Þjóðviljinn - 23.03.1991, Side 11

:i talsverðan
rf þrjósku
húsi, á ekki bara að reka þetta sem
óperuhús? Menn sögðu líka að það
væri ekki hægt að fá peninga til að
gera þetta. Ég viðurkenni það fús-
Iega, að það þurfti talsverðan
skammt af þrjósku til þess að
halda þessu áfram, en niðurstaðan
liggur nú fyrir og ég vona bara að
þetta gangi upp.
■ Nú er verkinu ekki lokið þótt
búið sé að ganga frá salnum.
Hvað tekur nú við?
- Við erum auðvitað farin að
hugsa fyrir því, en það býður
næstu ríkisstjórnar og næsta Al-
þingis að ákveða hversu miklum
fjármunum verði varið til þess að
halda viðgerðunum áfram síðar á
þessu ári. Eg tel mjög nauðsynlegt
að halda þessum framkvæmdum
áfram, þannig að ekki komi langt
hlé.
Við erum með tvö stór verkefhi
í menningarbyggingum núna,
Þjóðleikhúsið og Þjóðarbókhlöð-
una. Miðað við þann verkhraða og
þá fjármuni sem við höfum ákveð-
ið á þessu ári reiknum við með því
að Þjóðarbókhlaðan verði komin í
gagnið 1994. Það þarf að keyra
endurbætur Þjóðleikhússins sam-
hliða, og þegar þeim er lokið þarf
að fara i Þjóðminjasafnið, en und-
irbúning þeirrar framkvæmdar þarf
reyndar að hefja strax. Ég sé þess-
ar framkvæmdir líka fyrir mér i al-
mennu menningarpólitísku sam-
hengi. Það er mikilvægur þáttur í
menningarlegu sjálfstæði hverrar
þjóðar, að hún eigi sitt Þjóðleik-
hús, sem lætur sig varða alla þjóð-
ina og sinnir til dæmis lands-
byggðinni. Það þarf líka að fylgja
þessu eftir með því að flytja leik-
listina inn í skólana eins og reynd-
ar hefur verið gert með sérstöku
átaki þar sem listamenn hafa starf-
að með bamaskólunum á undan-
fomum missemm.
En þegar við komum að þess-
um vanda Þjóðleikhússins fyrir
rúmum tveim ámm var ekki bara
um þann vanda að ræða. Leikfélag
Akureyrar var lika í rústum, þann-
ig að við þurftum líka að taka á
fjánnálum þess. Og ef við lítum á
Fjármálaráðherra og forsætisráð-
herra virða fyrir sér breytingar á
Þjóðleikhúsinu. Myndir: Jim Smart.
málið frá leikhúspólitísku sjónar-
miði, þá sá ég þetta fyrir mér sem
verkefni, að treysta Leikfélag Ak-
ureyrar, koma Þjóðleikhúsinu á
legg á ný, og að því loknu ætti
næsta stórátakið á þessu sviði að
vera stóraukinn stuðningur við
litlu atvinnuleikhópana. Þar held
ég að menn eigi að sýna mjög mik-
inn metnað, því þessir litlu at-
vinnuleikhópar eru í rauninni í
senn alþýðuleikhús og þjóðleik-
hús. Þessir hópar hafa sýnt að þeir
eru mjög góðir og hafa fjölda
hæfra leikhúsmanna á sínum snær-
um.
Annar þáttur þessarar heildar-
Mér mistókst að
koma Alþingi í skiln-
ing um nauðsyn
Dess að gera Þjóð-
eikhúsið sjálfstætt...
stefnu í menningarmálum var svo
að kaupa SS-húsið og koma Ieik-
listarskólanum þar inn og tengja
hann við Myndlista- og handíða-
skólann og Listdansskólann og
gera ballettinn sjálfstæðari en áður.
Hann hefur núna sjálfstætt fjár-
laganúmer og sjálfstæða stöðu að
því leyti.
En eitt af því sem segja má að
hafi mistekist á þessu kjörtímabili,
var að fá alþingismenn til að skilja,
að Þjóðleikhúsið þarf lika að vera
sjálfstætt sem menningarstofnun.
Þetta á að vera þannig að mínu
mati, að Alþingi ákveður að veita i
Þjóðleikhúsið ákveðinni fjárhæð á
ári. Þeir sem starfa við Þjóðleik-
húsið eiga siðan að ákveða í gróf-
um dráttum hvemig þessum fjár-
munum er ráðstafað í samráði við
menntamálaráðuneytið. Og Þjóð-
leikhúsið á síðan að ráða allri út-
færslu í einstökum atriðum. Það á
ekki að skrifa hvem einasta launa-
tékka fyrir leikara Þjóðleikhússins
út í launadeild fjármálaráðuneytis-
ins. Mér mistókst að fá alþingis-
menn til að skilja þetta. Menn
vildu líka halda áfram hinu gamla
flokkspólitíska Þjóð-
..... —— leikhúsráði, sem er
gjörsamlega úrelt
fyrirbæri og stangast
á við alla nútíma
stjórnunarhætti.
Ekki bara menning-
arpólitískt, heldur
líka fjármálalega.
Vegna þess að þeir
sem fá peningana
eiga að vera ábyrgir
fyrir þeim. Ef þeir
fara illa með pening-
ana, þá fer illa fyrir
þeirra starfsemi. Mér finnst það
því mikilvægt að í næstu lotu tak-
ist að halda þannig á stjómunar-
málum menningarstofnana, hvort
sem um er að ræða Þjóðleikhúsið,
Sinfóníuna, söfnin eða Háskóla ís-
lands, að þær verði sjálfstæðar. Að
við getum sagt: héma em pening-
amir ykkar, gjörið þið svo vel. Þið
ráðið sjálf hvað þið gerið við þá.
-ólg.
Síða 11
ÞJOÐVILJINN Laugardagur 23. mars 1991