Þjóðviljinn - 03.12.1982, Page 5

Föstudagur 3. desember 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5
Félag íslenskra bókaútgefenda
með eigin könnun
10 söluhæstu
jólabækurnar
5 söluhæstu barna- og unglingabækurnar
Félag íslenskra bókaútgefenda
hefur ákveðið að gangast fyrir vik-
ulegri könnun á bóksölu í jólamán-
uðinumogframíjanúarbyrjun. 30.
nóv. sl. var gerð könnun sem náði
yfir tímabilið 1.11 til 30.11 ’82 og
tóku þátt í henni 16 bóksalar. Bent
er á að margar bækur voru þá rétt
um það bil að koma út og má því
búast við að listinn yfir söluhæstu
bækurnar eigi eftir að breytast.
10 söluhæstu
bækurnar
1. Æviminningar Kristjáns
Sveinssonar. Gylfi Gröndal skráði
(Setberg). 2. Jólalögin í léttum út-
setningum fyrir píanó eftir Jón Þór-
arinsson (AB). 3. Riddarar hring-
stigans eftir Einar Má Guðmunds-
son (AB). 4. Ó, það er dýrlegt að
drottna eftir Guðmund Sæmunds-
son (Útg. er höfundur). 5.
Dauðafljótið eftir Alistair Maclean
(Iðunn). 6. Persónur og leikendur
eftir Pétur Gunnarsson (Punktar).
7. Hverju svarar læknirinn? eftir
Claire Rayner, Bertil Mártensson
og Guðstein Þengilsson (Iðunn). 8.
Landið þitt, ísland eftir Þorstein
Jósepsson, Steindór Steindórsson
og Pál Líndal. 3. bindi (Örn og Ör-
lygur). 9. Frásögn um margboðað
morð eftir Gabriel Garcia Marqu-
ez. (Iðunn). 10. Geirfuglarnir eftir
Árna Bergmann (Mál og
menning).
5 söluhæstu barna-
og unglingabækurnar
1. Svalur og félagar: Móri eftir
Fournier (Iðunn). 2. Lukku Láki:
Sara beinharða eftir Morris,
Fauche og Leturgie (Fjölvi). 3. 555
gátur. Sigurveig Jónsdóttir þýddi
Söluhæst um mánaðamótin var
ævisaga Kristjáns Sveinssonar, ást-
sæls augnlæknis og heiðursborgara
Reykvíkinga. Gylfi Gröndal skráði
sögu hans.
og staðfærði (Vaka). 4. Hin fjögur
fræknu og pylsan fljúgandi eftir
Craenhals og Chaulet (Iðunn). 5.
Gilitrutt. Myndksreyting eftir Bri-
an Pilkington (Iðunn).
Eftirtaldar bókabúðir tóku þátt í
könnuninni 30. nóv. sl.: Bóka-
verslun Sigfúsar Eymundssonar,
Bókabúð Máls og menningar,
Bókaverslun ísafoldar, Embla, -
allar í Reykjavík - Veda, Kópa-
vogi, Bókabúð Ólivers Steins
Hafnarfirði, Kaupfélag Borgfirð-
inga, Borgarnesi, Bókaverslun
Jónasar Tómassonar, ísafirði,
Bókabúð Brynjars, Sauðárkróki,
Bókaverslun Jónasar Jóhanns-
sonar, Akureyri, Bókaverslun Þór-
arins Stefánssonar, Húsavík,
Bókaverslun Höskuldar Stefáns-
sonar, Neskaupstað, Kaupfélag
Austur-Skaftfellinga, Höfn,
Kaupfélag Árnesinga, Selfossi,
Bókabúðin Heiðarvegi 9, Vest-
mannaeyjum, og Bókabúð Kefla-
víkur, Keflavík. _ ekh
»>
„Margrét telur að við sem erum „bara
róttœk úti íbœ“ (les utanAbl) og
efnum til tœkifœrisframboða m. a.
gegn Alþýðubandalaginu, hljótum að
vera pólitískt ákaflega ófullnœgð... “.
Ó, það er
dýrlegt
að þegia
í lok október og byrjun nó-
vember birtust greinar í Þjóðvilj-
anum eftir Margréti Björnsdótt-
ur. Greinarnar voru andsvar við
greinum Kristjáns J. Jónssonar.
Nokkur atriði hjá Margréti orka
mjög tvímælis, að mínu mati. Tek
ég sum hver lítillega fyrir hér.
Margrét er afskaplega ánægð
með starf sitt og fleiri „vinstri
kvenna" að friðarmálum, sem
síðustu mánuði hefur falist í „að
stofna til umræðna um vígbún-
aðarkapphlaup og stríðsrekstur
við konur sem sumar hafa önnur
sjónarmið varðandi eignarhald á
framleiðslutækjum en við sósíal-
istar“. Margrét kallar þetta „til-
raun til að prófa okkar málstað
meðal venjulegs fólks“. Ég verð
að segja einsog er að ég sé ekkert
yfirmáta venjulegt við það að
vera í Hvöt, eða yfirhöfuð
bundin/n íhaldinu, nema því
aðeins að hagsmunir manna falli í
farveg auðstéttarinnar.
Nató og Hvöt
Mér dettur þó ekki í hug að
banna Margréti eða öðrum
„vinstri konum" að koma á les-
hringjum og lokuðum umræðu-
hópum með Hvatarkonum og
fleirum og setja saman ávörp og
yfirlýsingar. En að halda að slíkt
starf komi að einhverju leyti í
staðinn fyrir einu raunhæfu bar-
áttuna sem hér er háð fyrir friði -
baráttuna gegn hernum og
Nató - það er hættulegur mis-
skilningur, eða öllu heldur lýs-
andi dæmi um uppgjöf gagnvart
því óleysta verkefni að koma
hernum úr landi og landinu útúr
Nató.
Nató er stofnað til að tryggja
völd auðstéttarinnar, þeir sem
hagsmuna hafa að gæta, láta ekki
af stuðningi þótt fortölum sé beitt
og mannúöarmálfræði. Öllu væn-
legri liðsmenn gegn hernum og
Nató er því að finna innan verka-
lýðshreyfingarinnar heldur en í
stjórnmálasamtökum íhaldsins.
Það væri öllu nær fyrir Margréti
og flokksfélaga hennar, sem hafa
býsna góð tök innan hinnar fag-
legu verkalýðshreyfingar, að
beita áhrifum sínum og kröftum
þar til að vinna friðarhugsjónum
fylgi og hefja umræðu um nauð-
syn baráttu gegn her og Nató, í
stað þess að einangra slíka um-
ræðu í leshringjum með íhaldinu.
Fyrirlitning
á samstöðustarfí...
Margrét talar fyrirlitlega urn
68-kynslóðina sem hafi einangr-
að sig félagslega og pólitískt,
utan hvað stöku sinnunr hafi ver-
ið hlaupið útúr kjöllurununt til að
upphefja sig á þjáningum ann-
arra. Til sönnunar fær Margrét
lánaðan fínan frasa frá Bierman:
„Leiden aus zweiter Hand", og
þarf þá vart frekar vitnanna við.
Samstöðustarf það sem hér var
unniö á árunum um og uppúr
1970 og Margrét lýsir frati á. var
einkum tengt Víetnamstríðinu.
Reynt var að fá ríkisstjórnir til að
viðurkenna Bráðabirgðabylting-
arstjórnina í S-Víetnam; hingað
var boðið fulltrúum hennar til að
skýra málstað sinn; haldið var
uppi fræðslu og glæpsamlegar á-
rásir Bandaríkjastjórnar for-
dæmdar. Ráðist var að ýmum
fulltrúum Bandaríkjastjórnar og
bandarískrar valdstéttar. t.d.
herhljómsveit. Kanasjónvarpinu
og Nató-herskipum. Sýnt var
framá ábyrgö íslensku ríkis-
stjórnarinnar á þeim óhæfuverk-
um sem bandalagsstjórnir hennar
í Nató. frömdu. hvort heldur var í
Víetnam. nýlendum Portúgals.
S-Ameríku eða Grikklandi.
í allflestum aðgerðum þessara
ára tóku góðir og gegnir Alþýðu-
bandalagsfélagar þátt og stund-
um meira að segja Alþýðubanda-
lagið sem flokkur, enda ekki orð-
ið jafn andskoti forstokkað og
nú, þegar forysta flokksins virðist
telja bestu leiðina til að fordæma
glæpaverkin að þegja yfir þeim.
En sjaldan hefur Alþýðubanda-
lagið lotið jafn lágt og á Austur-
velli þann 22. sept. sl., þegar
flokkurinn hafnaði því, eins og
reyndar Alþýðuflokkurinn, að
taka þátt í útifundi með Fylking-
unni sem kallaði fsraelsstjórn og
Bandaríkjastjórn til ábyrgðar á
fjöldamorðunum í Líbanon. í
staðinn kaus Alþýðubandalagið
að þegja með íhaldinu undir
handleiðslu biskups sem lýsti yfir
samúð með líbönsku þjóðinni en
minntist ekki orði á Palestínu-
menn! Hann hefði betur þagað
líka. En það er kannski orðinn
mergurinn málsins hjá Banda-
laginu að fela sig á bakvið þekk-
ingarskort annarra til að forða
því m.a. að þjáningar annarraséu
tengdar við þann veruleika sem
við hrærumst í.
Það verður dálítið klisjukennt
að tuða í sífellu á andstöðu við
Nató og nifteindasprengju, en
sitja jafnframt í ríkisstjórn sem
styður Nató eindregið og situr hjá
í atkvæðagreiðslu um nifteinda-
sprengju. Flokksráðsfundur
Bandalagsins getur að vísu haldið
frösunum gegn Nató, en það
breytir því ekki að sjaldan eða
aldrei hafa umsvif Bandaríkja-
hers hér á landi aukist jafn mikið
á jafn skömmum tíma og síðustu
misserin.
Trúlega er skynsamlegast að
þegja- og það hefði Margrét átt
að gera í stað þess að bera fram
hrokafulla fyrirlitningu á
upplýsinga- og samstöðustarfi
með þeim er einkum verða fyrir
barðinu á vígvélum Nató.
Hver er í einangrun?
„68 kynslóðin kaus sér sjálf pó-
litíska einangrun", segir Margrét
í stað þess að ganga „til liðs við
félagshreyfingu íslensks alþýðu-
fólks, verkalýðshreyfingu, AI-
þýðuflokk eða Álþýðuband-
alag“.
Rétt er það að Alþýðubanda-
lag og Alþýðuflokkur eru stærstu
stjórnmálaöfl verkalýðshreyfing-
arinnar, en starf þeirra þar sem
annarsstaðar hefur valdið því að
ekki er sérlega kræsilegt að starfa
innan þeirra, sé það á annað borð
gerlegt.
Árið 1969 gekk ég t.d. í Al-
Birna
Þórðar-
dóttir
skrifar
þýðubandalagið í Reykjavík, en
datt út þegar ekki var haldinn fé-
lagsfundur á annað ár. Nokkrum
árum seinna sótti ég aftur um inn-
göngu en var hafnað, trúlega
vegna veru minnar í Fylkingunni,
reyndar grét ég það ekki sárt.
Stefnulega og starfslega er ég
mjög ósammála Alþýðubanda-
laginu og tel ekki gerlegt að
breyta því. Starfshættir flokksins
bjóða ekki uppá það. Hvernig fer
t.d. stefnumörkun fram innan
flokksins? Á flokksráðsfundi
leggur Svavar Gestsson fram „4ra
ára neyðaráætlun“. Hafði hún
verið rædd og mótuð fyrirfram af
flokksdeildum og flokksfé-
lögum? Hvenær hefur verið rætt
opinskátt um stefnu flokksins
innan núverandi ríkisstjórnar,
hvar er stefnan mótuð og af
hverjum? Hvar hafa komið fram
mótmæli við kaupráninu sem sí-
fellt er verið að fremja? Eða er
kannski enginn á móti því innan
Alþýðubandalagsins?
„Sjálfvalin einangrun frá venju-
legu fólki", segir Margrét um
okkur sem sjáum vonir framtíð-
arinnar ekki hjá forystu Alþýðu-
bandalagsins, heldur í mögu-
leikum verkafólks til að skipu-
leggja sig sjálfstætt og taka öll sín
mál og þjóðfélagsins í eigin
hendur.
„Elsku vinur“-
andinn ríkir víða
Sem betur fer er hægt að starfa
innan verkalýðsfélaganna án þess
að vera bundin/n Alþýðubanda-
lagi eða Alþýðuflokki, þótt þeir
ráði þar miklu. Því miður verður
maður sífellt var við það í starfi
innan verkalýðsfélaganna að for-
ystumenn þar huga mest að hags-
munurn flokksins síns, en ekki
verkalýðsstéttarinnar. Það er
ekki tekist á pólitískt innan
verkalýðsfélaganna, heldur kom-
ist að samkomulagi, skipst á sæt-
um í forystu svo allir geti unað
glaðir við sitt og þagað saman.
Bandalagið fær eitt sæti í stjórn
VR; útá það fær íhaldið eitt sæti í
Dagsbrún; í Iðju er þjóðstjórn og
forysta ASÍ endurspeglar núver-
andi ríkisstjórn. Það er ekki við
því að búast að innanfélagslífið
verði blómlegt, þegar vísvitandi
er reynt að breiða yfir ailar
þjóðfélagsandstæður sem fyrir
hendi eru.
Ég hef ekki orðið vör við það í
starfi innan VR að Abl-félagar
liefðu sig þar mikið í frammi eða
„prófuðu stefnu sína“, nema í því
að þegja. Ekki fór mikið fyrir
þeim í 2ja daga verkfallinu sl.
sumar, enda trúlega uppteknir
við að undirbúa vísitölurán 1.
des. Það er e.t.v. hin „einarðlega
þátttaka í pólitískri baráttu dags-
ins“, sem Margrét auglýsir eftir.
Sú einarða þátttaka Abl. vekur
manni óhug um það sem á eftir
kann að koma.
Pólitísk fullnægja
Alla gagnrýni á stefnu verka-
lýðsforystunnar setur Margrét
undir einn liatt og velur sér að
sjalfsögðu þann hatt. Það heitir
að búa sér til óvin (gjarnan í eigin
mynd) og er mjög vinsælt t.d. hjá
íhaldinu sem býr sér til óvin úr
Abl, í líki Moskvudindils, því
þannig vill íhaldið hafa Abl. Mar-
grét vill hafa sinn „óvin" í líki
bókarinnar „Ó það er dýrlegt að
drottna“ eftir Guðmund Sæm-
undsson, enda auðveldast að
svara gagnrýni eins og þar kemur
fram, ópólitískri og persónulegri.
Margrét telur að við sem erum
„bara róttæk úti í bæ“ (les utan
Abl.) og efnum til „tækifæris-
framboða“ m.a. gegn Alþýðu-
bandalaginu, hljótum að vera pó-
litískt ákaflega „ófullnægð". Ég
verð að segja að það veitir mér
meiri pólitíska fullnægju að taka'
þátt í því litla pólitíska andófi sem
þó er haldið uppi gegn ríkjandi-
þjóðskipulagi og ráðandi stétt,
heldur en hafa það að aðalstarfa
að hafa vit fyrir auðvaldinu, kalla
kauprán kjarabætur og ósigra
verkalýðsstéttarinnar sigra.
Þetta með „tækifærisfram-
boðin“ og eignarréttinn á at-
kvæðunum er sérmál sem ég verð
því miður að sleppa núna, en
kannski fæ ég aftur inn í Þjóðvilj-
anum, hver veit!
29. nóv. 1982
Birna Þórðardóttir
félagsfræðingur er
skrifstofuinaður i höfuðborginni.
Hún er ritstjóri Neista málgagns
Fylkingarinnar.