Þjóðviljinn - 13.06.1981, Qupperneq 2

r
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 13.-14. júní 1981
skammtur
Af „ Operation Bullshit

Norður-breidd Akureyrar á jarðkringlunni
gerir það að verkum að straumar í menntum
og listum berast þangað seinna en til höfuð-
borgarinnar og suðlægari staða.
Þannig mun akureyringum þykja talsvert
nýjabrum af ýmsu því í tónlist, leiklist og mál-
aralist, sem okkur sunnlendingum, sem erum
í svolitlum tengslum við heimsmenninguna, er
farið að þykja sjálfsagðir hlutir og jafnvel
gamaldags.
Akureyringar hafa löngum sýnt mikla og
lofsverða viðleitni í að vera sjálf um sér nógir
í listrænum efnum, og er það framtak rómað
bæði í plássinu sem og í nærliggjandi byggðar-
lögum, þótt sumum úr intelígensíu staðarins
þyki ástæða til aö veita nýjum straumum lista
og mennta héðan úr hámenningunni í Reykja-
vík og vökva þannig og frjóvga þurran og rýr-
an jarðveginn á Akureyri.
Er nú skemmst frá því að segja að fyrir
sirka mánuði fól intelígensían á Akureyri ein-
um af yngri myndlistamönnum staðarins,
Guðmundi á gröfunni, að gangast fyrir ný-
listasýningu.
Nýlist hafa akureyringar ekki kynnst áður,
nema af afspurn eða óaf vitandi, eins og þegar
Norðurpóllinn var brotinn í spón með krana og
kúlu, að ógleymdum dularfullum tilfæringum
mjólkurfræðinga mjólkurbús KEA með eitr-
aðan gráðost.
Guðmundur á gröfunni hafði þegar sam-
band við blómann af nýlistamönnum höfuð-
borgarinnar, þá Eggert, Björn og Daða, og
féllust þeir — eftir nokkrar málalengingar —
á að stof na til sýningarinnar ,,Operation Bull-
shit", ef Guðmundur á gröfunni treysti sér til
að útvega gler, sleggju, segulbandstæki,
hörpusilki, skipamálningu og tjöru, járnkall til
að reka niður í gegnum gólf ið á Galleríi Háhól
og svo auðvitað sýningar- og svefnaðstöðu í
nefndum Háhól.
Guðmundur á gröf unni kvað engin tormerki
á því að útvega allt þetta fyrir upphengingu
myndlistarsýningarinnar, sem og að ganga
f rá myndskrá þar sem verðið á listaverkunum
yrði tilgreint.
Nú hófu hinir sunnlensku myndlistarmenn
undirbúning að sýningunni, sem þeir hugðust
fella eftir megni að listasmekk akureyringa.
Eggertgaf úttilskipun um að ekkert yrði étið
næstu daga og á leiðinni norður annað en puls-
ur með öllu. Pulsubréf in yrðu svo hengd upp í
Gallerí Háhól með leif unum af sósum og sinn-
epi. Aðspurðir sögðu listamennirnir á meðan á
þessum undirbúningi stóð, að þeir ætluðu alls
ekki til Akureyrar til að sýna sig, heldur til að
græða peninga.
Nú fer ekki hjá því, að gera verði nokkra
grein fyrir stöðu myndlistarinnar á Akureyri.
Helst skilst manni að listmálarar staðarins
skiptist í intelígent listmálara og óintelígent
listmálara.
Intelígent listmálararnir leggja mest fyrir
sig „kvabb" og hafa meðal annars „kvabbað"
Háhól útúr bænum ef tir mikið þóf, sem endaði
eins og svo oft áður með því, að hinn
óskemmtilegri fer með sigur af hólmi.
Öintelígent málararnir hafa lífsviðurværi
af því að aka stórvirkum vinnuvélum.
Kyrralífsmyndir og blóma, sem og landslög,
er dáðust myndlist á Akureyri, og með það í
huga er ekki undarlegt þótt „Operation Bull-
shit" yrði talsvert umdeild meðal heima-
manna. Að vísu hafði kontaktmaðurinn Guð-
mundur á gröf unni stolist til að breyta naf ninu
á sýningunni úr „Operation Bullshit" í „Pro-
jekt 81" og mun það hafa slegið á mesta æs-
inginn, að minnsta kosti fyrir opnunina.
Af sýningunni sjálf ri er það að segja, að hún
var mestanpart uppákomur og gjörningar
listamannanna og aðdáenda, sem þeir
fluttu ásamt list sinni til Akureyrar, og stóð
þessi „forleikur" að sýningunni í tvo sólar-
hringa fyrir opnunina.
Sjálf opnunin hófst síðan á „klúðrun", en
meginatriði þess þáttar var að Guðmundur á
gröf unni hafði klúðrað öllu, sem klúðrað varð.
Þá var „klúðrun" Guðmundur „afklúðruð" og
Daði fór með rómantískt Ijóð í anda Davíðs
með fótinn uppá gulum stól sem ekki var
þornaður. Hinir lömdu trollarabobbíng með
járnkalli á meðan til að yfirgnæfa rómantík-
ina. Þá var Eggert búinn að króa boðsgesti og
betra fólk af með því að hella rauðri málningu
á gólfið í kringum efrimilliklassann á Akur-
eyri og náðist með því svipaður effekt og á
Bergþórshváli forðum. Þá var konum og
börnum boðiðað ganga úr Háhóli, og þáðu það
flestir. Einn textílhönnuður og grafíkstelpa
lögðust þó undir feld ásamt Birni og tilkynntu
að eitt skyldi yfir þau þrjú ganga.
Síðan var sýningarskrám dreift á gólf ið fyr-
ir f rúrnar á sýningunni og af kvæmi þeirra, að
stikla á til dyranna, en þegar hér var komið
sögu brast á panikk meðal sýningargesta, sem
flestir voru meðal betra fólks á Akureyri og
þeir ruddust út vaðandi rauða menjuna uppí
ökkla.
Þegar allir sýningargestir voru horfnir af
athafnasvæðinu voru sýningarskrárnar fisk-
aðar uppúr eðjunni og þærhengdar uppá vegg.
Þar með var myndlistarsýningin „Operat-
ion Bullshit", alias „Projekt 81", tilbúin fyrir
hinn venjulega Akureyring og enn er þar opið,
ef ekki er búið að loka.
Misjafn rómur var gerður að þessari sýn-
ingu á Akureyri, en þó er vitað um einn, sem
var stórhrifinn, en það er eigandi efnalaugar-
innar á staðnum. Haf t er ef tir honum, orðrétt:
„Þessi nýstárlega sýning skilur þó talsvert
eftir."
Morguninn eftir opnunina læddust síðan
listamennirnir og aðdáendur þeirra útí öku-
tæki sín og gættu þess vandlega að vera komn-
ir útúr bænum áður en akureyringar leystu
svefninn og kæmu útá bæjarhellurnar,
Ekki var laust við að nokkurs trega gætti hjá
nýlistamönnunum, þegar þeir óku útúr Gler-
árþorpinu við sóiarupprás á móti hækkandi sól
og í menningarátt.
Og þá var þessi vísa rauluð með nokkrum
trega:
Á Akureyri er um það bil
ekki neins að sakna.
Jú! Þar er fagurt þangað til
þorpsbúarnir vakna.
Fjölmargir
biöa spenntir eftir aö siöara
bindi Bræörabanda, úttektar
tJlfars Þormóössonar blaöa-
manns á Frimúrarareglunni
komi út. Eitthvaö mun útgáfa
bindindisins tefjast frá þvi áöur
var ákveöiö þvi eftir aö fyrra
bindiö kom út, bárust höfundi
ýmislegar nýjar upplýsingar um
háttu og athafnasemi Frlmúrara,
sem hann vildi gjarnan aö kæmu
fram i siöara bindinu. Meðal
þeirra gagna eru upplýsingar um
aöra og sérstaka leynireglu fri-
múrarafélaga „Samfrimúrana”.
Búið er aö ganga frá bókinni til
prentunar aö ööru leyti, útgáfu-
kostnaöur var tryggöur með góöri
sölu fyrra bindis og þvi mega les-
endur eiga von á bókinni jafnvel i
ágústmánuði.
Bókelska
„Þaö gerist sárasjaldan aö mig
langi til aö sofa hjá bók, halda ut-
an um hana, strjúka henni og
hvisla aö henni fallegum orðum.
En þetta geröist þegar ég hafði
lesið tslenska sjávarhætti. Eini
gallinn viö bókina er kannski sá
hvaö hún er þung og rúmfrek og
þar af leiöandi erfiö I rúmi”.
Þessi fállegu orö eru tekin úr
grein eftir Guölaug Arason i
Sjómannablaðinu Vikingi. Segiöi
svo að ekki séu lengur til bókelsk-
ir menn á tslandi!
Ælubakki 8 Sinfóníuhljómsveit
íslendingur
meö „Els
Comediants
Það er mikill vandi aö velja
götuheiti á allar hinar nýju götur i
borginni og sýna nafngiftirnar oft
fádæma frumlegheit og snilld.
Sem dæmi má nefna að hlið við
hliö i efra Breiðholti eru Hrafn-
hólar og Krummahólar og enn
þann dag i dag þarf að taka fram
sérstaklega ef pantaöir eru leigu-
bílar að þetta sé ekkiein og sama
gatan.
Götunöfnin eru jafnan sett i
stafrófsröð hlið við hlið og i neðra
Breiðholtinu eru siðastir i stafróf-
inu Prestabakki, Osabakki,
Núpabakki, Staðarbakki, Tungu-
bakki, Uröarbakki og Vikur-
bakki. Þá koma Þangbakki,
Þarabakki og Þönglabakki. Og þá
vantar bara Þokubakka, ösku-
bakka og Ælubakka. Eöa hvað?
tt
Hver man ekki eftir „Els
Comediants” sem lifguöu svo
hressilega upp á mannlifið hér i
borginni i fyrravor. Eins og flest-
ir muna samanstóð hópurinn af
hljóðfæraleikurum, dönsurum ogl
leikurum frá ýmsum löndum oe
nú mun Islendingur bætast i hóp
þeirra. Það er islenskur leikari,
Margrét Árnadóttir, sem hefur
verið búsett i Danmörku aö und-
anförnu og m.a. tekið þátt i sýn-
ingum Kraka flokksins, sem er á
förum til Spánar til aö vinna með
„Els Comediants”.
Getur
veriö, aö Ragnar Hall-
dórsson forstjóri álversins i
Straumsvik sé oröinn þreyttur á
þvi að tala svissnesku og hafi hug
á þvi að skipta um húsbændur? A
orkuþingi i vikunni komu fram
háværar raddir um það, aö ís-
lendingar ættu sjálfir að taka viö
rekstri álversins. Þvert ofan i
það, sem menn hafa átt aö venj-
ast tók Ragnar nokkuð vel i þess-
ar hugmyndir, enda þótt hann
kysi að halda öllum timasetning-
um sveigjanlegum.
fslands hef-
ur alltaf átt meira undir högg að
sækja gagnvart fjárveitingavaldi
og almenningsáliti en aðrar
menningarstofnanir hér og það
þótt aðsókn að tónleikum hennar
sé með afbrigðum góð og þarf þá
ekki að miða við höfðatölu. Skiln-
ingur háttvirtra alþingismanna á
hlutverki þessarar stofnunar hef-
ur þó verið i lágmarki og er þess
skemmt að minnast er einn þing-
maður lýsti þeirri skoðun sinni aö
innan sveitarinnar væru svo fjöl-
hæfir hljómlistarmenn að þeir
kynnu margir hverjir á fleiri en
eitt hljóðfæri. Væri þvi vel hægt
að spara mannafla og fækka i
hljómsveitinni án þess að hljóð-
færum fækkaði.
Ahugamenn um viðgang tón-
listar á Islandi hafa barist fyrir
þvi i áraraðir að fá setta löggjöf
um Sinfóniuhljómsveit íslands en
hún hefur ekki verið til fram að
þessu. Eftir mikið japl og jaml og
fuður var svo komið s.l. vor, að
horfur voru á að tekist hefði aö ná
meirihluta fyrir þvi á þinginu aö
koma þessu máli i höfn.
Þá gerðist það i málinu að
framkvæmdastjóri Sinfóniu-
hljómsveitarinnar Sigurður
Björnsson kom á fund hjá
menntamálanefnd og lýsti sig
andvigan þvi uppkasti að lögum
sem búið var að semja og tókst að
snúa nefndarmönnum i málinu.
Varð þvi ekki af samþykkt þess-
ara laga á þinginu nú i ár. Hefur
þetta valdið miklum úlfaþyt og
vonbrigðum þeirra sem fyrir
málinu höfðu barist.