Þjóðviljinn - 21.10.1979, Blaðsíða 16

16 SIDA — ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 21. október 1979
KOSNINGABARÁTTAN í DAIMMORKU
3. GREIN
Borgara-
flokkana
langar í
ráðherra-
stólana
Kosningasigur danskra
sósíaldemókrata í febrúar
1977 efldi minnihlutastjórn
þeirra til muna. Eins og
áöur, þurftu þeir þó að ná
samkomulagi við borgara-
flokka um meginstefnuna.
Hinir „ábyrgari" borgara-
flokkar skiptust á um að
semja við sósíaldemókrata
um einstaka málaflokka,
en slik stjórnunaraðferð er
afar erfið og seinfær.
)o. yo o(hicC QCt^t
(rot,
Eftir stormasama sambúö meö krötiim flutti dansi Vinstriflokkurinn aftur inn á borgaraheimiliö. Frá
vinstri: Poul Schluter, formaöur thaldsflokksins, Erhard Jakobsen, formaöur Miödemókrata, Poul
Möller, formaöur Kristilega þjóöarflokksins og Henning Christophersen, formaöur Vinstriflokksins.
Þaö gerði Anker Jörgensen svo
enn erfiðara fyrir, að sumarið
1978 tóku fjórir borgaraflokar að
rotta sig saman. Ihalds-
flokkurinn, Vinstriflokkurinn,
Miðdemókratar og Kristilegi
þjóðarflokkurinn lýstu þvi yfir, að
þeir hygðust bjóða upp á stjórn-
arvalkost við minnihlutastjórn
Sósialdemókrata^
Til að varpa ljósi á það, hvilik
pattstaöa nú var komin upp, skal
minnt á nokkra drætti i sam-
setningu danska þjóðþingsins.
Glistrup hefur 26 þingmenn, og
enginn „ábyrgur” stjórnmála-
maður vill starfa með honum I
rikisstjórn. A sama hátt hafa
kratar jafnt sem fjögurralaufa-
smárinn útilokað möguleikann á
samstarfi viö hina 19 þingmenn
sósialisku flokkanna. Kratar hafa
hins vegar 65 þingmenn,
fjögurralaufasmárinn 53 og mið-
flokkarnir 11, en Grænlendingar 2
og Færeyingar 2. bað er þvi von-
laust að mynda 90 þingmanna
meirihluta, á meðan ekkert sam-
starf er milli krata og fjögurra-
laufasmárans.
Anker Jörgensen fór heldur
ekki i felur með það i fyrra-
sumar, að markmið hans væri aö
sundra samstarfi borgaraflokk-
anna. Hann bauð til stjórnar-
viðræðna, og niðurstaðan varð sú,
að kratar mynduðu stjórn með
Venstre, höfðu þar meö 86
þingmenn að baka, og tókst
hverju sinni að fá nokkra aðra til
liðs við frumvörp sin.
Glataði sonurinn
snýr heim
Stjórnarþátttakan kom Vinstri-
flokknum vitaskuld i ónáð hjá
hinum borgaraflokkunum, en
eftir stjórnarslitin I haust, var
fyrsta verk flokksformannsins,
ann-
að ill-
gresi
Henning Christophersen, að kalla
fjögurralaufasmárann saman.
Þegar i stað var gefin út yfir-
iýsing um að flokkarnir fjórir
hygðust standa saman i kosn-
ingabaráttunni og stefndu að
stjórnarmyndun eftir þær. Þeir
hafa þó jafnframt lýst þvi yfir, að
slik stjórnarmyndun komi þá
aðeins til greina, ef fjögurra-
laufasmárinn fær fleiri þingsæti
en kratar. Til þess að svo verði,
þarf töluverð breyting að veröa á
fylgi flokkanna. Fjögurralaufa-
smárinn fékk 30% atkvæða i
siðustu kosningum, en kratar
37%.
Flokkarnir fjórir hafa hver sina
kosningastefnuskrá, sem þó eru
keimlikar. Þeir eru sammála um
að koma á verðstöövun og banni
viö launahækkunum, að rikisút-
gjöld verði skorin niður og öðrum
tiltækum ráðum beitt til að
minnka hallann á greiðslujöfnuði
Dana. Munurinn felst e.t.v.
fremur I stil og áherslum.
Miðdemókratar leggja sérstaka
áherslu á lög og reglu, ihaids-
menn klifa mjög á nauðsyn land-
varna, og kosningabarátta kristi-

Glistrup er enn ótvlrætt leiðtogi Framfaraflokksins. Allan lands-
fund flokksins var höfuð hans á ræöustólnum.
AUGLYSING
Landsvirkjun mun á næstunni bjóða út
byggingu undirstaða fyrir fyrstu áfanga
Hrauneyjafosslinu eða frá Hrauneyjafossi
að Þórólfsfelli sunnan Langjökuls.
Þeir verktakar er hafa áhuga á að bjóða i
verkið og taka þátt i kynningarferð um
svæðið 25.10. n.k. eru beðnir um að hafa
samband við Landsvirkjun i sima 86400
fyrir 24.10 1979.
E LANDSVIRKJUN
legra snýst að mestu um vernd
fjölskyldunnar og kristilegs
siðgæðis.
I einstökum málum greinir
flokkana á, og má þar taka hús-
næðismál sem dæmi. Vinstri-
flokkurinn vill vernda rétt leigj-
enda að nokkru, en miðdemó-
kratar og íhaldsmenn vilja ofur-
selja þá markaðnum, þ.e. braski,
og hvetja fólk sem mest til að
eignast eigið húsnæöi.
1 kosningabaráttunni hamra
kratar mjög á þvi, að misklíð sé
um mörg mál með fjögurralaufa-
smáranum. Þeir telja það
vænlegast til árangurs að benda á
styrk og samhug sósialdemó-
krata andspænis glundroða borg-
araaflanna. Kratar benda líka á,
að þótt fjögurralaufasmárinn
yrði fjölmennari á þingi en
kratar, gæti hann ekki myndað
stjórn nema með stuöningi
framfaraflokks Gllistrups, og til-
hugsunin um að Glistrup leggi
hönd á danskan stjórnvöl fær kalt
vatn til að renna milli skinns og
hörunds meginþorra
landsmanna.
Verður öskubusku
boðið á ballið?
1 kosningunum 1977 varð
flokkur Glistrups næststærsti
flokkur landsins, hlaut 14,6% at-
kvæöa. Hann hefur hins vegar
verið að mestu einangraður á
þinginu og t.d. aldrei tekið þátt i
samningum um myndun þing-
meirihluta. Slfkt hefur hreinlega
ekki komið til greina: Glistrup er
ekki „stofuhæfur”, heldur
óábyrgur lýðskrumari i augum
,Fjögurralaufasmári”og
bæði krata og meginhluta
borgaraaflanna.
Á kjörtímabilinu myndaðist
hins vegar „hægfara” armur I
flokki Glistrups. U.þ.b.
helmingur þingflokksins vildi
ganga til samninga við hina
borgaraflokkana og um leiö slá af
itrustu kröfum sinum, til að
komast inn i hlýjuna. Glistrup
sjálfum hefur ekkert verið um
þetta gefið, en hægfara hluti þing-
flokksins hefur oft ráðið ferðum
hans og átt I litils háttar
samningamakki við aðra
borgaraflokka.
í haust breyttist ágreiningurinn
hins vegar 1 opinská átök.
Miðstjórn Framfaraflokksins
lagði bann við þvi, að helsti tals-
maður hinna hægfara, Jörgen
Junior, yrði i framboði fyrir
flokkinn. A landsfundi flokksins i
septemberlok voru miklar deilur,
annars vegar um rétt miðstjórnar
til að ráða frambjóðendum, hins
vegar um það, hvort taka ætti upp
sáttfúsari stefnu gagnvart öðrum
borgaraflokkum i þvi skyni að
ná einhverju af stefnuskrár-
atriðum fram. Glistrup og
nánustu samstarfsmenn hans
báru þar sigur úr býtum með
harða og ósveigjanlega stefnu:
flokkurinn lýtur áfram harðri
miðstjórn (Þótt Junior hafi verið
tekinn i sátt sem einstaklingur),
og hvergi er slegið af allt-eða-
ekkert stefnu flokksins um að
skera niður mestan hluta rikisút-
gjalda o.s.frv..
Landsfundur Framfara-
Gestur
Guðmundsson
skrifar frá
Kaupmannahöfn
flokksins markaði þá stefnu, að
flokkurinn muni enga ríkisstjórn
styðja, nema hann fái fulla aðild
að mótun stefnu hennar. Þessi
afstaða flokksins virðist útiloka
allt stjórnarsamstarf við
fjögurralaufasmárann, sem vill
einungis fá stuðning frá þing-
mönnum Glistrups, en vill halda
þeim fjarri allri stefnumótun.
Litlar horfur á
borgaralegri stjórn
Það syrti enn i álinn fyrir fjög-
urralaufasmárann, þegar gamlir
vopnabræður hans, Radikale
venstre, lýstu þvi yfir i upphafi
kosningabaráttu að þeir teldu
minnihlutastjórn krata mun
heppilegri en stjórn borgara-
flokkanna.
Samkvæmt skoðanakönnunum
verða litlar breytingar á fylgi
flokkanna. Sumar þeirra gefa
vfsbendingu um að kratar bfði
nokkurn ósigur, fái 33% i stað 37%
nú, en sósialisku flokkarnir vinni
töluvert á, fari úr 10% atkvæða i
12 eða 14%. A hinum arminum
eru smávægilegar tilfærslur,
Ihaldsmenn virðast vinna nokkuö
á, en Glistrup tapa nokkru. Þótt
Anker sé illa við það, getur verið
að hann neyðist til að mynda
þingmeirihluta með miðflokkun-
um og Sósialiska þjóðarflokknum
og jafnvel kommúnistum. Verði
slikur þingmeirihluti ekki fyrir
hendi, er samt sem áður óliklegt
að borgaraflokkarnir geti
myndað starfhæfa stjórn. Eina
lausnin, sem þá yrði á stjórnar-
kreppunni, væri að borgaraöflin
og kratar sliðri sverðin enn einu
sinni og stýri þjóðarskútunni upp
á næstu sker auðmagns-
kreppunnar.
(1 siðustu greininni um dönsku
kosningabaráttuna verður fjallað
um sósialisku flokkana).
Kaupmannahöfn 16. okt. 1979
Gestur Guðmundsson
4^
Slátursala
4j
Notið tækifærið og gerið góð matarkaup.
Næsta vika er siðasta vika slátursölunnar.
Opið frá kl. 9 til 12 og kl. 13 til 18.
A laugardögum frá kl. 9 til 12.
Lokað mánudaga
<£
Sláturfélag Suðurlands,
Skúlagötu 20, sími 25355.