Þjóðviljinn - 15.09.1979, Page 6

6 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Laugardagur 15. september 1979
Krafan um næg og góö
dagheimili hefur um
langa hrið veriö f for-
grunni róttækrar kvenna-
baráttu. Skemmst er að
minnast þeirrar undir-
skriftarherferðar sem
farin var á nýliðnu vori.
Það sem að baki þessarar
kröfu býr er, að ekki er
eingöngu hægt að leggja
áherslu á fjölda dag-
heimila, heldur er einnig
sett fram krafan um góð
dagheimili — þ.e. dag-
heimili sem ekki þjóni því
hlutverki að vera
geymslustaðir fyrir börn
meðan foreldrar þeirra
afla sér lífsviðurværis —
heldur séu fær um að
standast kröfur um að-
búnað og uppeldi sem
örvi félags- og persónu-
þroska hvers barns.
Þáttur foreldra i daglegu
starfi innan dagheimilanna og
möguleikar þeirra til áhrifa og
stefnumótunar, hefur óhjá-
kvæmilega tengst þessari um-
ræöu.Á undanförnumárum hefur
veriö tekist á viö aö koma virku
foreldrasamstarfi á fót á
nokkrum dagheimilum.
Jafnréttissiöan frétti af einu
sliku dagheimili i Reykjavik —
dagheimilinu Sunnuborg viö
Sólheima — og hittum viö þar aö
máli 2 fóstrur, þær örnu Jóns-
dóttur forstööukonu og Rósu
Magnúsdóttur, auk Sveinbjörns
Njálssonar og Kristínu Rósu
Andrésdóttur sem bæöi hafa
starfað I foreldraráði. Viö
spurðum þau um foreldraráöiö,
hvers vegna það hafi verið
stofnað og hvaöa tilgangi þvi sé
ætlaö aö þjóna.
Mikill áhugi
„Foreldraráöiö var stofnaö i
september ’77 aö frumkvæöi
starfsfólksins á Sunnuborg, sem
vildi fá foreldrana til aö segja
sitt álit á málefnum dagheimil-
isins og koma fram meö gagn-
rýni á það sem þeim þætti miö-
ur fara. 1 stuttu máli, viö vildum
finna aö þaö sem geröist hér
skip-ti foreldrana einhverju
máli. Viö boöuöum til almenns
foreldrafundar og fengum kenn-
ara úr fósturskólanum til aö
flytja fyrirlestur um tengsl
fóstra og foreldra. Mæting var
góö á fundinum og mikill áhugi
kom fram frá foreldrum til aö
betrumbæta s.tarfiö og skipu-
leggja foreldrasamstarf. Þá var
foreldrafélag stofnað sem allir
foreldrar ganga siöan sjálfkrafa
inni og kosiö i foreldraráö. 1
ráöinu situr nú eitt foreldri af
hverri deild heimilisins og tveir
úr hópi starfsfólksins — alls sex
manns. Opnir fundir eru haldnir
mánaöarlega og nú er svo kom-
iö aö viö höfum sett niður á blaö
hlutverk og markmiö foreldra-
félagsins. Þar segir m.a. um
markmiö þess:
Markmið
% „Aö foreldrar fylgist meö og
hafi aukin áhrif á sUrf dag-
vistarheimila, f fullu sam-
Berglind Guðmundur
Gunnarsdóttir Hallvarösson
Hjördis
Hjartardóttir
Eirikur
Guöjónsson
Hildur Ingibjörg
Jónsdóttir Haraldsdóttir
Umsjón
af hálfu
Þjóðviljans:
Ingibjörg
Haralds-
dóttir
laust sú aö foreldrunum finnst
auöveldara aö koma ef þeir hafa
ákveönum verkum aö sinna,
þeir fá þaö a.m.k. ekki á tilfinn-
inguna aö þeir þvælist bara fyr-
ir.
Sterkar hefðir
— Þarf mikið aö ýta viö for-
eldrunum?
— Já allt of mikiö og auövitaö
veröur fólk leitt á þvi. En viö
megum ekki gleyma þvi aö þaö
er mikiö verk að brjóta niður
þær sterku hefðir sem hafa
myndast — og sigrast á viöhorf-
um þjóöfélagsins sem eru rikj-
andi. Svo er almennt frum-
kvæöisleysi — foreldrar eru
vanir þvi aö staðnæmast viö
þröskuldinn og ýta börnunum
inn eöa kalla á þau út. Okkar
„framtiöarsýn” er opiö heimili
þar sem fólk labbar sér inn og út
— jafnvel gamait fólk sem heföi
ánægju af aö koma i heimsókn.
Það er langt i land meö fram-
kvæmd slikra hugmynda og
ástandiö i dagvistarmálum fer
ekki batnandi eins og viö þótt-
umst geta vonað. Skilin milli
einkalifs og fjölskyldulifs ann-
ars vegar og vinnunnar hins
vegar, meö barnaheimilið ein-
angraö frá báöum, eru allt of
skörp — i rauninni ættu þau alls
ekki aö vera til.
Niðurskurður
— Hafið þiö oröið vör viö viö-
horfsbreytingar af hálfu hins
opinbera eftir seinustu kosning-
ar?
— Nei, þaö er þá helst niður-
skuröur og fjársvelti. Nú er t.d.
leikfangakvóti þessa heimilis
uppurinn fyrir áriö og starfs-
fólkiö er einnig búiö aö nýta all-
an fundakvótann, þannig aö ef
ekki tekst aö fá hann aukinn þá
eru áframhaldandi fundahöld
með foreldrum upp á „fórnar-
lund” starfsfólksins komin. Viö
þaö er ekki hægt aö una. Og
kjaramál t.d. Sóknarkvennanna
eru brýnt mál — þær eru nú meö
201 þús. á mánuöi en þaö eru
laun sem ekki eru i neinu sam-
ræmi viö þá ábyrgö sem þær
hafa. Og þaö eru einmitt þessi
lágu laun, ásamt afturhaldsöm-
um viöhorfum til hlutverka-
skiptingar kynja,sem koma i
veg fyrir aö karlmenn fáist til
starfa inni á dagheimilunum.
bað er brýn þörf fyrir þá sem er
augljóst þegar viö höfum þá
staðreynd i huga aö mæöur mik-
ils hluta barnanna eru einstæö-
ar.
— Hvaö er á dagskrá for-
eldraráösins I vetur?
— Aframhald baráttunnar til
aö fá foreldrana til aö vera virk-
ari. Viö veröum að hafa vakandi
auga meö tilraunum borgar-
stjórnarinnar til aukins niöur-
skuröar og reyna aö snúa þró-
uninni viö, meö þvi t.d. að fá
leikfangakvótann aukinn og
fundakvótann sömuleiöis. Nú,
siöan höfum viö gengiö meö
ýmsarhugmyndir sem viö verö-
um aö þróa áfram,t.d. aö koma
á tengslum viö önnur foreldra-
félög i þeim tilgangi aö miöla
reynslu og upplýsingum. Aö lok-
um viljum viö aöeins itreka þaö
aö krafan um næg og góö dag-
vistarheimili er enn I fullu gildi.
— hj/bg
Sagt frá for-
eldrasawstatfi
á dagheim-
ilinu
Sunnuborg
ráöi viö starfsfólk. Hér er
t.d. átt viö uppeldismarkmiö
heimilisins, fjölda barna,
fjölda starfsfólks, deildar-
fyrirkomulag, þ.á.m. aldurs-
skiptingu.
0 Aö foreldrar fylgist meö og
hafi aukin áhrif á aöbúnaö á
heimilinu, s.s. leiktækjaúr-
val, og aöra aöstööu innan
dyra og utan. Þetta á einnig
viö um mataræöi barnanna.
♦ Aö auka þátttöku foreldra I
starfi dagvistarheimila, s.s.
meö þvl aö þeir staldri viö á
heimilinu... og fylgist meö og
taki þátt I daglegu starfi.
9» Aö auka tengsl foreldra og
starfsfólks, m.a. meö reglu-
legum foreldrafundum og
viötalstimum viö foreldra
burtséö frá þvl hvort þeir
telji barniö eiga viö ákveöin
vandamál aö strföa.
% Aö hlutverk fóstra sé metiö
aö veröleikum, og þaö haft i
huga aö fóstrur hafa meö
höndum uppeldi barna á
mikilvægasta mótunarskeiöi
þeirra.
0 Aö stuöla aö bættum kjörum
starfsfólks á dagvistarheim-
ilum, svo aö hæft fólk fáist til
aö gegna störfum og starfs-
mannaskipti veröi sjaldnar
en nú er. t þessu felst m.a. aö
laun starfsfólks hækki og
fóstrur fái viöurkenndan á-
kveöinn tima á viku tii undir-
búnings starfi sinu, likt og
kennarar. Einnig veröi
starfsfólki greiddur timi,
sem fer i fundahöld, m.a.
þau auknu fundahöld sem
aukiö starf meö foreldrum
kallar á.
% Aö auka skilning atvinnurek-
enda á gildi sveigjanlegs
vinnutima og forföllum for-
eldra vegna veikinda barna.
Fái foreldrar i þvi skyni
veikindadaga.
# Aö auka umræöur um dag-
vistarmál.” n
Aukin tengsl
— Sjáiö þiö árangur af starfi
ykkar?
— Já, tengslin hafa heldur
aukist.
Til dæmis höfum viö boöiö
foreldrum aö koma i sérstaka
viötalstima til fóstru, þar sem
rætt er um innra starf heimilis-
ins og barniö sjálft. Viö teljum
slik viötöl mjög gagnleg, hvort
sem barniö á viö vandamál að
striöa eöa ekki.
Viö höfum haldiö foreldra-
fundi, þar sem haldnir hafa ver-
iö fyrirlestrar, og svo einnig
minni fundi meö foreldrum
barna af hverri deild. En þaö
Aöur olli stff deildaskipting þvi aö yngri börnin voru hrædd viö þau
eldri — nú hefur samgangur milli deilda aukist f Sunnuborg og
hræöslan er horfin.
1 sandkassanum f Sunnuborg. Arna og Björg leika við börnin.
veröur aö segjast eins og er, aö
foreldrar hafa ekki sýnt nógu
mikinn áhuga og ekki mætt
nógu vel að okkar mati. Einnig
reynum viö aö fá foreldra með I
flestar meiriháttar feröir sem
farnar eruá vegum heimilisins.
t.d. réttarferö.
Nú, annaö dæmi getum viö
tekiö. Viö ræddum mataræöi
barnanna og tók einn úr for-
eldraráöi aö sér aö kanna þaö
nákvæmlega I eina viku. Þetta
leiddi til þess aö viö komum
meö tillögur um betra mataræöi
og eftir þeim hefur veriö fariö.
Eftirlitinu er svo stööugt haldiö
áfram.
Viö höfum llka gert tilraunir
til aö halda opna viku fyrir for-
eldra og opinn mánuö I júni s.l. I
þeim tilgangi aö fá þá inn á
heimiliö og taka þátt I starfsem-
inni þar. Viö erum þó ekki á-
nægö meö þátttökuna. Foreldr-
ar áttu einfaldlega mjög erfitt
meö aö fá fri úr vinnu til aö
sinna þessu og ráku sig á þaö
.viöhorf þjóðfélagsins aö fyrst
börnin heföu pláss, þá ættu for-
eldrar ekki aö þurfa aö skipta
sér af þeim á meöan. Okkur
gekk betur nú I sumar þegar
Sóknarstúlkur hér voru á nám-
skeiöi og hættu kl. 4 dag hvern.
Viö skipulögöum þátttöku for-
eldranna I staö þeirra og er á-
stæöan fyrir velgengninni vafa-
„Það sem gerist hér
skiptir foreldra máli”