Þjóðviljinn - 19.01.1985, Blaðsíða 14

MYNDLIST
Grace Kelly. Frá Mónakó með dóttur sinni og Vigdísi forseta.
Fransmenn og tígrisdýr
EggertMagnússon sýniríListmunahúsinu
Endrum og eins koma fram
listamenn sem skynja umheiminn
á svo einlægan hátt að þeim verð-
ur ekki líkt við annað en börn í
fölskvaleysi sínu. Þessir lista-
menn eru gjarnan sjálfmenntaðir
og fylgja þess vegna engum til-
lærðum reglum. Þeir brjóta í
bága við allar stefnur og strauma
og eru því nokkuð utangarðs í
listasögunni. Takmark þeirra er
ekki bundið framþróun myndlist-
arinnar, ákveðna, díalektíska
formgerð, né hugmyndalega
tjáningu í samræmi við heimspeki
og hugsun samtímans. Hið eina
sem fyrir þeim vakir er að tjá
sjálfa sig, upplifun sína frammi
fyrir furðum náttúrunnar og
mannfélagsins.
List þessara manna er á er-
lendum tungum kölluð „naíf“
(naif á fr., naive á e.) og er orðið
dregið af latneska heitinu „nati-
vus“, sem þýðir innborinn eða
innfæddur. Er þá átt við að list
þeirra sé sjálfsprottin og hafi orð-
ið fyrirlitlum, ytri áhrifum. Fræg-
astur þessara listamanna hefur
orðið franskur tollþjónn sem
nefndist Hinrik Rousseau (1844-
1910) og var hann „uppgötvaður"
í byrjun aldarinnar af verðandi
formbyltingamönnum í listum og
bókmenntum 20. aldarinnar. Var
Pablo Picasso einn þeirra sem
mjög hélt honum á lofti og taldi
snilling.
Það er m.ö.o. á öld Freudisma
og mannfræðiáhuga sem þessir
málarar hljóta verðskuldaða at-
hygli. Einkum er það í Júgóslavíu
og öðrum Austur-Evrópulönd-
um, sem þessi list nýtur mest fylg-
is. Á fslandi varð ísleifur Konr-
áðsson fyrstur naívista til að
hljóta náð fyrir augum almenn-
ings, en saga íslenskrar einfeld-
nislistar nær miklu lengra aftur og
má m.a. benda á Sölva Helgason
í því sambandi.
Nú um helgina opnar
Listmunahúsið við Lækjargötu
sýningu á verkum eftir Eggert
Magnússon, einn snarpasta lista-
mann sem við eigum á þessu sviði
í dag. Eggert stundaði lengi sjó-
mennsku og hefur ferðast um
fjarlægar slóðir, m.a. í Afríku.
Má sjá merki þessa á sýningu
hans í Listmunahúsinu, en þr
bregður Eggert upp myndheimi
sínum og er hann bæði ævintýra-
legur og heillandi.
Rostungar hvílast á ísjökum,
tígur rífur í sig konu og franskir
matrósar gægjast fram úr snjóa-
lögum í gömlu Þvottalaugunum.
Allir þessir dramatísku atburðir
eru dregnir upp með sterkum
litum og expressionísku pensil-
fari sem engu að síður er agað og
persónulegt.
Eggert málar þannig af hjart-
ans lyst allar hugrenningar sínar,
endurminningar og atburði sem
áhrif hafa haft á hann. Oft tekst
honum að lýsa flóknum sýnum á
afar sannfærandi hátt, s.s. þegar
hann bregður upp lifandi mynd af
sjómönnum við störf á þilfari
Þorkels mána, eða þegar hann
lýsir hvalskurði í Hvalfirði. Einn-
ig er litameðferð Eggerts
sannfærandi eins og sjá má í ýms-
um verkum hans og dettur mér þá
í hug mynd hans af blettatígur
sem bitið hefur afrískan mann í
fótinn. Þarna fer hádramatísk
frásögn saman við kröftuga upp-
byggingu og þrungna litameð-
ferð.
Naívir málarar eru misjafnir
eins og þeir eru margir og gildir
hið sama um þá og aðra lista-
menn, að margir eru kallaðir en
fáir útvaldir. Eggert verður að
teljast í hópi þeirra sem lengst
hafa náð hér á landi. Verk hans
eru einlæg og sterk og býr hann
yfir óvenjulegri frásagnartækni,
sem er lifandi þótt einföld sé.
HBR.
GERIÐ SKIL SEM FYRST
HAPPDRÆTTI
PJÓÐVILJANS 1984
Miðaverð 100 krónur.
Nr. 17200
Dregið verður 21. janúar 1985.
Upplýsingar í síma 81333.
V/NNINGAR:
1 Corona tölva
2. Farseðtll frá Samvtnnuferðum-Landsyn
3. Hiisgögn frá Islenskum husbúnadi hf.
4. Husgögn frá Furuhúsinu hf.
5. Húsgögn frá Árfelli hf.
6. Heimilisicrki frá Fonix sf.
7. Hljómtceki frá Japis-hf.
8-13. Bókaúttektir hjá Bókaútgáfu Mals
og menningar kr 5.000.00 hver
V erðgddi kr
92.000 00
30 000 00
30 OOO LMi
30 000 on
30000 HO
30.00000
30 000(0
30.000.00
Samtals kr 02 OOU 00
Fjoldi nuda 32.000
Vinmngar óskast sóttir fynr 23 juni 1985
Hægt er aö gera skil á afgeiðslu Þjóðviljans Síðumúla 6, hjá Alþýðubandalaginu Hverfisgötu 105,
hjá umboðsmönnum um land allt, greiða með gíróseðli í banka eöa pósthúsi (sjá sýnishorn um
útfyllingu). Á Reykjavíkursvæðinu er hægt að sækja greiðslu til þeirra sem þess óska og er tekiö
við þeim beiðnum í síma 81333.
Fyrsta
árbók
Suðumesja
Út er kominn fyrsti árgangur
Árbókar Suðurnesja, sem er gef-
in út af Sögufélagi Suðurnesja.
Umsjón með útgáfu höfðu þeir
Jón Böðvarsson og Ragnar
Karlsson.
Markviss undirbúningur að
stofnun Sögufélags Suðurnesja
hófst >981 en nokkuð var um
skeið í óvissu um stöðu þess
vegna þess að til mála gat komið
að það yrði einskonar deild úr
félaginu Ingólfi, sem hefur nú
hafið útgáfu á nýju safni, Land-
námi Ingólfs. Áf því varð þó
ekki.
í iögum Sögufélagsins segir að
markmið félagsins skuli vera
„söfnun og björgun á sögulegum
verðmætum er varða Suðurnes.“
Á árunum 1982 og 1983 hefur
verið unnið að þeim málum,
einkum örnefnasöfnun.
Af efni hinnar fyrstu árbókar
félagsins má nefna: Guðríður
Helgadóttir og Guðrún Jónsdótt-
ir skrifa grein um skólahald í
Njarðvíkum allt frá 1867 til ársins
1962. Jón Böðvarsson gerir grein
fyrir Þorláksjarteiknum tengdum
Suðurnesjum og birtar fjórar
sögur af því hversu hollur Þorlák-
ur biskup gat reynst Suðurnesja-
mönnum. En fyrirferðarmest í
ritinu er annáll þeirra tíðinda sem
varða Suðurnes á árinu 1983 og
eru þau rakin eftir ýmsum heim-
ildum í réttri tímaröð.
Bókin fór í bókaverslanir
nokkru fyrir jól og kostar 398 kr.
14 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19. janúar 1985