Þjóðviljinn - 22.03.1984, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 22.03.1984, Blaðsíða 5
12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 22. mars 1984 « * i'l t'' i i I * V < Fimmtudagur 22. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13 „Mannelsk dýr og skynsöm“ Refaræktin blómstrar á Héraði: Shadow-refur eða Skuggi eins og kalla mætti hann uppá islensku. Hann er mun hvítari á feld en blárefurinn, og skinnin verðmeiri ef þau eru falleg. Ljósm. -Ál. BREFASKOLINN Suðurlandsbraut 32 Reykjavík sími 81255 BÆNDUR OG BÚALIÐ Nú gefst tækifæri að gerast nemandi í Brefaskolanum og læra Búreikninga Heyverkun eða Sauðfj árrækt Hringið eða skrifið til okkar og við sendum ykkur námsefnið 1 posti Kveðj a, Brefaskolinn PWillSSISSiSIÍl fiBHvPPB’lllllllliil ^HKSi5!Í!»iilllllli] |2iaiiiiiill8IIf| Emmímmm jlíffffiiffp ss::ss!sim t 1 Paóer hægt aó læra góöa heyverkun Á rúmum fjórum árum hafa refabú breiðst um landið og eru nú orðin 118 talsins, í öllum landsfjórðungum. Á Héraði eru þau orðin 12 og reka bændurþar sameiginlega fóðurstöð Fellabæ. Að Þrándarstöðum í Eiðaþinghá heimsótti blaðamaður Karl Jóhannsson refabónda og fræddist af honum um refinn og refarækt. Það er talsvert nýnæmi að koma í fyrsta sinn í refabú, ekki síst á þess- um árstíma, - fengitíminn að hefj- ast og stæk lyktin kemur eins og veggur á móti manni. Engu að síður er allt opið út, enda blíðviðri eins og það gerist best fyrir austan, 6-8 stig í byrjun mars. Að sögn Karls er blaðamanni þó óhætt að fara inn eins og hann er klæddur: „Þetta er allt annað en fjósalykt“, segir hann, „hún loðir ekki við þig!“ Karl hóf loðdýraræktina í des- ember 1982 og byrjaði með 30 læð- ur sem hann fékk frá Grund í Eyja- firði. Á þessum 15 mánuðum hefur búið dafnað vel, læðurnar orðnar 65 og býlið meðalstórt, en þess má geta að stærsta refabúið á Dalvík telur 300 læður. Erfiðasti tíminn - Hvernig líður árið hjá refa- bónda? „Þetta er erfiðasti tíminn held ég, því það er mesta kúnstin að para læðurnar, vita hvenær þær beiða og maður veit ekki hvernig til hefur tekist fyrr en löngu seinna. Þær ganga með í 52 daga, sem þýðir að gottíminn hefst í maíbyrjun. Þá fara þær í sérstaka gotkassa og al- gengasti hvolpafjöldi.er 10-11. Ég hef flesta fengið 17 undan einni læöu. Læðurnar eru ákaflega gætnar meðan hvolparnir eru að komast á legg og sumar koma ekki einu sinni út úr kassanum til að éta. Þær passa hvolpana ákaflega vel en eru þó misjafnar í því eins og gengur. Sumarið er svo uppeldistími hvolp- anna og þá er líf og fjör í húsinu. Eldistíminn er frá júní fram í sept- ember en þá eru þeir fullvaxnir. í október lýkur feldmynduninni og þá eru þeir pelsaðir.“ - Pelsaðir? „Já, slátrunin er nefnd pelsun! Hún fer fram í október og fram í byrjun nóvember og þá eru undan- eldisdýrin sett á viðhaldsfóður. Það er talsverð vinna að pelsa og verka skinnin en þegar því er lokið tekur við rólegri tíð fram í mars- byrjun og þá smíðar maður búr og tekur hendi til við annað." - Hvað verða dýrin gömul hjá ykkur? „Læðurnar eru yfirleitt ekki Iátnar endast lengur en 3-4 ár. Eftir það fara þær að eignast færri hvolpa, - þær eru bestar 2ja til 3ja ára og eins er með högnana. Það eru þó til súperlæður sem eru látn- ar endast lengur, jafnvel 5-6 ár.“ - Þykir þér vænt um refinn? „Já, þetta eru rnjög skynsamar skepnur og það sagði mér reyndur refabóndi úr Skagafirði að best væri að umgangast þá eins og menn. Strax og maður fer að umgangast þessi dýr, finnur maður hversu mis- jafnt skap býr í þeim. Þeir eru mjög mannelskir og furðu naskir við að þekkja mann. Þeir skipta sér t.d. ekki mikið af því þegar ég geng inn íhúsið, en um Ieið ogéglyfti lokinu af fóðurdallinum dettur allt í dúna- logn og síðan æða þeir steinþegj- andi um búrin uns skammturinn kemur. segir Karl Jóhannsson refabóndi á Þrándarstöðum -Hvernig eru svo skinnin eða dýrin fiokkuð? „Ég hef aðallega verið með blá- ref, en líka lítils háttar af Shadow. Hann er ræktaður út af bláref með hvítum ref og feldurinn er hvítur. Það hefur hins vegar verið erfitt að rækta hann upp hér á landi, því fyrstu dýrin voru svo fá. Á haustin kemur Sigurjón Blá- feld, ráðunautur, og flokkar dýrin, ákveður hver eru hæf til undaneld- is. S.l. haust flokkuðust 57% til lífs hjá mér, sem er mjög gott hlutfall. Skinnin sem ég er búinn að selja flokkuðust líka ágætlega. Ég drap 70 stykki, fjölgaði um 35 læður og svo seldi ég af lifandi í ný bú.“ Minkurinn freistar Til að byrja með tók ég á þeim með hönskum, og bjóst jafnvel við biti, en éghef sloppið við það hing- að til. Annars grípa þeir allt í kjaft- inn sem rétt er til þeirra og ég veit dæmi þess að refur hefur étið heilan gúmmívettling, sér til bana að vísu. Fóðrið ér það vandasamasta. Við erum með 70% fiskúrgang, 10% sláturmat, lungu, vambir og þess háttar og 20% alls kyns kol- vetnisfóður, vítamín, mör og lýsi. Þeir eru ekki matvandir greyin, éta allt sem þeim er gefið. Hins vegar fer fóðrið misjafnlega í þá og þeir eru viðkvæmir fyrir breytingum í fóðurgjöf." - Geta þeir lifað ef' þeir sleppa út? „Já, það hefur sýnt sig. Þeir fundu fyrir sunnan greni þar sem blárefur hafði parað sig með ís- lenskum ref og hvolparnir skiptust til helminga. Hins vegar eru mjög strangar ráðstafanir gerðar í hús- unurn sjálfum. Það eru alls staðar tvöfaldar hurðir hér og net fyrir öllum gluggum og gáttum." -Hvarflar ekki að þér að temja einn og einn? „Ég hef passað mig á því að gera engan þeirra gæfan eða of hændan að mér. Hins vegar held ég að það sé enginn vandi að gera þessi dýr alveg gæf, en maður sleppir því al- veg“. Meira en aukabúgrein „Það er meira en að segja það að hafa þetta sern aukabúgrein, þaðer mikil vinna að byggja upp svona bú“, segir Karl. Búin hér á Hér- aðinu eru misstór og margir eru í öðrurn búskap með. Við erum bara tveir sem erum eingöngu í refa- rækt. En það eru miklir mögu- leikar í þessu og það er gaman að fást við refinn." -Er dýrt að koma upp refabúi? „Það er sennilega ekki dýrt mið- að við aðrar búgreinar, en það er samt sem áður talsverður kostnað- ur enda þarf að sérbyggja hús yfir refina. Þetta hefur þó lagast stór- lega síðan þeir felldu niður gælu- dýratollinn á neti og vatnsílátum. en það þyrfti að koma betur til móts við þessa búgrein, einkum hvað varðar fóðurstöðvarnar og lán til þeirra", segir Karl, sem vinn- ur líka í fóðurstöðinni í Fellabæ. „Annað mætti nefna. Það eru í reglugerð ákvæði um að refahús skuli vera í minnst 500 nietra fjar- lægð frá íbúðarhúsum, bæði út af lyktinni og til að umferð og annað hafi ekki truflandi áhrif á dýrin. Þetta getur reynst mjög dýrt. því það er nauðsynlegt að vera með rafmagn og vatn í húsunum og sú lögn er dýr ef vegalengdin er löng og fnenn geta þurft að taka inn aðra heimtaug. Það mætti líka lána nteira í byrjun, sérstaklega út á að- stöðuhús, sem er alveg nauðsyn- legt til að þrífa ílát, smíða búr og annað þess háttar." Happdrætti - En hvernig er svo eftirtekjan? „I raun er þetta talsvert mikið happdrætti. Maður veit ekki hver launin eru fyrr en uppboðin eru um garð gengin og maður veit ekki hversu vel hefur tekist að para dýr- in fyrr en í maí. Uppboðin hefjast í desember og standa fram í mars og apríl. Við seljum á tvo staði, til Danmerkur og Bretlands og ég er sá eini hér sem seldi á Danmörku í vetur. Mér sýnist verðið ætla að verða mjög svipað en það gekk hægar að selja í Danmörku í ár.“ Þessi fallegi blárefur líkist einna helst gæfum hvolpi. Þó búrin séu opnuft á þennan hátt stökkva refirnir ekki út a.m.k. ekki meðan menn standa hjá. Ljósm. -Al. - Ráðleggur þú mönnum að fara út í loðdýrarækt? „Já, alvegsérstaklega minkinn." - Minkinn? „Já, ég hef mikinn áhuga á hon- um og er að velta því fyrir mér að taka eitthvað af mink. Það er gott verð á skinnunum og stöðugt og það er mikið öryggi að vera með báðar tegundirnar, því verðið á refnum er miklu sveiflukenndara. En ég ráðlegg mönnum hiklaust að fara í loðdýraræktina, - þetta er spennandi verkefni og skemmti- legt,“ segir Karl Jóhannsson að lokum. -ÁI Þó það fari vel á meö þeim Karli og þessari fallegu Skuggalæðu þá segist hann gæta sin vel á því að gera ekkert dýr of gæft eða hænt að sér. Uppi á búrunum má sjá gotkassana sem settir eru inn í maíbyrjun. Ljósm.-AI. Reiðhöll byggð í höfuðborginni Á Búnaðarþingi 1984 var kosin milliþinganefnd til þess að at- huga um möguleika á byggingu reiðhallar á höfuðborgarsvæð- inu. Um miðjan janúar lá nefn- darálitið fyrir og í framhaldi af því boðaði stjórn Búnaðarfélags ís- lands til fundar með nokkrum áhugasömum hestamönnum og öðrum, sem hugsanlega vilja vinna með Búnaðarfélaginu að því að hrinda þessu máli í fram- kvæmd. Fundurinn var haldinn í Bænda- höllinni 30. jan. sl. Koin þar frani mikill áhugi á því að ráöast senf lyfst í byggingu reiöiiallar. Eftirfarandi tillaga var samþykkt á fundinum: „Fundur áhugaaðila um byggingu reiöhallar í Reykjavik haidinn í Bændahöllinni 30. janúar I0X4 sam- þykkir aö stofna til samtaka er vinni að byggingu reiðhallar í samricmi viö álitsgerð reiöhallarncfndar sem kosin var af Búnaðarþingi I983. Fundurinn samþvkkir ennl'remur aö kjósa 6 manna undirbúningsnefnd er faliö veröi: 1. Aö kanna hvaöa aöilar. félög, stofnanir og sveitarfélög vilja gep ast aöilar aö stofnun samtaka um byggingu og rekstur reiöhallar. 2. Að gera tillögur að samþvkktum fyrir samtök um byggingu og rckstur reiðhallar. 3. Aö vinna aö öörurn undirbúningi málsins er hún telur ástæður til og boöa til stofnfundar samtaka um bvggingu og rekstur reiöhallar." 1 undirbúningsnefndina voru eftir- taldir menn kosnir: Magnús Sig- steinsson frá Búnaðarfélagi íslands. Gísli B. Björnsson frá Landssamb- andi hestamanna, Birgir R. Gunnars- son frá Fáki, Sigurður J. Líndal frá hagsmunasamtökum hrossabænda. Eyjólfur Isólfsson frá Félagi tamn- ingantanna og Gísli Ellertsson frá hestaniannafélögunum í nágrenni Revkjavíkur. < Hestamannalélagiö Fákur hefur boöiö Búnaöarlélagi Islands aö byggja reiöhöllina á svæöi sínu á Víöi- völlum. nánar tiltekið i grjótnámi Reykjavíkurhorgar. Eru menn á einu máíi um að þetta svæði sé hentugt og varla á ööru betra völ innan borgarm- arkanna. -mhg [W' A DTA - OFURKRAFTUR - ▼ VMIVIM “ ÓTRÚLEG ENDING FRAMLEIÐENDUR BETRI BÍLA í EVRÓPU VELJA VARTA RAFGEYMA í BÍLA SÍNA Það segir meira en mörg orð. Framleiðendur Mercedes Benz, BMW, Volkswagen og fleiri, velja VARTA rafgeyma, enda hefur reynslan sýnt að VARTA rafgeymum má treysta. Þeir bjóða upp á meira kaldræsiþol, eru viðhaldsfríir og einnig ódýrir. 60 AMP-stundir kr. 1.494.00. 70 AMP-stundir kr. 1.788.00. Hentar flestum gerðum bifreiða. Á OLÍS stöðvum færðu VARTA rafgeymi, og ísetningu á staðnum. VARTA GÆÐIÁ GÓÐU VERÐI ávallt í leiðinni

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.