Þjóðviljinn - 06.11.1990, Síða 7

Byggðaglugg
Bakrúðan
NORÐURLAND: Alþýðusamband Norðurlands hefur samþykkt
að vinna að sameiningu lífeyrissjóðanna á Norðurlandi í einn
öflugan sjóð.
BÚÐARDALUR: Á sunnudaginn var afhjúpaður í Búðardal
minnisvarði um skáldið Jóhannes úr Kötlum, sem hefði orðið 91
árs þennan dag.
BOLUNGAVÍK: Fjölsótturfundur um atvinnumál í október sam-
þykkti að beina því til bæjaryfirvalda að hafa forgöngu um stofn-
un félags til að auka fiskveiðiheimildir Bolungavíkur, með því að
kaupa, eiga og/eða reka fiskiskip, eða með kaupum á kvóta.
Gert er ráð fyrir að leita eftir opinberum framlögum og að félag-
ið taki til starfa í síðasta lagi um áramótin.
VESTFIRÐIR: Læknaskortur er stöðugt vandamál víða á Vest-
fjörðum. Níu læknar hafa þjónað á Flateyri og Þingeyri það sem
af er árinu og sá tíundi er á leiðinni.
HÚSAVÍK: Morgunblaðið verður framvegis kallað „Morgun-
glundrið" í Víkurblaðinu á Húsavík, þangað til „glundrið" hefur
beðist afsökunar á að kalla það „Víkurpóstinn" í frétt.
PÓSTUR OG SÍMI: Frá og með síðustu mánaðamótum lækk-
uðu gjöld fyrir langlínusamtöl innanlands um 18- 22% og um 5-
14,4% til nokkurra landa, auk þess sem næturtaxti gildir nú frá
kl.23-8 til útlanda, 30% lægri en dagtaxtinn. Telextaxtar til út-
landa lækkuðu um 15%. Póstburðargjöld innanlands hækkuðu
um 19%, í 25 kr. fyrir einfalt bréf.
HÉRAÐSFRÉTTABLÖÐ: Aðalfundur Samtaka bæjar- og hér-
aðsfréttablaða á Akureyri 27. okt. skoraði á þingmenn að styðja
kaup ríkisins á 50-100 eintökum af hverju útgefnu tölublaði hér-
aðsfréttablaðanna. Bent er á að ríkið kaupi daglega 750 eintök
af öllum dagblöðunum.
ÁRNESSÝSLA: Fyrsti árgangur af ársritinu „Ámesingur" er
komið út, 200 bls. að stærð, en að því stendur Sögufélag Ár-
nesinga. Ritið fæst hjá KÁ á Selfossi og Stokkseyri, í Safnahús-
inu á Selfossi og hjá Sögufélaginu í Reykjavík.
Framrúðan
SELFOSS: Leikfélag Selfoss frumsýnir 9.nóv. í leikhúsinu við
Sigtún barnakabarett úr frægum barnaleikritum.
SUÐURLANDSKJÖRDÆMI: Fyrri umferð í forvali Alþýðu-
bandalagsfélaga á Suðurlandi fer fram um næstu helgi, 10.-
11.nóv. Kosið verður heima í hverju félagi.
V-SKAFTAFELLSSÝSLA: Laugardaginn 10. nóv. flytur Leik-
deild Ungmennafélagsins Ármanns ásamt félögum úr karla-
kórnum Skafrenningi dagskrá með brotum úr verkum Jónasar
Árnasonar í Hofgarði í Oræfum. Sama dag er sýning í Víkur-
skóla, Vík í Mýrdal, í tilefni þess að 100 ár eru frá því farkennsla
hófst í Mýrdal.
RANGÁRVALLASÝSLA: Gítar- og sembaltónleikar verða
haldnir í Tónlistarskóla Rangæinga á Hvolsvelli 7. nóvember.
AKRANES: Listasmiðja barna verður starfrækt í Grundaskóla á
Akranesi helgina 10.-11. nóv. Innritun í síma 93-11701 til 6.nóv.
(I dag).
SKIPAFERÐIR: Sú breyting verður nú í nóvember hjá Skipaút-
gerð ríkisins að Hekla og Askja verða í vikulegum ferðum frá
Reykjavík á þriðjudögum til Vestfjarða, Norðurlands, Austur-
lands og Færeyja. Skipin sigla sömu leið til baka. Esja verður í
vikulegum ferðum á föstudögum frá Reykjavík til Vestmanna-
eyja og Austfjarðahafna. Vaxandi flutningar milli Islands og
Færeyja, ekki síst frá Norðurlandi og Austfjörðum, hafa kallað á
þessa auknu þjónustu.
BORGARNES: „Á að leyfa innflutning á landbúnaðarvörum?"
Þetta er fundarefni hjá Neytendafélagi Borgarfjarðar og Verka-
lýðsfélagi Borgarness á fimmtudasgkvöldið í Hótel Borgarnesi
kl. 20:30. Frummælendur eru Steingrímur J. Sigfússon land-
búnaðarráðherra, Jón Magnússon, formaður Neytendafélags
höfuðborgarsvæðisins, Ásmundur Stefánsson, forseti ASl, og
Haukur Halldórsson, formaður Stéttarsambands bænda.
HÓLASKÓLI: Á laugardaginn verður námsstefna á Hólum í
Hjaltadal um bleikjueldi á Islandi (sjá viðtal).
Drottning norðursins
Bleikjan er íslensk sérvara og hugsanlega einn vænlegasti fiskeldiskost-
urinn. Víðtækar rannsóknir eru í gangi. Námsstefna á Hólum í Hjalta-
dal á laugardaginn um „drottningu norðursins “
Jón Bjarnason, skólastjóri á Hólum, með háfinn til vinstri, og Kari
Jónsson frá Víðivöllum, með haglabyssuna, til hægri. Mynd: ÓHT
Bleikjan er sannkölluð „drottn-
ing norðursins,“ sagði Jón
Bjamason, skólastjóri Bænda-
skólans á Hólum, í samtali við
Byggðaviljann, - hún lifir ekki
mikið sunnar en við Island og er
okkar sérvara með mikla ffamtíð
á mörkuðum. Og núna á laugar-
daginn efha Hólaskóli, Veiði-
málastofhun á Hólum og Hólalax
hf. til námsstefnu um bleikju,
enda Qölmargt nýtt að kynna.
Þessar stofnanir hafa með sér
um þessar mundir ásamt Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins
nána samvinnu um stór rannsókn-
arverkefhi sem snúast um atferli
bleikjunnar, nýtingu og eldi hér-
lendis.
- Þama verður m.a sýnd kvik-
mynd um kynlíf bleikjunnar,
sagði Jón, - og mér skilst að þar
sé jafnvel varpað upp spuming-
unni hvort bleikjan í Þingvalla-
vatni sé kynhverf. Ýmsir gera sér
annars mestar vonir um arð af eldi
geldfisks. Bleikjan íslenska hefur
vakið mikla athygli á sýningum
vestan hafs og austan, þótt fram-
leiðslugeta og útflutt magn sé lítið
enn sem komið er. Fjölmargir
telja að í fiskeldinu sé bleikjan
einn vænlegasti kosturinn og geti
víða hentað.
Norðurlandið vegur þungt
bæði varðandi bleikjurannsóknir
og nýtingu núna. I sumar var m.a.
gerð víðtæk athugun á bleikju í
stöðuvötnum með veiðni, nýtingu
og markaðssetningu í huga. I
samvinnu við Rannsóknastofnun
landbúnaðarins gangast aðstand-
endur námsstefnunnar fýrir eldis-
tilraunum á mörgum mismunandi
bleikjustofnum, i leit að hentug-
um stofni til eldis og kynbóta.
Fyrirlesaramir á námsstefhunni
koma ffá Lífffæðistofnun Háskól-
ans, Kennaraháskólanum, Hóla-
laxi hf. og Veiðimálastofnun á
Hólum. Tumi Tómasson segir ffá
rannsóknum um nýtingu á bleikju
í stöðuvötnum, Einar Svavarsson
greinir frá niðurstöðum úr eldis-
tilraun á mismunandi stofnum
bleikju, Sigurður S. Snorrason
kynnir rannsóknir á bleikju í
Þingvallavatni, Skúli Skúlason
greinir ffá niðurstöðum eldistil-
rauna á ólíkum bleikjuafbrigðum,
Hilmar J. Malmquist segir frá at-
hugunum á fæðuatferli villtrar
bleikju í tilraunabúrum og Hrefna
Siguijónsdóttir segir ffá rann-
sóknum á kynatferli villtrar
bleikju og sýnir kvikmynd um
efnið sem hún hefur unnið að
ásamt Karli Gunnarssyni.
Námsstefnan á Hólum stend-
ur yfír á laugardaginn kl. 12:30-
18:30. Upplýsingar eru veittar í
síma 95- 35962.
Byggðamál
í Þjóðviljanum
Framvegis verður ein síða
þriðjudagsblaði Þjóðviljans sér
staklega helguð byggðamálum
undir heitinu BYGGÐAVILJ
INN. Lesendur eru hvattir til ai
senda henni efni, myndir oj
ábendingar. Að sjálfsögðu verðs
fréttir af byggðamálum áfram
almennum fréttum blaðsins, en
Byggðaviljanum verður m.a. leit
ast við að gefa almenn yfirlit, aul
þess sem ýmis tíðindi og viðburð
ir framundan eru rakin í dálkn
um „Byggðaglugg".
Atvinnuleysið var á landsbyggðinni
Þegar borinn er saman fjöldi atvinnuleysisdaga í júlí, ágúst og sept-
ember 1989 og 1990 kemur í ljós að þeim fjölgaði um 84 á Reykjavik-
ursvæðinu á þessu tímabili milli ára, en um rúma tíuþúsund utan þess.
I Hagtölum mánaðarins í október var þetta sýnt svona:
Atvinnuleysi
Skráðir atvinnuleysisdagar í mánuði á 3. ársfjórðungi
1989 1990
Reykjavíkursvæði.... 18710 18794
Utan Rv.svæðis...... 18891 29400
Fjöldi atvinnulausra í mánuði á 3. ársfjórðungi á öllu landinu var í
fyrra 1736, en núna 2225, eða 1,7% af ffamboði vinnuafls.
TONN
450000
400000
350000
300000
250000
Austfirðingar
efstir
Hlutdeild kjördæmanna I afla og
verðmæti 1989
Bakkafjöröur og Vopnafjörður taldir meö Austfjöröum
BUA
000
250000
200000
200000
150000
150000
100000
50000
Reykjavik Roykjanea Suðurland Vesturland Norðuri.e. Norðuri.v. Veetfirðir Austfirðir
□ Heildarafli í tonnum ■ Verðmæti, kr. á íbúa
Heimild: Fiskifélag Islands • ÞJÓÐVIUINN / ÓHT
ATH.: Loönuaflinn nemur meira en helmingi alls tonnafjölda á Austfjöröum.
Þriðjudagur 6. nóvember 1990 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7