Þjóðviljinn - 29.03.1989, Blaðsíða 3

FRETTIR
Herœfingarnar
Ovæntir
þjóðhátíðar
gestir!
„Northern Viking ‘89“, stœrsta her-
œfing Bandaríkjahers á Islandi til
þessa, ráðgerð 17. júní. Stœrsta
bandaríska hersveitsem komið hef-
ur síðan á 6. áratugnum
Þannig segir í nýlegu hefti tíma-
ritsins Reservoice, sem gefið er út
af yfirstjórn 94. varaliðssveitar
bandaríska landhersins.
„Norræni víkingurinn ‘89“ er
fyrirhuguð heræfing þeirrar
deildar bandaríska landhersins,
sem á að sjá um varnir íslands og
gengur undir skammstöfuninni
ARICE (Army Forces Iceland).
Kapteinn Nelson, blaðafulltrúi
jJ'íorræna Víkingsins ‘89“ stað-
festi það i viðtali við Jón Ásgeir
Sigurðsson, fréttaritara Ríkisút-
varpsins í Bandaríkjunum í
fyrradag, að æfingin myndi hefj-
ast á þjóðhátíðardegi íslendinga,
17. júní, og standa í 2 vikur.
Ekki hefur verið gefið upp op-
inberlega hversu margir muni
taka þátt í æfingunni, en óstað-
festar fréttir herma að eitt til tvö
I BRENNIDEPLI
þúsund manna varaliðssveit verði
send til íslands af þessu tilefni.
í tímaritinu Reservoice er Jay
Green liðþjálfi og yfirmaður
ARICE-herdeildarinnar spurður
að því, hvers vegna æfingin eigi
að fara fram á íslandi?
Gestirnir breyta sér óvænt og skjótt úr óbreyttum borgurum í
hermenn, eins og fólagar þeirra á myndinni sem æfðu sig hér á
landi 1987.
„Við lofuðum tslendingum að
við myndum verja þá,“ segir
Green. „Ef við meinum það, þá
verðum við að sýna það í verki.
Og allir sem hafa lesið skáldsög-
una „Red Storm Rising" (Rauða
rokið brestur á) vita að ísland
gegnir lykilhlutverki í vörnum
Bandaríkjanna.“
Friðþór Eydal blaðafulltrúi
Bandaríkjahers á íslandi sagði í
samtali við Þjóðviljann að æfing
þessi hefði verið lengi í undirbún-
ingi. Hliðstæðar æfingar hefðu
verið haldnar hér áður, síðast
1987, munurinn væri hins vegar
sá að nú væri áformað að hingað
kæmu mun fleiri landhermenn en
nokkru sinni fyrr.
187. fótgönguliðsfylkið, sem
hingað kemur, mun mannað 4-5
þúsund hermönnum. ARICE
eða íslandsdeild bandaríska
landhersins var samkvæmt heim-
iidum Þjóðviljans stofnuð 1984.
Hún hefur höfuðstöðvar sínar í
Massachusetts og hefur til þessa
haldið 3 heræfingar. Árin 1986 og
1987 mun ARICE hafa haldið
æfingar í Kanada með þátttöku
um 4000 landhermanna. Og 1987
kom um 300 manna hersveit
landhersins til æfingar hér á
landi. Hermenn þessir eru úr
varaliði Bandaríkjahers, og segir
í umræddri tímaritsgrein að eitt
meginmarkmið með „Norræna
Víkingnum ‘89“ sé að þátttak-
endurnir nái „með skjótum og ár-
angursríkum hætti að breyta
sjálfum sér úr óbreyttum borgara
í hermann. Norræni Víkingurinn
‘89 mun rífa fólk í skyndingu upp
frá síðustu borgaralegu baunam-
áltíð laugardagskvöldsins og inn í
heraga sunnudagsmorgunsins...“
-ólg/ks
Steingrímur Hermannsson
Heræfingar tímaskekkja
Margt á huldu umfyrirætlanir Bandaríkjamanna en
þó öruggt að herœfingar þeirra hefjast ekki þann 17.
júní
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra telur að
heræfingar á borð við þær sem Bandaríkjamenn hafa
boðað hér á sumri komanda séu algjör tímaskekkja og
þjóni engum tilgangi á tímum spennuslökunar í heimin-
um. Forsætisráðherra segir margt á huldu um æfingaáætl-
un Bandaríkjamanna en eitt sé þó víst: heræfingar þeirra
hérlendis hefjist ekki á þjóðhátíðardegi íslendinga, þann
17. júní, einsog ýjað var að í sjónvarpsfréttum í fyrra-
kvöld. Forsætisráðherra sagðist í gær eiga bágt með að
tjá sig um fyrirhugaðar heræfingar þar eð sig skorti upp-
lýsingar um þær. Um þetta mál væri vitaskuld fjallað á
vettvangi ríkisstjórnarinnar þótt það væri formlega á
forræði utanríkisráðherra. Utanríkisráðherra hefði hins-
vegar enga ákvörðun tekið enn um það hvort hann gæfi
grænt ljós, hann biði nú skýrslu frá Bandaríkjamönnum
með skýringum og upplýsingum.
ks
ólafur Ragnar Grímsson
Móðgun við íslendinga
Ráðherrar Alþýðubandalagsins að sjálfsögðu and-
vígir heræfingum ísumarsem og öðru hernaðar-
brölti hérlendis
- Það er vitaskuld gróf móðgun við íslendinga að
Bandaríkjamenn skuli láta það boð út ganga að hérlendis
fari fram umfangsmestu heræfingar í sögu hernámsins í
sumar og þær hefjist í þokkabót á sjálfum þjóðhátíðar-
degi íslendinga. Þetta er sérstaklega óeðlilegt í ljósi þess
að nú á tímum leitast ríki heims við að slaka á spennu og
afvopnast fremur en hið gagnstæða, sagði Olafur Ragnar
Grímsson fjármálaráðhcrra við Þjóðviljann í gær.
Fjármálaráðherra sagði að þessar boðuðu heræfingar
hefðu verið ræddar ítarlega á ríkisstjórnarfundi í gær-
morgun og ráðherrar Alþýðubandalagsins ekki dregið
dul á að þeir væru gjörsamlega andvígir þeim sem og
öðru hernaðarbrölti hér á landi. Ekki væri enn séð fyrir
endann á þessu máli því utanríkisráðherra ætti eftir að
taka ákvörðun. Það gerði hann væntanlega von bráðar og
í þeim dúr að allir stjórnarflokkanna gætu við unað.
ks
Hjörleifur Guttormsson
Algjöriega fráleitt!
Pessar umfangsmiklu heræfingar koma utanríkis-
málanefnd alveg á óvart
- Það er algjörlega fráleitt að af þessum umfangsmiklu
heræfingum Bandaríkjamanna verði hér á landi í sumar
og ber að aflýsa þeim án tafar. Nú er ástandið slíkt í
alþjóðamálum að menn kappkosta víðast hvar að draga
úr hernaðarbrölti og íslendingum ber skylda til að leggja
sitt lóð á þær vogarskálar, sagði Hjörleifur Guttormsson,
ritari utanríkismálanefndar alþingis, við Þjóðviljann í
gær.
Hjörleifur kvað þessar fréttir um heræfingar koma sér í
opna skjöldu því engar upplýsingar um þær hefðu borist
inná borð utanríkismálanefndar. Þar eð utanríkisráð-
herra bæri að upplýsa og hafa samráð við utanríkismála-
nefnd myndi hann fara fram á að fá skýringar ráðherrans
á næsta nefndarfundi.
Hjörleifur sagði víst að fyrirætlanir af þessu tagi væru á
skjön við anda stjórnarsamstarfs með þátttöku Alþýðu-
bandalagsins og vonandi bæru stjórnvöld gæfu til þess að
aflýsa þessum heræfingum.
ks
Bandaríkin
Krókur á móti bragði
Samtök bandarískrafisk- og sjávarafurðafyrirtœkja: Kröfur græn-
friðunga um viðskiptabann á íslenskanfisk eru ósanngjarnar ogskað-
legar
Mynt
Léttari króna
Pyngjan léttist trúlega eitthvað
næstu daga hjá landsmönnum,
ekki eingöngu vegna sífellt
aukinnar dýrtíðar, heldur hefur
Seðlabankinn nú sett í umferð
nýja krónupeninga sem eru hálfu
grammi léttari en eldri krónupen-
ingar.
Nýja krónan er slegin úr nikk-
elhúðuðu stáli og vegur hver pen-
ingur 4 gr. en eldri krónupening-
ar voru slegnir úr kopar/nikkeli.
Nýja krónan er töluvert ódýrari í
sláttu en sú eldri en samt kostar
ríflega krónu eða 1,20 kr. að slá
hverja krónu. Eldri málm-
blandan er um 40% dýrari.
Stofnun samtaka bandarískra
fisk- og sjávarafurðafyrir-
tækja, National Fisheries Instit-
ute, hefur sent bréf til viðskipta-
vina sinna þar sem þeir eru beðn-
ir um að styðja ekki kröfur græn-
friðunga um að hætta fisk-
kaupum frá Islandi, sem séu ós-
anngjarnar og skaðlegar, vegna
hvalveiðistefnu íslenskra
stjórnvalda.
í bréfi samtakanna, sem í eru
um 1000 fyrirtæki, eru tíunduð
rök fyrir hvalveiðistefnu ís-
lenskra stjórnvalda sem sögð eru
hafa stuðning bandarískra
stjórnvalda, Alþjóða hvalveiði-
ráðsins og ógni ekki hvalastofn-
um. Þá muni viðskiptabann á ís-
lenskan fisk í Bandaríkjunum
skaða hagsmuni bandarískra
verkamanna sem og þarlendra
sjávarafurðafyrirtækja auk þess
sem það myndi skaða bandaríska
neytendur.
Orðrétt segir í bréfinu: „Það er
tvískinnungur að beita efnahags-
legu valdi gegn þjóð sem er þús-
und sinnum minni en Bandaríkin
á meðan við höldum áfram að
veiða hvali sjálf. Veiðar Banda-
ríkjamanna eru í þágu frum-
byggja og af hefðbundnum
ástæðum, en vísindaveiðar ís-
lendinga eru í þágu efnahags-
legrar tilveru þjóðarinnar“.
Loðna
Kvótinn að
klárast
Senn líður að lokum loðnuver-
tíðar en í gær voru aðeins eftir um
63 þúsund tonn af rúmlega 900
þúsund tonna heildarkvóta. Þótt
þetta lítið sé eftir af kvótanum eru
skiptar skoðanir um það meðal
sjómanna hvort takist að veiða
upp í hann eða ekki.
Að sögn Ástráðs Ingvarssonar
hjá Loðnunefnd fékk Beitir NK
900 tonn af loðnu út af Berufjarð-
arál fyrir austan og átti að nýta
hluta aflans til hrognatöku. Þá
fékk Júpiter RE um 600 tonn á
miðunum út af Jökli. Þrátt fyrir
það virðist sem allur flotinn sé á
leið úr Breiðafirðinum og austur í
von um veiði. -grh
-grh
Miðvikudagur 29. mars 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3