Þjóðviljinn - 14.11.1981, Blaðsíða 8

argus
8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 14.— 15. nóvember 1981
Fólk þarf
aðeiga
frjálst val
Framhald af 7. siðu.
þörfinni á höfuöborgarsvæöinu,
sem Reykjavikurborg gekkst fyr-
ir nú i október, eftir aö fardagur,
1. okt., var liöinn.
— Hvaö leiddi sú könnun i Ijós?
— Viö hana kom þaö fram, aö
um 200 manns létu skrá sig og
töldust vera i alvarlegum hús-
næöisvandræöum. Þessi. niöur-
staöa hefur svo veriö túlkuö
þannig, aö máliö sé ekki um-
fangsmikiö, þar sem ekki sé um
fleira fólk aö ræöa. Ég lit þaö öör-
um augum. Mér sýnist þaö full-
komiö alvörumál aö um 200
manns hér i höfuöborginni skuli
vera húsnæöislaust nú á vetur-
nóttum, eftir aö búiö er þó aö
leysa úr húsnæöisþörf skólafólks,
aö verulegu leyti a.m.k. Miöaö
viö framboö á húsnæöi þá þýöir
þessi tala, aö 30—40 manris eru
um hverja ibúö, sem auglýst er til
leigu og þá sjáum viö hvernig
horfir.
— Um 200 manns létu skrá sig,
segirðu. Áttu þá von á aö talan
hafi veriö tæmd, öll kurl komið til
grafar?
— Nei, þaö dreg ég mjög i efa.
Ég hef sterkan grun um, svo
maöur segi vissu, fyrir þvi, aö
sumt fólk er tregt til þess aö láta
skrá sig, finnst, að i þvi felist, aö
þaö sé þá aö leita hjálpar hins
opinbera, finnur einhverja lykt af
sveitarstyrk. Ég held þvi, aö
þarna sé um aö ræöa fleira fólk en
fram hefur komiö og svo má einn-
ig gera ráö fyrir aö ekki hafi aðrir
látiö skrá sig en þeir, sem eiga i
bráöum vanda, en siöur hinir,
sem kunna aö eiga ráö á húsnæöi
þar til siöar i vetur eöa vor. Ég er
þvi þeirrar skoöunar, aö könnun-
in gefi aö visu vissa visbendingu,
en sýni þó ekki nema hluta af
þörfinni. En þessi visbending
kallar samt sem áöur á verulegt
átak ef þessi mál eiga aö kornast i
viöunandi horf. Og þetta átak
hlýtur aö veröa i þvi fólgið, aö hér
veröi eölilegt framboö á leiguhús-
næöi i staö þess aö fólk sé háö til-
viljanakenndum leigumarkaöi en
sem er þó i reynd enginn leigu-
markaöur.
Frjálst val
Viö höfum núna ágætt kerfi þar
sem er verkamannabústaðakerf-
iö, þar sem menn fá 90% bygging-
arkostnaöar aö láni til 40—50 ára.
En þaö er eignakerfi. Til hliöar
viö þaö vantar sambærilegt kerfi
leiguibúða svo fólk geti valiö á
milli þess aö borga af lánum eöa
greiöa húsaleigu. Og kjósi fólk
leiguleiöina þá þarf þaö aö hafa
tryggingu fyrir ibúöinni til lifstiö-
ar.
Sú stefna, sem hér hefur verið
rlkjandi, aö menn fái lóö og byggi
svo sjálfir, verður aö hverfa sem
hinn eini valkostur. Og ætli menn
sér aö berjast gegn veröbólgunni
af einhverri alvöru, veröur hún aö
hverfa þvi hún byggist á verö-
bólgunni. Menn hafa vonast til
þess aö veröbólgan gæfi þeim
húsnæöiö smátt og smátt og oröiö
aö þeirri von. En meö breyttri
efnahagsstefnu hlýtur þetta aö
breytast.
Leigjendur aftur á móti, hafa
setiö viö allt annaö borö, þeir hafa
oröið aö greiöa sinn húsnæöis-
kostnaö aö fullu. Og ég vil undir-
strika þaö, aö sé mönnum alvara
meö aö kveöa niöur veröbólguna
þá verður aö breyta um stefnu i
húsnæöismálum og framtiöar-
lausnin aö veröa sú, aö fólk eigi
kost á leiguhúsnæöi á eölilegum
og sanngjörnum kjörum. Þaö
þarf jöfnum höndum aö vera hægt
aö fá langtimalán og leiguhús-
næöi. Menn byggja yfirleitt ekki
fyrir eigiö fé heldur opinbera
fjármuni.
En vandamáliöer ekki einungis
fólgiö i húsnæöisskortinum. Til
kemur einnig hin griöarlega háa
leiga, auk mikilla fyrirfram-
greiöslna til þess aö fá aö flytja
inn I húsnæöiö. Hér rikir I raun og
veru algjört svartamarkaös-
ástand á þessu sviöi, þar sem
bæöi er um aö ræöa háa leigu og
ótrygga samninga. Ég hygg aö
viö séum eina þjóöin I heiminum
þar sem gilda ströng ábúðarlög til
sveita og hefur hinsvegar enga
hliöstæöa löggjöf um nýtingu hús-
næöis i þéttbýli.
Leigumiðlun
— Nú hefur stundum veriö
impraö á þvi, aö koma hér upp
opinberri leigumiölun en litiö eöa
ekkert oröiö úr. Hvaö sýnist þér
um þá hugmynd?
— Ég er eindregið þeirrar
skoöunar aö þörf sé opinberrar
skrifstofu, sem annist leigumiðl-
un og húsnæöisviöskipti yfirleitt.
Þaö mundi leiöa til mikils sparn-
aöar bæöi fyrir þjóöfélagiö og ein-
staklingana ef hér væri skrif-
stofa, sem annaöist þessa milli-
göngu. Rekstur hennar ætti ekki
aö þurfa aö veröa kostnaðarsam-
ur en hún ætti aö eiga tiltölulega
auövelt meö aö hafa heildaryfir-
sýn yfir þessi mál og stjórn á
þeim. 1 raun og veru gegnir furöu
aö þessi hugmynd skuli ekki fá
betri undirtektir hjá ráöamönn-
um þvi hér er um aö ræöa mikiö
hagsmunamál alls almennings.
— mhg
Gamalt úr
Reykjavík
Slorkassar'
og sprautuhús
„Veganefnd leggur til aö bær-
inn kosti eina 10 kassa er látnir
veröi standa viö fjöruna fyrir
slor er jarðræktarfélagiö síðan
lætur tæma svo oft sem þörf er
en aldrei sjaldnar en tvisvar I
viku meöan vertiö stendur
yfir”.
„Tryggvi bankastjóri hiröir
úr öllum slorkössum og gefur til
Fiskimannasjóös eftir því sem
kassar gefa af sér”.
Fundargerö veganefndar 27.
april 1895
„Veganefnd leggur til aö
bæjarstjórn ákveöi aö byggja
nýtt sprautuhús á stakkstæöinu
fyrir vestan Hafnarbryggjuna
og láti nú þegar gjöra teikningu
af húsinu og áætlun um
kostnað”.
Fundargerö veganefndar 2.
janúar 1908
Skyldi það
vera óhætt?
„Nefndin leggur tilaöfrakkn-
eska spitalanum sé leyft að
setja vatnssalerni i spitalann.”
(Fundargerö veganefndar
8. júni 1911)
„Nefndin vill fyrir sitt leyti
leyfa aö vatnssalerni séu sett i
samband viö holræsin en vill fá’
álit heildbrigöisnefndar áöur en
máliö er á enda kljáö. Vill
nefndin fá þetta álit sem allra
fyrst.”
(Fundargeröveganefndar
31. jlili 1911)
„Veganefnd leggur eindregiö
tilaö leyftveröi aö setja vatns-
salerni I sambandi viö öll hol-
ræsi, sem Bggja út i sjó.”
(Fundargeröveganefndar
4. sept.1911)
Vertu
vióbúinn
Hvað framtíðin
ber í skauti sér
er okkur hulið.
Eitt er þó víst,
fyrirhyggja er nauðsynleg.
Ef þú hefur varasjóð til ráðstöfunar, þá
átt þú auðveldara með að greiða óvænt
útgjöld.
Leggir þú ákveðna upphæð mánaðar-
lega inn á sparilánareikning í
Landsbankanum,
öðlast þú rétt á
spariláni,
sem nemur allt að
tvöfaldri sparnaðarupphæð þinni.
Lántakan er einföld og fljótleg.
Engin fasteignaveð.Engir ábyrgðarmenn.
Aðeins gagnkvæmt traust.
Sparilánabæklingurinn bíðurþín í næstu
afgreiðslu Landsbankans.
Sþarígársöfiiun tengd rétti til lán
i • •!
iriiri
Sparnaöur þinn eftir Mánaðarleg innborgun hámarksupphæö Sparnaður í lok tímabils Landsbankinn lánar þér Ráðstöfunarfé þitt * Mánaðarleg endurgreiðsla Þú endurgreiðir Landsbankanum
6 mánuði 2.500,00 15,000,00 15.000,00 31.262,50 2.776,60 6 mánuðum
12 mánuði 2.500,00 30,000,00 30.000,00 65.075.00 3.028,90 12 mánuðum
18 mánuði 2.500,00 45.000,00 67.500,00 124.536,75 3.719,60 27 mánuðum
24 mánuði 2.500,00 60.000,00 120.000,00 201.328,50 4.822,60 48 mánuðum
* I tölum þessum er reiknaó meö 34 % vöxtum af innlögðu fé, 37 % vöxtum af iánuðu fé, svo og kostnaði vegna lántöku.
Tölur þessar geta breytzt miðað við hvenaer sparnaður hefst. Vaxtakjör sparnaðar og láns eru háð vaxtaákvörðun
Seölabanka fslands á hverjum tima.
LANDSBANKENN
Sparilán-tiygging í jramtíð