Þjóðviljinn - 16.08.1991, Blaðsíða 8

Framkvæmdastjóri: Hallur Póll Jónsson Símfax: 68 19 35
Ritstjórar: Arm Bergmann. Helgi Guðmundsson, Veró: 150 krónur I lausasölu
ri'í
Fréttastjóri: SigurðurÁ. Friðþjófeson Prentun: Oddi hf.
Auglýslngastjóri: Stelnar Harðarson Aðsetur: Síðumúla 37,108 Reykjavfk
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis
Ráðherra í fílabeinsturni
Davíð Oddsson, forsætisráðherra, hefur
látið Ríkisendurskoðun semja fyrir sig skýrslu
um fjárhag þeirra sjóða sem hafa haft það
hlutverk lána fé til atvinnulífsins einkum utan
Stór- Reykjavíkursvæðisins. Eins og fyrri dag-
inn sparar ráðherrann ekki stóru orðin þegar
hann þarf að koma höggi á pólitíska andstæð-
inga eða það kerfi sem hann og flokkur hans
vill feigt. Undanfarna áratugi hefur verið rekin
hér á landi byggðastefna, sem birtist í því að
sjóðir á vegum ríkisins hafa lánað fé til at-
vinnulífsins, ekki sist til útgerðar og fisk-
vinnslu.
Samkvæmt skýrslunni vantar mikið á að öll
útlán séu fyllilega tryggð og telur Ríkisendur-
skoðun að verja þurfi nokkuð á sjötta milljarð í
afskriftir vegna þessa.
Forsætisráðherrann er ekki lengi að finna
sökudólgana frekar en fyrri daginn og telur
sjóðina hafa verið misnotaða í pólitískum til-
gangi, stjórnir þeirra hafa ekki getað beitt „fag-
legurn" vinnubrögðum fyrir þrýstingi frá stjórn-
málamönnum og segir ráðherrann nú mál að
linni, verkefnin sem sjóðirnir hafa haft á sinni
könnu skulu falin öðrum.
Ástæða er til að velta fyrir sér hvort forsæt-
isráðherra minnist ekki fyllilega alls þess sem
hann hefur sjálfur aðhafst á þeim vikum sem
liðnar eru síðan hann varð ráðherra. Það er
m.ö.o. komið í Ijós að það sem hann er að
ásaka aðra um hefur hann ástundað sjálfur. (
þeim efnum má í fýrsta lagi minnast skipana
hans um að rækjuvinnslunni skyldi ekki lánað
en í öðru lagi hefur hann staðið í bréfaskriftum
til Byggðastofnunar þar sem ekki fer á milli
mála að ráðherranum þætti vænt um að tiltek-
ið fyrirtæki fengi fyrirgreiðslu stofnunarinnar.
Ráðherrann flytur nú þá predikun að réttast
sé að færa hlutverk sjóðanna inn í bankakerf-
ið og Lánasýslu ríkisins, væntanlega til þess
að tryggja „faglegar“ ákvarðanir í framtíðinni.
Að mati hans eru byggðasjónarmið aukaatriði
og er það í fullkomnu samræmi við fræði
markaðshyggjunnar, sem ríkisstjórnin hefur
að leiðarljósi. Með því að færa verkefni um-
ræddra sjóða að öllu leyti til bankanna yrðu
byggðasjónarmið alveg úr sögunni þegar
veita skal lán, að ekki sé nú talað um styrki, til
atvinnulífsins. Nú er það vissulega Ijóst að rík-
ið getur ekki ausið út gjafafé á báða bóga
enda væri það engum atvinnurekstri hollt til
lengdar. Á hinn bóginn er nauðsynlegt að til sé
öflugt lánveitingakerfi í landinu, þar sem hægt
er að fá fé til rekstrar sem bankarnir treysta
sér ekki til að hætta miklu til. Ef engin aðgang-
ur er að áhættutjármagni fær atvinnulífið ekki
tækifæri til að þróast á eðlilegan hátt, nauð-
synleg nýsköpun á sér ekki stað og síðast en
ekki síst: Mörg byggðarlög myndu að ástæðu-
lausu lenda í óyfirstíganlegum erfiðleikum.
Menn verða að taka ábyrgð á sjálfum sér,
er vinsælt slagorð í herbúðum Sjálfstæðis-
flokksins, og forsætisráðherra kann það mæta
vel. Þetta er auðvelt að segja þegar menn
færa sig úr einum fílabeinsturni í annan, en í
því tilfelli sem hér um ræðir væri nær fýrir ráð-
herrann að huga að þeirri samfélagslegu
ábyrgð sem fylgir því að vera æðsti yfirmaður
þeirra sjóða sem hér um ræðir.
Ríkisstjórnin er sýnilega alveg staðráðin í
því að láta byggðasjónarmið lönd og leið en
taka í staðinn upp óhefta markaðshyggu. Af-
leiðingin kemur ekki til með að láta á sér
standa. Með því að hætta að reka byggðapól-
itíska lánastefnu, taka upp sölu veiðileyfa í
sjávarútveginum og reisa álver á Suð-Vestur-
landi, svo fátt eitt sé nefnt af því sem ríkis-
stjórnarflokkarnir hafa hug á að gera, mun
byggðaröskunin stórlega aukast. Um það
varðar ríkisstjórnina hins vegar ekki neitt þar
sem byggðastefna er langt frá því að vera á
hennar áhugasviði.
hágé.
8 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 16. ágúst 1991