Þjóðviljinn - 24.12.1979, Blaðsíða 3

Jólablað Þjóðviljans 1979
3
— Mig langar auðvitað annað
hvort að komast á blað sögunnar
eða brjóta blað i henni, svaraði
röddin.
— Svei þér, Litla teiknaða
telpa, sagðiég. Þilvilt ekki týnast
i óravidd fjarlægðar eða i auðn
heiðanna, eins og ég.
— Nei, svaraði röddin. Ég hef
þegar færst af laufblaöi á blað i
blokk. Það álít ég vera sigur, þvi
laufblaðið rotnar fyrr en pappir.
Þökk sé þér.
Við svarið varð ég hnugginn og
sagöi:
— Hingað fór ég til að hugsa
svo enginn heyrði. Ég ætlaði að
henda hugsunum minum Ut i
vindinn. Ég er orðinn leiður á
blöðum fyrir löngu.
— Ég vil ekki vera teikning á
jurtarblaði, þá rotna ég, sagði
Litla teiknaða telpan. Ég vil ekki
dúsa of lengi á blaði i teiknibók,
þá máist ég.
— Ef þú talar eins og fulloröinn
maður, þá þurrka ég þig umsvifa-
laust út með strokleðrinu minu,
sagði ég ógnandi. Ég vil ekki
hlusta á venjulegt raus.
Litla teiknaða telpan hló
hæðnislega.
— Þú þurrkar mig aldrei út,
sagði hún.
— Hvi heldur þú það? spurði
ég. Heldurðu að ég sé ragur aum-
ingi sem óttast eyðileggingu og
óskapnað. Nei, ég veit að öll sköp-
un fæðist úr óskapnaði.
— Veit ég, sagði Litla teiknaða
telpan. En mig grunar að þú sért
þegar orðinn ánægður með teikn-
inguna af hugmynd þinni, og þótt
þú hafir haldiö út á auðnir til að
týna fyrri hugsun og viljir segja
buskanum frá sögu þinni og viljir
hreinsa hugann af hégómlyndi,
þá finnst þér Litla teiknaða telpan
veraharla góð. Úr þvlsem komiö
er þurrkar þú hana ekki út hvorki
með strokleðri né gleymsku.
— Þú ert merkikerti, sagði ég.
— Þess vegna vil ég komast á
blað sögunnar, sagði hún.
— Hver andskotinn er þetta,
hrópaði ég. Er ég ekki að semja
um þig sögu á blaö?
2
Maður sem hverfur einn út á
auðnina sættir sig viö aö hann
týnist oghverfur sporlaust. Aðrar
reglur gilda um myndir. Litla
teiknaða telpan fékk svo mikla
ást á reitnum i blokkinni að hún
gat ómögulega sætt sig við að li'f
hennar og linur væru eintóm
óvissa og algerlega undir öðrum
komnar. Þess vegna endurtók
hún si og æ þrjóskulega, eins og
hún haslaöi sér öruggan völl með
endurteknum orðum:
— Þú getur ekki þurrkaö mig
út.
— Vist, sagði ég. Éf ég vil. Þá
hverfur þú algerlega eða verður
eftir á biaðinu sem óhreinindi.
Viljinn er fyrir öllu.
— Hef ég vilja? spurði Litla
teiknaða telpan.
— Þú hefur engan vilja nema
ákvörðun mína, svaraði ég. Hug-
um minn sér þér fyrir öllu.
— Breyttu mér, sagði
teikningin á blaðinu. Gerðu mig
fullkomna. Ég er orðin leið á aö
vera lltil.
— Ég vil það ekki, svaraöi ég.
Ef ég breyti þér þá hleypurðu
burt.
—• Situr ævilangt i huga þér
æskan og sagan af Sætabrauðs-
drengnum? spurði Litla teiknaöa
telpan. Heldur þú að teikning
hegði sér eins og saga, sem hljóp
burt frá gömlu konunni og gamla
manninum og svininu lika?
— Allir hlaupa aö lokum burt,
sagði ég.
— Skelfing haföi Sætabrauðs-
drengurinn djúp áhrif á mennina,
sagði Litla teiknaða telpan. Þeir
eru sihræddir við að missa, glata
og sakna.
— Viö viljum læra af lestri og
reynslunni, sagði ég.
Litia teiknaða telpan fór að
hlæja og horföi á mig með sam-
blandi af forvitni og ögrun, likt
Smásaga
eftir
Guðberg
Bergsson
og ófullgerð mynd eða málverk,
sem heilia i sinu margbrotna lát-
leysi en verða óþolandi eftir að
þær fá ramma og gler og hanga á
vegg. Þannig var telpan,
umkomulaus á ósköp ódýru blaði
iblokk, en á andlitinu var engu að
siður hrokasvipur myndar sem
hefur gengið kaupum og sölum og
hangiöekki aðeinsl stofum, held-
ur jafnvel i söfnum við hlið meiri
háttar málverka. Slikur heiður
veitist sjaldan teikningum, þvi
þær eru geymdar I rökkvuðum
deildum eða dökkum möppum
sem minna á hugskot, enda þola
teikningar ekki sterka birtu, þær
eru of fingerðar og i eöli sinu ljós-
fælnar. Mérlikaðiekkialls kostar
að Litla teiknaða telpan lét skína
úr svipnum sinum, að hún ætti
skilið að hanga við hlið málverks
af sögulegum atburði I safni.
— Ég veit um hvað þú ert að
hugsa, sagði Litla teiknaða telpan
sposk.
— Um hvaö hugsa ég? spurði
ég.
— Að ég hafi hangiö á vegg I
safni, svaraðihún. Ég hékk áður i
heldur óhrjálegri kompu I huga
þér! og með sama áframhaldi og
andleysi þinu fæ ég ekki einu sinni
að rykfalla á Bæjarbókasafninu.
Það fauk i mig á augabragði við
orð Litlu teiknuðu telpunnar. Ég
skellti blokkinni aftur, beint á
nefið áhennioghétað opnaaldrei
aftur spjöld hennar, hversu ein-
mana sem ég yrði I óbyggðum.
Um stund hvarf ég inn i þögn-
ina. Ég þrammaði áfram. Fætur
mínir sukku annað hvort i
mjúkan mosa eða haröir steinar
skárust I iljarnar. Erfiði göng-
unnar lagði undir sig llkamann,
svo ég gat ekki hugsað.
En óðar en ég varð úrvinda og
lagðist til svefns og sofnaði, þá
birtist Litla teiknaða telpan mér i
dimmum draumi. Hún ætlaði að
hefja máls á einhverju óþægilegu,
en ég reif mig upp úr svefninum
um ljósanótt og héltáfram göngu
stefnulaust út i óvissuna. Ég sór
við sjálfan mig og hét huga
minum, að ég skyldi aldrei leiða
hann að Litlu teiknuðu telpunni.
Morgun einn eftir næturlanga
göngu þrengdi þögnin að höfðinu.
Ég tyllti mér úrvinda á þúfu við
lækjarsprænu sem rann talsvert
áköf að árstraumi. Litlu neðar
streymdi áin út i breitt fljót, og
fljótið hélt eflaust að endalausu
hafi, eins og öll fljót gera. Hugs-
unin um endaleysið olli þvi aö ég
dró blokkina úr vasanum, lokaði
augunum ogreif I flýti blaðið með
Litlu teiknuðu telpunni og fleygði
þvi blindandi I lækinn sem rennur
i ána sem finnur fljótið sem fellur
i haf dauðans.
Þegar ég hélt að blaðið hefði
borist burtmeðstraumnum gat ég
ekki stillt mig heldur opnaði aug-
un. Blaðið snerist þá hægt I iðu-
straumi lygnu og Litla teiknaða
telpan glotti sigurviss til mln, líkt
og lifsreyndur maður glottir
háðslega I dauðanum.
Blaðið með telpunni hring-
snéristí iðunni, og telpan hefði ef-
laust glott endalaust til mln, hefði
ég ekki þrifið steinvölu og kastað
henni á varir hennar. Blaðið
hoppaði á skvettum úr hinni eillfu
hringrás og út á streng fljótsins.
Nú var myndin og blaöið á valdi
vatnsins sem bar Litlu teiknuðu
telpuna á bylgjum þangað sem ég
hélt að hún ætti aldrei aftur komu
auðið.
Siöan sofnaði ég I sólinni og
svaf draumlausum svefni. Og
þegar ég vaknaði fannst mér ég
vera endurnæröur og nýr maður,
en ekki leið á löngu áður en ég
saknaöi Litlu teiknuðu telpunnar,
kannski vegna þess hvaö hún
barst hjálparvana meö straumn-
um út I fljótið sem rann I hafið
mikla. Égreisþviáfæturoghljóp
angistarfullur að fljótinu. Ég
hrópaði:
— Flýttu þér, hugur minn,
finnduog bjargaðu Litlu teiknuðu
telpunni.
(Ur óprentaðr i skáldsögu)