Þjóðviljinn - 28.04.1987, Síða 7

MINNING
engan veginn samantekin ráð,
því ég vissi ekki um brotthvarf
Guðmundar fyrr en það var yfir-
staðið.
Við höfðum starfað í sitt hvoru
lagi einir sér í tvö ár, þegar við
ákváðum að leigja okkur sam-
eiginlegt húsnæði og gengum því í
félag við Þorvald Kristmundsson,
arkitekt, og opnuðum stofu að
Hverfisgötu 82. Það er harla erf-
itt fyrir ráðgjafarverkfræðing að
vinna einn og sér en með þessu
móti höfðum við stuðning hvor af
öðrum og gátum gengið inn í störf
hvors annars ef með þurfti.
Nokkrum árum síðar fluttum við
inn í stærra húsnæði í Skipholti
36. Yfirleitt höfðum við aðskilinn
rekstur og útveguðum okkur
verkefni í gegnum persónuleg
sambönd. Við stærri verkefni
höfðum við þó samstarf og minn-
ist ég sérstaklega tveggja slíkra
sökum þeirra áhrifa, sem þau
höfðu á áframhaldandi starfs-
rekstur okkar Guðmundar.
Guðmundur hafði krækt sér í
stórt verkefni við hönnun þjóð-
vegar í gegnum Húsavíkurkaup-
stað og hafði lagt verkið niður
fyrir sér og hafið undirbúnings-
vinnu, þegar hann gerði sér ljóst
umfang verksins og bauð mér
samstarf. Guðmundur hafði af
sinni alkunnu kostgæfni og vand-
virkni lesið sér til um allt, sem
verkinu kæmi að gagni, þannig að
ég lærði mikið af honum í þessu
samstarfi við hann. Greinargerð
sú, sem verkinu fylgdi var að
langstærstum hluta verk Guð-
mundar og fékk hún mikið hrós
umsagnaraðila að verki loknu.
Haustið 1967 kom góður vinur
minn og starfsbróðir Stefán Ól-
afsson að máli við mig og bauð
mér til samstarfs við hönnun
þjóðvegar í gegnum Kópavogs-
land og vitnaði þá til hönnunar-
innar á Húsavík. Ég tók því boði
með því skilyrði, að Guðmundur
væri með okkur, minnugur hins
góða samstarfs okkar fyrrum.
Hönnun Kópavogsvegar hafði
legið niðri um skeið, en nú hafði
veriö kosm harðskeytt nefnd,
sem samanstóð af bæj arfulltrúum
allra flokka í Kópavogi. Nefndin
hafði sett Stefáni ansi þröngan
frest um að fullljúka verkinu og
hafa tilbúið til útboðs eigi síðar
en vorið 1968. Nú voru góð ráð
dýr og ýmisleg vandamál óleyst,
sérstaklega allar tengingar vegar-
ins við Kópavog og útboðsgögn.
En með sameiginlegu átaki tókst
að ljúka verkinu á tilsettum tíma.
í þessum tveimur verkefnum
hef ég eiginlega kynnst Guð-
mundi hvað nánast. Mest áber-
andi í fari hans var sérstök vand-
virkni hans og var honum ekki
haggað fyrr en hann var fullviss
um að hafa fundið bestu lausnina
hverju sinni.
Hin nánu samskipti við bæjar-
fulltrúanefndina í Kópavogi
leiddi til góðs vinskapar okkar
Guðmundar við þá ágætu menn,
sem hefur haldist æ síðan. Fljót-
lega eftir þetta gerðum við verk-
efnasamning við Kópavogskaup-
stað og að lokum fluttum við
stofu okkar á Álfhólsveg 7 (nú
Hamraborg 7) í Kópavogi. Það
féll þó frekar í hlut Guðmundar
að uppfylla þennan samning, því
nú byrja leiðir okkar Guðmundar
að skilja að nokkru leyti. Ég
hafði tekið að mér tæknilegt eftir-
lit með uppbyggingu Kópavog-
svegar og reyndist það fullt starf.
Þegar kom eyða í þær fram-
kvæmdir vorið 1970 gerðist ég
verkfræðingur Norðurverks við
byggingu Laxárvirkjunar III árin
1970-3. Þegar ég kom suður aftur
sá ég um eftirlitsstörf fram til
1975. Ég átti að vísu mína að-
stöðu á verkfræðistofunni með
Guðmundi fram til 1975, en eftir
það skilja leiðir okkar að fullu.
Þó ég nýtti lítið þessa aðstöðu á
þessum árum fylgdist ég nokkuð
vel með rekstri Guðmundar.
Hann bar sig alltaf vel en hann
hafði nú meira umleikis en þegar
við vorum saman. Starfsmanna-
fjöldi hafði aukist en um leið
höfðu þær sveiflur, sem auðkenn-
du íslenskt athafnalíf, mikil áhrif
á reksturinn. Ýmist var vitlaust
að gera eða lítið var að fá. Erfitt
var að sjá fyrir þessar sveiflur eða
samstilla starfskrafta í samræmi
við þær. Ég varð var við það, að
Guðmundur hafði undirbúið
stórt verkefni, sem síðan var hætt
við á síðustu stundu og hann stóð
uppi með aukinn mannskap við
ekíci nægjanleg verkefni. Slíkar
sveiflur gátu leikið verkfræðistof-
ur á stærð við þá sem Guðmund-
ur rak æði grátt. En ekki veit ég
þó annað en að Guðmundur hafi
rekið sína stofu með ágætum þar
til yfir lauk og mætt öllum erfið-
leikum af rósemi og festu.
Ýmislegt er mér minnisstætt úr
fari Guðmundar af löngum kynn-
um. Hann hafði sérstaklega
leikandi létta frásagnargáfu og
sagði oft skemmtilegar sögur um
menn og málefni, sem við þekkt-
um báðir. Var það ávallt græsku-
laust gaman. Hann hafði sérstak-
an áhuga á allskonar bókum um
hagfræðileg efni og þá sérstak-
lega á sviði landafræði, þjóðlífs
og atvinnuhátta. Þær virtust í
fljótu bragði vera uppbyggðar af
þurrum talnarunum, en af þessu
grúski varð hann manna fróðast-
ur um þær breytingar, sem urðu á
högum landa og þjóða upp úr síð-
ustu heimsstyrjöld og við fall
hinna gömlu heimsveldisríkja.
Það hefur verið erfitt fyrir venju-
legt fólk að fylgjast með þeim
breytingum, en þar var aldrei
komið að tómum kofunum hjá
Guðmundi.
Guðmundur kvæntist 1954
Margréti Tómasdóttur, mikilli
mannkostakonu. sem var honum
samhent og hafði sama eldlega
áhugann á flokksstarfi og hann og
studdi hann óspart í þeim efnum.
Þau hjón voru höfðingjar heim
að sækja og minnist ég margra
góðra stunda á þeirra heimili.
Þau eignuðust fimm mannvænleg
börn, Má f. 1954, Svövu Sigríði f.
1955, Snorra f. 1960, Magnús
Tuma f. 1961 og Elísabetu Völu f.
1963. Guðmundur lagði mikinn
metnað í það að styðja börn sín til
mennta og sparaði í engu í þeim
efnum. Þá bjó hjá honum móðir
hans, Sigríður Daníelsdóttir, sem
enn er á lífi háöldruð.
Ég sendi þeim öllum mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Nú þegar ég kveð minn góða
vin og samstarfsmann um langan
aldur er mér efst í huga þakklæti
fyrir okkar ágætu samskipti í líf-
inu.
Theodór Árnason
verkfræðingur
Guðmundur Magnússon lést
14. apríl sl. tæplega sextugur að
aldri. Okkur samferðamönnum
hans finnst hann hafi dáið langt
fyrir aldur fram, því hann virtist
fullur af lífskrafti nokkrum
dögum áður en hann lést. Guð-
mundur lifði ríku lífi, enda mann-
inum gefið mikið í vöggugjöf af
fjölþættum gáfum og starfsþreki.
Guðmundur var fæddur 28.
september 1927 í Grindavík. For-
eldrar hans voru Sigríður Daní-
elsdóttir og Magnús Guðmunds-
son trésmiður. Guðmundur átti
eina systur, Sigríði Svövu, sem
lést 1944 aðeins 21 árs að aldri, úr
berklum. Fóstursystir Guðmund-
ar er Guðmunda Sæunn Krist-
jánsdóttir, búsett í Grindavík.
Strax í barnaskóla komu fram
frábærar námsgáfur Guðmund-
ar, það var því nokkuð sjálfsagt
mál að hann færi í framhaldsnám.
Hóf hann nám í Flensborg og
lauk þaðan gagnfræðaprófi vorið
1943. Frá Flensborg lá leið hans í
Menntaskólann á Akureyri og
var hann þar einn vetur, þá flutt-
ust foreldrar hans til Reykjavík-
ur, og hélt Guðmundur námi sínu
áfram í Menntaskólanum í
Reykjavík og lauk þaðan stúd-
entsprófi vorið 1946, með svo
góðum árangri, að hann átti kost
á svokölluðum „Stóra-styrk" til
náms erlendis, en hugur hans
stóð til náms í verkfræði, og hóf
hann því nám í verkfræðideild
Háskóla íslands haustið 1946 og
lauk fyrri hluta verkfræðináms
árið 1949. Fór hann þá til
Kaupmannahafnar og lauk prófi í
byggingarverkfræði árið 1953.
Þegar hann kom heim hóf hann
störf hjá verkfræðistofu Sigurðar
Thoroddsens og vann þar til
1960. Hann stofnsetti eigin verk-
fræðistofu 1962 og rak hana til
dauðadags.
Guðmundur giftist systur
minni Margréti R. Tómasdóttur
1954 og eignuðust þau 5 börn.
Þau eru Már f. 1954, Svava Sig-
ríður f. 1955, Snorri f. 1960,
Magnús Tumi f. 1961 og Elísabet
Vala f. 1963. Barnabörnin eru
fjögur. Áttu þau hjónin miklu
barnaláni að fagna því börn
þeirra eru öll mikið mannkosta-
fólk.
Ekki minnist ég þess nákvæm-
lega hvenær fundum okkar Guð-
mundar bar fyrst saman, en það
er enn ljóslifandi fyrir mér er ég
heimsótti hann í Kaupmanna-
höfn þegar ég var við nám í Osló
og átti með honum þar eftir-
minnilegar stundir. Það sem
leiddi okkur fyrst saman var sam-
eiginlegur áhugi okkar á pólitík
en við vorum báðir sósíalistar og
höfðum margt að spjalla um.
Guðmundur var víðlesinn maður
og fylgdist alla tíð vel með því
sem var að gerast í íslenskum
stjórnmalum, sérstaklega hrær-
ingum á vinstri væng. Hann var
því mjög veitandi þegar talað var
um stjórnmál, en umræður þess-
ar breyttust talsvert með árunum
bæði breyttumst við og
stjórnmálin. Guðmundur var í
miðstjórn Sósíalistaflokksins
1962-1964 og formaður Alþýðu-
bandalagsins í Reykjavík 1978-
1980. Þar að auki átti hann sæti í
ýmsum ráðum og stjórnum á veg-
um Alþýðubandalagsins. Hann
hafði mikinn almennan félags-
legan áhuga, t.d. var hann for-
maður íslenska stúdentafélagsins
í Kaupmannahöfn veturinn 1951-
1952.
Þó Guðmundur hafi hugsað
mikið um alvarlegri hliðar tilver-
unnar kunni hann vel að
skemmta sér og öðrum og slá á
létta strengi á góðri stund. Þegar
Guðmundur varð mágur minn
kynntist ég nýjum hliðum á hon-
um og var hann ekki aðeins
mágur, hann var einnig hollráður
og hjálpsamur vinur. Hann var
mikill fjölskyldumaður og hafði
gott lag á börnum. Guðmundur
tók af lífi og sál þátt í félagslífi
stórfjölskyldunnar. Hann hafði
mikla ánægju af ferðalögum og
ferðaðist mikið bæði innanlands
og utan.
Ég kynntist honum sem áhuga-
sömum ferðamanni í fjölskyldu-
ferðalögum sem við fórum í með-
an börnin voru yngri. Ferðalög
Guðmundar voru ekki endilega
til hefðbundinna ferðastaða, og á
seinustu árum fóru þau hjónin til
jafn ólíkra staða eins og Norður-
Noregs, Færeyja og Equador.
Guðmundur undirbjó sínar ferðir
vel með því að lesa um þá staði
sem hann ætlaði til og jafnvel
með því að læra mál þeirra þjóða
sem hann sótti heim. Sumarið
1984 heimsóttu Guðmundur og
Margrét Færeyjar, eyddum við
hjónin sumarfríinu hjá teng-
dafjölskyldu minni og áttum við
þar saman ánægjulegar stundir.
Árið 1982 tóku Guðmundur og
Margrét skiptinema frá Equador,
Söndru, sem dvaldi hjá þeim í eitt
ár. Þau tóku henni sem eigin
dóttur og sem dæmi má nefna að
þau létu sig ekki muna um að fara
með hana í ferðalag um Evrópu
áður en hún hélt aftur til Equa-
dor. Þegar Sandra giftist árið
1985, var þeim hjónum boðið til
Equador í brúðkaupið og þáðu
þau það boð. Gaman var að
heyra Guðmund segja frá þessu
ferðalagi, gestrisni fólksins og
hvernig þeim var tekið sem fóst-
urforeldrum Söndru. Þau hjónin
ferðuðust einnig til Galapagos
eyjanna að skoða hið sérstæða
dýralíf sem þar þrífst og sagt er að
hafi opnað augu Darwins fyrir
þróunarkenningunni. Á þessu
má sjá að Guðmundi var ekki nóg
að lesa um hlutina heldur vildi
hann einnig upplifa þá.
Okkur sem stóðum Guðmundi
nærri, finnst vera höggvið stórt
skarð í fjölskylduna, en sárastur
er þó söknuður þeirra sem stóðu
honum næst, konunnar, barn-
anna og aldraðrar móður. Við
fjölskyldan vottum þeim öllum
okkar innilegustu samúð.
Jens Tómasson
Fyrir enda síðari heimsstyrj-
aldarinnar sá sumarið 1944, og
hér á landi var vor í lofti. Lýð-
veldi var stofnað, og nýsköpunar-
stjórn mynduð um síðir upp úr
kosningasigri Sósíalistaflokksins
1942. Snemma það sumar réð ég
mig til vinnu í næsta nágrenni
borgarinnar ásamt Högna ís-
leifssyni, sem þá var við tónlistar-
nám. Kynntumst við þá Guð-
mundi Magnússyni og Ólafi
Jenssyni. Guðmundur hafði um
veturinn verið í 4. bekk stærð-
fræðideildar Menntaskólans á
Akureyri og Ólafur las utan skóla
undir stúdentspróf (og sletti lat-
ínu í tíma og ótíma). Fátt mann-
legt var okkur óviðkomandi, en
einkum ræddum við gang styrj-
aldarinnar og orsakir, spillta
þjóðfélagshætti að okkar áliti.
Um haustið settust Guðmundur
og Ólafur í 5. bekk Mennta-
skólans í Reykjavík, en Högni
hvarf frá tónlistarnámi og hóf að
lesa undir stúdentspróf.
í tveimur efstu bekkjum
Menntaskólans í Reykjavík
kynntist ég vel frábærum náms-
gáfum Guðmundar Magnús-
sonar, en hann varð efstur okkar
á stúdentsprófi vorið 1946, og var
þá mjög leikinn í reikningslist.
Framkvæmdahugur mótaði þá
hugi ungra manna, og hugðumst
við báðir leggja stund á verk-
fræði. Mér snerist hugur, en
Guðmundur lauk fyrri hluta
verkfræðináms við Háskóla ís-
lands 1949, og síðar prófi í bygg-
ingarverkfræði í Kaupmanna-
höfn 1953. Þeim, sem þekktu
hann best var samt ekki grunlaust
um, að hann kynni að hafa notið
sín enn betur í námi í eðlisfræði,
efnafræði eða stærðfræði.
í félag ungra sósíalista í
Reykjavík, ÆFR, gekk Guð-
mundur Magnússon veturinn
1944-1945 og varð einn burðarása
þess um hálfan annan áratug, en
úr því fékk Sósíalistaflokkurinn
og síðan Alþýðubandalagið
margan ötulan liðsmann. Þegar á
unga aldri fór Guðmundur að
leggja sitt af mörkum til þeirra
lýðræðislegu stjórnarhátta, sem
eru meginárangur alþýðubarátt-
unnar, og þeim upptekna hætti
hélt hann til dauðadags. Var
hann formaður félagsins í
Reykjavík 1953-54 og lands-
sambanddins 1958-1960.
Að loknu námi vann Guð-
mundur Magnússon á Verkfræði-
stofu Sigurðar Thoroddsen til
1960, en frá 1962 rak hann eigin
verkfræðistofu. Að auki gegndi
hann mörgum nefndarstörfum á
vegum Alþýðubandalagsins, en
slík störf létu honum mög vel.
Hann var í umferðarnefnd
Reykjavíkur 1964-1979, vara-
maður í stjórn Landsvirkjunar í
mörg ár frá 1971, stjórnarfor-
maður Rannsóknastofnunar
byggingariðnaðarins 1974-1978.
varamaður í framkvæmdaráði
Reykjavíkurborgar nokkur ár frá
1978, í nefnd iðnaðarráðuneytis-
ins um hagnýtar hafbotnsrann-
sóknir frá 1980, svo að taldar séu
nokkrar hinar helstu. Þá var hann
formaður Alþýðubandalagsins í
Reykjavík 1979-1980.
Guðmundur Magnússon var
ljúfmenni, glaðvær, kíminn og
ræðinn. Frásagnargleði og ná-
kvæmni var honum gefin. Á vin-
áttu okkar var ekki lát, frá því að
kynni okkar hófust. Frá þeim
minnist ég margra góða stunda og
margs með þakkarhug.
Reykjavík, 29. apríl 1987
Haraldur Jóhannsson
Kveðja frá barnabörnum.
Það er skrítið að hugsa til þess
að afi skuli vera dáinn. Með afa
Guðmundi áttum við margar
skemmtilegar stundir. Þær stund-
ir sem við gistum hjá afa og
ömmu verða okkur ógleyman-
legar. Alltaf var hann afi tilbúinn
til að lesa allar bækurnar sem við
komum með, þó það tæki allt
kvöldið, og hann sagði okkur
mikið af ævintýrum.
Já, hann var skemmtilegur
hann afi. En nú er hann farinn,
farinn í ferðina miklu, sem eng-
inn snýr aftur úr. Við viljum
þakka honum fyrir allar góðu
stundirnar sem við áttum saman,
sem voru alltof fáar, en dýrmæt-
ar. Við vitum að góður guð tekur
vel á móti góðum manni, eins og
afi var.
Magga og Daði
Þegar tveir vetur voru eftir til
stúdentsprófs kom Guðmundur
Magnússon í bekkinn minn.
Þetta var 5. bekkur stærðfræði-
deildar í Menntaskólanum í
Þriðjudagur 28. aprtl 1987 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 7