Þjóðviljinn - 17.02.1985, Qupperneq 6

FERÐASAGA
„Hef hvorki
hund
né svipu“
Klukkan er 8 aö morgni.
Á veginum hérna fyrir of-
an túniö hefur einn hinna
góökunnu Sleitustaða-
bíla numiö staðar. Sem
betur fer erum við tilbúin.
Það er alltaf leiöinlegt að
láta bíöa eftir sér og þess
utan alveg ótækt úr því
að ætlunin er að vera
kominn yfir í Varmahlíð
kl.9.
En hvert er svo förinni heitið
þennan sólskinsbjarta mánu-
dagsmorgun? Hvar mun okkur
bera að landi í kvöld? Ekki efa ég
að náttstaðurinn hefur þegar ver-
ið ákveðinn þótt ég hafi ekki hug-
mynd um hver hann er. Og ég
brýt heldur ekkert um það heil-
ann. Hvað bíður síns tíma. En
skrefin hér upp túnið eru byrjun
ferðalags, sem áætlað er að standi
yfir í 8 daga. í>að er skagfirsk
bændaför, sem hér með er hafin,
hin önnur í röðinni. Fyrri förin
var farin fyrir allmörgum árum og
þá haldið suður á land og allt
austur í V-Skaftafellssýslu. Nú
skal för snúið í aðra átt: farið
austur til Eyjafjarðar, Þing-
eyjarsýslna, Múlasýslna og svo
langt vestur A-Skaftafellssýslu
sem komist verður á venjulegum
bílum.
Skipt liði
Á tilsettum tíma er komið í
Varmahlíð. Þar er margt um
manninn. Fjórir föngulegir bflar
standa á hlaðinu, allir frá Sleitu-
stöðum og úrvals bflstjórar við
stýrin, enda mun ekki af veita,
því sagt er að vegurinn sé sums-
staðar varasamur á þeirri óraleið,
sem við eigum nú fyrir höndum.
Einhver tilkynnir að allir eigi að
mæta inni í „sal“, greiða fargjöld
sín og fá upplýsingar um í hvaða
bfl þeir eigi að láta fyrirberast
meðan á ferðalaginu stendur.
- Já, þetta er aumi fjandinn,
segir Jón í Djúpadal, - við fáum
víst ekki að vera í sama bílnum.
Ég vildi nú helst ráða því sjálfur
hvar ég hola mér niður.
Ég skil Jón. Hann er vanur
frjálsræði og olnbogarými af
Dalsdal, afkomandi Mera-
Eiriks, sjálfstæðismaður, en þyk-
ir eiga það til að rekast illa í
flokki. En hér segja þeir fýrir
verkum, sem meira mega sín en
við frændur. Og e.t.v. skiptir það
ekki miklu máli með hvaða fólki
maður lendir í bfl, þvf þegar ég lít
yfir hópinn þarna á Varmahlíðar-
hlaði sé ég ekki betur en þar sé
hver maðurinn öðrum ágætari.
Inni í „sal“ situr Egill ráðu-
nautur og tekur við fargjöldum,
sem greidd eru fyrirfram, svo sem
sjálfsagt er. Egill er maður ekki
ýkja hár í loftinu en það sér held-
ur naumast í hann fyrir peninga-
hrúgum. Og þó er farið með fá-
dæmum ódýrt, einar 600 kr. á
mann fyrir 8 daga ferðalag.
Hleypt úr hlaði
Innan skamms er hver maður
kominn á sinn bás og bflarnir
renna af stað austur yfir „Hólm-
inn hýra“. Mér er ákveðinn stað-
ur í stærsta bflnum ásamt rúmlega
40 ferðafélögum. Einhver hefur
orð á því, að svona langur bíll sé
miður heppilegur á viðsjálum
vegum, líklega verðum við alltaf
öðru hvoru í yfirvofandi lífs-
hættu. Annar bætirþvívið, að við
séum hvort eð er alltaf í meiri og
minni lífshættu svo þetta skipti
ekki svo miklu máli. Og Valdi
spjarar sig, segir sá þriðji og á þar
við bflstjórann. Og það kom líka
á daginn, að Valdi sá vel fyrir öllu
og stýrði Orminum langa af hinni
stökustu prýði. Annars var mér
sagt að í förinni væru 113 manns.
Og héðan af er vonlaust að reyna
að telja mér trú um að 13 sé
óhappatala.
Fararstjóri af
fyrstu gróðu
Nú mun mál til komið að kynna
fararstjórann en hann var enginn
annar en hinn góðkunni leiðsögu-
maður í flestum bændaferðum
undanfarinna ára, Ragnar Ás-
geirsson. Og ef ég man rétt, þá
var Ragnar nú að leggja upp í sína
29. bændaför. Og það er engin
tilviljun að Ragnar hefur svo oft
valist til þessa starfs. Hann er
flestum mönnum nákunnugri
landinu. Hann þekkir ótölulegan
grúa manna um gjörvallt land.
Flesta bæi kannast hann við og
örnefni þekkir hann alls staðar.
Allt eru þetta ómetanlegir kostir
á fararstjóra. En fleira kemur til.
Ragnar er lifandi safn af hinum
margbreytilegustu sögum og
sögnum, vísum og kveðlingum.
Og loks er hann maður traustur
og úrræðagóður þegar til þeirra
eiginleika þarf að taka. Sér til að-
stoðar hefur Ragnar svo tvo
menn úr stjórn Búnaðarsam-
bands Skagfirðinga, þá Jón Jóns-
son á Hofi á Höfðaströnd og
Björn Jónsson í Bæ, en Búnað-
arsambandið gengst fyrir þessu
ferðalagi.
Á söguslóðum
Hólmurinn er að baki. Blöndu-
hlíðin tekur við, þar sem tvær ör-
lagaríkar stórorrustur Sturlunga-
aldar voru háðar að ógleymdri
Flugumýrarbrennu. Ég er hér á
kunnum slóðum. En svo er ekki
um alla ferðafélagana þótt Skag-
fírðingar séu. Ýmsir spyrja hvar
séu vígvellirnir Haugsnes og Ör-
lygsstaðir. Svona eru menn þrátt
fyrir allt ókunnugir í eigin héraði.
Én hvorugur staðurinn liggur
raunar fyrir fótum ferðamanns-
ins.
Við ökum framhjá þekktum
býlum, Miklabæ, Víðivöllum,
Bólu, Silfrastöðum með sinni
áttstrendu kirkju, og Sumarhús-
unum hans dr. Brodda, litlum bæ
og lágreistum í okkar aldagamla
byggingarstfl. Af veginum sunn-
an við Silfrastaðatúnið sér ofan á
þak Sumarhúsa, en skarpa at-
hygli þarf til þess að koma auga á
bæinn viti menn ekki nákvæm-
lega hvar hann er, svo er hann
samgróinn umhverfinu.
Norðurárdalurinn tekur nú
við. Þar eru Fremi-Kot næstur
bær Öxnadalsheiðinni. Fremri-
Kot voru mjög umrædd fyrir
nokkrum árum er skriðuföllin
miklu urðu þar og ekki munaði
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. febrúar 1984
nema hársbreidd að þau skyllu á
íbúðarhúsinu og mest allt túnið
huldist aur og grjóti. Nú sér orðið
furðu lítil merki þessara náttúru-
hamfara. Mannshöndin og nátt-
úran hafa hjálpast að við að
græða sárin.
Norðan Valagilsár tekur við
Silfrastaðaafrétt. Alloft heyrist
um það rætt að hún sé haglítil, og
Blöndhlíðingum ámælt fyrir að
hafa þar búfénað sinn, sem hljóti
að eiga þar illa vist. Rétt er það,
að gjarnan mætti ferðamaðurinn,
sem ekur yfir Landið og Öxna-
dalsheiðina sjá þar meiri gróður.
En enginn skaði skeði þótt sá
hinn sami ferðalangur gætti þá
einnig hins, að hann sér minnst af
Silfrastaðaafrétt út um bflglugg-
ann sinn og aðeins þann hlutann,
sem sneggstur er. Það er álíka
gáfulegt að dæma alla Silfrastaða
afrétt af þeim hluta hennar sem
af veginum sést og ef maður, sem
séð hefði Jóhann Svarfdæling,
miðaði meðalhæð íslendinga við
líkamsvöxt hans.
„Þar, sem
hóir hólar“
Bakkasel. Þessi gamli og góði
greiðasölustaður er nú í eyði og
hlerar fyrir gluggum. Þar urðu
margir fegnir að koma meðan
„norðurleiðin“ var í einskonar
frumbernsku en þar fæst sjáan-
lega ekkert kaffi í dag.OgBakka-
sel er ekki eina eyðibýlið í þess-
ari sumarfögru sveit, Öxnadaln-
um. Gil, Varmavatnshólar,
Gloppa, Bessahlaðir, Fagranes,
Geirhildargarðar, Þverbrekka,
allir þessir bæir eru í eyði. En
eftir að niður kemur hjá Engi-
mýrioglHálsisem nú eru fremstir
byggðra býla í Öxnadal tekur
hver bærinn við af öðrum og er
þétt setinn bekkurinn niður Þela-
mörkina og þó kastar fyrst tólfun-
um þegar kemur inn í Kræklinga-
hlíðina, því þar er hvert býlið við
annað. Ekki ber þó á því að
þröngbýlið hái efnahag manna,
því sagt er að afkoma bænda sé
þar góð.
„Fegursti bœr
í heimi“
Og þá erum við stödd í höf-
uðstað Norðurlands, Akureyri,