Þjóðviljinn - 03.05.1980, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 3. mal 1980
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyf ingar og þjóðfrelsis
(Jtgefandi: CJtgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan Ólafsson
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóösson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar örn Stefánsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús'H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
íþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson
Útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson,
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Safnvöröur:Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Sigriöur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa :Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla:KristIn Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröardóttir
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6, Reykjavfk, simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
1500 verkamanna-
bústaðir á 3 árum
• Aðundanförnuhafastaðiðyfirviðræður fulltrúa frá
samninganefnd Alþýðusambandsins \ yfirstandandi
kjarasamningum við félagsmálaráðuneytið um hús-
næðismál.
• Þessar viðræður hafa nú leitt til niðurstöðu, sem
fram kom í yf irlýsingu er Svavar Gestsson, félagsmála-
ráðherra gaf út fyrir hönd ríkisstjórnarinnar á miðviku-
daginn var.
• Meginatriði þessarar yfirlýsingar er, að þar er
boðuð bygging 1500 ibúða í verkamannabústöðum á
næstu þremur árum, 1981—1983. Til samanburðar er rétt
að hafa í huga að á síðustu 10 árum hefur samtals aðeins
verið byrjað á 918 íbúðum í verkamannabústöðum, eða
innan við 100 íbúðum á ári að jafnaði. Byggingar íbúða í
verkamannabústöðum eiga því að fimmfaldast sam-
kvæmt stefnumörkun ríkisstjórnarinnar. Auðvitað
> kostar slíkt ærið fé.
• I yfirlýsingu félagsmálaráðherra kemur fram að
ríkisstjórnin muni m.a. beita sér fyrir því að tekjur rík-
issjóðs af 1% launaskatti renni frá næstu áramótum
óskertar í Byggingarsjóð verkamanna. Sú upphæð sem
hér er um að ræða nemur um 5000 miljónum króna á
verðlagi þessa árs. Til samanburðar er vert að hafa í
huga, að í ár er reiknað með að lánveitingar til verka-
mannabústaða nemi aðeins einum miljarði króna og að
lánveitingar frá Byggingasjóði ríkisins, þ.e. almenna
húsnæðislánakerfinu verði um 22 miljarðar.
p Samkvæmt núgildandi löggjöf um verkamannabú-
staði þá er sveitarfélögunum gert skylt að leggja fram
25% byggingarkostnaðar af hverri íbúð, sem byggð er
samkvæmt þessum lögum. Þetta ákvæði hefur í reynd
falið í sér mjög strangar hömlur á byggingu verka-
mannabústaða vegna f jármagnsskorts hjá sveitarfé-
lögunum.
• I yfirlýsingu Svavars Gestssonar félagsmálaráð-
herra er tekið fram að þessi skylduframlög sveitarfé-
laganna verði lækkuð, og mun vera að því stefnt að
skylduf ramlag sveitarfélaganna fari úr 25% niður í svo
sem 10%. Þá er í sömu yfirlýsingu tekið fram að ríkis-
stjórnin muni beita sér fyrir því, að það frumvarp , sem
fyrir Alþingi liggur um húsnæðismál, verði samþykkt
fyrir þinglok í vor. Þar er gert ráð fyrir að miða tekju-
mörk þeirra, sem njóta eiga lána til verkamannabústaða
við að lánarétturinn nái þegar til eigi minna en eins
þriðja af ófaglærðu launafólki í landinu, og þá þess
þriðjungs sem lægstar hef ur f jölskyldutekjur. Með þessu
verður lánarétturinn rýmkaður verulega, því hingað til
hafa aðeins allra tekjulægstu fjölskyldur komið til
greina við lánveitingar til byggingar í verkamannabú-
stöðum.
• Krafa verkalýðssamtakanna er sú, að a.m.k. þriðj-
ungi allra íbúðarbygginga í landinu verði hið fyrsta
komið á félagslegan grundvöll. Yfirlýsing ríkisstjórnar-
innar boðar mjög stórt skref í þá átt. Sé miðað við að i
landinu verði byggðar um 2000 íbúðir á ári á næstunni svo
sem verið hefur að uiidanförnu, þá yrði einn f jórði allra
íbúðarbygginga kominn á félagslegan grundvöll verka-
mannabústaðakerfisins strax á árinu 1982.
• Hér er ástæða til að minna sérstaklega á, að sam-
kvæmt ákvæðum húsnæðismálafrumvarpsins eins og
það er nú komið f rá nef nd á Alþingi, þá er ráð f yrir því
gert að þeir sem byggja íbúð i verkamannabústöðum fái
að láni 90% byggingarkostnaðar til 32 ára, Lánin verði
verðtryggð og beri 0,5% vexti. Þó verði engum gert að
greiða meira af íbúðarláninu en svarar 20% af fjöl-
skyldutekjum.
• Sú stefna sem f ram kemur í yf irlýsingu félagsmála-
ráðherra og í núverandi gerð húsnæðismálafrum-
varpsins á Alþingi felur í sér gjörbreytingu í lánamálum
til íbúðarbygginga.
• Hér hefur ástand húsnæðismála verið þannig að
f jöldi af ungu fólki hefur beinlínis flúið land vegna þess
að hér hefur það engan möguleika séð til að leysa sín
húsnæðismál. Takist ráðherra og ríkisstjórn við hlið
verkalýðshreyfingarinnar að knýja fram þá stefnu-
breytingu sem hér hefur verifr lítillega kynnt ætti þeirri
nauð brátt að linna.
Hlippt
■
I
■
! Áhugamál
J Mogga
Morgunblaöiö ræöir 1. mal viö
í allmarga forystumenn Verka-
I lýöshreyfingarinnar um þaö
■ áhugamál sitt og þingmanna
I Sjálfstæöisflokksins aö koma á
I hlutfallskosningum I verkalýös-
■ félögum meö lagasetningu á Al-
■ þingi. Flestir eru þeirrar skoö-
Z unar aö óeðlilegt sé aö Alþingi
I hlutist til um innri málefni
■ verkalýðshreyfingarinnar, og
| aö hlutfallskosning i félögunum
■ myndi leiöa til flokkspólitiska
sem lýöræöislegust vinnubrögð
á hverjum tima.
Hlutfallskosningar geta veriö
liöur I þvi. Máliö er þó ekki svo
einfalt, aö meö hlutfalls-
kosningu sé fundin einföld
patentlausn sem tryggja myndi
aukiö lýöræöi innan samtak-
anna, og gefa myndi minni-
hlutanum meiri rétt en nú er.
Hlutfallskosningum fylgja lika
hættur, sem varast ber.
Hlutfallskosningar myndu
þýöa grundvallarbreytingar á
skipulagi verkalýöshreyfingar-
innar. Sú breyting verður aö
vera mótuö og framkvæmd aö
frumkvæöi félagsmanna hreyf-
ingarinnar. Það er ekki heppi-
legt, að slík tilskipun komi frá
löggjafarvaldinu.
Þaö er viöbúiö aö hlutfalls-
fallskosningar í verkalýðshreyfingunni?
setjast
aborðinu
ríkisstjórnin setjist fyrir alvöru
að samningaborðinu.
Hlutfallskosningar
koma ekki til greina
Hlutfallskosningar í stéttarfé-
lögum koma ekki til greina, að
mínum dómi. Það skortir einfald-
lega allar málefnalegar forsendur
til að slíkt fyrirkomulag sé
Kristján Thorlacius
Hlutfallskosningum
í verkalýðsfélög’jm
fylgja hættur,
sem varast ber
Karvel Pálmason.
■
I
■
I
framboöa og gera þau aö „vfg-
velli stjórnmálaflokkanna”.
! Meiri pólitík
® Nokkuö dæmigert fyrir flest
J svörin eru ummæli Magnúsar L.
I Sveinssonar formanns Versl-
■ unarmannafélags Reykjavlkur:
„Þaö er nauösynlegt aö
■ verkalýöshreyfingin tileinki sér
L.............
Tónleikar í
kosningar gætu leitt til mikilla
pólitiskra átaka I verkalýös-
hreyfingunni, þar sem hver
flokkur fær aö kappkosta aö ná
sem mestum itökum I hreyf-
ingunni. Aö auka á pólitísk átök
í verkalýösfélögum, væri mjög
alvarlegt og sist til þess fallið aö
auka á lýðræöisleg vinnubrögö.
-----------eg
Reynslan sýnir aö slikt myndi
veikja samtökin Iþeirri baráttu,
sem þau eru fyrst og slöast
stofnuö til, þ.e. aö vinna aö
bættum kjörum félagsmanna
þeirra. Þessum hættum er
nauðsynlegt aö menn geri sér
grein fyrir, þegar þeir vilja
stefna aö þvl markmiöi, aö
koma á hlutfallskosningum I
verkalýöshrey fingunni. ’ ’
Meiri gallar
en kostir
Nokkrir þingmenn Alþýðu-
flokksins eru miklir talsmenn
hlutbundinna kosninga I verka-
lýösfélögunum en svo er ekki
um Karvel Pálmason
„Hlutfallskosningar I verka-
lýösfélögum hafa bæöi kost og
galla. Mér sýnist þó aö gallar
slikst fyrirkomulags, vegi tals-
vert þyngra en kostir.
Ég óttast aö hlutfalls-
kosningum mundi fylgja meiri
pólitiskur órói innan félaganna
og hreyfingarinnar sem heildar.
Vissulega eru ýmsir annmarkar
á þvi fyrirkomulagi, sem tiökast
I kosningum innan Verkalýös-
hreyfingarinnar, og mætti þar
aö sjálfsögöu bæta ýmislegt.
Ég er vantúaður á aö hlut-
fallskosningar leysi þau vanda- |
mál, sem viö er aö strlða. 1
Umræöur um þessi mál eru J
góöra gjalda veröar. En fyrst og ■
slöast er þaö grundvallaratriöi I
aö hreyfingin sjálf marki stefn- ■
una I þessu, en ekki löggjafinn.” |
Fráleitt \
Kristján Thorlaclus formaöur *
Bandalags starfsmanna rlkis og Z
bæja telur hlutfallskosningar I
alls ekki koma til greina og rök- ■
styður þessa skoðun sina meö |
svofelldum hætti: ■
„Hlutfallskosningar I stéttar- I
félögum koma ekki til greina, aö J
minum dómi. Þaö skortir ein- ■
faldlega allar málefnalegar for- I
sendur til þess aö slikt fyrir- JJj
komulag sé tekiö þar upp.
Ég tel, aö þeir sem gera til- ■
lögur um hlutfallskosningar I |
stéttarfélögum hugsi um kosn- ■
ingar þar út frá flokkspóli-
tiskum sjónarmiöum eingöngu. ■
Auövitaö þekkist þaö aö kosiö j
sé þar flokkspólitiskt. En þaö er I
langt frá þvi aö vera algild 1
regla. Menn skiptast I slikum |
kosningum eftir mörgu ööru en ■
flokkspólitik. Og ég teldi illa I
fariö, ef þaö kosningaskipulag ,
væri tekiö upp I stéttarfélögum, i
sem geröi stjórnmálaflokkana '
allsráöandi á þeim vettvangi.”
—ekh I
skorið
Njarðvík
og Háteigs-
kirkju
t dag mun kór Ytri-Njarö-
vlkurkirkju halda tvenna tónleika
kl. 14.00 og I Háteigskirkju kl.
17.00. A efnisskrá eru „Missa
Brevis” I B-dúr K.V. 275 eftir
W.A. Mozart fyrir kór, ein-
söngvara og strengjasveit og
„Stabat Mater” eftir Antonio
Vivaldi fyrir Altsöngkonu og
strengjasveit. Einsöngvarar
veröa Sigrún Gestsdóttir, Ragn dór Vilhelmsson. Strengjasveit
heiöur Guömundsdóttir aöstoöar. Stjórnandi er Helgi
Guömundur Sigurösson og Hall Bragason.