Þjóðviljinn - 02.08.1980, Blaðsíða 11

Helgin 2.-3. ágúst 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA II
Garoar
Sverrisson
blaðamadur:
STARF OG KJOR
Byrjunarlaun 356.893
Hámarkslaun 551.536
•'ÍV U' N ' V' . /■'

ólitíkin
s múlbindur
bladamenn
— Ég byrjaði sem blaða-
maður á Alþýðublaðinu
fyrir rúmu ári og líkar
starfið bara vel. Þetta er
mjög fjölbreytilegt starf
og ætli það hafi ekki verið
aðallega þess vegna sem
mig langaði til að vinna við
það. Á Alþýðublaðinu höf-
um við blaðamennirnir,
sem erum reyndar aðeins
tveir, nokkuð frjálsar
hendur í efnisvali og með-
ferð efnis. Þar hef ég ekki
orðið fyrir þeirri ritskoðun
sem svo oft hreyrist að
blaðamenn við pólitisk blöð
verði fyrir.
Eins og lesendum mun
orðið Ijóst er það blaða-
maður sem að þessu sinni
kynnir starf sitt. Hann
heitir Garðar Sverrisson.
Hann er hvorki gamall í
hettunni né i starfinu, en
heyrum hvað hann hefur
að segja:
— Jú, vissulega fylgir þessu
starfi talsverð spenna, það þarf
oft að tala við margt fólk áður en
frétt er skrifuö og er það oft æöi
tafsamt. Sérstaklega getur þetta
verið erfitt yfir sumarmánuðina
þvl mennirnir sem þarf að ná I
eru einmitt þeir sem hafa efni á
og geta leyft sér að hverfa i tima
og ótima. En það er nú ekki alltaf
bræla hjá okkur. Fyrir utan þing-
timann er býsna þægilegt að
vinna i kosningum, þá hafa
stjórnmálamennirnir gjarnan
samband að fyrra bragði og að-
sent efni eykst til muna.
Blaðamenn í og
fyrir neðan
meðallag
— Hvað með sögurnar um
ósvifnu spurningarnar og frekj-
una?
— Sjálfsagt er ýmislegt til I þeim
en á móti má benda á þann ósið
embættismanna að neita að gefa
blaöamönnum sjálfsagöar upp-
lýsingar. Alverstir eru þeir eldri
sem hafa kannski haft sama em-
bættið i 40 ár og hafa vanist að lita
á það sem einkamál. Hinsvegar
er rétt að oft er steini kastað úr
glerhúsi. tslensk dagblöð eru
undantekningalitið illa mönnuð
miöað við það svið sem þau ætla
sér að dekka. Erlendis eru blaða-
menn hálaunamenn og þar er
mikið framboð af sérhæfðu fólki.
Hérlendis eru blaöamenn I og fyr-
ir neðan meöallag, enda dagblöð
engin gróðafyrirtæki. Þetta leiðir
til þess að oft á tiðum litið mennt-
aðir menn, eru miðlandi upplýs-
ingum um óskyldmál af takmark-
aöri þekkingu. Blaðamenn eru
bara svona „altmuligmænd”
sem sést best á þvi hve litið er af
faglegum fréttaskýringum i Is-
lenskum dagblöðum.
Má ekki móðga
flokkinn
— Hvernig kemur pólitikin við
blaðamennskuna?
— Nú, auðvitað tröllriöur hún
blaöamannastéttinni eins og
flestu öðru i þessu þjóöfélagi.
Dagblöðin hér eru öll meira og
minna pólitisk og það múlbindur
blaðamenn beint og óbeint. An
þess að gefin sé um það dagskip-
un veröa blaðamenn að skrifa
þannig að viðkomandi flokkur og
flokksforysta verði ekki fyrir
óþægindum. Um daginn skrifaði
ég t.d. um óhóflegt bruðl á vegum
Bæjarútgerðar Reykjavikur,
þegar sjö manns á vegum útgerð-
arinnar tókst aö eyða á áttundu
miljón I hálfs mánaöar reisu sem
farin var til að kasta brennivins-
flösku utani togara suður I Portú-
gal. Þegar um svona dýrðir er að
ræða er þess vandlega gætt aö
hver flokkur eigi sinn fulltrúa
enda fékk ég aldeilis dembu frá
einum flokkslinumanna af milli-
striöskynslóðinni. Hann spuröi
hvort blaðiö gerði sér virkilega
ekki grein fyrir þvi að einn úr
hópnum væri stórkrati.
— Þetta flokkspólitiska farg er
náttúrulega ótækt með öllu. Að
vlsu verö ég ekki var viö þrýsting
frá ritstjóra á mlnum vinnustað
— finnst raunar frjálsræöiö
merkilega mikið. Nú, kannski er
maður bara svo blindur og for-
hertur sjálfur að yfirvaldiö
treystir manni. En ég á ekki við
að fréttir þurfi endilega að vera
það sem kallað er hlutlausar, það
getur frétt tæpast veriö. Um leið
og blaðamaöur ákveður að segja
eina frétt en ekki aðra, tekur
hann vissa afstöðu sem auðvitað
erekki hlutlaus. Það sem ég á við
er einfaldlega að góð frétta-
mennska nær þvi aðeins að dafna
að fjölmiðlar séu leystir undan
beinum og óbeinum ritskoöunum
misviturra stjórnmálamanna og
flokksvelda.
íhaldssamt
apparat
— Hvernig lýsir þetta sér?
— Þetta lýsir sér m.a. i kostu-
legum bókunum i útvarpsráöi.
Menn muna áreiðanlega þegar
einn fréttamaður útvarpsins
fjallaði um meint kjarnorkuvopn
á Islandi og skoðanir ákveðinna
manna þar um. Nokkrir útvarps-
ráðsmenn, og þá einkum þeir sem
sistskyldi.uröuillir mjög og vildu
ólmir láta fréttamanninn svara
til saka. Mörgum þótti frétt þessi
óttalegt kjáftæði, en þaö er ekki
það sem mér finnst máli skipta.
Þarna er verið að koma á fram-
færi ákveðinni skoðun á miklu
hitamáli. Hversu fráleit sem
skoðunin kann að viröast á frétta-
maður að hafa fullt frelsi til aö
skýra frá henni. Þaö gengur ekki
aö fulltrúar fjögurra stjórnmála-
flokka skiptist á mindtum og setji
mælikvarða á hvað sé hlutlaust
og hvað ekki. útvarpsráð er
nefnilega I eðli sinu ihaldsamt
apparat, hversu velviljaðir menn
sem I það veljast. Það er og verö-
ur fyrst og fremst fulltrúi þröngra
flokkshagsmuna.
— En þaö eru ekki einungis
pólitisku flokkarnir sem eru með
fingurna I fjölmiðluninni. Stór
fyrirtæki koma þar lika viö sögu.
Fyrir utan bein hagsmunatengsl
pólitikusa og fjársterkra fyrir-
tækja eru dagblööin mjög háð
auglýsingum. Persónulega er
mér kunnugt um tilvik þar sem
blaöamaður hefur annarsvegar
veriö hindraður I aö skýra frá
vafasömum hlutum I rekstri og
hinsvegar þar sem blaðamaður
hefur gert það og orðið fyrir
óþægindum eftir á. Sem dæmi um
einn anga af þessu getum við
bara séð umfjöllun eins dagblað-
anna á nýjustu Islensku kvik-
myndinni. Þaö er eins gott aö
listamaðurinn gerði ekki mynd
um blaöaútgefendur, ég segi það
bara.
Framhald á bls. 14
Soffía Guðmundsdóttir bæjarfulltrúi:
Dagvistarmál á
Fyrir skömmu birtist á Jafn-
réttissiðu Þjóöviljans viðtal við
unga konu á Akureyri sem starfar
i baráttuhóp fyrir auknu dag-
vistarrými barna. Hún rakti
stöðu dagvistarmála þar nyrðra
og sýndi fram á að ekki er
vanþörfá að þoka þeim málum á-
fram eins og viðast hvar á land-
inu.
I vor fóru fram nokkur blaða-
skrif á Akureyri um dagvistar-
mál, sem hófust á þvi að Ragn-
heiöur Hansdóttir tannlæknir
sagði slnar farir ekki sléttar af
umsóknum fyrir börn hennar á
dagvistarstofnanir bæjarins.
Hennar reynsla var sú að mögu-
leikar gifts fólks væru nánast
engii^ langir biðlistar væru alls
staðar og forgangshóparnir tækju
þau pláss sem losnuöu. Ragnheið-
ur skrifaði: „Bæjaryfirvöld hér
virðast sofa vært þrátt fyrir
ástand þessara mála og hrökkva
sjálfsagt ekki við fyrr en allar
konur sem eiga börn á aldrinum
2—6 ára leggja niður vinnu I mót-
mælaskyni. Ef þær geröu það þá
kæmi I ljós að þær eru ómissandi
á vinnumarkaðnum. Þvl aö þá
yrði erfiöur rekstur á stofnunum
einsog sjúkrahúsinu, frystihús-
inu, verksmiöjumSIS, grunnskól-
unum og fleiri stöðum, ef þaö
þyrfti ekki hreinlega aö loka
þeim.” (Dagur 29. april 1980)
Soffia Guömundsdóttir svaraöi
nokkru siðar og tók undir það að
plássin væru ailt of fá, en eina
leiðin I þessu máli væri sú að bæj-
arbúar þrýstu á aögeröir og
krefðust þess að bæjaryfirvöld
brygöust ekki skyldum sfnum við
yngstu borgarana og stæðu við
gefin fyrirheit. Leystist mál
Ragnheiðar að lokum.
Soffia Guðmundsdóttir bæjar-
fulltrúi á Akureyri og formaður
félagsmálaráðs bæjarins sendi
eftirfarandi pistil til að skýra bet-
ur stöðu þessa máls og lét fylgja
meö að hún gleddist yfir öllum
umræöum, það væri einungis til
Soffia.
góðs aö vakin væri athygli á þörf
aukins dagvistarrýmis I Akureyr-
arbæ.
Soffia skrifar:
Leikskólinn Lundarsel var tek-
inn i notkun 1. ágúst 1979 og
er fyrsta bygging sem Akureyr-
arbær reisir til reksturs dagvist-
arstofnunar. A fjárhagsáætlun
Akureyri
1979 voru 24 miljdnir kr. sem þá
áttu aö geta nægt fyrir fokheldri
byggingu þ.e. dagvistarstofnun I
Glerárhverfi sem var (og er)
næsti áfangi I dagvistarmálum.
Hún skyldi tekin I notkun sumarið
1980. Þessi áætlun stenst ekki og
hefur verið árs seinkun þrátt fyrir
fjárveitinguna I þessu skyni,
framkvæmdir voru tafðar og ég
held beinlinis hindraðar.
A árinu 1979 voru notaðar kr.
10.388.629 af þessum 24 miljónum,
sem skiptust nokkurn veginn
jafnt milli teikni- og hönnunnar-
vinnu og svo vinnu við grunninn.
Nú i ár hófust framkvæmdir síð-
ari hluta júnimánaöar og er búið
aö slá upp fyrir hæðinni og 1. nóv.
er miöað við útboð á lokaáfanga
byggingarinnar, sem á að komast
I notkun I júni 1981, ári seinna en
til stóö.
A þessu ári eru 100 miljónir á
fjárhagsáætlun til þessarar bygg-
ingar.
Félagsmálaráð Akureyrar hef-
ur sótt um lóö tyrir dagvistar-
stofnun i útjaöri miðbæjarsvæðis-
ins og er unniö að undirbúningi
þéirrar framkvæmdar. Stefnt er
að þvi aö ljúka megi teikni- og
hönnunarvinnu ásamt grunni á
árinu.
Akureyrarbær starfrækir einn-
ig skóladagheimilið Brekkukot
þar sem allt að 30 börn geta dval-
ið frá september til mailoka frá
kl. 8—18. Einnig má geta þess að
Fjóröungssjúkrahúsið rekur dag-
vistarstofnunina Stekk, sem ein-
göngu er ætluð starfsfólki. Vist-
heimilið Sólborg rekur dagvistun
ognaut nokkurs stuðnings og fyr-
irgreiðslu frá Akureyrarbæ þegar
veriö var að koma henni á fót.
Það er þvi ýmislegt I bigerð, en
betur má ef duga skal. Það er erf-
itt að þoka dagvistarmálunum
áfram, en áhugi og baráttu
bæjarbúa er besta leiðin til að fá
einhverju framgengt, þar þurfa
allir aö leggjast á eitt til aö leysa
brýna þörf á dagvistarrými.