Þjóðviljinn - 21.10.1979, Side 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. október 1979
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóöfrelsis
í tgefandi: Útgáfufélag þjóðviljans
Kramkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann. Einar Karl Haraldsson.
Kréttastjóri: \Mlborg Haröardrtttir
l msjónarniaftur Sunnudagsblafts: Ingólfur Margeirsson
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóftsson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéftinsson
Afgreiftslustjóri: Valþór Hlöftversson
Blaftamenn: Álfheiftur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guftjón Friftriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Jón Asgeir Sigurftsson
iþróttafréttamaftur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón ölafsson
(Jtlit og hönnun: Guftjón Sveinbjörnsson, Sævar Guftbjörnsson
Handiita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar
Safnv örftur. Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigriftur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Guftrún Guftvarftardóttir.
Afgreiftsla: Einar Guftjónsson, Guftmundur Steinsson, Kristín Péturs-
dóttir.
Sfmavarsla: ólöf Halldórsdóttir, Sigrlftur Kristjánsdóttir
Bílstjóri: Sigrún Bárftardóttir
HUsmóftir: Jóna Sigurftardóttir
PÖkkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir. Karen Jónsdóttir
t’tkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guftmundsson.
Ritstjórn, afgreiftsla og auglýsingar: Sfftumúla 6. Reykjavfk.sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaftaprent hf.
Hvers konar flokkur
er Alþýðuflokkurinn?
Einsog allir vita er það eftirlætiskenning Sjálfstæðis-
flokksins, að hinir flokkarnir þrír geti ekki komið sér
saman um nokkurn skapaðan hlut og því sé vonlaust að
fela þeim stjórn hvort sem er yf ir Reykjavíkurborg eða
landinu öllu. Ekkert er eðlilegra en að Sjálfstæðis-
f lokkurinn reyni þessa áróðursleið. En hitt er svo dular-
fyllra, hve fúsir Alþýðuflokksmenn eru til að reyna að
sanna þessa eftirlætiskenningu íhaldsins í verki. Þeir
hlupu úr ríkisstjórn í fáti. Annar tveggja borgarf ulltrúa
flokksins i Reykjavík hefur gert að engu samkomulag
meirihlutaf lokkanna um þýðingarmikinn samning sem
varðar miklu um skynsamlega þróun orkumála í land-
inu. Hinn borgarfulltrúinn, Björgvin Guðmundsson, sér
sig neyddan til að lýsa því yf ir, að hann telji óvinnandi í
borgarstjórn við þessar aðstæður, þegar enginn veit hve-
nær það dettur í Sjöfn Sigurbjörnsdóttur að greiða at-
kvæði með Sjálfstæðisflokknum og hvernær hún stillir
sig um það.
• Þessar uppákomur vekja upp ýmsar spurningar um
eðli og starfshætti Alþýðuf lokksins. Foringjar hans hafa
haldið því mjög á lofti að þeir væru ekki lengur í f lokki
af því tagi sem menn hefðu vanist við, heldur væru þeir í
„bandalagi sigurvegara í próf kjörum". Próf kjörin, bæði
fyrir borgarstjórnarkosningar og þingkosningar, voru
opin, m.ö.o. það er óútreiknanlegt hve margir þeirra sem
koma Vilmundi,Sjöfn Sigurbjörnsdóttur og fleira fólki úr
þeim armi, á þing eða í borgarstjórn fylgja Alþýðu-
flokknum, og hve margir voru blátt áfram að reyna að
færa fram flokk til hægri. Þessu fylgir, að prófkjörs-
stjörnurnar hafa tilhneigingu til að líta svo á, að þær eigi
sitt fylgi prívat og persónulega og sá samnef nari í skoð-
unum sem myndar pólitískan flokk skipti litlu eða engu
máli.
• Þetta sýnist ekki sem verst: menn segjast hafa
brotist undan f lokksaga, fylgja samvisku sinni. En þá er
eftir að svara því, hvað mótar þessa samvisku, þennan
pólitíska vilja? Engin prófkjörsstjarna er kosin ein og
sér á þing eða í borgarstjórn. Hún er kosin af lista f lokks
sem hefur vonandi gert sér nokkra grein fyrir stefnu-
málum og starfsháttum. Stofnanir viðkomandi flokks
hljóta að eiga rétt til áhrifa á það hvað hinir útvöldu
gjöra — því milli kosninga eru ekki aðrir möguleikar á að
hafa eitthvert lýðræðislegt eftirlit með athöfnum þeirra.
Og stefnumál og markmið flokksins geta stjörnurnar
ekki slegið eign sinni á og túlkað eins og þeim hentar best
í það og það skiptið án þess að allt tal um stef nu f lokksins
verði út í hött.
• En þetta er einmitt það sem „sigurvegarar í próf-
kjörum" Alþýðuflokksins eru að gera. Þegar órólega
deildin i þingflokkinum náði þar yfirtökum, stillti hún
flokkstjórninni upp við vegg með brotthlaupssamþykkt
sinni : á flokkstjórnarfundinum voru margir sem
neyddust til að láta samþykkt þingmannanna yfir sig
ganga til aðgera þá ekki að viðundri og kljúfa flokkinn.
Með svipuðum hætti er Sjöfn Sigurbjörnsdóttir farin að
hunsa þá stofnun síns f lokks sem gerir tilraun til stefnu-
mótunar; samkvæmt upplýsingum flokksbræðra hennar
hefur hún ekki mætt í borgarmálaráði síðan það sam-
þykkti fyrir sitt leyti þau drög að sameignarsamningi
nýrrar Landsvirkjunar sem hún síðan eyðilagði.
• Ef Alþýðuflokkurinn er því samþykkur, að hann
sé aðeins „bandalag" prófkjörsfólks, þá er það hans
mál. En ef að duttlungar einstakra fulltrúa flokksins,
sem halda að þeir haf i atkvæði f lokksins að léni, koma í
veg fyrir að hægt sé að vinna með Alþýðuflokkinum að
nokkrum málum á skynsamlegum grundvelli, þá eru
aðrir þeir flokkar sem kallaðir hafa verið til vinstifi
neyddir til að breyta eftir því. Ekki síst þegar upphlaup
fyrrverandi prófkjörsstjarna birtast fyrst og síðast I því
ömurlega hlutskipti að færa Sjálfstæðisflokkinum sem
allra best vopn l hendur.
# úr aimanakínu
Varnarræða
til vansa
Fátt hefur vakið meiri athygli
i fréttum siðustu viku en sá £á-
heyrði atburður að alþingis-
maðurinn Jón G. Sólnes not-
færði sér aðstöðu sina sem
alþingismaður og formaður
Kröflunefndar til að fremja
auðgunarbrot með skjalafalsi. í
sjálfu sér þarf þetta þó ekki aö
koma svo mjög á óvart i þvi
virðingarleysi fyrir lögum sem
hér rikir i skjóli seinvirks og að
þvi er virðist oft á Uðum mátt-
vana dómsvalds. Auk þess
kemur mannlegur breyskleiki
fram, hvar sem er i þjóðfélag-
inu og hvaða stöðu sem menn
skipa.
Fáheyrdur
atburður
Það sem vakiö hefur enn
meiri furðu en verknaðurinn
sjálfur, er sii einstæöa for-
herðing og ósvinna Jóns G.
Sólness, eftir að upp um
verknað hans komst, að ganga i
ræðustólalþingis og rétta gerðir
sinar. Og ekki bara það, heldur
erurökhans á þann veg að hann
upplýsir ætlun um annan
verknað engu betri en þann sem
hann er ásakaður fyrir, sum sé
að láta tviborga sér bifreiða-
styrk fyrir árin 1975 til 1978. 1
fyrsta lagi hefur hann bilastyrk
frá alþingi, en vill samtimis fá
bilastyrk frá Kröflunefnd.
En litum þá fyrst á varnar-
ræðuna sjálfa. Ef Jón Jónsson
verður uppvis að skjalafalsi og
auðgunarbroti, býðst honum
ekki að standa upp og flytja yfir
alþjóð i gegnum Utvarp og sjón-
varp afsökunarræöu fyrir sig og
sinn verknað. 1 mesta lagi gæti
hann átt von á þvi aö frétta-
menn leituðu til hans og spyröu
spurninga. En Jón G. Sólnes
alþingismaöur fær að koma 1
ræðustól hins háa alþingis og
flytja varnarræðu sina i
gegnum rikisfjölmiölana eins og
ekkertsé sjálfsagðara. Hver er
munurinn á Jóni alþingismanni
og Jóni skrifstofumanni?
Stjórnarskrárlega séð er hann
enginn, utan hvaö Jón alþingis-
maður er verndaöur fyrir
meiðyrðalöggjöfinni meðan
hann situr sem þingmaður.
Hægt er að svipta hann þing-
helgi og þá standa þeir jafnir að
þessu leyti. t annan stað eiga
hér alíir að vera jafnir gagnvart
lögum, hvaða starfi sem þeir
gegna. Fremji þessir Jónar
tveir skjalafals og auðgunar-
brot, þá eiga þeir að bera
ábyrgð gerða sinna fyrir dóm-
stólum og á þá ekki að skipta
máli hver starfstitillinn er.
Þingmenn eru ekki verndaðir
gegn slikum brotum.
Afsökunin
Það alvarlegasta við þessa
varnarræðu Jóns G. Sólness er
sú afsökun, sem hann færir
fram gegn verknaði sinum. Jón
sagði i varnarræðu sinni:
,,í sambandi viö þetta hefur
mér llka verið skýrt frá, að svo
alvarlega hafi verið litið á þetta
af hálfu rflússkoðunarmanna,
að uppi hafi verið óskir um þaö
að skrifa saksóknara rikisins
vegna málsins. Ég vil benda á
að þetta mun vera einsdæmi i
meðferö athugasemda af þessu
tagi. Ég hef reynt að afla mér
upplýsinga um slik atriöi, og þá
er það venja að sendar hafa
verið fyrirspurnir og gerðar
athugasemdir og menn hafa
fengið tækifæri til að skýra sin
sjónarmið.
Mér var aldrei gefið neitt
tækifæri til sliks, og ég verð þvi
að segja að ég skil ekki
almennilega þetta orðalag i
bréfi háttvirtra skoðunar-
manna, þar sem segir: ,,En
hann hefur ekki haftsvigrúm til
að hitta okkur.” Einhvern
veginn er min réttlætistilfinning
þannig vaxin, að i svo alvarlegu
máli eins og þessu hefði ekki
verið úr vegi aö gefa manni sem
sæta á slikum aðfinnslum, tæki-
færi til að skýra slna hliö
málsins.”
Manni er spurn, hvaða
skýringar erutil á skjalafalsi og
auðgunarbroti? Er það ekki
fyrir dómstólum, ef til kemur,
Sigurdór
Sigurdórsson
skrifar
sem menn bera fram slikar
afsakanir?
Litum nánar á varnarræðuna.
Jón sagði:
„.... En I þvi sambandi þykir
mér hlýða að geta þess, sem
reyndar hefur komið fram, að
ég hafði með bréfi dagsettu 18.
marz 1978 Sent iðnaðarráðu-
neytinu reikninga vegna
notkunar á einkabifreið,
sundurliðaða reikninga, fyrir
árin 1975 til ársloka 1977, -að
upphæð 886.057 krónur. Þrátt
fyrir margitrekaðar tilraunir til
aö fá þessa reikninga greidda
hafði mér ekki tekist það. En
hins vegar báru athugasemdir
rikisendurskoðunar það með
sér, að gert vpr ráð fyrir þvi að
til uppgjörs á þessari kröfu
kæmi. Þvi var það að ég taldi
eftir atvikum, aö þarna væri
örugglega séð fyrir þvi, að
þarna hallaðist ekki á fjármála-
lega þannig að Kröflunefnd sem
slik yrði fyrir fjárskaða vegna
þessara ráðstafana.
Með þessum sjónarmiðum,
sem ég hef nú verið að lýsa, skal
ég fúslega viðurkenna, að éghef
dottað á verðinum gagnvart
þeim aðilum sem allt vilja
leggja út á versta veg. I þvi efni
hef ég ekki við neinn að sakast
nema mig sjálfan”....
Tvíborgun
1 þessum orðum Jóns G. Sól-
ness kemur fram mjög alvar-
legt mál. Að sögn skrifstofú-
stjóra alþingis hafa alþingis-
menn nú bilastyrk sem nemur
500þúsundkr. á áriogaðauki fá
utanbæjar alþingismenn 96 kr.
greiddar fyrir hvern ekinn km
ef þeir ferðast á bifreiðum
sinum um kjördæmi sitt I þeim
tveimur ferðum, sem alþingi
greiðir fyrir þá á mánuði i kjör-
dæmin.
Sem sagt Jón fær fullan bila-
styrk frá alþingi en ætlar svo
lika að fá bilastyrk frá Kröflu-
nefnd (iðnaðarráðuneytinu) á
sama tima, svo ekki sé nú
minnst á að Krafla er I
kjördæmi Jóns. 1 annan stað
hefur það komið fram I
reikningum Kröflunefndar, að
nefndin hefur greitt sem nemur
hundruðum þúsunda fyrir bHa-
leigubila, sem Jón G. Sólnes tók
sem formaður Kröflunefndar.
Núverandi dómsmála-
ráðherra á eitt uppáhaldsorö:
„Siðleysi”. Hvað er siðleysi ef
ekki þetta?
Hér er ekki fjallað um þann
þátt Jóns i Kröflunefnd sem
kallast yfirvinna hans sem
nefndarmaöur og sem flokks-
bróðir hans fyrrum iðnaðar-
ráðherra Gunnar Thoroddsen
samdi við hann um „munn-
lega”. Það biður sins tima og
verðuránefa ekki siöur fróðlegt
mál en si'makostnaður og bila-
kostnaður, fyrrum formanns
Kröflunefndar.
— áb.