Þjóðviljinn - 26.01.1986, Qupperneq 8

DAGSBRÚN 80 ÁRA
um. Eðvarð tommaði ekki í ræðu sinni til
að byrja með. En snilldar ræða hans varð
til þess að mikill meirihluti fundarmanna
skildi hvað hér var í raun um að vera og
hvað þetta var mikilvægt. Gömlu menn-
irnir sem þekktu atvinnuieysið voru allir
hrifnir af þessum samningum. Aftur á
móti urðu um það átök hverjir ættu að
stjórna þessum sjóði. Við vildum ráða
honum einir, en Ólafur Thors sagði að
það kæmi aldrei til greina að aftienda
verkalýðsfélögunum fjármagnið í
landinu, það skildi aldrei verða. Utkoman
varð sú að í stjórn sjóðsins eru fulltrúar frá
VSÍ og ASÍ en oddamenn frá Alþingi.
Ég er ekki í nokkrum vafa um að til-
koma atvinnuleysistryggingasjóðs er ein-
hver mesti sigur sem verkalýðshreyfingin
hefur unnið. Eða eins og gömlu mennirnir
sögðu strax: Þetta verður ekki frá okkur
tekið.
Tœknibylting við höfnina
Mér hefur orðið tíðrætt um þessi tvö
miklu verkföll Dagsbrúnar 1952 og 1955.
Menn skulu ekki halda að við höfum gert
það að leik okkar að fara útí svo hrikaleg
átök. Öðru nær. Því miður var það svo að
um annað var ekki að ræða. Það virtist
sem atvinnurekendur þyrftu alltaf að láta
sanna sér samtakamátt Dagsbrúnar-
manna, láta kúga sig til nýrra samninga.
Það tók þá alltof langan tíma að skilja
það, að þegar Dagsbrún vildi rétta hlut
sinna manna, þá var það gert, hvað sem
það kostaði. Þannig var það og þannig
verður það. Ég geri mér fulla grein fyrir
þeim miklu breytingum sem hafa átt sér
stað í þjóðfélaginu. Höfnin er ekki lengur
sú sama og hún var. í dag starfar aðeins
brot af þeim fjölda við höfnina, sem var á
þessum árum sem við höfum verið að
fjalla um. Tæknibyltingin sem þar hefur
átt sér stað hefur breytt miklu. Dagsbrún-
armenn hafa aldrei staðið gegn aukinni
tækni frekar en aðrir félagar í verkalýðs-
hreyfingunni. Það má aftur á móti nefna
það að verkalýðurinn á íslandi hefur ekki
notið þess í kjörum sem atvinnurekendur
hafa grætt á aukinni tækni.
Nú er svo komið að hafnarverkamenn
eru ekki fjölmennasti hópurinn í Dags-
brún, heldur starfsmenn Reykjavíkur-
Guðmundur í stofu áamt herráðinu: Elínu Torfadóttur, eiginkonu sinni. Mynd. E.ÓI.
borgar, höfnin er komin í annað sæti.
Samt eru félagar í Dagsbrún nærri 5 þús-
und og hafa aldrei verið fleiri. Vissulega
hefur félagið breyst. Ungu mennirnir í
Dagsbrún eru harðir og skeleggir, en þeir
eru ekki jafn félagslega sinnaðir og gömlu
mennirnir voru. Félagshyggja er á und-
anhaldi hjá ungu fólki á íslandi.
Margir spyrja í dag, hvers vegna beitir
verkalýðshreyfingin ekki samtakamætti
sínum til að knýja fram kjarabœtur. Geta
menn ekki farið í verkfall nú til dags?
Auðvitað geta menn farið í verkfall, en
það hafa átt sér stað miklar breytingar.
Ein er sú að í dag er fólk með íbúð, bíl,
innbú og jafnvel eitthvað fleira, allt í
skuld og hættan á að tapa þessu öllu sam-
an ef til verkfalls kemur veldur því að
menn eru ekki jafn fúsir til átaka og áður.
Hér fyrrum áttu verkamenn ekki neitt.
Þeir höfðu engu að tapa, en allt að vinna.
Það sannaðist á þeim það sem Marx sagði:
Verkamenn hafa engu að tapa nema
hlekkjunum. Samt skyldi enginn vanmeta
Dagsbrúnarmenn, þeir geta svo sannar-
lega bitið frá sér ef að þeim sverfur og þeir
munu gera það. Ég þekki mína menn það
vel að ég fullyrði þetta.
Og margt fleira
Ég get ekki látið hjá líða að minnast á
það sem vannst í verkfallinu 1961 eða í
samningunum 1965, þegar við fengum 44
tíma vinnuviku samþykkta. Þá var einnig
samið um Framkvæmdanefnd byggingar-
áætlunar um byggingu 1250 íbúða á fé-
lagslegum grundvelli. Þessi áætlun og
framkvæmd hennar eyddi braggaíbúðum,
Pólunum og Höfðaborginni. Húsnæði
sem var til skammar að fólk skyldi þurfa
að búa í. Ég gæti talið svo margt og margt
upp sem áunnist hefur í gegnum tíðina í
kjarabaráttunni. Dagsbrúnarmenn hafa
verið þar leiðandi afl. Þeir breyttu þessu
þjóðfélagi, voru salt jarðar, en þeir eru
flestir nafnlausir og nú falla þeir frá þessir
gömlu menn hver á fætur öðrum. Það er
barátta þessara manna sl. 50-60 ár sem
hefur fært fólki þá velmegun sem það býr
við í dag, þótt allir viðurkenni að hún
mætti vera meiri. En það er ekki við þá
gömlu menn að sakast, þeir skiluðu okkur
á leið, okkar sem eftir lifum er að bæta
RAÐSETT eru sófasett sem hægt er að raða
upp á óteljandi vegu. Hér að ofan eru aðeins tvö
dæmi af mýmörgum.
heimalist
Síöumúla 23 — sími 91-84131.
Póstkröfuþjónusta
RAÐSETT
SEBRA
Rúmdýnur eftir máli.
SEBRA er samheiti yfir rúm, svefn-
bekki og raðhúsgögn sem henta í
nær öll herbergi heimilisins.
Þú dregur línurnar
við vinnum úr þeim