Þjóðviljinn - 05.07.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN
DJOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfreisis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastióri: Guðrún Guömundsdóttir.
Jtitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guöjón Friöriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Siguröardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víöir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Helga Garðarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson,
Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkgyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Atómstöðin ísland
• Það var helst að skilja á Steingrími Hermannssyni forsæt-
isráðherra í sjónvarpinu fyrir helgina, að honum kæmi
kjarnorkuvígbúnaður NATO ekkert við. Daginn eftir lýsti
George Bush varaforseti Bandaríkjanna yfir því í viðtali við
sjónvarpið að aðalerindi hans hingað til lands væri að ræða
við Steingrím, það sem honum kemur ekki við þ.e.a.s. um
kjarnorkuvígbúnað. Hvernig sem reiðir af viðræðunum um
það sem íslenska forsætisráðherranum kemur ekki við, þá er
það víst að hernaðaraðstaða Bandaríkjanna á íslandi er
mikilvægur hlekkur í kjarnorkuvopnakerfi Bandaríkjahers
og NATO.
• „Við þurfum að endurnýja tækjakostinn - og það sem
fyrst,“ sagði Ronald Marryott aðmíráll, yfirmaður banda-
rísku herstöðvanna á íslandi, í ræðu á fundi Samtaka um
vestræna samvinnu og Varðbergs 21. júní sl. Margoft hefur
verið á það bent að erfitt er að greina í sundur varnar- og
árásareðli tækjabúnaðar í nútímahernaði. Það sem má til
varnar verða hentar enn betur til árása, eins og komið hefur
fram í umræðum um AWACS-vélarnar, sem hér eru stað-
settar. Þá er sífellt meiri áhersla lögð á fjarskipta- og stjórn-
tæki sem lykil að „skilvirku" kjarnorkuvopnakerfi. Aðstaða
fyrir fjarskipta- og stjórntækjamiðstöð er Bandaríkja-
mönnum ákaflega mikilvæg hér á landi, um leið og hún
leggur íslendinga í stórfellda hættu.
• Það er enginn vafi á því að Bush varaforseti mun ýta á eftir
því við Steingrím forsætisráðherra að sú endurnýjun tækja-
kosts fari fram í herstöðvum Bandaríkjamanna á íslandi sem
geri kleift að stórauka flotaumsvif þeirra í Norður-
Atlantshafi á næstu árum. Þar er herstöðvunum á íslandi
ætlað sívaxandi þjónustu- og stjórnunarhlutverk, enda
minnist aðmírállinn Marryott ekkert á mengunarvarnir í
sambandi við olíubirgðastöðina í Helguvík, heldur eingöngu
á meira birgðarými til þess að svara auknum hernaðarum-
svifum. Eins og fyrri daginn er allt réttlætt með aukinni
ásókn Sovétmanna við landið. Þeir réttlæta sín auknu umsvif
með áformum Bandaríkjamanna um aukin hernaðarumsvif
á svæðinu. Og svo koll af kolli, áfram endalaust. Enda þótt
þessi þróun komi forsætisráðherra ekki við að eigin áliti ætti
hún að vera áhyggjuefni sérhvers íslendings og tilefni til þess
að neita því að láta flækja landið lengra inní hana en orðið
er,- ekh.
Gráfíkjur eru
yður gefnar
• Það kann að vera rétt sem fram kom hjá forsætisráðherra í
sjónvarpi sl. föstudagskvöld að sumum þyki gráfíkjur góðar.
Þeir sem sólgnir eru í fíkjur munu þarafleiðandi vera reiðu-
búnir til þess að meta mildandi aðgerðir ríkisstjórnarinnar,
sem eiga að koma á móti 25-30% almennri kjaraskerðingu.
Hinir sem hafa engan sérstakan áhuga á þurrkuðum döðl-
um, sykruðum og frystum ávöxtum og súkkulaðihúðuðu
korni eru líklegir til þess að líta á „tollalækkun ríkisstjórnar-
innar á grænmeti og ávöxtum“ sem misheppnaðan brandara.
• í viðtölum við formann Neytendafélags Reykjavíkur hef-
ur verið frá því skýrt að alls ekki sé um að ræða tollalækkun á
grænmeti og ávöxtum almennt, heldur aðeins á þurrkuðum
döðlum og fíkjum, og frystum ávöxtum með sykri. „Það er
því eins og hver annar brandari að grænmeti og ávextir lækki
í verði svo almenningur njóti góðs af í einhverjum mæli,“
segir Jóhannes Gunnarsson.
• Ekki er þó allt á eina bókina lært hjá stjórninni. Niðurfell-
ing tolla af hjálpartækjum og gleraugum, og smávægileg
tollalækkun á barnavögnum eru ánægjulegar undantekning-
ar. En dæmigert fyrir hinar mildandi tollalækkanir er það að
Coco Puffs,súkkulaðihúðað korn, lækkar í verði vegna
stjórnarmildinnar.
• „Þessar tollalækkanir eru að verulegu leyti fjölmiðla-
leikur og blekkingar“, segir formaður Neytendafélagsins.
Og þó að reynt sé að sykurhúða stjórnartréð, þá sannast
fljótt hið fornkveðna: „Sérhvert tré þekkist af ávexti sínum,
því að ekki lesa menn fíkjur af þyrnum og ekki skera menn
vínberg af þyrnirunni.“ Lk. 6.44. - ekh.
klippt
Kaupið alltof hátt!
Steingrímur Hermannsson
forsætisráðherra sagði í sjón-
varpsþætti á föstudagskvöldið að
kaupið hefði verið of hátt í
landinu fram að því að ríkisstjórn
hans tók við völdum. Hins vegar
átti hann engin ráð til úrlausnar
fyrir fjölda heimila sem eiga ann-
að hvort í erfiðleikum nú þegar
með að láta enda ná saman, ell-
egar kollsteypast fjárhagslega í
haust. Hann vissi jú að þetta væri
erfitt fyrir fólkið en reglan væri sú
að tvær fyrirvinnur væru á heimil-
um nú til dags.
Svona á nú ráðherrann erfitt
með að setja sig í spor almenn-
ingsílandinu. Og efogþegarfólk
hefur fengið nóg af valdboði og
sundurtættum krónum ríkis-
stjórnar Steingríms Hermanns-
sonar, má vænta að það komist
að þeirri niðurstöðu að það verði
að fá hærra kaup; öðruvísi geti
það ekki lifað. En forsætisráð-
herra sem veit að erfitt er að lifa
af lágum launum, leyfir það ekki;
hann hefur nefnilega sett lög sem
banna samninga um kaup og kjör
auk þess sem hann hefur bannað
að launafólk fái verðhækkanir
bættar með verðbótum.
Með fyllstu hörku
Verkalýðsfélögin hafa sagt upp
samningum í samræmi við um-
saminn gildingartíma þeirra í
fyrra. í haust er ekki útilokað að
mörg fyrirtæki vilji gjarnan semja
um skárri kjör við verkalýðsfé-
lög. Aðrir grosserar og stór-
eignamenn munu sjálfsagt bíða
eftir hljóðpípuleikurum Vinnu-
veitendasambandsins, Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins. Líklegt verður að telja
að mörg verkalýðsfélög verði
knúin til verkfalla; einfaldlega
vegna þess að félagar þeirra geta
ekki meira og hafa engu að tapa;
kaupið nægir ekki til framfærslu.
En þá er ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar að mæta; bráða-
birgðalögunum um afnám samn-
ingsréttar verður fylgt eftir með
fyllstu hörku. Það á einu sinni að
stjórna í landinu! Á þessa leið
mæltist forsætisráðherranum,
sem engin ráð átti fyrir fólk til að
láta enda ná saman. Þetta er fé-
legur boðskapur fyrir þá verka-
lýðshreyfingu, sem forsætisráð-
herrann hefur boðað samráð við!
Og „sáttfúsir vinnuveitendur“
eiga ekki heldur von á betra.
Hvort menn velja að semja eða
fara í verkfall til að bæta úr óbæri-
lega rýrum kjörum, þá er hins
sama von: víkingasveitir Stein-
gríms Hermannssonar og Geirs
Hallgrímssonar, bíða í starthol-
unum til að berja á þeim sem vilja
bæta kjörin.
Afnám þingræðisins
Ekki var hann blíðlegri boð-
skapur ráðherrans til stjórnar-
andstöðunnar og þeirra sem vilja
veg þingræðisins sem mestan.
Hann boðar ekki til sumarþings,
þrátt fyrir að meirihluti alþingis
hafi verið því fylgjandi vegna
þess að ríkisstjórnin vill starfs-
frið. Heyr á eindæmi! Er svo að
skilja að ráðherrar og ríkisstjórn-
ir séu verklausar á meðan á þing-
haldi stendur?
Margt er nú með vofveiflegum
hætti hjá ríkisstjóm Steingríms
Hermannssonar: Afnám samn-
ingsréttar sem ekki á sér neina
hliðstæðu á seinni tímum frá ná-
lægu lýðræðisríki, samkrull á
löggjafar- og framkvæmdavaldi
þar sem handhafar forsetavalds-
ins eru allir í eða tengdir fram-
kvæmdavaldinu, óvissa um for-
mennsku mikilvægustu nefnda
þingsins, gerræði og valdboð í öll-
um efnum.
Það sló óhug á margan mann-
inn þegar ríkisstjórn þessi tók til
við „að stjórna" landinu. Mikil-
vægar nefndir voru settar á lagg-
irnar þarsem stjórnarandstaða
hefur haft hefðbundna setu eins-
og í stóriðjunefnd, þarsem eng-
inn úr stjórnarandstöðunni er
fulltrúi. í sjónvarpsþættinum á
föstudagskvöldið skýrði forsætis-
ráðherra frá því að við fjárlaga-
gerð væru til ráðuneytis fulltrúar
alþingis, en einungis þingmenn
Framsóknar og Sjálfstæðis-
flokks.
Kjörnir fulltrúar stjórnarand-
stöðunnar njóta ekki þeirra rétt-
inda að fá að fylgjast með stjórn-
arathöfnum meirihlutans. Og
greinilegt er af orðum og athöfn-
um forsætisráðherrans, að al-
þingi er ekki annað en af-
greiðslustofnun í huga hans. Það
er því ekki nema von að fólki úr
öllum flokkum hrjósi hugur við
stjórnarathöfnum þetta misserið
þarsem bæði meirihlutavilji al-
þingis hefur verið hundsaður í
einstaka máli - og lýðræðisrétt-
indi stjórnarandstöðunnar verið
forsómuð í flestum efnum. Það
þarf ekki Alþýðubandalagsmenn
til að hneykslast á þessu háttar-
lagi, það gera flestir.
- Það á að stjórna einu sinni -,
sagði forsætisráðherrann og
nefndi dæmi um skeleggar stjórn-
arathafnir ríkisstjórnarinnar,
sem skipta sköpum fyrir þjóðar-
búið; þannig er búið að leggja
snjóflóðanefnd niður væntanlega
til að fyrirbyggja ótímabærar
náttúruhamfarir - og fyrir heimil-
in sem eru á hausnum hefur tollur
veirð lækkaður á þurrkuðum fíkj-
um. Sumum þykja fíkjur góðar,
sagði forsætisráðherra íslands.
- óg.
Ekkert lygilegra
Ólafur Friðriksson skrifar ný-
verið í DV um ógnina af vígbún-
aðaræðinu:
„Sennilega er ekki logið meira
að almenningi um önnur mál en
hermál, enda er ekki nema á
fárra færi að meta allar tæknileg-
ar forsendur þeirra. En sennilega
er þó ekkert lygilegra en að At-
lantshafsbandalagið sé að verða
undir í kjarnorkuvígbúnaðar-
kapphlaupinu. Á meðan þessi
fölsun viðgengst og meðan keppt
er að einhverju ímynduðu jafn-
vægi sem metið er á fölskum og
mismunandi fölskum forsendum,
kemur sprengjuógnunin til með
að hanga yfir höfði alls mánn-
kyns.“ - óg.