Þjóðviljinn - 21.10.1982, Qupperneq 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 21. október 1982
Rætt við Grétar
Kristjánsson hús-
vörð sem kyndir
upp stórhýsi
sveitarfélagsins
með úrgangs-
smurolíu
Litið yfir Hellissand. í forgrunni sést sjóbúðin sem Sjómannadagsráð hefur byggt upp sem byggðasafn og
stytta Ragnars Kjartanssonar, Jöklarar, eins og frá sagði í síðasta föstudagsblaði.
Allt nema
brennivin
Kyndistöðin á Hellissandi
gengur fyrir úrgangsolíu
„Ég held ég gæti gefið henni ailt
nema brennivín”, sagði Grétar
Kristjánsson kyndingarmeistari og
húsvörður sem hefur gefið kynd-
ingunni úrgangsolíu og komið
þarmeð kostnaði niður í ótrúlega
lágt verð. Hann sér um að hita upp
nokkur stórhýsi hreppsfélagsins
með kyndingu sinni, sem hefur að
sjálfsögðu vakið mikla athygli í
byggðarlaginu. Við inntum hann
frekari fregna af þessu orkusparn-
aðarævintýri.
- Þessikyndingerfyriríþrótta-
húsið með sundlauginni, gamla og
nýja skólann og félagsheimilið
Röst.
- Þessi hús hafa verið um nokk-
urn tíma upphituð héðan úr kynd-
ingunni sem er í kjallara íþrótta-
hússins (þar sem er sundlaug á
sumrum). Það er orðið rúmt ár síð-
an farið var að hita þessa kyndingu
upp með svartolíu. Mér datt í hug
hvort hægt væri að kynda upp með
enn ódýrara brennslufóðri svo ég
byrjaði á því að gera tilraunir með
úrgangssmurolíu.
Ég fæ úrgangssmurolíuna frá
fyrirtækjum í landi og nú stendur
fyrir dyrum að fá úrgangssmurolíu
frá bátunum. Eiginlega vantar mig
tank á hjólum til að taka olíuna af
bátunum. Þá myndum við slá tvær
flugiir í einu höggi: losa skipin við
urgangsolíu sem þau hafa verið í
vandræðum með að losna við og
við myndum fá ókeypis orkugjafa.
- Til að byrja með blandaði ég 2
þúsund lítra af úrgangsolíu í 15 þús-
und lítra af svartolíu. Það gekk
ágæta vel svo ég prófaði líka að
brenna úrgangsolíunni eintómri,
sem líka gekk stórvel. Að sjálf-
sögðu fór ég með varkárni að
þessu, þannig að ég setti úrgangsol-
íuna fyrst inn á hæðarbox til að sjá
hvað gerast myndi. Nú þetta gekk
þannig fyrir sig að ég þurfti ekki að
breyta einu né neinu. Eini munur-
inn sem ég get hugsanlega séð er að
loginn sé heldur skarpari af úr-
gangsolíunni. Mér virðast einnig
að óhreinindi séu heldur minni en
af svartolíunni, þegar éghreinsa
„spíssana”. Það er ekki eins mikil
tjörudrulla af úrgangssmurolíunni.
Ég vonast til að fá 12 þúsund lítra
af þessari úrgangsolíu, sem myndu
nægja til að kynda upp þetta
húsnæði sveitarfélagsins í tvo með-
almánuði. Þessi kynding brennir
um 390 lítrum á dag sem er mun
minna en samsvarandi rúmmetra-
fjöldi krefst t.d. í Reykjavík sam-
kvæmt upplýsingum sem ég hef.
- Margir taka þessari nýjung
með varúð og ég held að best væri
að láta fara fram vandaða könnun á
því hvort úrgangsolían sé ekki full-
boðleg fyrir kyndinguna. Þessi
kynding hefur staðið sig með ágæt-
um - hefur ekki stoppað síðan sl.
vetur og aldrei þurft að gera sér-
staklega við hana. Það sem skiptir
mestu í sambandi við þessa vél
einsog allar aðrar er að vel sé séð
um hana.
- Maður heyrir talað um lýsið.
Það kitlar mig að lesa um það. Hér
Grétar við kyndinguna sem brennir nánast öllu.
er lifrinni hent fyrir mávana. Það
væri gaman að athuga hvort kynd-
ingin tæki ekki við lýsi. Ég er til í
allt, blessaður vertu nema brenni-
vín. Ekki af því að hún myndi ekki
brenna því, heldur af því ósóminn
sá er svo dýr.
Kyndingarkostnaður
afgerandi fyrir búsetu
Ég er sannfærður um að kynd-
ingarkostnaður almennt er afger-
andi þáttur fyrir búsetu í landinu.
Það er ótrúlega stór hluti af meðal-
tekjum vinnandi fjólks sem fer í
olíukostnað hjá þeim sem þurfa að
búa við olíuhitun úti í Iandi. Og
olíustyrkir frá hinu opinbera geta
verið dálítið blekkjandi. Það þarf
jú að borga þá olíustyrki og hverjir
gera það aðrir en almenningur.
Að mínu mati þyrfti að kanna
það í fyllstu alvöru hvort ekki er
hægt að ná raunverulegum kostn-
aði niður í upphitun íbúðarhús -
næðis.Mér er persónulega kunnugt
um það að vanþekking bætir oft
töluverðu við orkukostnað olíuhit-
unar húsnæðis. Margir hafa alltof
mikið loft á brennurunum hjá sér,
þannig að kyndingin brennir miklu
meira en þyrfti. Þetta getur með
öðrum orðum verið töluvert tækni-
legt spursmál, og ætti að vera hægt
að ná kostnaðinum niður á skipu-
legan hátt með upplýsingum og
eftirliti.
Nú gæti einhver haldiö að
Sandarar heföu fundiö
upp nýja íþróttagrein,
sundkörfuknattieik, en
svo er nú ekki. Á sumrin
er sundlaug í
íþróttahúsinu, en á
veturna er lagt gólf yf ir
gryfjuna og stundaðar
venjulegar
innanhússíþróttir og
leikfimikennsla. Allt er
þetta húsnæöi og meira
til hitaö upp frá íkyndistöð-
inni.
- Það þyrfti að athuga hvort
ekki væri hægt að ná þessum raun-
verulega kostnaði niður með því að
húsin verði kynt með raforku, sem
væri umframraforka og eða þá
kyndistöðum með syartolíu (og
úrgangsolíu). Ég er viss um að hægt
væri að ná þessum kostnaði veru-
legu niður.
Um leið og við þökkum Grétari
bendum við á að hann hefur sjálfur
náð kostnaði niður á upphitun
stórra húsa í sínu sveitarfélagi.
- óg.