Þjóðviljinn - 18.01.1989, Qupperneq 2

FRÉTTIR
Fiskvinnsla
Geislun í stað frystingar
Dr. Grímur Valdimarsson: Bylting ígeymslufisks effordómum almennings
yrðieytt. Þrisvar sinnum lengri geymslutími enmeðfrystingu. Hœttulaus með öllu.
Tilraunir í Noregi með hitaðan fisk en ekki ferskan
Ef geislun fisks yrði viðurkennd
af neytendum þá er hægt að
tala um byltingu í geymslu fersks
físks enda geymslutíminn allt að 3
sinnum lengri en með hefðbund-
inni frystingu, sagði dr. Grímur
Valdimarsson forstjóri Rann-
sóknastofnunar fískiðnaðarins.
í nokkra áratugi hafa verið
gerðar tilraunir með að geisla
ferskan fisk til að varðveita fersk-
leika hans lengur en hægt er með
frystingu og ma. voru gerðar til-
raunir þar að lútandi hjá R.F. á
árunum 1964 og 1965. Þá hafa
sérfræðingar hjá Sameinuðu
þjóðunum kannað áhrif aðferð-
arinnar og skrifað skýrslu um
málið þar sem fram kemur að í
lagi sé að geisla fiskinn með litl-
um skömmtum. Helstu kostirnir
við þessa aðferð eru þeir að hún
er örugg, drepur gerla án þess að
breyta útliti fisksins, er einföld og
fljótvirk. Aftur á móti eru tækin
sem til þarf dýr og nauðsyn á
ströngu eftirliti.
Grímur sagði að eftir Tjernó-
bylslysið í Sovétríkjunum hafi all-
ar áætlanir um þessa geymsluað-
ferð verið lagðar á hilluna í bili
vegna fordóma almennings við
allt sem lýtur að geislun. Þó hafa
Hollendingar geislað rækju með
góðum árangri og ennfremur er
grænmeti geislað til að eyða skor-
dýrum og lengja geymslutíma.
Þær tilraunir sem gerðar hafa
verið í Noregi til að lengja
geymslutíma fisks koma ekki til
með að breyta miklu fyrir fisk-
vinnsluna hérlendis þar sem hrá-
efnið er pakkað inn í lofttæmdar
umbúðir og síðan hitað. Þar er
því ekki um að ræða geymslu á
hráum fiski heldur á nokkurskon-
ar kælivöru sem er allt annar
handleggur. - Ef hér hefði verið
á ferðinni ný aðferð til að geyma
ferskan fisk í allt að 10 vikur væri
það svo mikill viðburður að Nó-
belsverðlaun hefðu varla dugað
fyrir, sagði dr. Grímur Valdi-
marsson.
-grh
Neskaupstað
Norskir
fylla
Æmaa X ■
fjorðinn
Fjöldi norskra loðnu-
skipa liggur inni á
Norðfirði. Aflinn
frystur um horð
Undanfarnar tvær vikur hefur
hópur norskra loðnubáta legið
inni á Norðfirði á meðan skip-
verjar vinna að frystingu afíans
um borð. Oftast hafa bátarnir
verið 10-15 talsins og liggja þeir
við Iegufæri á firðinum. Nokkrir
þeirra hafa komið að landi með
rifnar nætur og sett þær til við-
gerðar hjá Netagerð Friðriks Vil-
hjálmssonar, þeir sömu bátar
hafa þá jafnan landað slöttum í
bræðslu hjá Síldarvinnslunni.
Kvóti hvers báts er ekki stór á
íslenskan mælikvarða, 970 tonn,
og reyna því Norðmennirnir að
frysta sem mest af aflanum.
Norskir sjómenn vinna að loðnufrystingu um borð í loðnubátnum Nybo frá Molde. Myndir — hb
Frystigeta bátanna er allt að 50
tonnum á sólarhring og flestir haf
pláss fyrir um 250 tonn í frystilest-
um. Mestur hluti frystu loðnunn-
ar fer í laxafóður í Noregi.
Norðmennirnir hafa óneitan-
lega sett svip á bæjarlífið í Nes-
kaupstað að undanförnu, því þótt
flest liggi skipin út á, er nokkuð
um að skipverjar komi í land á
Iéttabátunum til að kaupa helstu
nauðsynjar.
Auk norsku skipanna var
mikið um komur íslenskra loðnu-
báta og togara í lok síðustu viku,
bæðí vegna brælu á Austfjarða-
miðum og bilana í skipunum.
Hátt í 30 skip íslensk og norsk
voru á firðinum og við bryggjur í
Neskaupstað á föstudagskvöldið
síðasta. hb/Neskaupstað
HÍK
Samningar lausir á annað ár
Stjórn HÍK: Verður ekki þolað lengur
Félagsmenn í Hinu íslenska
kennarafélagi hafa nú verið með
lausa samninga í rúmt ár, en
samningar félagsins við fjármál-
aráðuneytið voru lausir um ára-
mótin í fyrra. Ekki tókst að ljúka
samningum í fyrravor áður en
bráðabirgðalög tóku gildi sem
bönnuðu alla samningagerð.
Ómar Árnason framkvæmda-
stjóri HÍK sagði í samtali við
Þjóðviljann í gær að þessi staða
samningamála hefði m.a. haft
það í för með sér að kennarar í
HÍK væru í nokkrum tilfellum
allt að þremur launaflokkum og
einu þrepi undir kjörum kennara
úr KI, sem náði að ljúka sínum
samningum fyrir samningsbannið
í fyrrasumar.
Stjórn HÍK hefur sent frá sér
ályktun þar sem bent er á að þann
tíma sem samningar félagsins
hafa verið lausir hafi kaupmáttur
launa rýrnað verulega. „Rýr
kaupmáttur og svikin loforð hafa
reynt svo á þolrif kennarastéttar-
innar að ekki verður lengur við
unað,“ segir í ályktuninni, en
stjórn HÍK hefur ekki fengið
samræmingu á samningum stnum
og samningum KÍ þrátt fyrir ítr-
ekaða beiðni.
í ályktun stjórnarinnar er einn-
ig mótmælt harðlega nýjum
álögum ríkisstjórnarinnar óg
bent á að launafólk hafi mánuð-
um saman orðið að búa við þau
ólög að vera svipt verkfalls- og
samningsrétti og hafi þar á ofan
mátt sæta frystingu launa.
-•g-
Fjölmiðlanám
Kennslustefna mótuð
Nefnd skipuð til að gera tillögur umfjölmiðlakennslu á öllum skóla-
stigum
um.
Nefnd skipuð af Svavari Gests-
syni menntamálaráðherra, á
að skila frá sér tillögum fyrir 1.
júní um fjölmiðlakennslu á öllum
skólastigum í landinu. Hagnýt
fjölmiðlun hefur verið kennd í
háskólanum í tæp tvö ár og á
nefndin að gera tillögur um
kennslu í greininni til að mennta
starfsménn við blöð og aðra fjöl-
miðla./
í störfum sínum á nefndin að
/_________________________
skoða tillögur sem þegar liggja
fyrir í háskólanum. Hvað fram-
haldsskólastigið varðar, skal
nefndin gera tillögur um mark-
mið og framtíðarskipan fjölmiðl-
akennslu og byggja á reynslu sem
þegar er fengin á þessu sviði. Þá á
nefndin að gera sams konar til-
lögur um grunnskólana, með það
í huga að að fjölmiðlafræðsla
verði hluti af ýmsum námsgrein-
um þar, t.d. móðurmáli, samfé-
lagsfræði og erlendum tungumál-
Formaður nefndarinnar er
Þorbjörn Broddason dósent en
með honum sitja Höskuldur Þrá-
insson prófessor, Inga Sólnes for-
maður Félags félagsfræðikenn-
ara, Lúðvík Geirsson formaður
Blaðamannafélags íslands, Sig-
rún Stefánsdóttir framkvæmda-
stjóri fjarkennslunefndar og Örn
Jóhannsson formaður Félags ís-
lenska prentiðnaðarins.
-hmp
/
/
Möskvastœrð
Samræmdar
mælinpr
Tillögur Guðna Þor-
steinssonar komnar
til sjávarútvegsráðu-
neytisins
- Það verður allt kapp lagt á að
hraða afgreiðslu þessara tillagna
um samræmdar möskvamæling-
ar sem voru að detta hingað inn.
Hvenær það verður get ég ekkert
sagt um né efni þeirra enda varla
farinn að lesa þær, sagði Jón B.
Jónasson skrifstofustjóri sjávar-
útvegsráðuneytisins.
í gær skilaði Guðni Þorsteins-
son fiskifræðingur til sjávarút-
vegsráðuneytisins tillögum sem
hann gerði um samræmdar
möskvamælingar í umboði Haf-
rannsóknastofnunar. Að undan-
förnu hafa mæst stálin stinn milli
sjómanna og Landhelgisgæslunn-
ar þegar þeir síðarnefndu hafa
fært togara til hafnar eftir að
möskvamælingar hafa sýnt þá of
litla.
Sjómenn fullyrða að vinnu-
brögð Gæslunnar jaðri við norna-
veiðar fremur en þau séu eðlilegt
eftirlits- og iöggæslustarf, en
mæla síðan ýmist með gömlu
mælingaspjöldunum eða danska
þrýstimælinum sem ekki er einu
sinni löggiltur hérlendis.
Að sögn Guðna Þorsteins-
sonar reyndist möskvastærðin
hjá Ásbirni RE ekki vera 1-2 mm
minni en leyfilegt er, heldur 4
mm.
-grh
Ísafjarðardjúp
Seiðin
ekki
vandamál
Rækjuveiðar nýhafn-
ar eftir áramót.
Hrognarœkja íArn-
arfirði
- Eftir að rækjuveiðar hófust
með leggpokanum eru seiðin ekki
lengur vandamál hér í Djúpinu.
Fyrir áramót var búið að veiða
um 300 tonn af 1000 tonna kvóta
sem verður endurskoðaður eftir
rannsóknaleiðangur í næsta mán-
uði, sagði Guðmundur Skúli
Bragason forstöðumaður útibús
Hafrannsókna á ísafirði.
Rækjuveiðar í ísafjarðardjúpi
máttu hefjast að nýju eftir ára-
mótin á föstudag en vegna
leiðindaveðurs fór enginn til
veiða af 31 bát sem leyfi hafa.
Fyrsti veiðidagurinn var því í
fyrradag og var afli þokkalegur,
að jafnaði um 2 tonn á bát, en
hámarksafli í viku hverri má ekki
vera meiri en 4 tonn. Alls vinna
um 7 rækjuverksmiðjur afla bát-
anna við norðanvert Djúp.
Að sögn Guðmundar Skúla er
uppistaðan í aflanum ársgömul
rækja og því fara um 350 stykki í
kílóið. Öðru máli gegnir um
rækjuna sem veidd er í Arnar-
firði. Þar er sannkölluð hrogna-
rækja, 3ja til 4ra ára gömul og
stór. Enda þarf ekki nema um
180 stykki í kílóið þar vestra. Þar
er rækjukvótinn 600 tonn til
bráðabirgða sem 10 bátar mega
veiða.
-grh
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN