af þeim
Emmu og Tótu þegar þær hittast
fyrst og keppast viö aö gretta sig
hvor framan i aöra.
Gunilla er áfram um aö breyta
munstri barnabóka af þessu tagi
meö þvi aö draga úr mun á stelp-
um og strákum, sýna þau alltaf
sem jafningja og vini: „Besti vin-
ur Péturs heitir Anna. Anna kem-
ur alltaf meö brúöuna sina I leik-
skólann. Þegar Pétur og Anna
leika sér saman fara þau oftast
nær i mömmuleik.” Og myndin
er af Pétri meö barniö á hand-
leggnum og hann réttir Onnu pel-
ann þess. Fóstrur segja aö biliö
milli kynjanna sé breitt strax i
leikskóla, en kannski fer þaö
minnkandi ef krakkar sjá nógu
vföa I kringum sig aö þaö þarf
ekki aö vera neitt bil.
Þýöing Þuriöar er lipur og eöli-
leg; þó leiddist mér aö sjá oröa-
sambandiö ,,aö eiga annrfkt” á
þrem blaösiöum i röö I Tumi
smiöar hús. Mér er svo minnis-
stætt aö þetta notaöi maöur ein-
göngu I skóla til aö þýöa „at have
travlt”: Maöur getur llka veriö
önnum kafinn eöa bara haft þessi
ógrynnis ósköp aö gera.
Garðrækt og
lasleiki
Margret Rettich:
Kaili og Kata veröa veik,
Kalli og Kata
eignast garö.
Þýöing: Þurlöur Baxter,
Iöunn 1978
(Verö: 1200.-).
Bækurnar um Kalla og Kötu »
eru fyrir þá sem komnir eru ör-
litiö lengra á lestrarbrautinni.
Textinn er lengri en I Tuma- og
Emmubókum og Iviö þyngri.
Þetta eru mjög snotrar bækur
meö litmyndum á þykkum
papplr sem áreiöanlega má skoöa
lengi og sjá alltaf nýja og nýja
hluti á þeim. Margret hefur sér-
staklega gaman af aö fylla bak-
grunninn meö óvæntum viöbótum
viö textann þannig aö myndirnar
segja I rauninni miklu lengri sögu
en textinn. Hinsvegar nær hún
ekki svipbrigöum eins vel og
Gunilla.
Kalli og Kata búa I fjölbýlishúsi
Iþýskriborg.og þar hafa borgar-
yfirvöld ekki tekiö meira tillit til
barna en svo, aö systkinin geta
hvergi leikiö sér fyrir utan hjá sér
án þess aö foreldrarnir óttist um
llf þeirra og limi. Þau eru sem
betur fer I leikskóla svo aö
einhverja útrás fá þau, en þar fá
þau ekki aö atast I moldinni (væri
ekki athugandi fyrir leikskóla aö
koma sér upp garöi?). Sem betur
fer komast foreldrar Kalla og
Kötu aö samkomulagi viö gamla
konu I götunni um aö fá aö hiröa
garöinn hennar og þá veröur allt
gott. 1 seinni bókinni veröa þau
lasin systkinin. Hrædd er ég um
aö maöur geröi ekki annaö á með-
an ef þaö tiökaöist hérlendis aö
gera annaö eins veöur út af kvefi
og hósta.
Kalli og Kata er þýsk, Tumi og
Emma eru sænsk. Munurinn á
bókaflokkunum stafar þó sjálf-
sagt fremur af ólikum viöhorfum
listamannanna en óliku þjóöerni
þeirra. Mömmurnar hennar Gun-
illu eru t.d. ákaflega hversdags-
legar konur I hversdagslegum
fötum, en mamma þeirra Kalla
og Kötu er súpersmart unglingur,
ekki degi eldri en þrettán og hálfs
á stuttbuxnamyndinni I seinni
bókinni. Annaö vakti lika eftir-
tekt mlna. Þegar Kata veikist I
fyrri bókinni segir: „Daginn eftir
fer mamma ekki I vinnuna. Hún
ætlar aö vera heima hjá Kötu.”
Svo líöur vikan og ekki er annars
getiö en mamma sé hjá þeim alla
daga. 1 byrjun næstu viku fer
mamma meö þau til læknis,
þannig aö hún er þá búin aö missa
rúma viku úr vinnunni en pabbi
ekki einn einasta dag. Þetta heföi
Gunilla ekki látiö um sig spyrjast.
Þýöing og frágangur er hvort
tveggja meö ágætum.
Barbalausnir
Annette Tison &
Talus Taylor:
Leikhús Barbapapa.
Þýöing: Þurlöur Baxter,
Iöunn 1978
(Verö: 1800.-).
Enn erum viö hrifin inn I veröld
Barbanna, lltiö þorp þar sem
hvergi sjást sjónvarpsstengur en
tveir vigalegir kastalar í grennd-
inni og fénaöur dreifir . sér um
græna haga, myllur snúast, áin
streymir lygn og tær.
Aö þessari veröld ber dag nokk-
urn farandleikhús og börnin
fagna því af hjarta. En þaö kostar
sitt aö setja upp tjöld og hafa viö-
dvöl, markaöurinn er of lítill,
sjónarmiö hans hljóta aö ráöa og
leikflokkurinn heldur áfram til
næsta þorps. Börnin hrina hástöf-
um sem vonlegt er, þau eru ekki
alveg búin aö læra á þetta enn. A
sllkum stundum veröa barbadýr
alveg nauösynleg hverjum staö.
Þau setja upp leikhús meö öllu til-
heyrandi fyrir börnin og grlmu-
balli aftaná fyrir börn og full-
oröna, og aftur ríkir hamingja og
eining I barbaheiminum.
Þaö er afbragö aö sýna börnum
aö hollt sé heima hvaö og ástæöu-
laust aö kaupa alla skemmtun aö
utan. En óllkt heföi þaö samt
veriö gagnlegra aö láta krakkana
setja upp leikhúsiö sjálf og hafa
þar þaö eitt sem þau ráöa viö aö
útbúa af eiginn rammleik. Þaö
hlýtur aö draga úr kjarki þeirra
til einstaklingsframtaks aö sjá á
myndunum hvaö umbreytinga-
hæfileiki Barbanna er stór þáttur
I leikhúsrekstrinum, dýrin mynda
sjálf öll leiktjöld til aö mynda,
geta breytt sér f dreka, hesta og
vagna llka, auk þess sem þau
hafa lítiö fyrir þvl aö búa til úr sér
hringekjur, parlsarhjól og blla-
brautir. Barbalausn á hverjum
vanda.
Myndirnar eru bráösnjallar aö
venju, þýöingin góö og frágangur
sömuleiöis.
Silja
Aðalsteinsdóttir
skrifar
um barnabækur