Þjóðviljinn - 21.10.1979, Qupperneq 12

Sunnudagur 21. október 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 13
12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. október 1979
Mér hefur
ævinlega
fundist ég
vera
hálfgerður
betlari”
Anna er 37 ára og á sex
börn. Hún og maður
hennar hófu búskap í lok
sjötta áratugsins, þegar
uppbyggingin í islensku
þjóðfélagi var hve örust.
Hún hefur enga starfs-
menntun og er alin upp
með það fyrir augum að
vecða húsmóðir og eigin-
kona. Maður hennar er
iðnaðarmaður og hefur
ávallt litið á sig sem fyrir-
vinnu heimilisins með
þeim skyldum og rétt-
indum sem því fylgja. Þau
eru nú að skilja.
— Ég var alin upp hjá afa og
ömmu úti á landi til 11 ára aldurs
Pabbi og mamma skildu, en ég
var svo Iitil þá aö ég man ekkert
eftir þvl. En ég fann mig einhvern
veginn aldrei hjá ömmu og afa og
ég sótti ákaflega stift til mömmu.
Og þangað kom ég svo 11 ára.
Hún haföi þá reyndar ekki
aöstööu til aö taka viö mér strax.
Hún var gift aftur og átti litið
barn og var I erfiðu hjónabandi.
Þau voru aö byggja um þetta leyti
og ég var þess vegna I nokkra
I’ mánuöi hjá skyldfólki okkar.
Sennilega hefur koman til
mömmu ekki oröiö alveg eins og
ég bjóst við, ég man þaö ekki
glöggt, en trúlega hef ég oröið
fyrir einhverjum vonbrigöum.
— Húsnæöiö var slæmt, þaö var
flutt inn I þetta hálfbyggöa hús
eins fljótt og mögulegt var og ég
taldist heppin aö fá aö sofa I
þvóttahúsinu. Mamma, stjúpi,
bróöir minn og hálfsystirin litla
voru öll I einu litlu herbergi I
kjallaranum.
— Mamma vann llka úti og þá
passaöi ég litlu systur þegar ég
varekki I skólanum. Ég lauk ekki
alveg skyldunáminu, ég var látin
hætta um miöjan vetur ferm-
ingaráriö. Þá gat mamma ekki
haft mig lengur og kom mér I vist
til góöra hjóna. Þaö varö mln
gæfa. Þarna kynntist ég fyrst
þeirri hlýju sem ég fann síðar aö
ég hafði fariö á mis viö. Og ekki
bara frá hjónunum, heldur llka
frá börnum þeirra sem voru upp-
komin og tengdabörnum. Þarna
var allt annaö andrúmsloft en ég
haföi þekkt.
— Ég saknaöi ekki skólans
beinllnis. Mér gekk ekki illa aö
læra. Um tlma átti ég I erfiö-
leikum með reikning en þaö
lagaöist þegar ég skipti um skóla.
Heima I sveitinni langaöi mig
mikið til aö fara i skólann þar en
þá mátti ég þaö ekki. Afi var
kennari og hann átti aö kenna
okkur, mér og bróöur mlnum.
Hann hafði samt ekki gott lag á
okkur og mér leiddist kennslan
hans og komst I uppreisnarhug.
Svo þegar ég kom suöur fór ég i
fyrsta skipti I skóla. En þegar ég
fór I vistina missti ég samband
viö jafnaldrana.
Hvers vegna bresta
hjónabönd? Fer hjóna-
skilnuðum fjölgandi? Er
hjónabandið úrelt þjóð-
félagsfyrirbæri? Spurn-
ingar af þessu tagi hafa
verið ofarlega á baugi síð-
ustu ár, þótt f urðu lítið haf i
verið fjallað um skilin
milli einkalífs og opinbers
lífs hérlendis. Lítið hefur
— Ég fór aö vinna I verksmiöju
þegar ég var 16 ára en bjó áfram
hjá þessu góða fólki. Ariö eftir
kynnist ég manninum mlnum
sem átti eftir aö veröa, þaö var á
balli.
Hann var fjórum árum eldri og
ég varö ofsalega ástfangin af
honum. Ef hægt er aö tala um ást
viö fyrstu sýn þá var þaö svo I
þetta skipti. Ég veit ekki hvort
þetta var gagnkvæmt. Hann var
búinn aö vera meö annarri og átti
meö henni ársgamalt barn en
núna var slitnað uppúr þvl.
Kannski var hann bara áttavilltur
og vantaði kvenmann, ég veit þaö
ekki. En ég var algjört barn og
vissi ekkert, og allra síst nokkuö
um kynferöismál. Um þaö gat ég
ekki talað viö neinn og enginn
sagöi mér nokkurn tima nokkuð.
Viö vinkonurnar töluöum aldrei
um þess háttar og ég hafði aldrei
sofið hjá áöur. Ég varö ófrlsk svo
tíTum leiö. Ég man ekki hvort ég
óttaðist aö svo myndi fara, ég
held ég hafi aldrei hugsað þá
hugsun til enda, ég var svo hrifin
og treysti manninum svo vel.
Auövitaö var ekkert vit I þessu,
en þaö sá ég ekki fyrr en seinna.
— Nú, svo fórum viö aö búa,
strax og viö fengum ibúö. Þá var
ég rétt oröin 18 ára. Ibúöin var I
risi og einungis meö þakgluggum,
en þaö skipti ekki máli þegar
maöur var svona ástfanginn. Ég
var búin að minnast á barniö sem
maöurinn minn átti áöúr, þaö var
telpa tveggja ára, og hún var á
hans vegum, var hjá foreldrum
hans. Nú vildi hann að viö tækjum
hana aö okkur. Eöa ég réttara
sagt. Þetta lenti allt á mér. Hann
sinnti telpunni ekkert. Og mér
fannst þetta ákaflega erfitt. Ég
var ekki vön litlum börnum
og kunni illa lagiö á henni.
Og svo var ég alltaf ein
heima. Ég var komin langt
á leið og á kvöldin þurfti
maöurinn minn alltaf aö fara út.
Ég veit ekki svo vel hvert, bara
eitthvaö, þaö var bara eins og
hann vidi alls ekki vera heima.
Og ég komst ekkert vegna barns-
ins hans. Hvers vegna ég lét bjóöa
mér þetta? Hvaö gat ég gert? Ef
ég heföi ekki þurft aö passa
barniðheföi ég llka fariö út, þó aö
ég væri háólétt, til vinkvenna
minna eöa eitthvaö. Ég reyndi
víst eitthvaö aö röfla I honum, en
hann hlustaöi ekki á mig.
— Svo fæddist barniö, þaö var
telpa. Hún, eins og öll mín börn,
var mikiö veik íeyrunum ilveg frá
byrjun, svo aö vökurnar uröu ansi
miklar. Þetta var þvl nokkuö
erfitt, ég var bara 18 ára og meö
tvö smábörn og svo varö ég strax
ófrísk aftur. Maöurinn minn hélt
uppteknum hætti og þegar ég er
hálfgengin meö ákvaö ég aö sllta
þessu sambandi. Ég ætlaöi
ekki aö láta nota mig sem
gólfþurrku til eillföar. Ég
var samt enn hrifin af hon-
um og hann lofaði bót og betr-
un en ég var alveg ákveöin.
Meö þessum manni ætlaöi ég ekki
aö búa lengur og aldrei framar.
Skilnaöurinn gekk i gegn um
voriö þá var telpan mln eins árs
og síöara barniö fæddist siðla
sumars. Það var drengur. Ég sá
engin ráö meö aö hafa tvö börn á
framfæri svo aö ég gaf þetta
barn. Ég vissi hvaöa fólk tók
hann. Annars hefði ég ekki treyst
mér til þess arna.
— Þegar þetta allt er um garö
gengiö fer ég upp i sveit til afa og
ömmu. Þar gat ég veriö eins lengi
og ég vildi en ég undi mér ekki þó
aö nóg væri að gera. Ég fór þvi til
Reykjavikur aftur og tók aö mér
aö sjá um heimili þar. Ég gat ekki
fengiö aöra vinnu vegna telp-
unnar. Þarna leiö mér bara vel en
svo var þaö einu sinni, þegar ég
fór á ball, að ég hitti manninn
minn fyrrverandi. Ég var hrifin
af honum ennþá þrátt fyrir allt og
hann vildi aö viö reyndum einu
sinni einn, byrjuöum upp á nýtt.
Hann vann þá úti á landi.
Ég neitaöi I fyrstu en hann gekk
á eftir mér meö grasiö i skónum
og þaö var erfitt aö standast
hann. Og þaö fór svo aö viö tókum
saman aftur og ég flyt til hans þar
sem hann er aö vinna úti á landi.
Þar var fátt til þæginda og ein-
angrunin mikil. Ég þurfti aö
sækja allt vatn út I læk og allt eftir
þvi.
— Til aö byrja meö var hann nú
talsvert betri en áöur... og þó, ég
veit þaö ekki. Hann haföi alveg
sömu skoöanir og fyrr. Ég var
kona og átti ekkert aö vera aö
skipta mér af málum. Ég átti aö
sjá um heimiliö og börnin, hann
að vera fyrirvinna. Ég haföi allt-
af litil auraráö og þaö breytt-
ist ekkert. Mér hefur ævinlega
fundist ég vera hálfgerður
betlari. Hann hefur aldrei látiö
mig eöa börnin svelta en mér
hefur aldrei komiö til hugar aö
verið gert af því að færa í
letur frásagnir fólks af
eigin lífi til að reyna að
varpa Ijósi á eða skýra
hvernig svokallað einkalíf
er ekki nema hluti af opin-
beru lífi og er mótað og
stjórnað af ríkjandi við-
horfum og hefðum í við-
komandi þjóðfélagsgerð.
I þessu sambandi má t.d.
nefna kynferðislega kúgun
kvenna á heimilum og í
hjónabandi og bælt tilfinn-
ingalíf karla, þar eð upp-
eldi þeirra miðast einkum
við að gera þá hæfa til að
gegna karlhlutverkinu
siðar meir.
Helga Sigurjónsdóttir
kennari hefur rætt við tvo
kaupa neitt án hans leyfis. Aldrei
neitt nema brýnustu nauðsynjar.
Hvers vegna ég hafi sætt mig viö
þetta? Ég hef ekki viljaö kvarta,
ég á llka mitt stolt. Misskiliö
stolt? Ég veit þaö ekki. Kannski.
Og hvaö þýddi svo sem aö segja
nokkuö? Þá var bara fýla
vonska. Og kannski var ég ekki
nógu frek. Ég held aö konur séu
afskaplega lítiö frekar. Viö erum
svo vanar aö hlýöa öðrum. Þaö er
tilgangslaust aö tala viö hann.
Hann er svo neikvæður. Og fer
versnandi.
—En svo ég haldi áfram, þá er
þar næst til aö taka aö viö flytjum
aftur til Reykjavikur eftir aö ég
er búin aö vera tvö ár þarna úti á
landi. Þá er ég búin aö eignast eitt
barn enn, dreng. Ég held ég hafi
viljaö eignast barn aftur svona
fljótt vegna söknuðar eftir barniö
sem ég gaf. Viö keyptum litla
Ibúö og áttum þar heima næstu 6
árin. Þá er kominn I mig einhver
órói. Börnin tvö eru oröin sex og
átta ára og ég hef ekki mikiö aö
gera og á mer heldur ekkert tóm-
stundastarf. Mér fannst ég vera
lokuö inni. Vinna utan heim-
ilis kom ekki til greina, þaö
vildi maðurinn minn ekki.
Hann ætlaöi svo sannarlega
aö sjá fyrir heimilinu sjálfur. Og
þá var eiginlega ekki um annaö
aö ræöa en eignast fleiri börn Þaö
var þaö eina sem ég gat gert.
Barniö var drengur og hann var
ákaflega veikur og erfiöur til
þriggja ára aldurs. Þá var ég
oröin hálfslöpp til heilsunnar af
vökum og þreytu. Ég þjáöist af
járnskorti eins og svo margar
konur en fór aö hressast smám
saman. Um sama leyti keyptum
viö gamalt einbýlishús. Þaö var
gaman og mikill munur aö
komast I stærra húsnæöi. En
þetta var heldur stór biti fyrir
okkur svo aö viö seldum húsiö og
fórum aö byggja. Við þurftum aö
leigja I eitt ár og fluttum svo I
nýja húsiö eins fljótt og kostur
var. Þá var allt hálfkláraö en þaö
var allt I lagi. Viö vorum aö
nálgast eitthvert takmark. Er
maöur ekki alltaf að þvl? En þá
verö ég ófrisk aftur og nú var þaö
ekki meö ráðum gert. Þetta var
þó ekkert áfall og ég eignaöist
indæla telpu. Þegar hún var á
ööru ári missti ég fóstur, var þá
hálfgengin meö. Mér féll þaö
mjög þungt og ég varö bitur úti
læknana sem önnuðust mig. Mér
fannst eins og þeim þætti þetta
ekkert tiltökumál, ég ætti svo
mörg börn fyrir, jafnvel að ég
ætti aö vera fegin. Þetta fór ein-
hvern veginn þannig meö mig aö
mér fannst ég vera aö veröa eitt-
hvaö skrítin. Þetta lagöist svo á
sinniö. Þaö kann aö hljóma
undarlega, en ég varö glöö þegar
ég varö ófrlsk enn á ný og þaö
hjálpaöi mér andlega. Þetta barn
er telpa og hún er þriggja ára
núna.
— Já, nú er svo komiö aö ég get
ekki meira. Ég hef oft reynt aö
tala viö hann en þaö er ekki til
neins. Ég get alls ekki búiö meö
honum lengur. Hann getur aldrei
séö sjónarmiö annarr^ bara sitt
eigiö, og hann veröur slfellt harö-
ari. Svo er hann farinn aö drekka.
Hann drekkur flest kvöld, segist
þurfa þess til aö geta slappaö af.
Finnst sér ekki vera þaö ofgott.
Hann vinnur ennþá mikiö. Ég
hef reynt aö fá hann til aö hægja á
sér. Og nú finnst mér ég ekki vera
lifandi lengur og ég er hrædd viö
þaö. Ég á þessi börn og á eftir aö
ala þau upp, og ég held aö ég geti
þaö ekki sómasamlega ef þessu
heldur áfram. Mér finnst ég llka
vera að veröa hörö og þaö óttast
ég. Ég óttast aö geta ekki gefiö
aðila, karl og konu, sem
eiga það sameiginlegt að
hafa beðið skipbrot í hvort
sínu hjónabandi. Að
skiljanlegum ástæðum
óskuðu bæði nafnleyndar
(sökum hagræðis getum
við nefnt þau Helga og
önnu), en allt sem er eftir
þeim haft er þeirra eigin
orð og hvergi út af brugðið.
börnunum nóga bliöu, en þaö tel
ég nauösynlegt. Ég held aö börnin
muni ekki missa mikið þó aö viö
skiljum. Þau stóru hvetja mig
meira aösegja. Hann hefur aldrei
skipt sér af uppeldinu nema til aö
vanda um viö börnin. Og refsa
þeim. Hann lamdi þau lika, sér-
staklega þau eldri, ég varö oft aö
ganga á milli. Nei, hann sló mig
aldrei. Það þoröi hann ekki, þá
heföi ég farið á stundinni. Ég læt
ekki bjóöa mér allt.
Hann má eiga þaö, aö hann lán-
aöimér bilinn oftastnær þegar ég
baö um þaö. Þaö hjálpaöi mér
mikiö, þá get ég þó komist útaf
heimilinu, og ég held þaö sé þess
vegna sem ég hef ekki einangrast
alveg. Ég hef getaö haft samband
viö vinkonur minar og fjölskyldu.
En hann reyndi aö eyöileggja þaö
og tókst þaö reyndar aö mestu.
Viö eigum oröiö næstum enga
vini.
— Þessi ákvörðun min aö skilja
er aðeins til aö reyna aö bjarga
þvi sem bjargaö verður. Ég á
eftir að ala upp þessi börn eins og
ég hef þegar sagt, og ég er viss
um aö ég get þaö betur ein en viö
þessar aöstæður. Ég hef aldrei
fengiö aö vera ég sjálf. Hann hef-
ur alltaf dregiö úr mér kjark og
gert lítiö úr mér og er nú ævinlega
súr og niöurdrepandi, situr viö
eldhúsboröið á kvöldin, drekkur
og þegir. Kynlif? Já, þaö vill
hann. En ég hef enga ánægju af
þvi. Eðlilega Ég haföi þaö, en ég
er nú oröin gjörsamlega tilfinn-
ingalaus. Ég held aö karlmenn
vilji sofa hjá, hvernig sem á
stendur, llka þó aö þeir fyrirllti
konuna. Og ég hef sagt honum aö
kynkuldi kvenna sé körlunum aö
kenna. Viö veröum kaldar þegar
ekkert tillit er tekiö til okkar og
viö bara notaðar. Neita honum?
Þaö þýöir ekkert. Þaö hefnir sin.
„Það er í eðli kon-
unnar að þiggja forsjá
karlmannsins”
Helgi er 37 ára ríkis-
starfsmaður, og á eitt
barn. Hann ólst upp víð góð
ar aðstæður og naut örygg-
is í æsku. Hann giftist rúm-
lega 24 ára gamall náms-
konu sem gerði æ meiri
kröfur til helmingaverk-
skiptingu á heimilinu.
Hann gat ekki fallist á
þessar jafnréttishugmynd-
ir hennar og varð þetta
ósamkomulag fyrsti að-
dragandi að hjónaskiln-
aðinum. Helgi hefur nú
verið skilinn í tvö og hálft
ár. Hann býr í eigin íbúð og
hef ur ekki gifst aftur.
— Ég er alinn upp I Reykjavik
hjá foreldrum minum og er elstur
af fjórum systkinum. Uppeldið
var allstrangt, faöir minn var
óumdeilanlega húsbóndinn á
heimilinu, en móöir mln réö þvl
sem hún vildi innan stokks. Al(h-ei
varö ég var viö aö þau rifust og
þaö þótti mér sjálfsagt og eöli-
legt. Ég þekkti ekki annaö, þann-
ig var þaö einnig hjá nágrönnum
mlnum og kunningjum.
— 1 barnaskóla lék ég mér bara
viö stráka. Þetta voru tveir aö-
skildir heimar, stelpuheimurinn
og strákaheimurinn og þar var
enginn samgangur á milli. Viö
reyndum ekkert aö kynnast. Mér
fannst stelpurnar hvorki betri né
verri en viö, bara ööruvlsi. Svo I
gagnfræöaskóla fór maöur aöeins
aö taka eftir stelpum, ein var
kannski sætari en önnur fannst
manni og önnur betri og hjálp-
samari en gekk og gerðist. Ég
man ekki til þess aö viö vinirnir
— ég átti alltaf tvo til þrjá mjög
góöa vini — værum neitt sérstak-
lega mikiö aö hugsa um stelpurn-
ar.
— A þessum árum var ekkert
um kynfræöslu I skólum og þaö
má segja aö ég hafi nánast enga
kynfræöslu hlotið sem barn og
unglingur. Þegar ég var lítill
spuröi ég eitthvaö út I þessi mál
ég fékk hjá móöur minni ævinlega
heiöarleg svör, en ég spuröi ákaf-
lega lltiö. En þegar ég var 17 ára,
tók faöir minn sig til og fór aö
fræöa mig um getnaöarvarnir. Þá
var liöiö ár frá þvl ég haföi fyrst
veriö meö stúlku og var löngu bú-
inn að afla mér nauösynlegustu
upplýsinga.
— Ekki man ég til þess aö eldri
menn hafi veriö aö reyna neitt aö
ráöi aö ræöa kynferöismál viö
okkur strákana sem vorum I
sumarvinnu hér og þar. Þó minn-
ist ég eins sem vildi endilega
bjóöa mér heim til sln eitthvert
kvöldiö aö skoöa myndablöö. En
hann tók þaö skýrt fram aö ég
mætti ekki reyna viö konuna
hans. Ég var þá 13 ára!
— Og þá er vlst komiö aö aöal-
kaflanum — hjónabandi minu —
sem entist I 11 ár. Ég held viö
kærastan min og ég höfum veriö
allra skynsamlegasta fólk. Þó
finnst mér núna aö viö höfum
tæplega veriö oröin nægilega
þroskuö þá til aö ganga I hjóna-
band. óllkt mörgum öörum vor-
um viö ekkert aö flana aö hlutun-
um og vorum búin aö þekkjast
lengi og kynnast vel, þegar viö
gengum I þaö heilaga. Viö rædd-
um talsvert um þetta fyrirtæki —
hjónabandiö — áöur, og skoöanir
okkar á þvi fóru alveg saman i
þann tlö. Karlmaöurinn átti aö
vera fyrirvinna og sá sem heföi
úrslitavald i meiri háttar málum,
en konan átti aö vera heima og
sjá um daglegan heimilisrekstur
og væntanleg börn. Ég var ákveö-
inn I þvi að koma ekki nálægt eld-
húsinu. Þaö var prinsipp hjá mér
þá. Þetta má e.t.v. rekja til þess
að ég lenti i andstööu viö móöur
mlna á unglingsárunum vegna
þessa. Hún var ekki eins mikiö
heima og venjulegar húsmæöur
þá um stundir. Hún fór út I nám
og slöar vinnu og ég vildi sjá til
þess aö slikt geröist ekki I minu
hjónabandi.
— Viö hjónin byrjuöum búskap-
inn ákaflega vel, fluttum strax I
tilbúna ibúö og eignuöumst ekki
barn nærristrax. Viö vorum bæöi
búin aö ljúka námi og mér fannst
allt I lagi aö konan mln ynni utan
heimilis meöan ekkert væri barn-
iö. Hún haföi starf sem henni þótti
skemmtilegt og auk þess veitti
okkur ekkert af peningunum
meöan viö vorum aö greiöa niöur
byggingaskúldirnar.
— Eftir fjögurra ára hjónaband
töldum viö svo timabært aö eign-
ast barn og gerðum þaö. Þetta
barn er telpa og viö vorum bæöi
afar hamingjusöm meö hana.
Konan fékk barneignarfri eins og
fara gerir en aö þvi loknu vildi
hún aftur byrja aö vinna. Ég
lagöist eindregiö gegn því en hún
hélt slnu striki, og ég lét kyrrt
liggja meöan hún sinnti heimilinu
aö ööru leyti. Hún sá alveg um
heimilisverkin eftir sem áöur og
barniö llka þegar þaö var ekki I
gæslu. En smám saman fór hún
aö kvarta yfir þessu og vildi koma
á helmingaverkaskiptingu á
heimilinu. Ég sá hins vegar enga
ástæöu til aö fara aö ganga i
heimilisverkin. Hún stefndi aö
fyrirkomulagi sem mér var al-
gerlega á móti skapi.
— 1 minum augum var um-
önnun barnsins aöallega hennar
mál og reyndar held ég aö áhugi
flestra feðra á börnum sinum fari
vaxandi eftir þvl sem þau eldast
og hægt er aö fara aö tala viö þau.
Smám saman kom llka I mig
kergja eftir þvl sem árekstrunum
okkar 1 milli f jölgaöi, þvi aö engin
málamiölun virtist vera I sjón-
máli. Konan fór svo I tilbót viö
vinnuna aö taka þátt I félags-
störfum bæöi I sambandi viö
vinnuna og I kvennabaráttu. Og
þá fór verulega aö skerast I odda
meö okkur.
— Ég gat meö engu móti fallist
á jafnréttishugmyndir hennar og
geri þaö ekki enn þann dag i dag.
Ég tel aö konan þurfi aö hafa eitt-
hvaö til karlmannsins aö sækja og
hún verður aö þiggja forsjá hans.
Þetta er I eölinu. Þaö er ekki svo
hlægilegt sem mörgum finnst,
sem segir um þetta I bibllunni
og frægt er aö konan eigi aö
vera manni sinum undirgefin.
Þessu er ég sammála. En
þetta er ekki nema hálf-
leikurinn, þvi það segir llka
aö maðurinn megi ekki mis-
nota þaö vald sem hann hefur
fengiö yfir konunni.Þetta veröur
aö haldast I hendur. Konan þarfn-
ast þess aö annast mann sinn og
sýna honum hlýju og njóta þess
aö eiga hylli hans og aðdáun.
Þetta, ásamt börnunum þegar
þau koma, veitir henni llfsfyll-
ingu — sem konu. Llfsfyllingu
sem hún fær ekki annars staöar
eöa meö öðrum hætti. Karl-
maöurinn fær slna llfsfyllingu af
þvi aö finna aö hann á góöa konu

V X :
ÉÉM*—
sem þarfnast hans. Þau gangst
upp I og njóta þess, aö vera hvort
ööru maöur og kona. Sé hjóna
bandiö ekki byggt upp meö þess-
um hætti, tekur þaö á sig mynd
sameignarfélags og veröur fljót-
lega fallvalt. Sllkt sameignar-
félag verður innantómt og ófull-
nægjandi og stendur oft ekki leng-
ur en þar til þriöji aöili birtist.
Aöili sem kallar fram karlmann-
inn I honum eöa konuna i henni,
þaö er eöliö. Þaö er því engin til-
viljun aö I mörgum góöum hjóna-
böndum stendur konan manni
sinum þrepi „neöar” hvaö varðar
gáfur og menntun. Ef þær standa
mönnunum jafnfætis er hættan á
sameignarfyrirkomulaginu
meiri.
— Ég á kunningja þar sem
hjónin lifa eftir jafnréttishug-
myndinni eöa þvi sem ég kalla
helmingaskiptareglunni. Þau
segjast vera ánægö meö þaö og
vitaskuld hafa allir rétt til aö
velja sér þaö llfsform sem þeir
telja aö best henti.
En ég er viss um aö þetta geng-
ur ekki til lengdar. Eöliö hlýtur aö
segja til sín.
— En svo ég viki aftur aö fram-
vindu hjónabands mins, þá er þar
til aö taka, aö ég fer aö vera æ
sjaldnar heima, finnst ég ekkert
erindi eiga þangaö. Ég boröa
gjarnan úti meö kunningjum
mlnum, mér finnst leiöinlegt
heima m.a. vegna þess aö deilur
okkar voru orönar daglegt brauö.
Ég leita mér lika félagsskapar
kvenna, kynllf okkar hjónanna
var oröiö i algeru lágmarki. Ég
fæ mér llka aukavinnu og konan
er i fullri vinnu og félagsstörfum
svo aö viö erum eins lltiö saman
eins og hugsast getur og hittumst
yfirleitt ekki nema þreytt aö lokn-
um vinnudegi.
— Nú, viö reynum nokkrum
sinnum aö ræöa málin I vinsemd
og komast aö e.k. málamiölun.
T.d. stakk ég upp á þvl einu sinni
aö ég minnkaöi eöa hætti I auka
vinnunni gegn þvl aö hún léti sér
nægja aö vinna hálfan daginn.
Þvi neitaöi hún, sagöist ekki
treysta mér, ég væri bara að leiöa
sig I gildru og myndi auka vinnu
mina aftur þegar hún heföi
minnkaö viö sig starf, sem henni
llkaöi afar vel. Og vitaskuld hlaut
þetta aö enda á einn veg, annaö
hvort okkar varö aö beygja sig
eöa leiöir aö skiljast. Viö horfö-
umst I augu viö þá staöreynd aö
viö heföum þroskast hvort I slna
áttina. Grundvallarskoöanir
hennar á lifinu höföu breyst en
minar lltiö sem ekki. Hún varö
þvi aö velja. Min vegna mátti hún
sem best hafa þessar skoöanir en
þá gathúnekki haft mig líka. Hún
átti sem frjáls einstaklingur rétt
á að lifa lifinu eftir eigin höföi en
ég var staðráöinn I aö taka ekki
þátt I þvi lengur. Minn réttur var
aö neita þvi — og þaö geröi ég.
— Viö skildum I mestu vinsemd
en vissulega var þaö erfitt. Viö
erum góöir kunningjar núna og
samband mitt viö barniö er eins
og best verður á kosiö.
— Ég er ekki sá sami og ég var
fyrir 10 árum og ég reikna llka
meö því aö taka nokkrum stakka-
skiptum næsta áratuginn. Ég hef
aö visu ekki skipt um skoöun á llf-
inu I meginatriöum, en skoöanir
minar eru nú mótaöri og meövit-
aöri en áöur. Rauösokkum finnst
ég sjálfsagt vera einhver óskap-
legur afturhaldsseggur, en þaö tel
ég mig alls ekki vera. Ég held
hins vegar aö ég sé ákaflega
raunsær og hreinskilinn, bæöi
gagnvart sjálfum mér og öðrum.
Mig grunar aö þeir karlmenn sem
segjast vera sammála jafnréttis-
hugmyndum Rauösokka séu þaö
ekki innst inni, og ég hygg aö
„húsfeðurnir” sem nú ganga um
brosandi meö kornabarn á arm-
inum og uppþvottaburstann I
lausu hendinni, veröi ekki jafn-
brosmildir að svo sem 10 árum
liönum. Reyndar er ég ekki
ósammála öllu sem Rauösokkar
segja, ég tel t.d. sjálfsagt aö allir
geti fengiö aö læra og aö sömu
laun séu greidd fyrir sömu vinnu.
— Ég er viss um aö hjónaband I
hefðbundnu formi á framtlö fyrir
sér. Þegar þetta „kvenréttinda-
flipp” 20. aldarinnar er gengiö
yfir mun hjónaböndum reiöa
betur af en nú gerist. Og þó aö ég
sé býsna ánægður meö einlifiö,
heföi ég ekkert á móti þvl að
giftast meö tiö og tima. Hvort ég
finni konu sem muni ganga aö
skilmálum mlnum? A þvl leikur
ekki nokkur vafi. Ég veit aö sem
betur er eru enn til konur sem eru
reiöubúnar að vera konur.