Þjóðviljinn - 10.03.1987, Síða 9

Svanfríður Jónasdóttir Dalvík
Stöðnunog
fábreytni
í atvinnulífi
kennt hefur atvinnulíf lands-
byggðarinnar og fólk kemur ekki
auga á framtíðarmöguleikana í
undirstöðuatvinnuvegunum. -
Þeir eru fjölmargir og það þarf að
gera stórátak til að nýta þá og efla
þannig að verði til góðs fólki og
landi. Fólk virðist, eins og ég
sagði, ekki koma auga á mögu-
leikana, fyllist vissu vonleysi sem
veldur því að það kýs heldur að
taka þátt í þenslu Reykjavíkur-
svæðisins og uppgangi.
Þessu tengist svo sú
menntamálaumræða sem í gangi
hefur verið að undanförnu, en
það þarf að efla menntun þannig
að fólk verði betur hæft til að hafa
sjálft áhrif á þá þróun sem getur
orðið og gæti hafist í þeim
atvinnugreinum sem landsbyggð-
in stendur og fellur með.
Fræðslustjóramálið er fyrst og
fremst skóla- og byggðapólitískt
mál og skuggi þess hvílir yfir öllu
hér hjá okkur og fyrst og fremst
yfir skólamálaumræðunni. Þegar
sá maður sem borið hefur uppi
merki jafnréttis landsbyggðar-
innar í skólamálum, i þessu tilviki
Sturla Kristjánsson fræðslustjóri,
er aflífaður með þessum alræmda
hætti, hlýtur allt réttsýnt fólk að
rísa upp til mótmæla.
Þegar hið nýja grunnskóla-
frumvarp Sverris Hermanns-
sonar er skoðað, sést að það er
dæmigert miðstýringarfrumvarp
þar sem gert er ráð fyrir að það
litla vald sem heimamenn höfðu í
eigin skólamálum, sem einmitt er
mjög mikilvægt, einmitt til að
heimamenn verði betur færir um
að takast á við og móta sitt eigið
umhverfi, verður gjörsamlega af
þeim tekið og fært í hendur
menntamálaráðuneytis og ráð-
herra.
Markmiðsgrein þessa nýja
frumvarps er óbreytt, sem skiptir
auðvitað verulegu máli, en út-
færslan er vægast sagt vafasöm,“
sagði Svanfríður að lokum.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir er í miðstjórn Alþýðubandalagsins. „Alþýðubanda-
lagið verður að efla tengsl sín við verkalýðinn sjálfan og verkalýðshreyfinguna
en mér finnst að á þessu hafi orðið nokkur misbrestur."
8 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Þriðjudagur 10. mars 1987
„Sú byggðaröskun sem nú er í
gangi er það sem fólk á lands-
byggðinni hefur mestar áhyggjur
af,“ sagði Svanfríður Jónasdóttir
á Dalvík. „Þá eru það kjaramálin
og það misrétti sem þar viðgengst
og skólamálin ofarlega á baugi.
Það er ekkert smámál fyrir fólk
að senda börn sín langar leiðir að
heiman til framhaldsnáms.
Þá eru það atvinnumálin, sem
ég vil meina að séu rótin að vand-
anum, ekki það að ekki hafi verið
næg atvinna, heldur fremur sú
stöðnun og fábreytni sem ein-
Svanfríður Jónasdóttir
Ólafur Ragnar Grímsson, Soffía Guðmundsdóttir og Geir Gunnarsson
Svavar Gestsson og Steingrímur J. Sigfússon.
Sigríður Stefánsdóttir Akureyri
Fræðslustjóra-
málið opnaði
augu margra
„Það sem tekist verður á um í
kosningunum eru í fyrsta lagi
launamisréttið, í öðru lagi lands-
byggðarmálin og í þriðja lagi
utanríkismál, en þau tvö fyrr
nefndu eru þó þau mál sem heitast
brenna á fólki og mest er hugsað
um.
Fólk úti á landi hefur verulegar
áhyggjur af stöðu landsbyggðar-
innar og við Alþýðubandalags-
fólk viljum ekki velta okkur upp
úr hinum neikvæðu atriðum,
heldur benda á leiðir til úrbóta og
framkvæma þær og snúa óheilla-
þróun undanfarinna ára við.
Af einstökum málum sem upp
hafa komið í kjördæminu ber
auðvitað fræðslustjóramálið
mjög hátt. Þetta mál er að
minnstu leyti persónulegt mál,
heldur miklu fremur pólitískt.
Fræðslustjóramálið opnaði augu
margra og allur almenningur fór
að velta fyrir sér málunum í
byggða- og skólapólitísku sam-
hengi og ég hef ekki í annan tíma
orðið jafn vör við jafn mikinn
áhuga fólks á stjórnmálum eins
og nú í kjölfar þessa máls. Okkur
féll það því þungt hvernig nokkrir
félagar okkar í flokknum sneru í
þessu máli og finnst þeir hrein-
lega hafa brugðist okkur. Auðvit-
að verðum við að vona og trúa að
fyrrum landsbyggðarkjósendur
Ályktun um landbúnaðarmál
Miðstjórnarfundur Alþýðu-
bandalagsins haldinn í Reykjavík
dagana 7.-8. mars 1987 krefst
þess að ríkisstjórnin standi við
gerða samninga við bændur og
tryggi þeim undanbragðalaust
launahækkanir til jafns við aðrar
stéttir á vinnumarkaðnum eins og
lög gera ráð fyrir. Bændur eru
lágtekjustétt og hafa brýna þörf
fyrir kjarabætur eins og annað
vinnandi fólk.
Jafnframt varar fundurinn
ríkisstjórnina alvarlega við af-
leiðingum þess að svíkjast undan
þeirri ábyrgð sem hún axlaði við
gerð síðustu kjarasamninga.
Fundurinn krefst þess að stjórnin
geri ráðstafanir þannig að bú-
vörur hækki ekki umfram al-
mennt verðlag þó bændur fái að
fullu og án tafar þær kjarabætur
sem þeim ber.
veiti Sverri Hermannssyni ekki
brautargengi og hann verði að
minnsta kosti aldrei ráðherra
menntamála aftur og Sturla
Kristjánsson verði skipaður
fræðslustjóri aftur.
Við eigum heimtingu á að geta
boðið börnum okkar sæmilega
góða menntun en við vitum að
það er ekki hægt sem stendur,
ekki einu sinni í Reykjavík, hvað
þá á landsbyggðinni. Við förum
fram á að fá að standa að minnsta
kosti jafnfætis Reykjavíkursvæð-
inu að þessu leyti. Hér er einnig á
ferðinni stórmál hvað varðar
valddreifingu. Skólamálin hafa
verið samvinnuverkefni sveitar-
félaga og ríkisvalds og í fræðslu-
stjóramálinu tekur menntamála-
Sigríður Stefánsdótir: Fræðslustjóramálið sýnir okkur hvað getur gerst ef valdagráðugum mönnum
eru fengin of mikil völd í hendur. Sjá viðtal við Sigríði hér á opnunni.
ráðherra sig til og rekur Sturlu án
þess svo mikið sem tala við sam-
starfsaðilana og svarar síðan fyrir
sig með nýju grunnskólafrum-
varpi, en í því er tónninn sá að
fyrst menn séu að rífast, þá verði
byggðirnar bara sviptar öllum
rétti til sjálfsstjórnar og meðák-
varðanatöku og allt vald í þessum
málum í höndum ráðuneytis og
ráðherra.
Auðvitað sýnir þetta mál allt
hversu hættulegt er að fá valda-
gráðugum mönnum of mikil völd
í hendur,“ sagði Sigríður Stefáns-
dóttir að lokum.
Þórður Skúlason Hvammstanga/
Karl Bjarnason Sauðárkróki
Verður að stöðva
flóttann suður
Þórður Skúlason sveitarstjóri á
Hvammstanga og Karl Bjarnason
Sauðárkróki eru báðir í mið-
stjórn Alþýðubandalagsins. Þeir
sögðu að fyrir landsbyggðina
skipti það mestu máli, að snúið
yrði af þeirri óheillabraut sem
lengi hefur verið fylgt og aldrei
jafn rækilega og í tíð þeirrar
ríkisstjórnar sem enn situr, og
veldur fólksflóttanum af lands-
byggðinni til Reykjavíkursvæðis-
ins.
Til að stöðva þetta yrði að efla
atvinnuvegina á landsbyggðinni
og menntunarmál íbúanna og
styrkja skólastarf.
Karl gat þess að fiölbrauta-
skólinn á Sauðárkróki hefði orð-
ið bænum geysileg lyftistöng og
væru jákvæð áhrif hans sífellt að
koma betur í ljós, ekki aðeins
fyrir Sauðárkrók sjálfan heldur
allt héraðið.
Þórður Skúlason er jafnframt í
öðru sæti á framboðslista Al-
þýðubandalagsins á Norðurlandi
vestra. Hann gat þess að sam-
kvæmt framtíðarspá er gert ráð *
fyrir að öll fólksfjölgun landsins
næstu ár verði á Reykjavíkur-
svæðinu og fólki eigi eftir að
fækka á landsbyggðinni og til
Reykjavíkursvæðisins streymi
fjármagnið í enn frekari mæli en
þegar er, verði ekkert að gert.
Sjávarútvegurinn stendur ásamt
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
landbúnaðinum undir lang
stærstum hluta gjaldeyristekna
þjóðarinnar og tekjuöflun þjóð-
arinnar, sjálf verðmætasköpu-
nin, byggist á því að auðlindirnar
séu nýttar allt í kringum landið og
því verði að skapa fólki sem líkust
skilyrði án tillits til búsetu.
Karl Bjarnason Sauðárkróki og Þórður Skúlason Hvammstanga: Það verður að
efla atvinnuvegi og skólastarf á landsbyggðinni og skapa fólki alls staðar á
landinu sem líkust skilyrði til búsetu.
Málefni fjölskyldunnar
Samheldni og samvera fullorð-
inna og barna er undirstaða
góðra æskuára og heilbrigðs fjöl-
skyldulífs. Því er það meginverk-
efni að skapa íslensku fjölskyld-
unni þau lífsskilyrði að hún hafi
tíma og efni til að sinna umönnun
barna sinna. Þær hættur, sem nú
steðja að ungu fólki, má oft rekja
til óheppilegra uppeldisskilyrða
og trúnaðarbrests milli kynslóð-
anna sem vinnuþrælkun og fjár-
hagsörðugleikar hafa skapað.
Þessi þjóðfélagsmein verður að
fjarlægja svo að unga fólkið öðlist
trú á líf og starf fyrir land og þjóð.
Alþýðubandalagið leggur því
áherslu á
■ að fjórðungur dagvinnutekna
dugi til að tryggja öllum gott og
heilsusamlegt húsnæði.
■ að vinna að styttingu vinnu-
dags og hækkun launa svo að fjöl-
skyldunni gefist kostur á samveru
á heimilunum, á útilífi og íþrótt-
um og samveru ólfkra aldurs-
hópa.
■ að öllum börnum verði búið
öryggi á dagvistarheimilum og í
grunnskólanum og þeim verði
tryggð þar þroskandi aðstaða til
starfs og leiks í umsjón sérmennt-
aðs fólks.
■ að lögum um grunnskóla verði
framfylgt og efld verði tengsl
milli foreldra, barna og skóla.
■ að skóladagurinn verði sam-
felldur og börnin fái máltíðir í
skólanum svo að vinnudagur for-
eldra og barna verði samræmdur.
■ að konurn verði tryggt raun-
verulegt val um starf utan heimil-
is og heima með endurmati á
kvennastörfum, lengingu fæðing-
arorlofs í eitt ár og með bættum
dagheimilum og skólum.
■ að öll fjölskylduform verði
jafnrétthá.
■ að hiklaust verði staðið við
ákvæði laga um jafnrétti kynj-
anna og alþjóðlegar skuldbind-
ingar um að leiðrétta misrétti sem
viðgengst gagnvart konum á
öllum sviðurn þjóðlífsins.
■ að fatlaðir fái sem besta að-
stöðu til lífs og starfs.
■ að aldraðir hafi skilyrði til þátt-
töku í þjóðlífinu svo lengi sem
unnt er og njóti umönnunar þeg-
ar krafta þrýtur.
■ að efla fyrirbyggjandi starf í
heilbrigðismálum og öryggi
sjúkra- og sérþjónustu sem næst
heimilum hinna sjúku.
■ að foreldrar fái aukinn rétt til
launa í veikindum barna.