Þjóðviljinn - 08.08.1985, Side 8

MENNING
Textíllist
Gamlar hefðir og nýir
straumar
Norrœnir textíllistamenn sýna 80 verk á Kjarvalsstöðum.
Engin ellimörk þrátt fyrir 11 árasögu
Á Kjarvalsstöðum stendur um
þessarmundiryfirsýning nor-
rænnatextíllistamanna. Lista-
mennirnir sjálfir hafa haft veg
og vanda af sýningum nor-
ræna textíllistahópsins allt frá
upphafi en þettaerfjórðasýn-
ing hópsins.
Að sögn íslenska starfshópsins
sem Ása Ólafsdóttir, Hildur
Hákonardóttir, Áslaug Sverris-
dóttir og Anna Póra Karlsdóttir
skipa, hafa sýningarnar verið
lyftistöng fyrir textíllist, eða
þráðlist eins og hún er stundum
nefnd, á Norðurlöndum og skipt
sköpum í þróun þessarar list-
greinar. Sú þróun skilar sér oft í
bættri hönnun og iðju. Glögg
dæmi þess má sjá í Finnlandi þar
sem margt textíllistafólk vinnur
að hönnun. íslendingar hafa aft-
ur á móti verið seinir til að nýta
sér þá þekkingu og listrænu hæfi-
leika sem textfllistamenn búa
yfir.
Samnorrænar textíllistasýning-
ar eiga 11 ára sögu að baki og hafa
verið haldnar þriðja hvert ár.
Sýningarnar eru styrktar af Nor-
ræna Menningarmálasjóðnum og
mennta- og menningarmálaráðu-
neytum Norðurlandanna. Sumir
sýningarstaðir hafa og fellt niður
leigu af húsnæði eða styrkt sýn-
inguna með beinum fjárfram-
lögum.
Á sýningunni eru 80 verk sem
valin voru úr 520 verkum. Dóm-
nefnd sem skipuð var einum lista-
manni frá hverju landi valdi verk-
in. Ása Ólafsdóttir fulltrúi ís-
lands í nefndinni sagði að dóm-
nefndin hefði meðal annars haft
það að leiðarljósi að láta gamlar
hefðir og nýja strauma vera með
á sýningunni og sem mesta breidd
í aðferðum.
Meðal sýnenda eru margir vel-
þekktir listamenn og aðrir ungir
og upprennandi. Fulltrúar Is-
lands á sýningunni eru Guðrún
Gunnarsdóttir, Guðrún Marin-
ósdóttir, Hólmfríður Árnadóttir
og Sigurlaug Jóhannesdóttir. Þá
sýnir Þórdís Sigurðardóttir um-
hverfisverk „Appelsínugulur
rnorgun" sunnan við Kjarvals-
staði.
Textílsýningunni sem er far-
andsýning var hleypt af stokkun-
um í Noregi þann 8. júní. Héðan
fer hún til Færeyja, Danmerkur,
Finnlands og Svíþjóðar. -aró
________________KVIKMYNDIR______________
Þrettán fög á einum degi
Blað skilur bakka og egg
Razor’s Edge
Bandaríkin 1984
Leikstjóri: John Byrum
Handrit: John Byrum og Bill Murray
(eftir sögu W. Somerset Maugham)
Leikarar: Biil Murray, Theresa Rus-
sell, Catherine Hicks, Denholm El-
liott, James Keach o.fl.
Blað skilur bakka og egg fjallar
um ungan Ameríkana, Larry,
sem fer til Frakklands í
heimsstyrjöldinni fyrri og gerist
sjálfboðaliði Rauða krossins á
vígstöðvunum. Stríðið breytir
Larry og þegar hann snýr aftur
finnst honum fyrirhugað hjóna-
band sitt og staða í fjölskyldufyr-
irtækinu lítt eftirsóknarverður
kostur - illa farið með dýrmætt
lífið sem hann var svo heppinn að
fá að halda þegar margir ungir
menn dóu. Hann fer því aftur til
Parísar - lifir þar óbrotnu lífi
verkamanns um stund og leggst
síðan í ferðalög.
Myndin er byggð á bók Som-
ersets Maugham, The Razor’s
Edge, sem kom út 1944. Ekki veit
ég hversu merkileg sú bók er, en
myndin ber öll merki þess að
meira sé lagt upp úr ytri atburð-
um í lífi Larrys en innri þróun.
Parna er farið stórkarlalega yfir
sögu: Larry pakkar inn fiski í Les
Halles, síðan vinnur hann í kola-
námu í Englandi, ferðast svo til
Indlands og dólar við Ganges,
loks liggur leiðin til lamaklaustra
í Tíbet (þar sem hann lærir að
lækna mígreni). Hvað hann er að
hugsa á meðan veit enginn.
Ahorfandanum fer eins og
treggáfuðu barni sem er gert að
sitja tíma í þrettán fögum á einum
degi og verður að sætta sig við að
byrja sífellt í nýjum tíma án þess
að hafa getað komist til botns í
því sem fram fór í tímanum á
undan. Skyndilega er komin
kreppa og maður veltir fyrir sér
hvort maður hafi sofnað í bíó og
misst af þýðingarmesta atriðinu.
Með þessa atburðarás í huga,
þá er það grunsamleg ákvörðun,
svo ekki sé meira sagt, að láta
myndina gerast á þessum tíma, á
árunum milli stríða. Hún hefði
allt eins getað gerst núna - enn
fer margt ungt fólk, einkum am-
erískt, að vinna sjálfboðavinnu á
vegum líknarstofnana í stríðs-
hrjáðum löndum. Það virðist sem
tryggð hafi verið haldið við þetta
tímabil Maughams vegna perí-
ódusjarma; það er ekkert sem
fleytir hugsunarlausri mynd eins
vel áfram og atmosferísk leik-
mynd og rómantískir búningar.
En svo aftur sé komið að sögu-
hetju Somersets Maughams,
Larry, þá svipar honum um
margt til þeirra Ameríkana sem
kallaðir hafa verið týnda kyn-
slóðin - þeirra sem dvöldust í
Evrópu á fyrri helmingi aldarinn-
ar í sjálfskipaðri útlegð frá
heimalandi sínu. Þeirsem standa
að myndinni virðast ganga út frá
því að þarna sé sögulega hlið-
stæðu að finna við sína kynslóð,
Víetnam-kynslóðina, þá sem
flúðu Víetnam eða Ameríku
Víetnamáranna og settust að í
öðrum löndum. Tengslin þarna á
milli eru alls ekki augljós og
myndin hefur heldur ekkert fram
að færa í þessu tilliti.
Bill Murray, sérvizkulegur
gamanleikari úr Ghostbusters og
fleiri gamanmyndum, leikur
Larry. Það er mikið ólán fyrir Bill
þenna, sem mér er annars vel við,
að fyrsta alvarlega hlutverkið
hans skuli vera honum svo ger-
samlega ofviða. Og enn meira
ólán fyrirframleiðendurnaað þeir
skyldu hafa látið sér detta í hug
að Bill gæti leikið hlutverk Larr-
ys-
I Bandaríkjunum hefur þessi
mynd mátt þola slíkt tómlæti
áhorfenda og óánægju kvik-
myndagagnrýnenda, að fram-
leiðendur ákváðu að taka hana úr
dreifingu um óákveðinn tíma.
Catherine Hicks og Bill Murray í Blaðinu: sofnaði ég í bíó?
8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 8. ágúst 1985