Þjóðviljinn - 17.11.1983, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 17. nóvember 1983
DIOWIUINN
Málgagn sósíalisma, ’verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Eramkvæmdastjóri: Guörún Guðmundsdóttir.
^itstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Úmsjónarmaður Sunnudagsblaös; Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auöur Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Pröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías'Mar.
Auglvsinqar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónssen. _
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir. Jóhannes Harðarson.
Simavarslæ-Sigríður Krístjánsdóttir, Margrét Guðmundsd.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Olöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
.Pökkup: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóftir
Útkgyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Siðumúla 6, Reykjavík, sjmi 81333.
Umbrot og setning: Prant.
Prentun: Blaðaprent h.f.i
Landsfundur
Alþýðu-
bandalagsins.
í kvöld hefst landsfundur Alþýðubandalagsins með opinni
setningarathöfn í Austurbæjarbíói. Landsfundar Alþýðubanda-
lagsins bíða mikil verkefni, þar verða lagðar línur um stefnu
flokksins í stjómarandstöðu, skipulagsmál og kosin miðstjóm og
stjóm flokksins.
Alþýðubandalagið er 15 ára um þessar mundir. Það hefur á
starfstíma sínum verið nær jafnlengi í stjóm og stjómarandstöðu.
Alþýðubandalagið býr því að mikilli reynslu og hefur á að skipa
starfhæfri forystu.
Bandalagið kom út úr nær fímm ára samfelldri stjómarsetu
síðastliðið vor nokkuð veðrað, en óbrotið og reiðubúið að taka
upp harða stjómarandstöðu. Kalli þess um einingu allra íslenskra
vinstri manna um íslenska leið út úr efnahagsvandamálum þjóð-
arinnar var ekki svarað í síðustu kosningum. Atkvæði vinstri-
manna sundruðust og linnulaus áróður hægri blaðanna glapti
margan launamanninn til fylgis við íhaldið. Afleiðingin varð sú að
skilyrði vom sköpuð fyrir hatrömmustu hægri stjóm sem hér
hefur setið í áratugi.
Alþýðubandalagið er höfuðandstæðingur núverandi ríkis-
stjómar, og vel má sannfærast um það í áróðri málsvara Sjálfstæð-
isflokksins sem nú vilja kenna bandalaginu um alJt sem aflaga
hefur farið í efnahagsmálum þjóðarinnar. Með því að víkja Al-
þýðubandalaginu frá stjómvelinum er nú ráðrúm til þess að sögn
stjómarsinna að koma fram auknum hemaðarframkvæmdum,
sölsa atvinnufyrirtæld landsmanna í aulcnum mæli undir stórkapí-
talið og Sambandið, og koma verkalýðshreyfíngunni á kné með
hótunum um atvinnuleysi.
Stjómarseta Alþýðubandalagsins á sl. fimm ámm var enginn
dans á rósum og við erfíð verkefni að glíma. En þá vom hin
mannlegu sjónarmið í fyrirrúmi fyrir tilstilli þess. Hins vegar var
og er Alþýðubandalagið reiðubúið að stuðla að róttækum upp-
skurði á íslensku efnahagslífí með þeim sldlyrðum að jafriari
tekjuskipting, félagsleg réttindamál og aðhald að milliliðum sé
leiðarljós slíkra aðgerða. Á þessum kröfum strandaði allt of oft í
samstarfi við aðra flokka. En þegar Alþýðubandalagsins nýtur
ekld lengur við í ríkisstjóm hefur öryggisnetinu verið ldppt undan
almennu verkafólki í landinu.
Það hefur stundum verið sagtaðAlþýðubandalagiðséfyrst og
fremst stjómarandstöðuflokkur, samsafn óánægjuafla í þjóðfé-
laginu. Stjómarþátttakan hefur afsannað þá kenningu. Hinu er
eldd að leyna að Alþýðubandalagsmenn kunna að vera í stjómar-
andstöðu og rækja vel skyldur sínar sem gagnrýnendur stjómar-
farsins. Pannig á það að vera í lýðræðisþjóðfélagi, og stendur
núverandi stjómarflokkum ekki ógn af neinu stjómmálaafli nema
Aiþýðubandalaginu og vaxandi fylgi þess.
Mikilvægasta verkefni Alþýðubandalagsins er að skapa sam-
stöðu meðal vinstri manna, sósíalista og verkalýðssinna um sam-
fylkingu gegn núverandi ríkisstjóm. Til þess þarf bandalagið að
móta ábyrga efnahags- og kjaramálastefriu, veita mönnum fram-
tíðarsýn í þjóðmálum, og virkja enn fleiri til baráttu í þjóðfrelsis-
og friðarmálum. Alþýðubandalagið hefur teldð mið af gagmýni á
starfsemi stjómmálafloldca og hyggur á endurskoðun stdhuskrár
sinnar. Það er góðs viti og til merkis um að bandalagiðhyggst eldd
staðna í viðjum vanans. Myndun Æskulýðsfylldngar Alþýðu-
bandalagsins er einnig ánægjulegur vottur um lífskraft bandalags-
ins.
Framtíð án fjötra er yfírskrift Landsfundar Alpýðubandalags-
ins 1983. Hún vísar til þeirrar nauðsynjar að almenningur í
landinu brjóti af sér þá fjötra sem vaxandi arðrán, aukið hemám,
svipting mannréttinda og stjóm í þágu hinna fáu og sterku hefur
lagt hann í. f*á fjötra sem alþýðan hefur verið að brjóta af sér á
liðnum áratugum mun hún elcki láta leggja á sig að nýju, heldur
krefjast þess að fá að byggja réttlátt þjóðfélag.
klippt
Hið mikla
vald
Þjóðviljans
Eins og vænta mátti fer Björn
Bjarnason af stað í Morgunblað-
inu ærið gustmikill út af sjón-
varpsfrétt um tillögugerð í
Bandaríkjunum, þar sem m.a. er
gert ráð fyrir því að settar séu upp
eldflaugar á íslandi. Björn er
ekki lengi að bregða sér í sam-
særishaminn og lætur óspart að
því liggja, að frétt, sem birtist í
bresku stórblaði eins og Sunday
Times, sé í raun og veru pöntuð
af Þjóðviljanum til að hressa upp
á landsfund Alþýðubandalags-
ins. Eða eins og Björn hinn sam-
særisfróði segir;
„Það er ekki einleikið, hve Al-
þýðubandalagsmenn og Þjóðvilj-
inn bregðast sk-jótt við eftir að
fréttamenn Ríkisútvarpsins segja
furðusögur af málum sem snerta
sjálfstæði, öryggi og varnir fs-
lands“.
Með öðrum orðum: á máli
Björns Bjarnasonar eru það
„furðusögur" þegar frá því er
skýrt í ríkisfjölmiðlum, að banda-
rískir aðilar hafi kannað þann
kost að setja upp stýrisflaugar á
fslandi. Og ósvífni hans í mál-
flutningi er svo mikil, að engu er
líkara en að við Þjóðviljamenn
séum farnir að fjarstýra ekki bara
ríkisfjölmiðlunum heldur og
breskum stórblöðum - sem telja
málið það athyglisvert og laust
við að vera „furöusaga" að þeir
spandéra á það fjórdálka grein.
Iss, bara
smá-
flaugar
Björn Bjarnason miklar það
mjög fyrir sér í Morgunblaðinu í
gær, að þingmenn og fréttamenn
hafi misskilið skýrsluna banda-
rísku - þar sé ekki um að ræða
þær stýrisflaugar sem á að fara að
setja, upp í Vestur-Evrópu nú,
heldur aðrar minni og
skammdrægari. Björn segir:
„Stýriflaugarnar með kjarna-
oddana draga um 2500 km en
þær sem nota ætti til að granda
skipum frá stöðvum í landi
myndu draga tæplega 500 km“.
Með öðrum orðum: þetta eru
bara smáflaugar. Draga eina
skitna 500 kílómetral Og út af
hverju eru menn þá að æsa sig?
Sálrœnn undir-
búningur
Þessi hlið á málflutningi heims-
myndarstjóra Morgunblaðsins
minnir reyndar á eitt það atriði í
bandarísku skýrslunni sem at-
hyglisverðast var. En það lýtur að
því, að það þurfi _ langan og
lymskulegan sálfræðilegan hern-
að til að sætta hinar ýmsu þjóðir
við tilhugsunina um að nýjum
vopnakerfum verði komið fyrir í
landi þeirra. En í skýrslunni segir
einmitt á þá leið, að það geti ver-
ið sniðugt að byrja á að leggja á
það áherslu í löndum þar sem
andúð á kjarnorkuvopnum er
sterk, að hér séu „bara“ kjarn-
orkuvopnalausar eldflaugar að
ræða, því það gæti orðið til að
„auðvelda það að fá þessi ríki til
að taka við eldflaugum sem bera
kjarnorkuvopn einhverntíma í
framtíðinni“.
Svar-
dagar
Einhverntíma í framtíðinni -
það er einmitt lóðið. Bandaríski
sendiherrann sver og sárt við
leggur að ekkert sé að marka slík-
ar skýrslur og Björn telur sig vita
enn betur, því hann tekur að sér
að tala fyrir hönd bandaríska
hersins eins og hann leggur sig.
(Björn talar um stýriflaugar „sem
enginn í bandaríska hernum virð-
ist hafa sérstakan áhuga á að
smíða“!) Það er eins og Björn og
sendiherrann haldi að þeir séu að
tala við fífl, við þjóð sem hefur
aldrei heyrt göfuga svardaga til
dæmis um það, að hér skuli aldrei
vera herstöðvar á friðartímum.
Þórarinn Þórarinsson, ritstjóri
Tímans, lætur ekki blekkjast af
slíkum fagurgala og segir á þessa
leið í leiðara í Tímanum í gær sem
ber yfirskriftina „Orð eru til alls
fyrst“.:
Þá er
ekki gefist upp
„Það hefur verið reynt að gera
lítið úr þessari hugmynd (þ.e. að
setja hér upp eldflaugakerfi) með
þeim rökum, að hér sé aðeins
brugðið upp einum valkosti af
mörgum, sem til greina komi í
þessu sambandi. Flestum slíkum
hugmyndum sé fleygt í blaða-
körfuna. Þetta er rétt, en hitt
einnig, að oft er ein hugmyndin
valin úr og hafizt handa um fram-
kvæmd hennar.
Ef um er að ræða framkvæmd í
öðru landi, eru hafnar umleitanir
við viðkomandi ríki um að leyfa
hana og umleitununum haldið
áfram með ýmsu móti, unz leyfi
er fengið. Hér er ekki gefizt upp
við fyrstu tilraun.
Það getur vel gerzt, að um-
ræddri hugmynd verði fleygt í
ruslakörfuna, og vonandi er það
líklegast. Hitt getur þó einnig
gerzt, að hún þyki álitleg og reynt
verði að gera hana að veruleika.
Þá er ekki gefizt upp, þótt allir
flokkar gefi hátíðlega yfirlýsingu í
'i eitt skipti eða þótt lög yrðu sett,
sem gætu dregið úr vökunni, því
að menn héldu að nóg væri að
treysta á þau, og málið væri þannig
úr sögunni.
Hér þarf vakandi þjóðarvilja,
sem alltaf er á verði. Það er ekki
aðeins verkefni stjónmálaflokk-
anna, heldur óflokksbundinna
hreyfinga. Hættan getur verið fyrir
hendi. Því má ekki gleyma varð-
andi umrædda skýrlsu, að orð eru
til alls fyrst“.
Þetta er vitanlega hárrétt hjá
Þórarni. Hættan er fyrir hendi.
Og hann veit líka ofurvel, að þeg-
ar bandaríska hernaðarvélin hef-
ur bitið eitthvað í sig, þá spyr hún
hvorki Geir Hallgrímsson né
Björn Bjarnason hvað þeim gott
þyki - „þá er ekki gefist upp“. Og
fyrri reynsla sýnir, að það líður
ekki á löngu þar til sannir Nató-
vinir eins og þeir hafa sannfærst
um „nauðsyn“ þess að taka að sér
eldflaugar. Eins og ritstjóri DV
er reyndar byrjaður á að gera í
leiðara sínum í gær þar sem látið
er að því liggja að heldur litlir
karlar séu Islendingar að vilja
ekki eldflaugar eins og hinir
bræðurnir í Nató sem gretta sig
að vísu, en kyngja hinum beiska
eldflaugabita samt.
og skorið
-ekh