Þjóðviljinn - 13.01.1990, Qupperneq 7

ERLENDAR FRÉTTIR
Rúmenía
Mótmæli gegn nýjum valdhöfum
Almenningur sakar leiðtoga þjóðfrelsis-
fylkingarinnar um kommúnisma
|y| örg þúsund manns umkring-
du höfuðbækistöðvar bráða-
brigðastjórnarinnar í Rúmeníu í
gær og hrópuðu ókvæðisorð að
ráðamönnum. Fólkið krafðist
þess að meintir kommúnistar í
forystu þjóðfrelsisráðsins, sem
fer með stórn í Rúmeníu, yrðu
látnir víkja. Það krafðist þess líka
að háttsettir embættismenn úr
stjórn kommúnista yrðu teknir af
lífí, en bráðabirgðastjórnin hefur
afnumið dauðarefsingu.
Mótmælaaðgerðirnar hófust á
fjöldafundi sem stjórnvöld boð-
uðu til að minnast þeirra sem
féllu í byltingunni gegn Ce-
ausescu í desember. Andófsað-
gerðirnar, sem virtust sjálf-
sprottnar, sýna vel andúð al-
mennings á öllum þeim sem teng-
dust stjórn kommúnistaflokksins
á einhvern hátt. Rúmenska ríkis-
sjónvarpið hafði beina útsend-
ingu frá aðgerðunum
Dagurinn í gær var opinber
minningardagur um þá tíu þús-
und manns sem talið er að hafi
fallið í átökum við öryggislög-
reglu landsins í byltingunni. Dag-
blaðið Romania Liberia hvatti fé-
laga í kommúnistaflokknum til
að brenna flokksskírteini sín í
gær. Fjöldi manns varð við
áskorun blaðsins og brenndi
skírteinin við helgiskrín sem sett
voru upp víðsvegar á gangstétt-
um í Búkarest þar sem menn
höfðu fallið.
Alls voru 3,8 miljónir félaga í
flokknum. Starfsemi flokksins
hefur legið niðri frá því að stjórn
Ceausescus var steypt. Engar lík-
ur eru á að hann taki aftur til
starfa. Andstaða almennings við
flokkinn er svo mikil að það er
meira að segja ólíklegt að fyrr-
verandi forystumenn flokksins
treysti sér til að halda fund til að
Ieggja hann niður. í gærkvöldi
var því lýst yfir að flokkurinn
hefði verið lagður niður.
Strax eftir byltinguna komu
fram ásakanir um að tækifæris-
sinnar úr röðum kommúnista
hefðu búið um sig í forystu þjóð-
frelsisráðsins sem tók völdin eftir
fall Ceausescus. Svo virðist sem
sumir yfirmenn í hernum og aðrir
háttsettir menn hafi byrjað að
undirbúa að steypa Ceausescu
jafnvel mánuðum fyrir bylting-
una gegn honum. I ljós hefur
komið að mörgum vikum fyrir
desemberuppreisnina höfðu þeir
samband við Sovétstjórnina til að
kanna hver viðbrögð hennar yrðu
ef Ceausescu yrði steypt.
Gagnrýnendur bráðabirgða-
stjórnarinnar benda á að Ion
Iliescu, sem þjóðfrelsisráðið fól
embætti forseta, hafði umsjón
með hugmyndafræði kommún-
istaflokksins þangað til hann féll í
ónáð seint á sjöunda áratugnum.
Silviu Brucan, áhrifamikill félagi
í framkvæmdastjórn ráðsins, var
líka náinn samstarfsmaður Ce-
ausescus og fulltrúi Rúmena hjá
Sameinuðu þjóðunum þar til á
síðustu árum valdatíma hans.
Petre Roman forsætisráðherra
bráðabirgðastjórnarinnar er hins
vegar fremur vinsæll þrátt fyrir að
faðir hans hafi um tíma verið ráð-
herra í stjórn kommúnista. Vin-
sældir hans komu samt ekki í veg
fyrir að hann væri hrópaður niður
á minningarfundinum í dag þegar
hann sagði fundarmönnum að
kommúnistaflokkurinn væri ekki
lengur til.
Líklegt er að stjórnvöld
neyðist til að taka tillit til
gagnrýninnar og gera einhverjar
breytingar á forystu þjóðfrelsis-
ráðsins. Því hefur þegar verið
lofað að láta fara fram rannsókn á
því hvort einhverjir félagar í
héraðs- og sveitanefndum ráðsins
hafi gegnt störfum í stjórnkerfi
kommúnista.
rb
íbúar Búdapest grafa fórnarlömb öryggislögreglunnar. Almenningur krefst þess að þeir sem báru ábyrgð á blóðbaðinu
verði dregnir til ábyrgðar.
Japanar
r
Stefna á tunglið
Japanar ætla að senda gervi-
hnött umhverfís tunglið síðar í
þessum mánuði. Þar með verða
þeir þriðja tunglferðarþjóð jarð-
arinnar. Samkvæmt áætlun verð-
ur japanska geimfarinu Muses-A
skotið á loft 23. janúar með tvo
gervihnetti innanborðs. Annar á
að fara á sporbaug umhverfís
tunglið en hinn umhverfís jörð-
ina.
Höfuðmarkmið geimferðar-
innar er að kanna hvernig hægt sé
að nota aðdráttarkraft tunglsins
til að hafa áhrif á braut gervi-
hnatta. Þá verða m.a. gerðar
rannsóknir á nýjum japönskum
fjarskiptabúnaði fyrir geimför
sem nota á til að senda boð frá
tækjum sem í framtíðinni verða
send í útjaðar sólkerfisins.
Þetta er fyrsta tunglferð jarð-
arbúa frá því að Sovétmenn
sendu ómannað geimfar til
tungslsins í ágúst 1976. Banda-
ríkjamenn urðu fyrstir til að nálg-
ast tunglið með geimkönnuðin-
um Pioneer 4 sem flaug framhjá
mánanum 3. mars 1959. Sovéska
geimfarið Luna 2 brotlenti svo á
tunglinu 1959.
Bandaríkin
Metfiárfestingar útlendinga
r
Utlendingar fjárfcstu meira í
Bandaríkjunum árið 1989 en
nokkurn tíma áður. Samkvæmt
upplýsingum Alþjóðafjárfesting-
arsamtakanna, sem hafa bæki-
stöðvar í Washington, námu
beinar fjárfestingar erlendra að-
ila 66 mi|jörðum bandaríkjadala
á árinu samanborið við 58 milj-
arða árið 1988.
Á fyrstu níu mánuðum ársins
jukust erlendar fjárfestingar um
43,9 miljarða dollara og námu
PÓST- OG
SÍMAMÁLASTOFNUNIN
óskar að ráða
símsmiði -
símsmiðanema
Laun eru greidd á námstímanum.
Störf þessi henta jafnt körlum sem konum.
Upplýsingar veita starfsmannadeild v/
Austurvöll og umdæmisstjórar á Akureyri, ísa-
firöi og Egilsstöðum.
samtals 373,7 miljörðum dollara í
septemberlok.
Jafnvel þótt ýmsir haldi því fram
aö Japanar séu að leggj a undir sig
bandarískt athafnalíf þá eru það
Evrópumenn sem fjárfesta mest í
Bandaríkjunum. Bretar fjárfestu
langmest. Nýjar fjárfestingar
þeirra námu 19,7 miljörðum doll-
ara á fyrstu þremur níu mánuðum
ársins og voru heildarfjárfesting-
Vörubílabann
í Mflanó
Borgaryfírvöld í Mflanó hafa
bannað alla vörubflaumferð í
fjóra daga vegna mikillar
loftmengunar.
Bannið gekk í gildi í morgun.
Almenningur var einnig hvattur
til að draga úr húsakyndingu og
nota einkabíla sem minnst í von
um að það minnki mengunina.
Haldi ástandið áfram að versna
verður gripið til enn frekari að-
gerða og skólum lokað.
Þetta er annar veturinn í röð
sem stjórnvöld í Mflanó hafa orð-
ið að gera ráðstafanir til að tak-
marka mengun. Miklar stillur eru
í borginni svo að mengað útblást-
ursloft frá bflum og verksmiðjum
safnast fyrir.
Reuter/rb
ar þeirra í Bandaríkjunum komn-
ar upp i 121,6 miljarða dollara í
september. Japanar, sem komu
næst á eftir Bretum, juku á sama
tíma heildarfjárfestingar sínar
um 5,4 miljarða dollara upp í
samtals 52,6 miljarða.
Erlendar skuldir Bandarflcja-
manna jukust mun hraðar en sem
nam erlendum fjárfestingum.
Þær námu samtals 581 miljarði
dollara í lok þriðja ársfjórðungs
1989 sem er 52,6 miljarða
aukning frá ársbyrjun. Til saman-
burðar má nefna að heildar-
skuldir Bandaríkjamanna, sem
eru næstskuldugasta þjóð heims,
nema 108 miljörðum dollara.
Reuter/rb
Mexíkó
Miljarða-
aðstoð
frá Spáni
Spánverjar veita Mexíkó-
mönnum jafnvirði 250 miljarða
króna í efnahagsaðstoð á næstu
fímm árum.
Samkvæmt samkomulaginu,
sem var undirritað í Mexíkóborg í
fyrrakvöld, býður Spánarstjórn
spænskum fyrirtækjum fjárhags-
aðstoð til að fjárfesta í Mexíkó.
Hið opinbera býður einkafyrir-
tækjum hagkvæm lán að jafnvirði
nær hundrað miljörðum króna
gegn því að þau leggi sjálf fram
rúmlega hundrað og fimmtíu
miljarða króna til fjárfestinga í
Mexíkó. Reuter/rb
Austur-Þjóðverjar
Fækka
sendiráðum
Austur-Þjóðverjar hafa í hyg-
gju að leggja niður mörg af sendi-
ráðum sínum erlendis.
Talsmaður austur-þýska utan-
ríkisráðuneytisins segir þetta gert
til að draga úr útgjöldum við
utanrikisþjón ana. Austur-
Þjóðverjar hati ekki efni á mörg-
um sendiráðum erlendis. Hann
vildi ekki skýra frá því í gær
hvaða sendiráð væri um að ræða.
Framvegis eiga sendiráð
Austur-Þjóðverja að sjá um
hagsmuni þeirra gagnvart
tveimur eða fleiri ríkjum.
ERT ÞÚ VIÐBÚIN(N)
ÓVÆNTUM „GESTI“
AF
Á
HÚF!
RAÐ
yUMFERÐAR
I
Laugardagur 13. janúar 1990 , Þ.tÓÐVILJINN — SÍÐA 7