Þjóðviljinn - 23.08.1987, Blaðsíða 2

FLOSI
Nliku
skamrintur
af hagfrœði Börs
Ég var búinn að taka fyrstu tönnina þegar ég
fæddist. Við það tækifæri voru lagðar þúsund
krónur inná bók í íslandsbanka. Þetta var kallað
tannfé og var víst hálfsárslaun verkamanns í þá
daga.
Þessa peninga átti ég ekki í íslandsbanka
nema þrjá mánuði, því þá fór hann á hausinn.
Úr rústum þessa ógæfusama íslandsbanka
reis svo Útvegsbankinn. Samdægurs hóf ég
þar viðskipti, þriggja mánaða gamall.
Það er því ekkert skrítið þó ég beri óblandinn
hlýhug til Útvegsbankans, sem hefur frá upp-
hafi skotið skjólshúsi yfir það sem mér var
löngum kærast, semsagt peningana mína.
Allt mitt sparifé hefur í hálfa öld og sjö árum
betur farið inní Útvegsbankann. Stundum hefur
inneignin aukist að vöxtum, en oftar orðið að
engu, eins og gerist og gengur í heimi fjármál-
anna.
Hérna í gamla daga, áður en ég komst í álnir
og varð auðugur maður, kom það stundum fyrir
að ég skuldaði Útvegsbankanum meira en ég
átti inni. Slík fjárhagsstaða gat valdið mér óvær-
um nætursvefni, hugarangri og jafnvel kveisu,
hvernig sem á því stóð.
Þetta var áður en fundist hafði sú lausn á
skuldavanda manna við bankakerfið að kaupa
bara bankana þegar ekki var lengur hægt að
standa í skilum við þá.
Fróðir menn telja að sú hagfræðilega undra-
lausn hafi fyrst komið fram í skáldverkinu Bör
Börssyni, sem verður að telja tímamótaverk í
hagfræði og hefur líklega markað dýpri spor í
íslenska fjármálapólitík en önnur rit um hag-
fræðileg efni.
Það var einmitt Bör sem sagði, þegar hann
var orðinn gjaldþrota og átti að gera hann upp:
- Ég kaupi bara allt heila helvítis klabbið.
Það vekur eiginlega furðu mína að það skuli
ekki vera fyrr en fyrst núna, hartnær hálfri öld
eftir að hagfræðikenningar Börs Börssonar litu
dagsins Ijós, sem farið er að taka þær í gagnið.
Svo ég geri nú langt mál stutt, þá virðist Ijóst
að þeir sem skulda öðrum meira í bönkum séu
ákafastir í að eignast bankana og lái þeim hver
sem vill, þegar haft er í huga að stjórnvöldum
virðist mikið í mun að koma bönkunum í hend-
urnar á skuldakóngum.
Guð forði mér ef ég fer með rangt mál, en er
það ekki staðreynd að Sambandið og dótturfyr-
irtæki þess Olíufélagið h/f skuldar þó nokkuð á
þriðja miljarð í Landsbanka íslands? Og skyldi
ég hafa á röngu að standa ef ég held því fram að
skuldir hinna þrjátíu og þriggja sem vilja nú
kaupa Útvegsbankann séu snöggt um meiri en
par miljarðar?
Líklega eru nú komnir framí dagsljósið allir
þeir sem svo illa er komið fyrir fjárhagslega að
þeir eiga einskis annars úrkosti en að fara að
dæmi Börs Börssonar og „kaupa bara allt heila
helvítis klabbið".
Og sárt til þess að vita, eða öllu heldur grát-
legt að Hafskipsmenn skyldu ekki færa sér að-
ferðina í nyt.
Auðvitað átti Hafskip að kaupa Útvegsbank-
ann, þegar skuldirnar keyrðu úr hófi. Þá hefði
sko ekki farið einsog fór.
Kaupa bara allt heila helvítis klabbið.
Krossapróf voru ekki komin í tísku þegar ég
var enn á aldur við forsætisráðherra landsins.
Fyrsta krossaprófið tók ég fyrir nokkrum árum
uppúr jólablaði Tímans, en niðurstaðan átti að
gefa vísbendingu um það, hvort ég væri góður
elskhugi eða ekki. Þess vegna er það nú að ég
er klár á því að krossapróf geta verið gulls ígildi
þurfi maður að vita hvers maður er megnugur.
Nú hefur verið riðið á vaðið með krossapróf
fyrir ákvarðanatöku í ríkisstjórninni og líklega
verður það plagsiður frá og með krossaprófinu
sem forsætisráðherra kom með í vikunni
- að alltaf þegar þeim hinum sama forsætisráð-
herra dettur eitthvað í hug, þá láti hann 250
flokksráðsmenn Sjálfstæðisflokksins taka
krossapróf í því hvort hugdettan sé ekki bara
nokkuð snjöll. Ef einhver skyldi nú láta sér detta
í hug að svona starfsaðferðir séu þungar í
vöfum, þá verður bara að hafa það.
Og vonandi leiða krossaprófin, sem Þor-
steinn hefur lagt fyrir flokksráðið, það í Ijós
hverjir séu nægilega skuldugir við íslenska
bankakerfið til að rökrétt sé að þeir kaupi Út-
vegsbankann.
Ef hinsvegar miljarðaskuldir Sambandsins
við Landsbankann nægja til að ástæða sé til að
þeir kaupi Útvegsbankann, þá fá þeir hann sjálf-
sagt, en halda-einsog Valur Arnþórsson sagði
í sjónvarpinu á dögunum - „áfram að eiga góð
viðskipti við Landsbankann".
Halda semsagt áfram að skulda þar tvö til
þrjúþúsund miljónir, en flytja önnur umsvif í Út-
vegsbankann.
Það merkilegasta sem um þetta mál hefur
verið skrifað í dagblöðum er ótvírætt sú upp-
götvun Þjóðviljans - undir yfirskriftinni „Ættar-
veldi sameinast“ - að Hallgrímur Benedikts-
son og Sveinn Ben hafi verið bræður og er þá
komin skýring á því hvernig Valur Arnþórsson
er kominn inní myndina, því móðuramma hans
var dóttir Boga Smith dóttursonar Boga Bene-
diktssonar, langafa Bryndísar konu Geirs Zo-
éga rektors og ömmu Geirs Hallgrímssonar
seðlabankastjóra bróður Hallgríms Benedikts-
sonar og kó.
í Ijósi þessara staðreynda er talið fullvíst að
Sambandið fái sitt og sjálfstæðismenn sitt, allir
sem eru nægilega skyldir og skuldum vafnir
eignist banka og ríkisstjórnin sitji áfram, ekki
síst þar sem nú er talið fullvíst að Skúli Alexand-
ersson sé sonur Alexanders Stefánssonar.