Þjóðviljinn - 15.10.1987, Blaðsíða 11

ERLENDAR FRÉTTIR
Bagdad
Stund hefndarinnar
Gífurleg reiði í höfuðborg íraks eftir að írönskflugskeyti
grönduðu 30 skólabörnum í fyrradag
Irönsk flugskeyti grönduðu að
minnsta kosti 30 skólabörnum í
Bagdad í fyrradag, og í gær fjöl-
menntu nemendur sem og aðrir
borgarbúar í jarðarförina.
Kröfðust ýmsir hefndaraðgerða
er jarðarförin fór hjá rústum
skólans sem varð fyrir árásinni.
Sama dag gat að líta pistil í dag-
blaði stjórnarflokkanna, Baath,
með fyrirsögninni: Stund hefnd-
arinnar er runnin upp.
Þrír fullorðnir létust í árásinni
auk skólabarnanna, og á þriðja
hundrað manns særðust, en flest
voru það börn úr sama skóla og
fómarlömbin.
Þrúgandi andrúmsloft ríkir nú í
höfuðborg íraks. Fimmtán sinn-
um á árinu hafa flugskeyti írana
hæft skotmörk innan hennar, en
að öðru leyti hefur hún sloppið
nokkuð vel í langvinnu stríði
írana og íraka.
Flestir skólar eru lokaðir, og
foreldrar halda börnum sínum
heima af ótta við aðra árás. Út-
varpið í Bagdad breytti dagskrá
sinni í gær og vom leiknir her-
göngumarsar og ættjarðarlög. Þá
var útvarpað beint frá mótmæla-
aðgerðum sem haldnar voru víðs
vegar um borgina til að fordæma
árásina.
Flokksmálgagn stjórnarinnar,
Ai-Thawra, sagði árásina fólsku-
legan glæp, og að þeir sem hana
hefðu framið fengju sína refs-
ingu.
Eftir þessa árás getum við óá-
reittir af almenningsálitinu í
heiminum gripið til hverra þeirra
meðala sem við höfum yfir að
ráða, og ráðist gegn hvaða skot-
marki innan írans sem okkur sýn-
ist. Og það skotmark er ekki til
staðar þar í landi sem við náum
ekki til, segir í blaðinu. HS
Móðir í írak stumrar yfir barni sínu: Ettir þessa árás getum við gripið til hverra
þeirra meðala sem við höfum yfir að ráða.
Samveldið
Rasistar rífa kjaft
Pretoria svarar ásökunum Samveldisleiðtoga fullum hálsi
Eðlisfrœði
Ofurieiðnimenn
fáNóbel
Sænska vísindaakademían hef-
ur veitt Vesturþjóðverjanum
Bednorz og Svisslendingnum
Möller Nóbelsverðlaunin í eðlis-
fræði í ár.
Tvímenningarnir starfa við
rannsóknarstöð IBM-samsteyp-
unnar í Ziirich, og í fyrra komust
þeir áleiðis með uppgötvanir sem
hafa mikla þýðingu fyrir tölvu-
búnað, er þeir þróuðu nýtt efni
sem leiðir rafmagn mótstöðu-
laust, en sá eiginleiki hefur verið
nefndur ofurleiðni.
Verðlaunaveitingin í ár er að
því leyti óvenjuleg að hún fer til
mjög nýlegrar uppgötvunar. HS
Fimm daga toppfundur leið-
toga Breska samveldisins
stendur nú yfir i Vancouver í
Kanada, en ríkjasamband þetta
nær til fjórða hvers jarðarbúa.
Eitt af höfuðmálum fundarins er
hvernig best megi nudda Suður-
Afriku til að taka sig á í kynþátt-
amálum, en í upphafi fundahald-
anna voru deildar meiningar um
vænlegar leiðir í því skyni. Þá
munu leiðtogarnir fjalla um vald-
arán hersins á Fiji-eyjum.
Málflutningurinn gegn Suður-
Afríku hefur almennt einkennst
af meiri hálfvelgju en á síðasta
leiðtogafundi fyrir tveimur árum,
er ákveðið var að grípa til efna-
hagslegra refsiaðgerða gegn Ap-
artheidstjórninni.
Engu að síður hafa Suður-
Afrísk stjórnvöld tekið alla
gagnrýni óstinnt upp, og í út-
varpsútsendingu þaðan í gær var
Bretlandi og fyrrum nýlendum
landsins lýst á þann veg að kyn-
þáttamisrétti væri þar daglegt
brauð, mannréttindi fótum
troðin og ofbeldisverk alsiða.
Suður-afríska útvarpið vísaði á
bug ásökunum gegn stjórn iands-
ins, og tiltók í því sambandi
gagnrýni á Ástralíu, Sri Lanka,
Fijieyjar og Indland. Voru tíndar
til ýmsar vammir og skammir um
ástand mála í löndunum fjórum.
„En þau eru ekki ein um að hafa
óhreint mjöl í pokahorninu sem
þau kæra sig ekki um að Sam-
veldið grufli út í.“
Suður-Afríkumenn bjuggu sér
til næsta óvæntan bandamann í
þessari kokhraustu útsendingu,
en það eru samtökin Amnesty
International sem hafa höfuð-
stöðvar í London, en Amnesty
hefur gagnrýnt stjórnvöld í
Suður-Afríku harkalega. Tilvitn-
un útvarpsins í Amnesty var á þá
lund að 33 af 49 Samveldis-
löndum væru sek um
mannréttindabrot, þar á meðal
Bretland, þar sem öryggissveitir
Breta á Norður-írlandi hefðu
verið ásakaðar um að skipuleggja
morð. HS
Efnafrœði
Þrískipt
Nóbelsverðlaun
Frakkinn Jean-Marie Lehn og
Bandaríkjamennirnir Charles
Pedersen og Donald Cram hlutu
Nóbelsverðlaunin í efnafræði í ár.
í tilkynningu sænsku vísinda-
akademíunnar segir að þeir fé-
lagar hafi lagt grundvöllinn að
nýjum landvinningum efnafræð-
innar með rannsóknum sínum á
því sviði greinarinnar sem ekki
einskorðast við mólekúl.
Aldursforsetinn Pedersen, 83
ára, er langt að rekinn áður en
hann fékk bandarískan ríkisborg-
ararétt. Hann fæddist í Kóreu og
var norskur þegn til ársins 1953,
er hann fluttist til Bandaríkj-
anna. HS
SKÁK
Umsjón: Heigi Ólafsson
HM-einvígið
Atlaga Kasparovs geigaði og Karpov vann
♦
Atvik sem að öllum líkindum er
einstætt í sögu heimsmeistara-
einvígja setti talsverðan svip á
aðra einvígisskák Kasparovs og
Karpovs í Sevilla í gær. Kasparov
sem hafði hvítt eyddi miklum
tíma á byrjunarleikina, náði ekki
að bregðast rétt við fiókinni mið-
taflsstöðu og var kominn með
mun lakara tafl er hann eftir sinn
26. leik gleymdi að ýta á skák-
klukkuna uppgötvaði mistök sin
þegar hann átti innan við mínútu
eftir að tímamörkunum við 40.
leik. Honum tókst engan veginn
að ráða fram úr vandamálum
stöðunnar á svo litlum tíma og
eftir 32. leik Karpovs varð hann
að gefast upp vegna óverjandi
máthótana. Þar með hefur Karp-
ov tekið forystuna í einvíginu.
Kasparov hefur furðu lítið teflt
eftir að hann varði titil sinn í
London og Leningrad í fyrra og
skýra má óstöðuga taflmennsku
hans með vissu æfingaleysi. Hann
gerði sig sekan um ónákvæmni í
útreikningum og kóngssóknartil-
burðir hans náðu engu fram.
Karpov nýtti færi sín vel og vann
örugglega. Hann náði aldrei for-
ystu í síðasta einvígi og var mest-
an part 2. einvígisins undir og
tapaði að lokum. Sigurinn í gær
þykir renna stoðum undir skoð-
anir margra skákmeistara að
möguleikar Karpovs á að endur-
'heimta titilinn séu betri núna en í
síðasta einvígi. Að öðru leyti
lofar skákin í gær góðu um fram-
haldið og búast má við miklum
sviptingum í næstu skákum, því
Kasparov mun leggja allt kapp á
að jafna metin sem fyrst, jafnvel
með svörtu. Hann hefur svart í
næstu skák sem tefld verður á
morgun, föstudag.
2. einvígisskák:
Garri Kasparov - Anatoly Karpov
Enskur leikur
1. c4
(Kasparov sem er heitur
drottningarpeðsmaður kemur á
óvart þegar í 1. skák einvígisins.
Enski leikurinn örsjaldan komið
upp í skákum hans og það er
greinilegt að hann hyggst byggja
talsvert á honum í einvíginu.
Drottningarpeðsbyrjanir ollu
Karpov miklum heilabrotum í
tveim síðustu einvígjum en ný-
lega hafa fundist haldgóðar varn-
ir gegn kerfum Kasparovs svo
haldið er á önnur mið.)
1. .. Rf6.
2. Rc3-e5
(Enski leikurinn kom marg-
sinnis upp í einvígjum Karpovs
við Kortsnoj. Hann býr áreiðan-
lega að reynslu sinni frá þeim víg-
stöðvum.)
3. Rf3-Rc6
4. g3-Bb4
5. Bg2-0-0
6. 0-0-e4
7. Rg5-Bxc3
8. bxc3-He8
9. f3-e3!
(Eitt sinn þótti 9. ... exf3 10.
Rxf3 d5 11. cxd5 Dxd5! fullgott
framhald sbr. skák Guðmundar
Sigurjónssonar við Smyslov á
Reykjavíkurmótinu 1974. 9. .. e3
er nýjung, án efa árangur undir-
búningsvinnu. Það er ótrúlegt
annað en að leikurinn hafi komið
Kasparov á óvart því nú hugsaði
hann sig um í 1 klst. og 19 mínút-
ur. Þar fór meira en helmingur-
inn af umhugsunartíma hans sem
er 2V2 klst. á 40 leiki.)
10. d3
(Eftir 10. dxe3 virðist hvítur fá
góð færi með 10. .. h6 11. Rh3
Re5 eða jafnvel 10. .. d5.)
10. .. d5
11. Db3-Ra5
12. Da3-c6
13. cxd5-cxd5
14. f4-Rc6
(Svartur má allvel við hag sinn
una eftir byrjunarleikina. E3-
peðið má skoðast bæði í senn
veikleiki og styrkleiki. Það bind-
ur stöðu hvíts niður en er ekki
burðugt að öðru leyti. Hér var
þegar ljóst að baráttan myndi að
miklu leyti snúast um þetta peð.)
15. Hbl-Dc7
16. Bb2-Bg4
17. c4!?
(Tvíeggjað framhald en dæmi-
gert fyrir Kasparov sem leggur
mikið á stöðurnar. 17. Rf3 kom
til greina.)
17. .. dxc4
18. Bxf6-gxf6
19. Re4-Kg7
20. dxc4?
(Furðu slappur leikur eftir
kraftmikla byrjanataflmennsku.
20. Rd6 kom sterklega til greina.
Hvítur hótar þá 21. Hxb7 og ekki
er betri varnarleik að sjá en 20. ..
Heb8 Eftir 21. Rxc4 Rd4 er stað-
an í jafnvægi. Svartur nær nú að
hrifsa til sín frumkvæðið.)
20. .. Had8!
(Kemur í veg fyrir 21. Rd6.
Svartur hefur náð betri stöðu, en
nú þegar voru keppendur og þó
einkum Kasparov orðnir tíma-
naumir.)
21. Hb3
(Eftir 21. Dxe3 Bf5! kemst
hvítur ekki hjá liðstapi.)
21. .. Rd4
22. Hxe3-Dxc4
23. Khl-Rf5
(Hvíta staðan er orðin mjög
erfið.)
24. Hd3-Bxe2
25. Hxd8-Hxd8
26. Hel
(Það er hugsanlegt að 26. Db2
sé skárra en Kasparov hefur varla
litist á endataflið sem kemur upp
eftir 26. .. Hd4 27. Hcl Dxcl +
28. Dxcl Hdl+ o.s.frv. Það var
eftir þennan leik sem atvikið
ótrúlega henti. Kasparov
gleymdi að ýta á klukkuna og
þegar hann tók eftir því átti hann
innan við mínútu eftir. Staðan er
auðvitað mjög erfið,svona hand-
vömm bætir ekki úr skák.)
26. ,.He8!
28. Da5
(Ekki 27. Rc3 vegna 27... Rf3!
28. Hxe8 Ðfl mát. Þetta þema er
gegnumgangandi í framhaldinu.)
27. .. b5
28. Rd2-Dd3
29. Rb3-Bf3!
30. Bxf3
(Ekki 30. Hxe8 Dfl mát.)
30. .. Dxf3+
31. Kgl-Hxel +
32. Dxel-Re3!
- Hvítur á enga viðunandi vöm
við hótuninni. 33... Dg2mátt.d.
33. Df2 Ddl og mát eða 33. Dd2
Dfl mát. Kasparov gafst því upp.
Staðan:
Karpov IV2 - Kasparov V2
Fimmtudagur 15. október 1987 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 11